نام پیامبرانی را که در قرآن آمده است بنویسید.

با توجه به آیات قرآن تعداد پیامبران الهی زیاد بوده است، زیرا خداوند در قرآن درباره ارسال رسل و فراوانی آنها می‌فرماید: (ان من امة الا وخلا فیها نذیر)[1]؛ در میان هر امتی پیامبری بیم‌دهنده فرستادیم. و (انما انت منذر و لکل قوم هاد)؛[2] ای پیامبر (محمد صلّی الله علیه و آله ) تو بیم دهنده هستی بر این امت و برای هر امتی پیامبری هدایتگر فرستادیم پیش از تو. و (ما اهلکنا من قریة الا و لها منذرون)؛[3] هیچ امتی قبل از فرستادن پیامبران بیم‌دهنده هلاک نشده‌اند. یعنی قبل از این که خداوند امتی را به سبب گناه هلاک کند، برای آنها پیامبری فرستاده است و آن پیامبر با آنها اتمام حجت نموده و بعد از نافرمانی هلاک شده‌اند و (ولو شئنا لبعثنا فی کل قریةٍ نذیراً)؛[4] ومشیت الهی در هرجا تعلق یافته پیامبری در آن منطقه فرستاده است. و (و لقد ارسلنا من قبلک رسلا الی قُومهم...)؛[5] ای پیامبر (اسلام) قبل از تو پیامبران زیادی به سوی قومشان فرو فرستادیم.
خدا در قرآن با صراحت به پیامبرش می‌فرماید: (و لقد ارسلنا رسلا من قبلک منهم من قَصَصنا علیک و منهم من لم نقصص علیک...)؛[6] ای پیامبر (محمد صلّی الله علیه و آله ) پیامبران زیادی را قبل از تو فرستادیم و نام برخی را برای تو در قرآن ذکر کردیم و قصه نمودیم و نام برخی را در (قرآن) برای تو نیاوردیم.
این آیه به روشنی اثبات می‌کند که تعداد پیامبران الهی بسیار زیاد بوده است، تعداد پیامبران الهی بر اساس روایات معتبر صد و بیست و چهار هزار نفر بوده است.[7]
از مجموع این تعداد پنج تن از آنان به دلالت قرآن اولوالعزم بوده‌اند که به ترتیب عبارتند از: نوح‌،‌ ابراهیم، موسی و عیسی و محمد علیهم السّلام . بقیه پیامبران غیر اولوالعزم بوده و استمرار دهنده آئین و شریعت پیامبران اولوالعزم بوده‌اند.[8]
قرآن از میان انبیای الهی تنها نام بیست و پنج نفر را ذکر می‌کند، بدین قرار آدم، نوح، ‌ادریس، هود، صالح، ابراهیم، لوط، اسماعیل، الیسع، ذو الکفل، الیاس، یونس، اسحق، یعقوب، یوسف، شعیب، موسی، هارون، سلیمان، داود، زکریا، یحیی، اسماعیل، عیسی، و محمد صلّی الله علیه و آله درود خدا برهمه آنها، قرآن به برخی از انبیاء با کنایه اشاره می‌کند مثلاً: (فوجدا عبداً من عبادنا آتیناهُ من لدنا علما).[9]
امّا اسامی پیامبرانی که نام آنها در قرآن آمده است به شرح ذیل است:
1. حضرت آدم علیه السّلام : اولین انسان و مخلوق خداوند است که خداوند از او به عنوان یکی از پیامبران خویش در قرآن یاد می‌کند:
(إِنَّ اللَّهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ).[10]
2. حضرت ادریس علیه السّلام نیز یکی از انبیای بزرگ الهی است که نام او در قرآن مکرراً آمده و به نبوت او تصریح شده است:
(... وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِدْرِیسَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیًّا).[11]
3. نام حضرت ابراهیم علیه السّلام نیز در قرآن و در آیات زیادی تکرار شده است:
(... فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً).[12] ( وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراهِیمَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیًّا ...)[13]. نام حضرت ابراهیم 79 بار در قرآن آمده است.
4. حضرت اسماعیل فرزند حضرت ابراهیم است. او نیز یکی از انبیای بزرگ الهی است که نامش در قرآن به کرات آمده، ‌حضرت اسماعیل از اجداد پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می‌باشد که نسب پیامبر اکرم از اسماعیل به ابراهیم می‌رسد.
(... وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ ...)؛[14] ( وَ أَوْحَیْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ ...)؛[15] بر اساس این آیه او از پیامبران بزرگ الهی بوده و نامش در قرآن 12 بار تکرار شده است.
5. حضرت اسحاق فرزند دوم حضرت ابراهیم که نامش در قرآن به عنوان یکی از پیامبران خداوند آمده است و 14 بار تکرار شده است:
(وَ بَشَّرْناهُ باِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ).[16]
6. الیاس نیز از انبیای الهی است که در قرآن یاد شده است. دو بار نامش در قرآن تکرار شده. آیه اول به پیامبری او تصریح دارد:
(وَ إِنَّ إِلْیاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ)؛[17] ( وَ زَکَرِیَّا وَ یَحْیی وَ عِیسی وَ إِلْیاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ)؛[18] الیاس در بین قوم یهود نبوت داشت و شهرهای مختلف را برای تبلیغ دین حق سیر نمود.
