علاوه بر قرآن مجید که اعجاز جاودانه آن آشکار و بدیهی است، پیامبر اسلام(ص) معجزات فراوانی دارد؛ که برخی از آن‌ها در آیات قرآن و کتاب‌های سیره نویسان ثبت شده است. شماری از این معجزات عبارت است از: 1. اسراء (اسراء) همان حرکت شبانگاهی پیامبر(ص) از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی است.ر.ک: تفسیر موضوعی قرآن کریم، آیت اللَّه جوادی آملی، ج 8، ص 85-64. این سفر در (یک شب)، در بیداری و با همین پیکر مادی تحقّق یافت نه در شب‌ها و روزهای طولانی یا در عالم خواب و با روح به تنهایی. آیات قرآنی و شواهد تاریخی بر وقوع این سفر دلالت آشکار دارند. قرآن کریم می‌فرماید: (سبحان الذی أسری بعبده لیلاً من المسجد ا لحرام الی المسجد الاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع البصیر؛ اسرا(17): 1. ؛ منزه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی که پیرامونش را برکت داده‌ایم، سیر داد تا از نشان‌های خود به او بنمایانیم که او همان شنوای بینا است.) این رویداد به وسیله شیعه و اهل سنت نقل شده است و کتابهای روایی و تاریخی، فراوان به آن پرداخته‌اند. البته جابه جایی در فضا و پیمودن مسافت‌های طولانی در زمان کوتاه، در زندگانی دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است؛ چنان که درباره حضرت سلیمان(ع) می‌خوانیم:(ولسلیمان الریح غدوها شهر و رواحها شهرو و...؛. سبا(34): 12. و باد را برای سلیمان [رام کردیم‌] صبحگاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود و عصر گاهان مسیر یک ماه را.) افزون بر این، شواهد عینی و تجربی بسیار وجود دارد که برخی از اولیای الاهی مسافت‌های طولانی را در زمانی کوتاه پیموده‌اند و به اصطلاح (طی الارض) داشتند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره (اسراء) و حرکت شبانگاهی پیامبر(ص) از مسجد الحرام به مسجد الاقصی است که خود مقدمه (معراج) به شمار می‌آید. (معراج) از معجزات ویژه‌ای است که اسرار و لطایف عمیق‌تر دارد واز نشانه‌های برتری پیامبر اسلام(ص) و شرافت وی بر تمام جهانیان است. 2. شق القمر از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام(ص) که قرآن مجید از آن خبر داده، (شق القمر) است. چنان که می‌خوانیم: (اقتربت الساعة و انشق القمر؛ قمر(54):1. ؛قیامت بسیار نزدیک شد و ماه شکافت.) انشقاق قمر، در پاسخ مشرکانی صورت گرفت که درخواست چنین کاری داشتند، تا به ارتباط پیامبر(ص) با علم و قدرت بی پایان خداوند پی برند. تفسیر نمونه، ج 23، ص 9. ناگفته نماند، از آنجا که حضرت محمد(ص) واپسین پیامبر است، دوران پس از وی (آخر الزمان) خوانده می‌شود و بعثت او نشانه نزدیک شدن قیامت است؛ زیرا، در مقایسه با عمر جهان هستی، زمان پس از پیامبر اسلام(ص) اندک می‌نماید. بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان پیامبر اسلام(ص) آیه بعد همین سوره است که از سرسختی و تداوم انکار مشرکان، با وجود رؤیت این معجزه شگفت آور، پرده بر می‌دارد: (و ان یروا آیة یعرضوا و یقولوا سحر مستمر؛.قمر(54):2. ؛و هرگاه نشانه‌ای ببینند، روی بگردانند و گویند سحری همیشگی است.) البته چنین انشقاق‌هایی در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیف‌تر جلوه گر شده است؛ چنان که درباره حضرت موسی(ع) می‌خوانیم: (فاضرب لهم طریقاً فی البحر یبساً؛ طه(20):77. ؛ و راهی خشک برای آنان باز کن.) در بخشی دیگر از داستان حضرت موسی(ع) می‌خوانیم: ضربه عصای موسایی سنگ را شکافت و دوازده چشمه آب جوشید: (و قطعناهم اثنتی عشرة أسباطاً أمما و أوحینا الی موسی اذا ستسقاه قومه زن اضرب بعصاک الحجر فانبحست منه اثنتا عشرة عینا قد علیم کل أناس مشربهم...؛ اعراف(7):190. ؛و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتی بودند، تقسیم کردیم و به موسی - وقتی قومش از او آب خواستند - وحی کردیم با عصایت بر آن تخته سنگ بزن. پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهی آبخوری خود را شناخت.) 3. گفت و شنود درختان در نهج البلاغه آمده است: روزی پیامبر(ص) برای ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یکی از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختی رامخاطب قرار داد. درخت از جای خود حرکت کرد و نزد پیامبر(ص) ایستاد و سپس به دستور پیامبر(ص) به جای اولیه خود بازگشت.