قبل از هر چیز لازم است گفته شود که شایعات زیادی درباره تعداد شهیدان جنگ تحمیلی از طرف رسانه‌های مختلف و منابع بیگانه منتشر شده و در این باره مبالغه نیز شده است که به یک نمونه از آن اشاره می‌کنیم و بعد به آماری که بنیاد شهید جمهوری اسلامی ایران به صورت رسمی اعلام کرده است، اشاره خواهیم کرد. ریچارد نیکسون رئیس جمهور اسبق آمریکا، در آخرین کتاب خود با غرور از کشته شدن بیش از یک میلیون نفر از مردم کشورمان در جنگ، تلویحا اظهار خرسندی می‌کند. اما باید گفت که این آمار صحت ندارد و نویسنده‌ی کتاب به علت کینه‌توزی که در مورد ایران و انقلاب اسلامی داشته و برای جبران غرور شکست آمریکا در مقابله با انقلاب اسلامی، چنین ادعای کذبی را اظهار کرده است. اما آماری که بنیاد شهید انقلاب اسلامی راجع به تعداد شهیدان و مفقودان جنگ تحمیلی منتشر کرده است، حکایت می‌کند که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران 218867 نفر از ایرانیان شهید و یا مفقود شده‌اند که از این تعداد 208758 نفر شهید و 10109 نفر نیز مفقود گردیده‌اند. در جدول زیر آمار شهیدان جنگ تحمیلی به تفکیک سازمان درج شده است. آمار شهدا برحسب یگان ردیف: 1، یگان: سپاه پاسداران، تعداد: 126372 (بسیجی 85332 - پاسدار 41040)، درصد 8 / 57 (بسیجی 39 - پاسدار 8 / 18) ردیف: 2، یگان: ارتش، تعداد: 47259، درصد: 5 / 21 ردیف: 3، یگان: نیروی انتظامی، تعداد: 9316، درصد: 3 / 4 ردیف: 4، یگان: پشتیبانی جنگ جهاد، تعداد: 2490، درصد: 1 / 1 ردیف: 5، یگان: سایر، تعداد: 33430، درصد: 3 / 15 جمع: تعداد: 218867، درصد: 100 تعداد معلولان (جانبازان) جنگ تحمیلی نیز طبق آماری که بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی منتشر کرده است به 399174 نفر می‌رسند که از این تعداد 129903 نفر تعیین درصد نشده، 143210 نفر بین 1 تا 24 درصد معلول و 126061 نفر نیز بالای 25 درصد معلول می‌باشند. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسشها و پاسخها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
قبل از هر چیز لازم است گفته شود که شایعات زیادی درباره تعداد شهیدان جنگ تحمیلی از طرف رسانههای مختلف و منابع بیگانه منتشر شده و در این باره مبالغه نیز شده است که به یک نمونه از آن اشاره میکنیم و بعد به آماری که بنیاد شهید جمهوری اسلامی ایران به صورت رسمی اعلام کرده است، اشاره خواهیم کرد.
ریچارد نیکسون رئیس جمهور اسبق آمریکا، در آخرین کتاب خود با غرور از کشته شدن بیش از یک میلیون نفر از مردم کشورمان در جنگ، تلویحا اظهار خرسندی میکند. اما باید گفت که این آمار صحت ندارد و نویسندهی کتاب به علت کینهتوزی که در مورد ایران و انقلاب اسلامی داشته و برای جبران غرور شکست آمریکا در مقابله با انقلاب اسلامی، چنین ادعای کذبی را اظهار کرده است.
اما آماری که بنیاد شهید انقلاب اسلامی راجع به تعداد شهیدان و مفقودان جنگ تحمیلی منتشر کرده است، حکایت میکند که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران 218867 نفر از ایرانیان شهید و یا مفقود شدهاند که از این تعداد 208758 نفر شهید و 10109 نفر نیز مفقود گردیدهاند. در جدول زیر آمار شهیدان جنگ تحمیلی به تفکیک سازمان درج شده است.
آمار شهدا برحسب یگان
ردیف: 1، یگان: سپاه پاسداران، تعداد: 126372 (بسیجی 85332 - پاسدار 41040)، درصد 8 / 57 (بسیجی 39 - پاسدار 8 / 18)
ردیف: 2، یگان: ارتش، تعداد: 47259، درصد: 5 / 21
ردیف: 3، یگان: نیروی انتظامی، تعداد: 9316، درصد: 3 / 4
ردیف: 4، یگان: پشتیبانی جنگ جهاد، تعداد: 2490، درصد: 1 / 1
ردیف: 5، یگان: سایر، تعداد: 33430، درصد: 3 / 15
جمع: تعداد: 218867، درصد: 100
تعداد معلولان (جانبازان) جنگ تحمیلی نیز طبق آماری که بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی منتشر کرده است به 399174 نفر میرسند که از این تعداد 129903 نفر تعیین درصد نشده، 143210 نفر بین 1 تا 24 درصد معلول و 126061 نفر نیز بالای 25 درصد معلول میباشند. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسشها و پاسخها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
- [سایر] آمار غنایم به دست آمده از نیروهای عراقی در طول جنگ تحمیلی چه میزان بوده است؟
- [سایر] چند کشور به طور دقیق در جنگ تحمیلی علیه ایران اقدام کردند و نیز اولین شهید دفاع مقدس و تعداد شهدا پاسخ فرمایید.