7. الیسع، نام یکی از انبیای الهی است، او جانشین الیاس نبی است که به امر خدا الیاس او را جانشین خود در میان قوم یهود نمود:
( وَ إِسْماعِیلَ وَ الْیَسَعَ وَ یُونُسَ وَ لُوطاً وَ کلاًّ فَضَّلْنا عَلَی الْعالَمِینَ)؛[19] ( وَ اذْکُرْ إِسْماعِیلَ وَ الْیَسَعَ وَ ذَا الْکِفْلِ وَ کُلٌّ مِنَ الْأَخْیارِ).[20]
8. ایوب که داستان صبر او بهترین الگو برای شناخت انسانیت است، ‌از انبیای یادشده در قرآن است. در هشت آیه داستان حضرت ایوب ذکر شده و در چهار آیه نام آن حضرت آمده است: ( وَ اذْکُرْ عَبْدَنا أَیُّوبَ إِذْ نادی رَبَّهُ ...)؛[21] ( وَ أَوْحَیْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عِیسی وَ أَیُّوبَ وَ ...).[22]
9. داود: حضرت داود که فرزند او نیز از انبیای بزرگ است، نامش در قرآن آمده است و دارای سروده‌ها و مزامیر ‌معنوی بوده و صدایش بسیار سوزناک بوده در قرآن کریم 16 بار نام داود آمده است:
( وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی بَعْضٍ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً)؛[23] ( یا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ).[24]
10. ذو الکفل: نام او در قرآن و در آیه 85 سوره انبیاء آمده است. دوران نبوت او بعد از سلیمان بوده است:
(وَ إِسْماعِیلَ وَ إِدْرِیسَ وَ ذَا الْکِفْلِ کُلٌّ مِنَ الصَّابِرِینَ)؛[25] گفته شده او هرگز عصبانی و ناراحت نشده است با اینکه در بین بنی‌اسرائیل بود، که تمام پیامبران را اذیت و آزار می‌نمودند، لذا قرآن به صراحت از او به عنوان یکی از صابران بزرگ نام می‌برد: ( وَ اذْکُرْ إِسْماعِیلَ وَ الْیَسَعَ وَ ذَا الْکِفْلِ ...).
11. زکریا: یکی از انبیای بزرگ الهی است که قرآن از او به نیکی یاد کرده[26] هفت بار نام او در قرآن آمده است: (و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس کل من الصالحین)[27]؛ او کفیل مریم بود و مریم یکی از بانوان بزرگی است که خداوند به او فرزندی را کرامت نمود.
12. سلیمان، فرزند حضرت داود و یکی از انبیایی است که داستان او در قرآن و در سوره نمل و برخی از آیات دیگر آمده است: 17 بار نام سلیمان بن داود در قرآن تکرار شده است:
(و قد آتینا داود و سلیمان علماً).[28]
13. شعیب، نام پیامبری است که در قرآن خداوند متعال نام او را آورده که حضرت موسی با یکی از دختران او ازدواج نموده است، او معاصر حضرت موسی و قبل از حضرت بعثت موسی پیامبر بوده است: (والی مدین اخاهم شعیباً...)[29]، 10 بار در 4 سوره و ده آیه نام شعیب آمده است.
14. صالح نام پیامبری است که قومش به او ظلم کردند و ناقه صالح معروف است که گرفتار عذاب الهی شدند. چندین بار نامش در قرآن تکرار شده است: (و قالوا یا صالح ائتنا بما تعدنا ان کنت من المرسلین).[30]
15. عیسی نام پیامبر بزرگی است که در کودکی نبوت خود را درگهواره اعلام کرد، نام مادرش مریم است. او آخرین پیامبر اولوالعزم از قوم بنی‌اسرائیل است، قریب به 30 مرتبه نام عیسی در قرآن آمده است و مریم نام یکی از سوره‌های قرآن می‌باشد که در آن داستان حضرت عیسی و زکریا و مادرش آمده است. نبوت عیسی قبل از پیامبر خاتم بوده است، قوم مسیح و مسیحیان امروز مدعی تبعیت از او را دارند: (و آتینا عیسی بن مریم البینات و ایدنا بروح القدس)[31] (و اوحینا الی ابراهیم و اسمعیل و اسحق و یعقوب و الاسباط و عیسی و ایوب و یونس و هارون و سلیمان).[32]
16. لوط، پیامبری که گرفتار قومی فاسق و فاسد بود و معاصر با حضرت ابراهیم خلیل است، ‌و با آن حضرت نسبت فامیلی نیز دارد. ملائکه‌ای که برای ابراهیم بشارت فرزند را آوردند، برای عذاب قوم لوط نیز مأمور بودند. نام لوط در قرآن 10 بار ذکر شده است:
(و ان لوطاً لمن المرسلین)[33] (و لما جائت رسلنا لوطا سیء بهم و ضاق بهم ذرعاً).[34]
17. موسی: ‌یکی از از انبیای بزرگ الهی است که قوم یهود مدعی تبعیت او را دارند نام موسی در قرآن بیش از پیامبران دیگر آمده است. قصه او و قومش بنی‌اسرائیل در قرآن مکرراً آمده است در 34 سوره و حدوداً 143 آیه نام حضرت موسی را ذکر کرده است.
