1- جلوگیری از فعالیتهای مورد علاقه یک نوجوان (تنبیه تحریمی) برای موثر بودن این نوع تنبیه، نوجوان باید سرگرم فعالیتی باشد که مورد علاقه ی اوست تا از طریق توقف آن فعالیت بتوان او را تنبیه کرد. با توجه به اینکه بعضی از بچههای امروزی دارای دستگاه بازیهای کامپیوتری یا سایر سرگرمیها در اتاق خود هستند، محبوس کردن آنها در اتاق جریمه مناسبی نیست. از سوی دیگر، به دلیل آنکه نوجوانان مایلند تنها باشند، محبوس کردن آنها در اتاق تنبیه موثری نخواهد بود. اکنون به چند مثال توجه کنید: مادری به همراه دخترش برای خرید لباس به مرکز خرید رفته است. دختر در مورد مدل لباس با او جر و بحث میکند. مادر ممکن است به او بگوید تا سه بار به تو اخطار میدهم اگر باز به جر و بحث ادامه دادی تا هفته بعد از خرید منصرف شده و به خانه برمیگردیم؛ دختر او متوجه میشود که اگر به رفتارش ادامه دهد از ادامه ی خرید محروم خواهد شد. شما ممکن است پسر 16ساله خود را برای 2ساعت به تمرین رانندگی ببرید. پس از مدت کوتاهی پسر شما سرعت خود را افزایش میدهد. شما به او میگویید: هر بار که سرعت از حد مجاز بالاتر رود 10 دقیقه از مدت تمرین (2ساعت) کسر خواهد شد. برای افزودن بر تأثیر این روش تنبیهی، باید چند نکته را به خاطر بسپارید: نخست، شما باید به طور دقیق مشخص کنید که فرزندتان در ازای چه رفتاری تنبیه خواهد شد؛ مثلاً والدین ممکن است به فرزندانشان بگویند (دیگر با هم دعوا نکنید). منظور آنها این است که یکدیگر را کتک نزنند، فحش ندهند یا مسخره نکنند؟ لذا این موارد را باید به طور واضح مشخص نمایند. دوم، باید از اخطار یا تذکر دادن نیز استفاده کنید. مثلاً، اگر یکبار دیگر فلان رفتار را مرتکب شوی، به فلان صورت تنبیه خواهی شد. سوم، فرزند شما باید آگاه شود که تا چه مدت از یک فعالیت خاص محروم خواهد شد و برای پایان دادن به محرومیت چه کاری باید انجام دهد. مثلاً، مادری که به خاطر جر وبحث کردن دخترش در مورد مدل لباس، تصمیم گرفت به خرید کردن خاتمه دهد، اگر بگوید هفته ی بعد خرید خواهیم کرد، زمان یک هفته را برای پایان تنبیه معین کرده است و اگر بگوید در ازای فلان رفتارت دوباره به خرید خواهیم آمد، راه پایان دادن به تنبیه را مشخص کرده است، لذا فرزند او میداند که باید چه کند. محروم کردن از یک فعالیت مورد علاقه باید بهطور پیگیر اجرا شده و چندین بار تکرار شود تا رفتار یک فرد را تعدیل نماید. بهکار بردن این تنبیه باید بدون هیجان و عصبانیت باشد و به عنوان یک روش کارآمد به آن توجه شود که اجرای آن نتیجهای خاص را در پی خواهد داشت. 2 - از دست دادن جایزه. وقتی برای انجام رفتاری جایزهای تعیین کنیم و نوجوان نتواند به آن عمل کند، از جایزه هم خبری نخواهد بود. این خود نوعی تنبیه محسوب میشود. گاهی والدین از من سوال میکنند : (اگر برای رفتار شایستهای جایزهای تعیین کردیم ولی فرزند ما آن رفتار شایسته را نشان نداد چه تنبیهی را توصیه میکنید؟) به آنها میگویم همین که جایزه را دریافت نکرده، تنبیه شده و لازم نیست از دو نوع تنبیه برای یک اشتباه استفاده کنید. بهتر است تنبیهات را برای سایر رفتارهای ناشایست ذخیره نمایید و همه ی آنها را برای یک رفتار خرج نکنید. 