نقش امام خمینی (رحمت الله علیه) در مرحله چالش‌های امنیتی - نظامی چه بود؟
مرحله اول یعنی مرحله چالش‌های امنیتی - نظامی، در پی پیروزی انقلاب در بهمن 1357 با مبارزه برای استقرار نظام جمهوری اسلامی آغاز شد که با دو چالش اساسی از درون و بیرون روبه‌رو بود. در این مرحله اقدامات و تلاش‌های امام به شرح زیر قابل تبیین است: 1- امام نخست تهدید آمریکا و عراق و کلیه تحولات امنیتی در داخل را در یک دایره‌ی به هم پیوسته داخل و خارج، در چارچوب سیاست‌های آمریکا علیه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و با هدف جلوگیری از استقرار نظام و برقراری نظم و امنیت در کشور تعریف کردند. در واقع، ارزیابی استراتژیک امام از اوضاع و تعریف تهدیدات و به هم پیوستگی و ارتباط آن امکان انسجام جبهه داخلی و کسب آمادگی برای مقابله را، که فضای آن به طوری جدی پس از اشغال لانه جاسوسی به وجود آمده بود، افزایش داد. فضای ذهنی حاصل از این تهدیدات در این مرحله و به ویژه به هنگام تجاوز عراق علیه ایران، نقش بسیار مؤثری در اعتماد به نفس و تسلط روحی و روانی مردم برای مقابله با تجاوز عراق داشت. 2- امام در چارچوب این مفهوم سازی، به عنوان یک اقدام استراتژیک، ارتش بیست میلیونی را برای دستیابی به بازدارندگی در برابر مداخله نظامی احتمالی آمریکا تشکیل دادند. مدل رفتاری امام در تشکیل بسیج، علاوه بر نگرانی و ناامیدی از توانمندی نیروهای کلاسیک نظامی برای مقابله با تهدید آمریکا، اساسا بر گرفته از مدل پیروزی انقلاب با تکیه بر حضور میلیونی مردم در صحنه مبارزه بود. امام مجددا با فراخوانی مردم برای حفظ نظام و انقلاب، بر بسیج، سازماندهی و آموزش نظامی مردم تحت عنوان )ارتش بیست میلیونی( تأکید کردند. 3- حمایت از نهضت‌های آزادی بخش به عنوان یک سیاست تهاجمی و مکمل سیاست بازدارندگی، در پی افزایش دامنه تهدیدات آمریکا علیه ایران در بهمن سال 1358 رسما اعلام شد. 4-رویکرد امام در برابر چالش‌های امنیتی - نظامی در داخل و خارج اساسا توجه به داخل بود. حتی پس از تهدید آمریکا به مداخله نظامی، امام مجددا بر آسیب‌پذیری داخلی تأکید کردند. به نظر می‌رسد امام با توجه به شناختی که از جامعه عراق داشتند، مردم عراق را برای انقلاب مستعد می‌دانستند؛ چنان که بلافاصله پس از شروع جنگ، پیام‌هایی را به منظور تهییج مردم عراق برای انقلاب و مقابله با رژیم بعثی ارسال کردند. امام خمینی آمریکایی‌ها را نیز به دلایلی فاقد انگیزه و توان لازم برای حمله نظامی به ایران می‌دانستند. در نتیجه بیشترین توجه و تأکید امام بر داخل بود. ضمن اینکه اساسا تهدید خارجی و وقوع جنگ را با حمایت آمریکا بعید نمی‌دانستند. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
عنوان سوال:

نقش امام خمینی (رحمت الله علیه) در مرحله چالش‌های امنیتی - نظامی چه بود؟


پاسخ:

مرحله اول یعنی مرحله چالش‌های امنیتی - نظامی، در پی پیروزی انقلاب در بهمن 1357 با مبارزه برای استقرار نظام جمهوری اسلامی آغاز شد که با دو چالش اساسی از درون و بیرون روبه‌رو بود. در این مرحله اقدامات و تلاش‌های امام به شرح زیر قابل تبیین است:
1- امام نخست تهدید آمریکا و عراق و کلیه تحولات امنیتی در داخل را در یک دایره‌ی به هم پیوسته داخل و خارج، در چارچوب سیاست‌های آمریکا علیه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و با هدف جلوگیری از استقرار نظام و برقراری نظم و امنیت در کشور تعریف کردند. در واقع، ارزیابی استراتژیک امام از اوضاع و تعریف تهدیدات و به هم پیوستگی و ارتباط آن امکان انسجام جبهه داخلی و کسب آمادگی برای مقابله را، که فضای آن به طوری جدی پس از اشغال لانه جاسوسی به وجود آمده بود، افزایش داد. فضای ذهنی حاصل از این تهدیدات در این مرحله و به ویژه به هنگام تجاوز عراق علیه ایران، نقش بسیار مؤثری در اعتماد به نفس و تسلط روحی و روانی مردم برای مقابله با تجاوز عراق داشت.
2- امام در چارچوب این مفهوم سازی، به عنوان یک اقدام استراتژیک، ارتش بیست میلیونی را برای دستیابی به بازدارندگی در برابر مداخله نظامی احتمالی آمریکا تشکیل دادند. مدل رفتاری امام در تشکیل بسیج، علاوه بر نگرانی و ناامیدی از توانمندی نیروهای کلاسیک نظامی برای مقابله با تهدید آمریکا، اساسا بر گرفته از مدل پیروزی انقلاب با تکیه بر حضور میلیونی مردم در صحنه مبارزه بود. امام مجددا با فراخوانی مردم برای حفظ نظام و انقلاب، بر بسیج، سازماندهی و آموزش نظامی مردم تحت عنوان )ارتش بیست میلیونی( تأکید کردند.
3- حمایت از نهضت‌های آزادی بخش به عنوان یک سیاست تهاجمی و مکمل سیاست بازدارندگی، در پی افزایش دامنه تهدیدات آمریکا علیه ایران در بهمن سال 1358 رسما اعلام شد.
4-رویکرد امام در برابر چالش‌های امنیتی - نظامی در داخل و خارج اساسا توجه به داخل بود. حتی پس از تهدید آمریکا به مداخله نظامی، امام مجددا بر آسیب‌پذیری داخلی تأکید کردند. به نظر می‌رسد امام با توجه به شناختی که از جامعه عراق داشتند، مردم عراق را برای انقلاب مستعد می‌دانستند؛ چنان که بلافاصله پس از شروع جنگ، پیام‌هایی را به منظور تهییج مردم عراق برای انقلاب و مقابله با رژیم بعثی ارسال کردند. امام خمینی آمریکایی‌ها را نیز به دلایلی فاقد انگیزه و توان لازم برای حمله نظامی به ایران می‌دانستند. در نتیجه بیشترین توجه و تأکید امام بر داخل بود. ضمن اینکه اساسا تهدید خارجی و وقوع جنگ را با حمایت آمریکا بعید نمی‌دانستند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین