احتمال وجود قبر شریف حضرت زهرا(علیها السلام)در بقیع، که در کتب تاریخ عنوان شده، احتمالی است ضعیف و برگرفته از اقوال و منابع گروهی از مورّخان و علمای اهل سنّت. و در روایات شیعه و از دیدگاه علمای بزرگ ما، دلیل صریح و روشنی که مؤیّد این احتمال باشد وجود ندارد و آنچه در روایات اهل بیت(علیهم السلام) بر آن تأکید شده و محدّثان و شخصیتهای علمی گذشته ما بر آن تأکید دارند، این است که پیکر آن بانوی عظیم الشأن، در داخل بیت شریفش به خاک سپرده شده است. حال باید دید اوّلا دفن شدن آن حضرت در روضه مطهره، که گاهی به عنوان احتمال سوم مطرح شده، در چه حدّی از قوّت و استحکام برخوردار است؟ و ثانیاً منظور از (روضه) چیست و حدود آن کدام است؟ تذکر این نکته نیز لازم است که بیان ضعف احتمال وجود قبر شریف آن حضرت در محلّی، به هیچ وجه دلیل نفی ثواب زیارت و استحباب عرض ارادت نسبت به آن بانوی عزیز در آن محل نیست; زیرا استحباب زیارت معصومین(علیهم السلام) از هر نقطه، دور یا نزدیک، مسلّم و ثابت است، به ویژه که این زیارت در روضه مطهّر و در کنار قبر رسول خدا(صلی الله علیه وآله)و یا در بقیع، یا در کنار قبور ائمه هدی باشد و حد اقل فایده و نتیجه?ای که بر تأیید و تقویت یک احتمال مترتّب است ?? افزون بر جنبه علمی و روشن شدن یک موضوع حساس تاریخی مذهبی?? حصول یک نوع اطمینان و جلب توجّه زائران آن بانوی بزرگوار است که اعتماد و?ظنّ به وجود قبر شریف در یک محلّ، هر چه بیشتر و قوی?تر باشد توجه باطنی و حضور قلب به هنگام زیارت در آن مکان نیز بیشتر و افزون?تر می?شود و نعم المطلوب! روضه مطهّره و فضیلت آن: آنچه به عنوان (روضه) مطرح است، آن بخش از مسجد النبی است که در میان منبر و خانه یا خانه?های پیامبر(صلی الله علیه وآله) قرار گرفته است. www.eporsesh.com اصطلاح (روضه) و نامگذاری این مکان مقدس بدین اسم، برگرفته از گفتار رسول خدا و از متن حدیثهایی است که از آن بزرگوار نقل گردیده است. در فضیلت روضه مطهر، حدیثهای متعددی از طریق اهل سنت و شیعه و در منابع حدیثی هر دو گروه از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل شده است. همچنین در بیان ائمه(علیهم السلام) و در گفتار علما و دانشمندان(1) بر عبادت و دعا در این نقطه از مسجد تأکید و سفارش شده است: حدیثی است از پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) که فرمود: (ما بَینَ بیتیوَمِنْبَریروضةٌ مِنْ ریاضِ الجنّة وَمِنْبَریعَلی حَوْضی)(2) (فاصله بیت و منبر من باغی است از باغهای بهشت و منبر من در بالای حوض من قرار گرفته است) و در حدیث دیگر آمده است: (وَمِنبَریعلی تُرْعة مِنْ تُرَعِ الجنّة) (منبر من در کنار دری از درهای بهشت قرار گرفته است.) در روایت دیگر، امام صادق(علیه السلام) به معاویة بن عمّار فرمود: (در کنار منبر بایست و حمد و ثنای خدا را به جای آور و حاجت خود را بخواه; زیرا پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرموده: (بین منبری و بیتی روضة مِنْ ریاض الجنّة).(3) پی نوشتها: 1 سید بن طاوس در مصباح الزائر، صص24 و 25 در این باره بیان زیبایی دارد. 2 فروع کافی; ج4، ص556; صحیح بخاری، ابواب فضائل المدینة، ح1789 و ابواب التطوّع، ح1137، 1138; صحیح مسلم، ح1390 و 1391; مسند احمد، ج2، ص236، 297، 438 و 466 3 کامل الزیارات، ص16
احتمال وجود قبر شریف حضرت زهرا(علیها السلام)در بقیع، که در کتب تاریخ عنوان شده، احتمالی است ضعیف و برگرفته از اقوال و منابع گروهی از مورّخان و علمای اهل سنّت. و در روایات شیعه و از دیدگاه علمای بزرگ ما، دلیل صریح و روشنی که مؤیّد این احتمال باشد وجود ندارد و آنچه در روایات اهل بیت(علیهم السلام) بر آن تأکید شده و محدّثان و شخصیتهای علمی گذشته ما بر آن تأکید دارند، این است که پیکر آن بانوی عظیم الشأن، در داخل بیت شریفش به خاک سپرده شده است.
