تنخ (Tenekh)کتاب مقدس یهودیان است که شامل تورات، نبییم (کتابهای انبیا) و کتوبیم (رساله ها) است، بنابراین، کتاب مقدس آنان به سه بخش تقسیم می شود. تورات، کتابهای انبیاء رساله ها،[1] پس تورات بخشی از کتاب مقدس یهودیان می باشد. یهودیان و مسیحیان اتفاق نظر دارند که عهد قدیم الهام شده است.[2]
انجیل: مسیحیان اعتقاد ندارند که عیسی علیه السّلام کتابی به نام انجیل آورده است[3] آنان معتقدند،بعد از عروج عیسی علیه السّلام پیروان وی، اقوال، اعمال و حوادثی را که برای آن حضرت اتفاق افتاده بود به صورت روایت های شفاهی، نقل می کردند و یک سنت شفاهی در بین آنها، رایج بود[4] تنها در نیمة دوم قرن اول میلادی بود که فکر کتابت این سنت در میان پیروان مسیحیت، قوت گرفت و عدّه ای به نوشتن اقوال و اعمال عیسی علیه السّلام که در آن زمان رایج بود و از سوی حواریان و شاگردان آنها نقل می شد پرداختند.[5]
در میان مسیحیان اولیه کتاب مقدس مفهومی معادل عهد عتیق داشت و اناجیل و نامة رسولان بتدریج به شکل عهد جدید درآمد، ایرونیموس که در قرن چهارم ترجمه (ولگانا) را منتشر کرد از نخستین کسانی است که در کنار عهد عتیق، عهد جدید را نیز کتاب مقدس خوانده است.[6] بنابراین مسیحیت خود دارای کتاب آسمانی که از طریق وحی بر عیسی علیه السّلام نازل شده باشد، نیست و لذا این کمبود را با به رسمیت شناختن عهد قدیم جبران نموده است. این در حالی است که مسیحیان تمام مضامین عهد عتیق را لازم الاجرا نمی دانند زیرا عهد عتیق شامل احکام بسیاری است که مسیحیان به آن عمل نمی کنند. و معتقد به نسخ آنها می باشند.[7] علاوه بر اینکه این کتاب (عهد عتیق) به اعتقاد مسیحیان منسوخ شده است اصل آن نیز مورد اشکال و خدشه از طرف برخی از محققین یهودی و مسیحی قرار گرفته است توماس میشل نویسنده کتاب (کلام مسیحی) می گوید: در قدیم مردم معتقد بودند که موسی علیه السّلام تورات را نوشته است اما مطالعات جدید کتاب مقدس نشان می دهد که پاسخ به مسئله اصل و منشأ تورات از آنچه در ابتدا تصور می شد، دشوارتر است تورات در طول نسلها پدید آمده است در ابتدا روایتهایی وجود داشته که قوم یهود آنها را به طور شفاهی به یکدیگر منتقل می کردند سپس روایات مذکور در چند مجموعه نوشته شد که برخی از آنها در باب تاریخ و برخی دیگر در باب احکام بود سرانجام در قرن پنجم میلادی این مجموعه ها در یک کتاب گردآمد.[8]
در نتیجه تورات کتاب مقدس یهودیان که به عهد عتیق معروف است از این دیدگاه دارای سند مشخص نمی باشد و معتقدند که این کتاب نوشتة موسی نیست بلکه دیگران بعدها آن را به نگارش درآورده اند همچنین محتوای آن نیز مورد اشکال آنها می باشد و اعتقاد به نسخ آن دارند. در عین حال مسیحیان آن را جزء کتاب مقدس می دانند و علت این کار آنها چند چیز می تواند باشد:
1. عدم برخورداری مسیحیت از کتابی که از وحی سرچشمه گرفته باشد. چون آنها معتقد نیستند که اناجیل توسط وحی بر عیسی علیه السّلام نازل شده اند.
2. علت دیگر در پذیرش محتوای این کتاب توسط مسیحیان این می تواند باشد که آنها همانگونه که خود می گویند بعد از عروج عیسی علیه السّلام هیچگونه کتاب یا رساله ای که عقاید و عمل آنها را منتسب به خدا نمایند در اختیار نداشته اند لذا بالاجبار محتوای تورات کتاب یهودیان را برای این کمبود به رسمیت شناخته اند. و از آن بهره گرفته اند.
3. محتوای اناجیل در حدی نیست که بتواند جوابگوی آنها در همة زمینه ها باشد. زیرا چهار انجیل که آنها به رسمیت شناخته اند بسیاری از مسائل شان مشترک و تکراری می باشند. بنابراین مسیحیان برای جبران این کمبود ناگزیر به پذیرش تورات به عنوان کتاب مقدس تن در داده اند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مسیحیت و بدعتها، ترجمه عبدالرحیم سلیمانی.
2. مقایسه ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، دکتر بوکای.
[1] . مری جو ویور، درآمدی بر مسیحیت، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان، اول، 1381 ش، ص36.
[2] . همان.
[3] . میشل، توماس، کلام مسیحی، ص 50.
[4] . همان، ص 43.
[5] . الیسوعی، اورس، تکوین الاناجیل، دارالمشرق، اول، 1990 م، ص30.
[6] . تونی، لین، تاریخ تفکر مسیحی، ترجمه روبرت، تهران، انتشارات فروزان، اول، 1380، ص22.
[7] . زیبایی نژاد، محمد رضا، مسیحیت شناسی مقایسه ای، تهران، سروش، اول، 1382، ص123.
[8] . توماس، میشل، کلام مسیحی، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، اول، 1377، ص32.
( اندیشه قم )