شرح نهج البلاغه، ابن ابی‌الحدید، ج 13، ص‌214. در واقعه‌ای دیگر، درختی به رسالت پیامبر اسلام(ص) گواهی داد. الشفا بتعریف حقوق المصطفی، قاضی عیاض، ج 1، ص 298 این دو معجزه نیز مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و در کتاب‌های متعدد آن‌ها به چشم می‌خورد. البته گفت و گو و فرمانبری جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است. چنان که (هدهد) و دیگر حیوانات از حضرت سلیمان فرمانبری داشتند.نمل(27): 20. چهار پرنده کوبیده شده نیز به فراخوان حضرت ابراهیم(ع) پاسخ مثبت دادند و پرواز کنان به سوی او شتافتند:(قال فخذ أربعة من الطیر فصرهن الیک ثم اجعل علی کل جبل منهن جزءاً ثم ادعهن یأتینک سعیاً؛ بقره(2):260. ؛[خداوند] فرمود: [ای ابراهیم‌] پس چهار پرنده برگیرد و آن‌ها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر کوهی پاره‌ای از آن‌ها قرار بده؛ آنگاه به سوی تو می‌آیند.) آنچه گفته شد، نمونه‌هایی از توانمندی انسان‌های کامل است که در پرتو بندگی خدا و اتصال به قدرت بی انتهای پروردگار، در برابر دیدگاه مردمان جلوه‌گر شده است. ناگفته نماند، کتاب‌های تفسیری، روایی و تاریخی، بیش از سه هزار مورد از معجزات و کرامات رسول اکرم(ص) را ثبت کرده‌اند. از پیامدهای زیبای گفت و گو در این زمینه، رسیدن به روشن بینی و توسعه فضای فکری، شکسته شدن حصارهای مادی و راهیابی به دریای بی کران نورانیت معنوی است. www.payambarazam.ir
حضرت محمد(ص) در طول رسالت 23 ساله خویش معجزاتی داشت کدام یک از معجزات ایشان به طور مستقیم در قرآن کریم اشاره شده است؟!
علاوه بر قرآن مجید که اعجاز جاودانه آن آشکار و بدیهی است، پیامبر اسلام(ص) معجزات فراوانی دارد؛ که برخی از آنها در آیات قرآن و کتابهای سیره نویسان ثبت شده است. شماری از این معجزات عبارت است از:
1. اسراء
(اسراء) همان حرکت شبانگاهی پیامبر(ص) از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی است.ر.ک: تفسیر موضوعی قرآن کریم، آیت اللَّه جوادی آملی، ج 8، ص 85-64. این سفر در (یک شب)، در بیداری و با همین پیکر مادی تحقّق یافت نه در شبها و روزهای طولانی یا در عالم خواب و با روح به تنهایی. آیات قرآنی و شواهد تاریخی بر وقوع این سفر دلالت آشکار دارند. قرآن کریم میفرماید: (سبحان الذی أسری بعبده لیلاً من المسجد ا لحرام الی المسجد الاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع البصیر؛ اسرا(17): 1. ؛ منزه است آن [خدایی] که بندهاش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی که پیرامونش را برکت دادهایم، سیر داد تا از نشانهای خود به او بنمایانیم که او همان شنوای بینا است.)
این رویداد به وسیله شیعه و اهل سنت نقل شده است و کتابهای روایی و تاریخی، فراوان به آن پرداختهاند. البته جابه جایی در فضا و پیمودن مسافتهای طولانی در زمان کوتاه، در زندگانی دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است؛ چنان که درباره حضرت سلیمان(ع) میخوانیم:(ولسلیمان الریح غدوها شهر و رواحها شهرو و...؛. سبا(34): 12. و باد را برای سلیمان [رام کردیم] صبحگاهان مسیر یک ماه را میپیمود و عصر گاهان مسیر یک ماه را.)
افزون بر این، شواهد عینی و تجربی بسیار وجود دارد که برخی از اولیای الاهی مسافتهای طولانی را در زمانی کوتاه پیمودهاند و به اصطلاح (طی الارض) داشتند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره (اسراء) و حرکت شبانگاهی پیامبر(ص) از مسجد الحرام به مسجد الاقصی است که خود مقدمه (معراج) به شمار میآید. (معراج) از معجزات ویژهای است که اسرار و لطایف عمیقتر دارد واز نشانههای برتری پیامبر اسلام(ص) و شرافت وی بر تمام جهانیان است.
2. شق القمر
از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام(ص) که قرآن مجید از آن خبر داده، (شق القمر) است. چنان که میخوانیم: (اقتربت الساعة و انشق القمر؛ قمر(54):1. ؛قیامت بسیار نزدیک شد و ماه شکافت.)
انشقاق قمر، در پاسخ مشرکانی صورت گرفت که درخواست چنین کاری داشتند، تا به ارتباط پیامبر(ص) با علم و قدرت بی پایان خداوند پی برند. تفسیر نمونه، ج 23، ص 9.