حال باید دید اوّلا دفن شدن آن حضرت در روضه مطهره، که گاهی به عنوان احتمال سوم مطرح شده، در چه حدّی از قوّت و استحکام برخوردار است؟ و ثانیاً منظور از (روضه) چیست و حدود آن کدام است؟
تذکر این نکته نیز لازم است که بیان ضعف احتمال وجود قبر شریف آن حضرت در محلّی، به هیچ وجه دلیل نفی ثواب زیارت و استحباب عرض ارادت نسبت به آن بانوی عزیز در آن محل نیست; زیرا استحباب زیارت معصومین(علیهم السلام) از هر نقطه، دور یا نزدیک، مسلّم و ثابت است، به ویژه که این زیارت در روضه مطهّر و در کنار قبر رسول خدا(صلی الله علیه وآله)و یا در بقیع، یا در کنار قبور ائمه هدی باشد و حد اقل فایده و نتیجه?ای که بر تأیید و تقویت یک احتمال مترتّب است ?? افزون بر جنبه علمی و روشن شدن یک موضوع حساس تاریخی مذهبی?? حصول یک نوع اطمینان و جلب توجّه زائران آن بانوی بزرگوار است که اعتماد و?ظنّ به وجود قبر شریف در یک محلّ، هر چه بیشتر و قوی?تر باشد توجه باطنی و حضور قلب به هنگام زیارت در آن مکان نیز بیشتر و افزون?تر می?شود و نعم المطلوب!
روضه مطهّره و فضیلت آن:
آنچه به عنوان (روضه) مطرح است، آن بخش از مسجد النبی است که در میان منبر و خانه یا خانه?های پیامبر(صلی الله علیه وآله) قرار گرفته است.
www.eporsesh.com
اصطلاح (روضه) و نامگذاری این مکان مقدس بدین اسم، برگرفته از گفتار رسول خدا و از متن حدیثهایی است که از آن بزرگوار نقل گردیده است.
در فضیلت روضه مطهر، حدیثهای متعددی از طریق اهل سنت و شیعه و در منابع حدیثی هر دو گروه از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل شده است. همچنین در بیان ائمه(علیهم السلام) و در گفتار علما و دانشمندان(1) بر عبادت و دعا در این نقطه از مسجد تأکید و سفارش شده است:
حدیثی است از پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) که فرمود:
(ما بَینَ بیتیوَمِنْبَریروضةٌ مِنْ ریاضِ الجنّة وَمِنْبَریعَلی حَوْضی)(2)
(فاصله بیت و منبر من باغی است از باغهای بهشت و منبر من در بالای حوض من قرار گرفته است)
و در حدیث دیگر آمده است:
(وَمِنبَریعلی تُرْعة مِنْ تُرَعِ الجنّة)
(منبر من در کنار دری از درهای بهشت قرار گرفته است.)
در روایت دیگر، امام صادق(علیه السلام) به معاویة بن عمّار فرمود: (در کنار منبر بایست و حمد و ثنای خدا را به جای آور و حاجت خود را بخواه; زیرا پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرموده: (بین منبری و بیتی روضة مِنْ ریاض الجنّة).(3)
پی نوشتها:
1 سید بن طاوس در مصباح الزائر، صص24 و 25 در این باره بیان زیبایی دارد.
