غالب مفسران و محدثان شیعه و اهل تسنن تصریح کرده اند: آیه مباهله(آیه 61 سوره آل عمران) در حق اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه وآله) نازل شده است و پیامبر تنها کسانی را که همراه خود به میعادگاه برد، فرزندانش حسن و حسین(علیهما السلام) و دخترش فاطمه(علیها السلام) و علی(علیه السلام) بودند.
بنابراین، منظور از (أَبْناءَنا) در آیه، منحصراً حسن و حسین(علیهما السلام) هستند، همان طور که منظور از (نِساءَنا) فاطمه(علیها السلام)، و منظور از (أَنْفُسَنا) تنها علی(علیه السلام) بوده است و احادیث فراوانی در این زمینه نقل شده است.(1)
ولی بعضی از مفسران اهل تسنن که کاملاً در اقلیت هستند کوشیده اند: ورود احادیث را در این زمینه انکار کنند.
مثلاً نویسنده تفسیر (المنار) در ذیل آیه می گوید: (این روایات همگی از طرق شیعه است، و هدف آنها مشخص است، و آنها چنان در نشر و ترویج این احادیث کوشیده اند که موضوع را، حتی بر بسیاری از دانشمندان اهل تسنن مشتبه ساخته اند)!!
اما مراجعه به منابع اصیل اهل تسنن نشان می دهد: علی رغم پندارهای تعصب آلود نویسنده (المنار)، بسیاری از طرق این احادیث به (شیعه و کتب شیعه) هرگز منتهی نمی شود، و اگر بنا باشد ورود این احادیث را از طرق اهل تسنن انکار کنیم، سایر احادیث آنها و کتبشان نیز از درجه اعتبار خواهد افتاد.
برای روشن شدن این حقیقت، قسمتی از روایات آنان را در این باب با ذکر مدارک در اینجا می آوریم:
(قاضی نور اللّه شوشتری) در جلد سوم از کتاب نفیس (احقاق الحق) طبع جدید، صفحه 46 چنین می گوید:
(مفسران در این مسأله اتفاق نظر دارند که (أَبْناءَنا) در آیه فوق اشاره به حسن و حسین(علیهما السلام) و (نِساءَنا) اشاره به فاطمه(علیها السلام) و (أَنْفُسَنا) اشاره به علی(علیه السلام) است).
و (در پاورقی کتاب مزبور) در حدود شصت نفر از (بزرگان اهل سنت) ذکر شده اند که تصریح نموده اند: آیه مباهله درباره اهل بیت(علیهم السلام) نازل شده است و نام آنها و مشخصات کتب آنها را در همان صفحه 46 تا 76 مشروحاً آورده است.
در کتاب (غایة المرام) از (صحیح مسلم) در باب (فَضائِلُ عَلِیِّ بْنِ أَبِیْطالِب) نقل شده: روزی (معاویه) به (سعد بن ابی وقاص) گفت: چرا ابو تراب (علی(علیه السلام)) را سبّ و دشنام نمی گویی؟!
گفت: (از آن وقت که به یاد سه چیز که پیامبر(صلی الله علیه وآله) درباره علی(علیه السلام) فرمود افتادم، از این کار صرف نظر کردم... (یکی از آنها این بود:) هنگامی که آیه مباهله نازل گردید، پیغمبر(صلی الله علیه وآله) تنها از فاطمه و حسن و حسین و علی(علیهم السلام) دعوت کرد و سپس فرمود: (أَللّهُمَّ هؤُلاءِ أَهْلِی)؛ (خدایا! اینها خاصان نزدیک من اند).(2)
نویسنده تفسیر (کشّاف) که از بزرگان اهل تسنن است در ذیل آیه می گوید: (این آیه قوی ترین دلیلی است که فضیلت اهل کساء را ثابت می کند).
مفسران، محدثان و مورخان شیعه نیز عموماً در نزول این آیه درباره اهل بیت(علیهم السلام) اتفاق نظر دارند، در تفسیر (نور الثقلین) روایات فراوانی در این زمینه نقل شده است.(3)
از جمله در کتاب (عیون اخبار الرضا) درباره مجلس بحثی که (مأمون) در دربار خود تشکیل داده بود، این چنین آمده است:
امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) فرمود: (خداوند پاکان بندگان خود را در آیه مباهله مشخص ساخته است و به پیامبرش چنین دستور داده: (فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا...) و به دنبال نزول این آیه، پیامبر، (علی) و (فاطمه) و (حسن) و (حسین)(علیهم السلام) را با خود به مباهله برد... این مزیتی است که هیچ کس در آن بر اهل بیت(علیهم السلام) پیشی نگرفته، و فضیلتی است که هیچ انسانی به آن نرسیده، و شرفی است که قبل از آن هیچ کس از آن برخوردار نبوده است).(4)
پی نوشتها:
(1). (بحار الانوار)، جلد 10، صفحه 141 و 350 و جلد 21، صفحه 346 و جلد 25، صفحه 223 و جلد 31، صفحه 439 و جلد 35، صفحه 257 و...
(2). (کشف الغمة)، جلد 1، صفحه 107 و 149، دار الأضواء، بیروت، طبع دوم، 1405 ه ق؛ (صحیح مسلم)، جلد 7، صفحه 120، دار الفکر بیروت؛ (الغدیر)، جلد 3، صفحه 200 و جلد 6، صفحه 337 وجلد 10، صفحه 257، دار الکتاب العربی، طبع اول، 1397 ه ق؛ (سنن ترمذی)، جلد 5، صفحه 301، دار الفکر 2 بیروت، 1403 ه ق و...
(3). (نور الثقلین)، جلد 1، صفحه 348، 349 و 350، مؤسسه اسماعیلیان، طبع چهارم، 1412 ه ق.
(4). (نور الثقلین)، جلد 1، صفحه 349، مؤسسه اسماعیلیان، طبع چهارم، 1412 ه ق؛ تفسیر (برهان)، جلد 1، صفحه 289 (جلد 1، صفحه 635، بنیاد بعثت، طبع اول، 1415 هق) ذیل آیه؛ (بحار الانوار)، جلد 25، صفحه 223، چاپ آل البیت؛ (عیون اخبار الرضا(علیه السلام))، جلد 1، صفحه 229 الی 231.
منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهل و هفتم، ج 2، ص 676.