ناگفته نماند، از آنجا که حضرت محمد(ص) واپسین پیامبر است، دوران پس از وی (آخر الزمان) خوانده میشود و بعثت او نشانه نزدیک شدن قیامت است؛ زیرا، در مقایسه با عمر جهان هستی، زمان پس از پیامبر اسلام(ص) اندک مینماید. بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان پیامبر اسلام(ص) آیه بعد همین سوره است که از سرسختی و تداوم انکار مشرکان، با وجود رؤیت این معجزه شگفت آور، پرده بر میدارد: (و ان یروا آیة یعرضوا و یقولوا سحر مستمر؛.قمر(54):2. ؛و هرگاه نشانهای ببینند، روی بگردانند و گویند سحری همیشگی است.)
البته چنین انشقاقهایی در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیفتر جلوه گر شده است؛ چنان که درباره حضرت موسی(ع) میخوانیم: (فاضرب لهم طریقاً فی البحر یبساً؛ طه(20):77. ؛ و راهی خشک برای آنان باز کن.) در بخشی دیگر از داستان حضرت موسی(ع) میخوانیم: ضربه عصای موسایی سنگ را شکافت و دوازده چشمه آب جوشید: (و قطعناهم اثنتی عشرة أسباطاً أمما و أوحینا الی موسی اذا ستسقاه قومه زن اضرب بعصاک الحجر فانبحست منه اثنتا عشرة عینا قد علیم کل أناس مشربهم...؛ اعراف(7):190. ؛و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتی بودند، تقسیم کردیم و به موسی - وقتی قومش از او آب خواستند - وحی کردیم با عصایت بر آن تخته سنگ بزن. پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهی آبخوری خود را شناخت.)
3. گفت و شنود درختان
در نهج البلاغه آمده است: روزی پیامبر(ص) برای ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یکی از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختی رامخاطب قرار داد. درخت از جای خود حرکت کرد و نزد پیامبر(ص) ایستاد و سپس به دستور پیامبر(ص) به جای اولیه خود بازگشت.شرح نهج البلاغه، ابن ابیالحدید، ج 13، ص214. در واقعهای دیگر، درختی به رسالت پیامبر اسلام(ص) گواهی داد. الشفا بتعریف حقوق المصطفی، قاضی عیاض، ج 1، ص 298 این دو معجزه نیز مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و در کتابهای متعدد آنها به چشم میخورد. البته گفت و گو و فرمانبری جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است. چنان که (هدهد) و دیگر حیوانات از حضرت سلیمان فرمانبری داشتند.نمل(27): 20. چهار پرنده کوبیده شده نیز به فراخوان حضرت ابراهیم(ع) پاسخ مثبت دادند و پرواز کنان به سوی او شتافتند:(قال فخذ أربعة من الطیر فصرهن الیک ثم اجعل علی کل جبل منهن جزءاً ثم ادعهن یأتینک سعیاً؛ بقره(2):260. ؛[خداوند] فرمود: [ای ابراهیم] پس چهار پرنده برگیرد و آنها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر کوهی پارهای از آنها قرار بده؛ آنگاه به سوی تو میآیند.)
آنچه گفته شد، نمونههایی از توانمندی انسانهای کامل است که در پرتو بندگی خدا و اتصال به قدرت بی انتهای پروردگار، در برابر دیدگاه مردمان جلوهگر شده است.
ناگفته نماند، کتابهای تفسیری، روایی و تاریخی، بیش از سه هزار مورد از معجزات و کرامات رسول اکرم(ص) را ثبت کردهاند. از پیامدهای زیبای گفت و گو در این زمینه، رسیدن به روشن بینی و توسعه فضای فکری، شکسته شدن حصارهای مادی و راهیابی به دریای بی کران نورانیت معنوی است.
www.payambarazam.ir
- [سایر] بر اساس چه سندی قرآن کریم از زمان پیامبر اکرم(ص) متواتر است؟
- [سایر] خداوند برای تکریم رسول اکرم(ص) در قرآن کریم چه آداب و معارفی را تبیین میکند؟
- [سایر] خداوند برای تکریم رسول اکرم(ص) در قرآن کریم چه آداب و معارفی را تبیین میکند؟
- [سایر] چرا یهود قرآن و نبوت حضرت محمد(ص) را قبول ندارند؟!
- [سایر] بانو خدیجه(س) از حضرت رسول اکرم(ص)مستقیم خواستگاری کردند یا با واسطه؟
- [سایر] آیا معانی و الفاظ قرآن کریم از طرف خداوند است یا از طرف پیامبر اکرم(ص) ؟
- [سایر] برکات رسالت پیامبراکرم(ص) در جامعه بشری چیست؟
- [سایر] پیامبراکرم(ص) ، قبل از نبوت، چه دینی داشت؟
- [سایر] سیره رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) از دیدگاه قرآن کریم چیست؟
- [سایر] سیره رسول اکرم صلّی الله علیه و آله را از دیدگاه قرآن کریم چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است بعد از تکبیرةالاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ الْمُسیءُ وَقَدْ أمَرْتَ الْمُحْسِنَ أنْ یَتَجَاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ، أنْتَ الْمُحْسِنُ وَأنَا الْمُسیءُ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی: (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حقّ محمّد و آل محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده درگذر.)