3- تنبیه لفظی داد زدن، ایراد گرفتن، غر زدن، نصیحت کردن و گفتن جملاتی که موجب خجالت و احساس گناه در فرزندتان شود، تنبیه لفظی نامیده میشوند. این نوع مجازات در مورد افراد بالغ موثر نیست زیرا آنها عادت میکنند سخنان شما را نشنیده بگیرند، از یک گوش بشنوند و از گوش دیگر بیرون کنند. برخی از آنها دچار کینه شده و از پدر و مادر خود میرنجند. استفاده از تنبیه لفظی به طور مکرر، باعث پیدایش مشکلاتی میشود. 4 - تنبیه بدنی کتک زدن، نیشگون گرفتن و سایر تنبیهات جسمی در این دسته قرار میگیرند تا نوجوان را از طریق ترساندن او کنترل کنند. گفتن این جمله که (من از تو بزرگتر و قویترم ، لذا هر کاری که از تو میخواهم مجبوری آنرا انجام دهی) نوعی تهدید به تنبیه بدنی است. با توجه به این که تنبیهات بسیاری وجود دارد، شما نباید از تنبیه بدنی استفاده کنید. منبع:سایت انوار طاها
1- جلوگیری از فعالیتهای مورد علاقه یک نوجوان (تنبیه تحریمی)
برای موثر بودن این نوع تنبیه، نوجوان باید سرگرم فعالیتی باشد که مورد علاقه ی اوست تا از طریق توقف آن فعالیت بتوان او را تنبیه کرد. با توجه به اینکه بعضی از بچههای امروزی دارای دستگاه بازیهای کامپیوتری یا سایر سرگرمیها در اتاق خود هستند، محبوس کردن آنها در اتاق جریمه مناسبی نیست. از سوی دیگر، به دلیل آنکه نوجوانان مایلند تنها باشند، محبوس کردن آنها در اتاق تنبیه موثری نخواهد بود. اکنون به چند مثال توجه کنید:
مادری به همراه دخترش برای خرید لباس به مرکز خرید رفته است. دختر در مورد مدل لباس با او جر و بحث میکند. مادر ممکن است به او بگوید تا سه بار به تو اخطار میدهم اگر باز به جر و بحث ادامه دادی تا هفته بعد از خرید منصرف شده و به خانه برمیگردیم؛ دختر او متوجه میشود که اگر به رفتارش ادامه دهد از ادامه ی خرید محروم خواهد شد.
شما ممکن است پسر 16ساله خود را برای 2ساعت به تمرین رانندگی ببرید. پس از مدت کوتاهی پسر شما سرعت خود را افزایش میدهد. شما به او میگویید: هر بار که سرعت از حد مجاز بالاتر رود 10 دقیقه از مدت تمرین (2ساعت) کسر خواهد شد.
برای افزودن بر تأثیر این روش تنبیهی، باید چند نکته را به خاطر بسپارید:
نخست، شما باید به طور دقیق مشخص کنید که فرزندتان در ازای چه رفتاری تنبیه خواهد شد؛ مثلاً والدین ممکن است به فرزندانشان بگویند (دیگر با هم دعوا نکنید). منظور آنها این است که یکدیگر را کتک نزنند، فحش ندهند یا مسخره نکنند؟ لذا این موارد را باید به طور واضح مشخص نمایند.
دوم، باید از اخطار یا تذکر دادن نیز استفاده کنید. مثلاً، اگر یکبار دیگر فلان رفتار را مرتکب شوی، به فلان صورت تنبیه خواهی شد.
سوم، فرزند شما باید آگاه شود که تا چه مدت از یک فعالیت خاص محروم خواهد شد و برای پایان دادن به محرومیت چه کاری باید انجام دهد. مثلاً، مادری که به خاطر جر وبحث کردن دخترش در مورد مدل لباس، تصمیم گرفت به خرید کردن خاتمه دهد، اگر بگوید هفته ی بعد خرید خواهیم کرد، زمان یک هفته را برای پایان تنبیه معین کرده است و اگر بگوید در ازای فلان رفتارت دوباره به خرید خواهیم آمد، راه پایان دادن به تنبیه را مشخص کرده است، لذا فرزند او میداند که باید چه کند.
محروم کردن از یک فعالیت مورد علاقه باید بهطور پیگیر اجرا شده و چندین بار تکرار شود تا رفتار یک فرد را تعدیل نماید. بهکار بردن این تنبیه باید بدون هیجان و عصبانیت باشد و به عنوان یک روش کارآمد به آن توجه شود که اجرای آن نتیجهای خاص را در پی خواهد داشت.
2 - از دست دادن جایزه.
