حسین علیه السلام
امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.
آیا نوحه سرائی در عزای امام حسین (علیه السلام) در عصر معصومین (علیهم السلام) هم انجام می گرفته است؟
نوحه سرایی که به صورت خواندن اشعار سوزناک و پرمعنی در مصائب امام حسین(علیه السلام) و یارانش می باشد و سبب تحریک احساسات و عواطف مسلمین و تبیین حوادث و خاطرات عاشورا است، شیوه ای معمول و مرسوم در عزاداری است. این شیوه، ریشه در عصر ائمّه(علیهم السلام) دارد. امامان اهل بیت(علیهم السلام) با تشویق نوحه سرایان و مرثیه خوانان، آنان را به سرودن اشعار و نوحه سرایی و بیان حوادث کربلا و فجایع بنی امیّه ترغیب کرده و پاداش فراوانی را برای چنین اعمالی ذکر می کردند. امیرمؤمنان(علیه السلام) و حضرت زهرا(علیها السلام) نیز پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) اشعاری را در رثای آن حضرت سرودند.(1) برخی از دانشمندان اهل سنّت نیز اشعاری را از زهرای مرضیّه(علیها السلام) در فراق پدر بزرگوارش نقل کرده اند. (حاکم نیشابوری) می نویسد: هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را به خاک سپردند، فاطمه(علیها السلام) خطاب به (اَنس) فرمود: (یا أَنَسُ أَطابَتْ أَنْفُسُکُمْ أَنْ تَحْثُوا التُّرابَ عَلی رَسُولِ اللهِ); (ای انس آیا قلبتان رضایت داد که بر بدن رسول خدا(ص) خاک بریزید؟). سپس ادامه داد: (یا أَبَتاهُ أَجابَ رَبّاً دَعاهُ *** یا أَبَتاهُ مِنْ رَبِّهِ ما أَدْناهُ یا أَبَتاهُ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ مَأْواهُ *** یا أَبَتاهُ إِلی جِبْرَئِیلَ أَنْعاهُ) (پدر جان ای آن که دعوت پروردگارش را اجابت کردی; پدر جان ای آن که به پروردگار خویش نزدیک (و ملحق) شدی. پدرجان! بهشت برین جایت باد; پدرجان! رحلت تو را به جبرئیل خبر می دهم).(2) همچنین (امّ سلمه) در محضر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در مرگ پسر عمویش، نوحه سرایی کرد و با حزن و اندوه اشعاری را خواند.(3) امام باقر(علیه السلام) به فرزندش امام صادق(علیه السلام) سفارش کرد که مقداری از مالم را وقف کن برای آن که به مدّت ده سال جمعی از نوحه سرایان در (منا) برایم نوحه سرایی کنند.(4)(5) پی نوشت: (1). رجوع کنید به: بحارالانوار، ج 22، ص 523 و 547 و ج 79، ص 106. (2). مستدرک حاکم، ج 1، ص 382. همین ماجرا، جملات و اشعار، با اندکی تفاوت در صحیح بخاری، کتاب المغازی، باب مرض النبی و وفاته، حدیث 30 آمده است. (3). وسائل الشیعة، ج 12، ص 89، ح 2. (4). وسائل الشیعة، ج 12، ص 88. (5). گردآوری از کتاب: عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی، ص83. منبع: makarem.ir
نوحه سرایی که به صورت خواندن اشعار سوزناک و پرمعنی در مصائب امام حسین(علیه السلام) و یارانش می باشد و سبب تحریک احساسات و عواطف مسلمین و تبیین حوادث و خاطرات عاشورا است، شیوه ای معمول و مرسوم در عزاداری است. این شیوه، ریشه در عصر ائمّه(علیهم السلام) دارد. امامان اهل بیت(علیهم السلام) با تشویق نوحه سرایان و مرثیه خوانان، آنان را به سرودن اشعار و نوحه سرایی و بیان حوادث کربلا و فجایع بنی امیّه ترغیب کرده و پاداش فراوانی را برای چنین اعمالی ذکر می کردند. امیرمؤمنان(علیه السلام) و حضرت زهرا(علیها السلام) نیز پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) اشعاری را در رثای آن حضرت سرودند.