افراد
حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.
نماز چه تأثیری در زندگی سیاسی - اجتماعی افراد می گذارد؟
آثار سیاسی - اجتماعی نماز جماعت را در چندین شاخص مهم می توان یافت؛ برقراری وحدت اجتماعی نماز باعث بروز همکاری اجتماعی بین نمازگزاران می شود؛ اگر این همکاری بین مردم در شئونات مختلف زندگی اجتماعی باشد و این همکاری ها افزایش یابد، زمینه برای انجام کارهای خیر که جنبه عمومی دارد و همچنین، تعهدات اجتماعی نمازگزاران نسبت به جامعه افزایش می یابد. این گونه تعاملات اجتماعی که برخاسته از روحیه معنوی و خدامحوری است، تنها در بُعد مادی همچون کمک مالی به نیازمندان خلاصه نمی شود؛ بلکه در ابعاد مختلف عاطفی و معرفتی نیز می باشد و هر چه این ابعاد گسترش بیشتری پیدا نمایند، میزان ناامیدی و انفعال اجتماعی در جامعه کمتر می شود.1 جامعه پذیری افراد نماز به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جریان جامعه پذیری افراد تأثیر می گذارد. تأثیر مستقیم نماز در جامعه پذیری بدین صورت است که نمازگزاران با پذیرش و درونی ساختن ارزش های موجود در نماز، رفتاری مطابق با انتظارات جامعه اسلامی از خود بروز می دهند. تأثیر غیرمستقیم نماز در جامعه پذیری بستگی به میزان تأثیر نماز و دین در سایر نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه دارد. با توجّه به تأثیر فراوان نماز و دین در نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه اسلامی می توان بیان نمود که نماز تأثیری بنیادی در نهادها و نظام های اجتماعی جامعه داشته و به همین میزان، نماز تأثیر غیرمستقیم فراوانی بر جامعه پذیری افراد دارد.2 تشخیص و اطاعت از رهبری برای امام جماعت شرایطی گفته شده که در صورت وجود آن شرایط می توان به وی اقتدا کرد. مشکل امروز مسلمانان آن است که نماز می خوانند ولی رهبرانشان افراد ترسو و وابسته و دست نشانده و بدون ملاک های الهی اند. با زبان از خداوند راه مستقیم می خواهند، ولی در عمل بیراهه می روند. امام جمعه و جماعت علاوه بر دارا بودن زهد و تقوا، باید شخصیت آگاه به مسایل روز و انسانی با بصیرت باشد در غیر این صورت نمی تواند جامعه اسلامی را به سمت کمال و پیشرفت رهنمون باشد. امام باقر علیه السلام در این زمینه می فرماید: (کُلُّ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِعِبَادَةٍ یجْهِدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَ لاَ إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْیهُ غَیرُ مَقْبُول)3؛ (هر کسی که به خدا ایمان دارد و عبادت های طاقت فرسا هم انجام می دهد ولی امام لایقی از طرف خدا ندارد، تلاشش بی فایده است). در صورتی که مسئولین و دست اندکاران جامعه از نمازگزاران واقعی باشند و در مساجد حضور پیدا کنند، این امر خود باعث ایجاد و افزایش تفاهم سیاسی و اعتماد متقابل مردم و مسئولان می شود و از امکانات، محدودیت ها و قابلیت طرفین باخبر شده و زمینه پذیرش انتقادات سازنده بین مسئولین و مردم نیز فراهم می گردد.4 کوتاه سخن این که از نظر (سیاسی) نماز و به خصوص نمازهای جمعه و اعیاد نشانگر شکوه و اتحاد مسلمانان و همچنین زمینه ساز پویایی و رشد سیاسی جوامع اسلامی می باشد و همین امور دست به دست هم می دهد تا مسلمانان همواره برای مقابله با توطئه های دشمن آماده بوده و در نتیجه دشمنان اسلام را در پیاده نمودن نقشه های شومشان ناکام بگذارند. پی نوشت: 1. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ستاد اقامه نماز و احیای زکات، بهار 84، دوم، ص 164. 2. همان، ص 53. 3. الکافی، ج 1، ص 183. 4. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ص 162. منبع: www.porseman.org