2 فروع کافی; ج4، ص556; صحیح بخاری، ابواب فضائل المدینة، ح1789 و ابواب التطوّع، ح1137، 1138; صحیح مسلم، ح1390 و 1391; مسند احمد، ج2، ص236، 297، 438 و 466
3 کامل الزیارات، ص16
- [سایر] چرا قبر مطهر حضرت زهرا(س) مخفی است؟ چرا حضرت زهرا(س) وصیت کردند که ایشان را شبانه دفن کنند؟
- [سایر] چرا حضرت زهرا (س) شبانه دفن شد؟
- [سایر] ابوبکر و عمر بعد از اطلاع از دفن شبانه حضرت زهرا (سلام الله علیها) چه کردند؟
- [سایر] چرا حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)، شبانه و پنهانی دفن شدند؟
- [سایر] چرا حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)، شبانه و پنهانی دفن شدند؟
- [سایر] آیا حضرت زهرا را شبانه دفن کرده اند؟
- [سایر] چرا حضرت فاطمه (س) وصیت کردند که مخفیانه دفن شوند؟
- [سایر] چرا حضرت فاطمه(س) فاطمه نامیده شده است؟
- [سایر] چرا از ام کلثوم فرزند حضرت زهرا (س) در روضه عاشورا یاد نمی شود؟
- [سایر] منبع دقیق این روضه که مداحان در مجالس میخوانند کجا است؛ ماجرای کوچه بنیهاشم و حضرت زهرا(س) و اینکه عمر نوشتهای درباره فدک را میگیرد و پاره میکند و سیلی به صورت حضرت فاطمه(س) میزنند و....
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر بخواهد خود صیغه طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ، هِیَ طالِقٌ) یعنی: (زنم فاطمه را در مقابل آنچه بخشید طلاق خلع دادم، او رهاست).
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خُلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ هِی طالِق)؛ یعنی: (زنم فاطمه را طلاق خُلع دادم، او رهاست).
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر بخواهد صیغهی طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید:(زَوجَتی فاطِمَةَ خالَعْتُها علی ما بَذَلَتْ هی طالِقٌ). (یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است. )
- [امام خمینی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلا فاطمه باشد می گوید: "زوجتی فاطمة خالعتها علی ما بذلت هی طالق" یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است.
- [امام خمینی] طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلا فاطمه باشد،باید بگوید: "زوجتی فاطمة طالق" زن من فاطمه رها است، و اگر دیگری را وکیل کند،آن وکیل باید بگوید: "زوجة موکلی فاطمة طالق".
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارَأتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق)، یعنی: (مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رهاست)، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق).
- [آیت الله نوری همدانی] طلاق باید به صیغة عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغة طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد باید بگوید : زَوْجَتی فاطِمَهُ طالِقٌ یعنی زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند که آن وکیل باید بگوید : زَوْجَهُ مُوَکِلی فاطِمَهُ طالِقٌ .
- [آیت الله سبحانی] طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید: زَوْجَتِی فاطِمَهُ طالِق یعنی زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند آن وکیل باید بگوید: زَوْجَةُ مَوَکِّلِی فاطِمَةُ طالِق.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طلاق باید به صیغه عربی صحیح و به کلمه (طالق) خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلا فاطمه باشد باید بگوید: (زَوْجَتی فاطِمَة طالقٌ); یعنی: زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند آن وکیل باید بگوید: (زَوْجَةُ مُوکِّلِی فاطِمَةُ طالِقٌ).
- [آیت الله بروجردی] طلاق باید به صیغهی عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغهی طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید:(زَوْجَتی فاطِمَةَ طالِقٌ)؛ یعنی:زن من فاطمه رهاست و اگر دیگری را وکیل کند، آن وکیل باید بگوید:(زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فاطِمَةَ طالِقٌ).