(1) برخی از دانشمندان اهل سنّت نیز اشعاری را از زهرای مرضیّه(علیها السلام) در فراق پدر بزرگوارش نقل کرده اند. (حاکم نیشابوری) می نویسد: هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را به خاک سپردند، فاطمه(علیها السلام) خطاب به (اَنس) فرمود: (یا أَنَسُ أَطابَتْ أَنْفُسُکُمْ أَنْ تَحْثُوا التُّرابَ عَلی رَسُولِ اللهِ); (ای انس آیا قلبتان رضایت داد که بر بدن رسول خدا(ص) خاک بریزید؟). سپس ادامه داد: (یا أَبَتاهُ أَجابَ رَبّاً دَعاهُ *** یا أَبَتاهُ مِنْ رَبِّهِ ما أَدْناهُ یا أَبَتاهُ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ مَأْواهُ *** یا أَبَتاهُ إِلی جِبْرَئِیلَ أَنْعاهُ) (پدر جان ای آن که دعوت پروردگارش را اجابت کردی; پدر جان ای آن که به پروردگار خویش نزدیک (و ملحق) شدی. پدرجان! بهشت برین جایت باد; پدرجان! رحلت تو را به جبرئیل خبر می دهم).(2) همچنین (امّ سلمه) در محضر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در مرگ پسر عمویش، نوحه سرایی کرد و با حزن و اندوه اشعاری را خواند.(3) امام باقر(علیه السلام) به فرزندش امام صادق(علیه السلام) سفارش کرد که مقداری از مالم را وقف کن برای آن که به مدّت ده سال جمعی از نوحه سرایان در (منا) برایم نوحه سرایی کنند.(4)(5) پی نوشت: (1). رجوع کنید به: بحارالانوار، ج 22، ص 523 و 547 و ج 79، ص 106. (2). مستدرک حاکم، ج 1، ص 382. همین ماجرا، جملات و اشعار، با اندکی تفاوت در صحیح بخاری، کتاب المغازی، باب مرض النبی و وفاته، حدیث 30 آمده است. (3). وسائل الشیعة، ج 12، ص 89، ح 2. (4). وسائل الشیعة، ج 12، ص 88. (5). گردآوری از کتاب: عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی، ص83. منبع: makarem.ir
عنوان سوال:
آیا نوحه سرائی در عزای امام حسین (علیه السلام) در عصر معصومین (علیهم السلام) هم انجام می گرفته است؟
پاسخ:
نوحه سرایی که به صورت خواندن اشعار سوزناک و پرمعنی در مصائب امام حسین(علیه السلام) و یارانش می باشد و سبب تحریک احساسات و عواطف مسلمین و تبیین حوادث و خاطرات عاشورا است، شیوه ای معمول و مرسوم در عزاداری است. این شیوه، ریشه در عصر ائمّه(علیهم السلام) دارد.
امامان اهل بیت(علیهم السلام) با تشویق نوحه سرایان و مرثیه خوانان، آنان را به سرودن اشعار و نوحه سرایی و بیان حوادث کربلا و فجایع بنی امیّه ترغیب کرده و پاداش فراوانی را برای چنین اعمالی ذکر می کردند.
امیرمؤمنان(علیه السلام) و حضرت زهرا(علیها السلام) نیز پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) اشعاری را در رثای آن حضرت سرودند.(1)
برخی از دانشمندان اهل سنّت نیز اشعاری را از زهرای مرضیّه(علیها السلام) در فراق پدر بزرگوارش نقل کرده اند.
(حاکم نیشابوری) می نویسد: هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را به خاک سپردند، فاطمه(علیها السلام) خطاب به (اَنس) فرمود: (یا أَنَسُ أَطابَتْ أَنْفُسُکُمْ أَنْ تَحْثُوا التُّرابَ عَلی رَسُولِ اللهِ); (ای انس آیا قلبتان رضایت داد که بر بدن رسول خدا(ص) خاک بریزید؟).
سپس ادامه داد:
(یا أَبَتاهُ أَجابَ رَبّاً دَعاهُ *** یا أَبَتاهُ مِنْ رَبِّهِ ما أَدْناهُ
یا أَبَتاهُ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ مَأْواهُ *** یا أَبَتاهُ إِلی جِبْرَئِیلَ أَنْعاهُ)
(پدر جان ای آن که دعوت پروردگارش را اجابت کردی; پدر جان ای آن که به پروردگار خویش نزدیک (و ملحق) شدی.