18. نوح: حضرت نوح اولین پیامبر اولوالعزم است که دارای شریعت و کتاب آسمانی بوده است. نام او در قرآن 45 بار ذکر شده است، طوفان نوح از حوادث مهم تاریخ آفرینش است: (انا اوحینا الیک کما اوحینا الی نوح...).[35]
19. یحیی فرزند زکریای نبی است که گرفتار قوم بنی‌اسرائیل بوده و به دست آنها کشته شد. (و با حضرت عیسی پسرخاله بود) و قرآن نام یحیی را در پنج آیه ذکر کرده است: ( فَنادَتْهُ الْمَلائِکَةُ وَ هُوَ قائِمٌ یُصَلِّی فِی الِْمحْرابِ أَنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیی مُصَدِّقاً بِکَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ سَیِّداً وَ حَصُوراً وَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ).[36]
20. یعقوب: نواده حضرت ابراهیم و به اسرائیل معروف است. نام او در قرآن 14 بار آمده است. مژده رسالت او از تولد اسحق به ابراهیم داده شد: (و اذکر عبادنا ابراهیم و اسحق و یعقوب اولی الایدی و الابصار).[37]
21. یوسف: فرزند یعقوب است که داستان شیرینش در قرآن به صورت مجزا در یک سوره آمده است، نام آن حضرت در قرآن حدوداً 29 آیه آمده است که بیشتر آن در سوره قصص از داستان حضرت یوسف به عنوان (احسن القصص) یاد شده است.
22. یونس علیه السّلام : نام دیگرش ذوالنون است که قرآن او را با این نام معرفی نموده است. او در شکم ماهی مدتی ماند که قرآن از او یاد کرده است. (و انّ یونس لمن المرسلین)[38] یکی از سوره‌های قرآن نیز به نام یونس است.
23. هارون علیه السّلام برادر موسی بن عمران پیامبر بزرگ الهی و بنابردرخواست موسی خداوند او را برای یاری موسی و وزیر او قرار داد. نام هارون در قرآن 15 بار آمده است که در چهارده سوره قرآن وجود دارد.
(ولقد آتینا موسی و هرون الفرقان وضیاءً و ذکراً للمتقین).[39]
24. هود علیه السّلام : (و الی عادٍ اخاهم هُوداً قال یا قوم اعبدوالله)[40] در قرآن سوره‌ای به نام این پیامبر وجود دارد و نامش در قرآن 7 بار در آیات مختلف آمده است.
25. حضرت محمد صلّی الله علیه و آله خاتم الانبیاء است که قرآن به نام او به شخص آن جناب نازل شده و در اکثر آیات قرآن مخاطب خداوند بوده است و دارای دو نام احمد صلّی الله علیه و آله و محمد صلّی الله علیه و آله است که این دو نام مبارک در قرآن 5 بار ذکر شده است ( وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ)[41]؛ ( ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ وَ لکِنْ رَسُولَ اللَّهِ)[42] ( مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ).[43]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . فاطر، 24.
[2] . رعد، 7.
[3] . شعراء، 208.
[4] . روم، 47.
[5] . فرقان، 51.
[6] . مومن، 78.
[7] . علامه طباطبایی،‌المیزان، ج 2، ص 199.
[8] . احزاب، 7؛ و اذ اخذنا من النبیین میثاقهم و منک و من نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم و اخذنا منهم میثاقا غلیظاً؛ احقاف، 35: فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرُسُل....
[9] . کهف، 66؛ مفسرین معتقدند که این پیامبر که با موسی ملاقات کرد خضر بود که این آیه بطور کنایه از او یاد کرده است.
[10] . آل عمران، 33.
[11] . مریم، 56.
[12] . نساء، 54.
[13] . مریم، 41.
[14] . مریم، 54.
[15] . نساء، 163.
[16] . صافات، 112.
[17] . صافات، 123.
[18] . انعام، 85.
[19] . انعام، 86.
[20] . ص، 48.
[21] . ص، 41.
[22] . نساء، 163؛ انبیاء، 83؛ و انعام، 84.
[23] . اسراء، 55.
[24] . ص، 26.
[25] . ص، 48.
[26] . انعام، 85.
[27] . نمل، 15.
[28] . عنکبوت،
[29] .
[30] . اعراف، 77.
[31] . بقره، 87.
[32] . نساء، 163.
[33] . صافات، 133.
[34] . عنکبوت، 33.
[35] . نساء، 163.
[36] . آل عمران، 29.
[37] . ص، 45.
[38] . صافات، 139.
[39] . انبیاء، 48.
[40] . اعراف، 65؛ هود، 50.
[41] . صف، 6.
[42] . احزاب، 40.
[43] . فتح، 29.