- [سایر] چرا در ایران به جنگ عراق و ایران، جنگ تحمیلی گفته می شود؟
- [سایر] وضعیت اقتصادی ایران در طول جنگ تحمیلی چگونه بود؟
- [سایر] قیمت نفت ایران و عراق در طی سالهای جنگ تحمیلی چقدر بوده است؟
- [سایر] فروش نفت ایران و عراق در طول 8 سال جنگ تحمیلی بین دو کشور چگونه بود؟
- [سایر] آیا ایران در زمان جنگ تحمیلی در میان کشورهای همسایه، حامیانی داشت؟ چرا؟
- [سایر] چند کشور به طور دقیق در جنگ تحمیلی علیه ایران اقدام کردند؟
- [سایر] پیامدهای منطقه ای و بین المللی جنگ تحمیلی برای ایران چه بود؟
- [سایر] امکانات و ابزارهای تبلیغاتی ایران در دوران جنگ تحمیلی چه بود و چگونه از آنها در خدمت جنگ استفاده میکردند؟
- [آیت الله اردبیلی] شهیدی که در میدان جنگ و در معرکه، پیش از آن که به سراغ او بیایند به شهادت رسیده و جان داده است، غسل و کفن ندارد و باید او را با لباسهای خود بدون غسل دفن کنند، چه جنگ در زمان امام علیهالسلام و به اذن و اجازه امام علیهالسلام باشد و چه برای دفاع از اسلام و کشور اسلامی به شهادت رسیده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم مسأله سابق درباره کسانی است که در میدان جنگ کشته شده باشند، یعنی پیش از آن که مسلمانان به او برسند جان داده است، اما اگر به او برسند و زنده باشد، یا به صورت مجروح او را از میدان جنگ خارج سازند و در بیمارستان یا غیر آن از دنیا برود، گرچه ثواب شهیدان را دارد ولی حکم فوق شامل حال آنها نمی شود.
- [آیت الله مظاهری] زمینهای آبادی که در صدر اسلام با جنگ به دست مسلمین افتاده، قابل خرید و فروش نیست ولی در این زمان که معلوم نیست آیا این زمینها (در ایران و عراق و ...) در صدر اسلام آباد بوده یا نه، ملک کسانی است که زمین در تصرّف آنهاست و خرید و فروش و سایر تصرّفات در آن جایز است.
- [آیت الله مظاهری] تحمّل شهادت و ادای شهادت هر دو واجب است بنابر این اگر کسی را برای شهادت خواستند باید برود همانگونه که اگر او را برای شهادت دادن نزد قاضی خواستند باید حاضر شود مگر اینکه افراد دیگری برای تحمّل شهادت یا ادای آن، باشند.
- [آیت الله مظاهری] اگر شاهد از شهادت خود برگردد یا شاهد دیگری برخلاف او شهادت دهد، اگر قبل از حکم قاضی باشد آن شهادت اوّل پذیرفته نمیشود ولی اگر بعد از حکم باشد حکم نقض نمیشود. ولی در صورتی که شاهد از شهادت خود برگشته باشد ضامن است و تعزیر میشود، مثلاً اگر کسی به واسطه شهادت او قصاص شده باشد، اگر دروغ گفته باشد ورثه میتوانند قصاص کنند و اگر اشتباهی باشد ورثه میتوانند دیه بگیرند.
- [آیت الله جوادی آملی] .تصرف در اموال کفّار حربی که در حال جنگ با مسلمانان هستند, جایز است.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسلمانان به امر امام علیهالسلام با کفّار جنگ کنند ، و چیزهائی در جنگ بدست آورند ، به آنها غنیمت گفته میشود . که باید چیزهائی که مخصوص به امام است از غنیمت کنار بگذارند ، و خمس بقیه آن را بدهند ، و در ثبوت خمس بر غنیمت فرقی میان منقول ، و غیر منقول نیست ، ولی زمینهائی که از انفال نیست مال عموم مسلمین است ، هر چند جنگ به اذن امام علیهالسلام نباشد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جنگهای امروز که میدانهای جنگ وسعت دارد و گاه کیلومترها یا فرسخها مسافت را در بر می گیرد و گلوله های دشمن و مانند آن تا مسافت زیادی می رسد، تمام این صحنه که مرکز تجمع سربازان است میدان جنگ محسوب می شود، ولی اگر دشمن بوسیله بمباران افرادی را دور از جبهه های جنگ به قتل برساند احکام بالا در مورد آنها جاری نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموال منقولی که از میدان جنگ به عنوان غنیمت گرفته میشود, خمس دارد و اموال غیر منقول آن, خمس ندارد .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسلمانان به امر امام7 با کفّار جنگ کنند وچیزهائی در جنگ به دست آورند، به آنها غنیمت گفته میشود ومخارجی را که برای غنیمت کردهاند، مانند مخارج نگهداری وحمل ونقل آن و نیز مقداری را که امام7 صلاح میداند به مصرفی برساند وچیزهائی که مخصوص به امام است، باید از غنیمت کنار بگذارند وخمس بقیّه آن را بدهند.