پدرجان! بهشت برین جایت باد; پدرجان! رحلت تو را به جبرئیل خبر می دهم).(2)
همچنین (امّ سلمه) در محضر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در مرگ پسر عمویش، نوحه سرایی کرد و با حزن و اندوه اشعاری را خواند.(3)
امام باقر(علیه السلام) به فرزندش امام صادق(علیه السلام) سفارش کرد که مقداری از مالم را وقف کن برای آن که به مدّت ده سال جمعی از نوحه سرایان در (منا) برایم نوحه سرایی کنند.(4)(5)
پی نوشت:
(1). رجوع کنید به: بحارالانوار، ج 22، ص 523 و 547 و ج 79، ص 106.
(2). مستدرک حاکم، ج 1، ص 382. همین ماجرا، جملات و اشعار، با اندکی تفاوت در صحیح بخاری، کتاب المغازی، باب مرض النبی و وفاته، حدیث 30 آمده است.
(3). وسائل الشیعة، ج 12، ص 89، ح 2.
(4). وسائل الشیعة، ج 12، ص 88.
(5). گردآوری از کتاب: عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی، ص83.
منبع: makarem.ir
- [سایر] در زیارت ائمه معصومین(علیهم السلام) مخصوصاً امام حسین(علیه السلام))، معنای «لعن» چیست؟
- [سایر] با سلام اقای شاه جعفری استعمال عطر در ایام عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام یا سایر معصومین علیهم السلام چه در نماز و چه در غیر ان چه حکمی دارد؟ با تشکر
- [سایر] بهترین و زیباترین دعا در حرم معصومین علیهم السّلام و به ویژه حرم امام رضا علیه السّلام چه می باشد؟
- [سایر] آیا توسل به معصومین(علیهم السلام) شرک است؟
- [سایر] آیا روایتی از معصومین وجود دارد که تعداد زخمهای بدن امام حسین علیه‌السلام را بیان کرده باشد؟
- [سایر] علت شهادت مظلومانه ی معصومین علیهم السلام چه بوده است؟
- [سایر] آیا ائمه معصومین علیهم السلام هم ازدواج موقت داشته اند؟
- [سایر] چرا عزداری امام حسین در میان ایرانیان بیشتر وبا شکوهتر از عربهاست که هم زبان معصومین اند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا پوشیدن لباس سیاه در عزای امام حسین و دیگر ائمه (علیهم السلام) چنانکه مرحوم صاحب حدائق فرموده رجحان شرعی دارد؟
- [سایر] اهداف عزاداری شیعیان در ماتم و عزای امامانشان، خصوصاً در عزای حسین بن علی علیه السلام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه کسی به خدا یا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا فاطمه زهرا علیها السلام ناسزا گوید یا با یکی از اینها دشمنی داشته باشد و یا یکی از ائمه علیهم السلام یا غیر آنها را خدا بداند کافر است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم و ایمه معصومین علیهم السلام عمدا نسبت دهد بنابر احتیاط کفاره جمع که تفصیل ان در مساله پیش گذشت بر او واجب می شود
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی که به یکی از چهارده معصوم علیهم السلام از روی دشمنی دشنام دهد نجس است
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم و ایمه معصومین علیهم السلام عمدا خبری را به دروغ نسبت بدهد اگر چه فورا بگوید دروغ گفتم یا توبه کند روزه او باطل است و نسبت دادن به دروغ به سایر پیغمبران و اوصیای انان علی نبینا و اله و علیهم السلام بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می کند مگر این که ان نسبت برگردد به خداوند متعال که در این صورت روزه اش باطل است و همچنین است نسبت دادن به دروغ به حضرت زهراء علیها السلام مگر این که ان نسبت برگردد به خداوند متعال و حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم و ایمه علیهم السلام که در این صورت روزه اش باطل است
- [آیت الله نوری همدانی] نماز در حرم امامان (علیهم السلام ) مستحب ، بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام ) برابر دویست هزار نماز است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب بلکه بهتر از مسجد است. و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.