وقتی برای انجام رفتاری جایزهای تعیین کنیم و نوجوان نتواند به آن عمل کند، از جایزه هم خبری نخواهد بود. این خود نوعی تنبیه محسوب میشود. گاهی والدین از من سوال میکنند : (اگر برای رفتار شایستهای جایزهای تعیین کردیم ولی فرزند ما آن رفتار شایسته را نشان نداد چه تنبیهی را توصیه میکنید؟) به آنها میگویم همین که جایزه را دریافت نکرده، تنبیه شده و لازم نیست از دو نوع تنبیه برای یک اشتباه استفاده کنید. بهتر است تنبیهات را برای سایر رفتارهای ناشایست ذخیره نمایید و همه ی آنها را برای یک رفتار خرج نکنید.
3- تنبیه لفظی
داد زدن، ایراد گرفتن، غر زدن، نصیحت کردن و گفتن جملاتی که موجب خجالت و احساس گناه در فرزندتان شود، تنبیه لفظی نامیده میشوند. این نوع مجازات در مورد افراد بالغ موثر نیست زیرا آنها عادت میکنند سخنان شما را نشنیده بگیرند، از یک گوش بشنوند و از گوش دیگر بیرون کنند. برخی از آنها دچار کینه شده و از پدر و مادر خود میرنجند. استفاده از تنبیه لفظی به طور مکرر، باعث پیدایش مشکلاتی میشود.
4 - تنبیه بدنی
کتک زدن، نیشگون گرفتن و سایر تنبیهات جسمی در این دسته قرار میگیرند تا نوجوان را از طریق ترساندن او کنترل کنند. گفتن این جمله که (من از تو بزرگتر و قویترم ، لذا هر کاری که از تو میخواهم مجبوری آنرا انجام دهی) نوعی تهدید به تنبیه بدنی است. با توجه به این که تنبیهات بسیاری وجود دارد، شما نباید از تنبیه بدنی استفاده کنید.
منبع:سایت انوار طاها
- [سایر] آیا تنبیه بدنی، شیوه مناسبی برای اصلاح رفتار نادرست کودکان است؟ لطفاً توضیح دهید تنبیه بدنی کودک، صحیح است یا اشتباه؟
- [سایر] آثار منفی تنبیه بدنی کدامند؟
- [سایر] آثار مخرّب تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] تنبیه بدنی در چه حدّی جایز میباشد؟
- [سایر] پیامدهای منفی تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تنبیه بدنی در چه حدّی جایز میباشد؟
- [سایر] آیا تنبیه بدنی مناسب می تواند گاهی برای کودکان مفید باشد؟
- [سایر] چه مقدار تنبیه بدنی دانش آموز از سوی معلم، قصاص دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا برای آموزگار جایز است دانشآموز را به جهت انجام ندادن تکالیف تنبیه بدنی نماید؟
- [آیت الله نوری همدانی] شکستن نماز از روی اختیار حرام است ، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی وصیّت کند از یک سوم دارایی او خمس، زکات یا بدهی او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و نیز کارهای مستحبّی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اوّل به واجبات خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند و در بین واجبات هم ترتیب معتبر نیست و اگر وصیّت او به ترتیب باشد، باید در واجبات به همان ترتیب عمل کنند و آنچه را مقدّم است اگرچه واجب بدنی باشد اوّل انجام دهند، پس اگر یک سوم دارایی او برای تمام آن کافی باشد، باید به تمام آن عمل شود و چنانچه کافی نباشد، اگر باقیمانده تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، باید از اصل مال بدهند و اگر باقیمانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، لازم نیست به آن عمل کنند و در صورتی که وصیّت او به ترتیب نباشد، باز باید نخست واجبات مالی و بدنی را انجام دهند و بین واجبات هم ترتیب نیست و اگر ثلث مال از مقدار مورد نیاز واجبات مالی و بدنی کمتر باشد، ثلث را بین واجب مالی و بدنی به نسبت تقسیم کنند و باقیمانده واجب مالی را از اصل مال بدهند و باقیمانده واجب بدنی را لازم نیست عمل نمایند و در هر صورت عمل به مستحبّات هنگامی واجب است که ثلث، علاوه بر واجبات، برای آن هم وافی باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی، مانعی ندارد.
- [آیت الله بروجردی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ جان و مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله خوئی] شکستن نماز واجب از روی اختیار بنابر احتیاط واجب حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ جان و مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله سبحانی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شکستن نماز واجب از روی اختیار بنا بر احتیاط واجب حرام است؛ ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] شکستن نماز واجب از روی اختیار بنابر احتیاط جایز نیست، ولی برای حفظ مال و جان و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.