آثار سیاسی - اجتماعی نماز جماعت را در چندین شاخص مهم می توان یافت؛ برقراری وحدت اجتماعی نماز باعث بروز همکاری اجتماعی بین نمازگزاران می شود؛ اگر این همکاری بین مردم در شئونات مختلف زندگی اجتماعی باشد و این همکاری ها افزایش یابد، زمینه برای انجام کارهای خیر که جنبه عمومی دارد و همچنین، تعهدات اجتماعی نمازگزاران نسبت به جامعه افزایش می یابد. این گونه تعاملات اجتماعی که برخاسته از روحیه معنوی و خدامحوری است، تنها در بُعد مادی همچون کمک مالی به نیازمندان خلاصه نمی شود؛ بلکه در ابعاد مختلف عاطفی و معرفتی نیز می باشد و هر چه این ابعاد گسترش بیشتری پیدا نمایند، میزان ناامیدی و انفعال اجتماعی در جامعه کمتر می شود.1 جامعه پذیری افراد نماز به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جریان جامعه پذیری افراد تأثیر می گذارد. تأثیر مستقیم نماز در جامعه پذیری بدین صورت است که نمازگزاران با پذیرش و درونی ساختن ارزش های موجود در نماز، رفتاری مطابق با انتظارات جامعه اسلامی از خود بروز می دهند. تأثیر غیرمستقیم نماز در جامعه پذیری بستگی به میزان تأثیر نماز و دین در سایر نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه دارد. با توجّه به تأثیر فراوان نماز و دین در نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه اسلامی می توان بیان نمود که نماز تأثیری بنیادی در نهادها و نظام های اجتماعی جامعه داشته و به همین میزان، نماز تأثیر غیرمستقیم فراوانی بر جامعه پذیری افراد دارد.2 تشخیص و اطاعت از رهبری برای امام جماعت شرایطی گفته شده که در صورت وجود آن شرایط می توان به وی اقتدا کرد. مشکل امروز مسلمانان آن است که نماز می خوانند ولی رهبرانشان افراد ترسو و وابسته و دست نشانده و بدون ملاک های الهی اند. با زبان از خداوند راه مستقیم می خواهند، ولی در عمل بیراهه می روند. امام جمعه و جماعت علاوه بر دارا بودن زهد و تقوا، باید شخصیت آگاه به مسایل روز و انسانی با بصیرت باشد در غیر این صورت نمی تواند جامعه اسلامی را به سمت کمال و پیشرفت رهنمون باشد. امام باقر علیه السلام در این زمینه می فرماید: (کُلُّ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِعِبَادَةٍ یجْهِدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَ لاَ إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْیهُ غَیرُ مَقْبُول)3؛ (هر کسی که به خدا ایمان دارد و عبادت های طاقت فرسا هم انجام می دهد ولی امام لایقی از طرف خدا ندارد، تلاشش بی فایده است). در صورتی که مسئولین و دست اندکاران جامعه از نمازگزاران واقعی باشند و در مساجد حضور پیدا کنند، این امر خود باعث ایجاد و افزایش تفاهم سیاسی و اعتماد متقابل مردم و مسئولان می شود و از امکانات، محدودیت ها و قابلیت طرفین باخبر شده و زمینه پذیرش انتقادات سازنده بین مسئولین و مردم نیز فراهم می گردد.4 کوتاه سخن این که از نظر (سیاسی) نماز و به خصوص نمازهای جمعه و اعیاد نشانگر شکوه و اتحاد مسلمانان و همچنین زمینه ساز پویایی و رشد سیاسی جوامع اسلامی می باشد و همین امور دست به دست هم می دهد تا مسلمانان همواره برای مقابله با توطئه های دشمن آماده بوده و در نتیجه دشمنان اسلام را در پیاده نمودن نقشه های شومشان ناکام بگذارند. پی نوشت: 1. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ستاد اقامه نماز و احیای زکات، بهار 84، دوم، ص 164. 2. همان، ص 53. 3. الکافی، ج 1، ص 183. 4. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ص 162. منبع: www.porseman.org
پاسخ:
آثار سیاسی - اجتماعی نماز جماعت را در چندین شاخص مهم می توان یافت؛
برقراری وحدت اجتماعی
نماز باعث بروز همکاری اجتماعی بین نمازگزاران می شود؛ اگر این همکاری بین مردم در شئونات مختلف زندگی اجتماعی باشد و این همکاری ها افزایش یابد، زمینه برای انجام کارهای خیر که جنبه عمومی دارد و همچنین، تعهدات اجتماعی نمازگزاران نسبت به جامعه افزایش می یابد. این گونه تعاملات اجتماعی که برخاسته از روحیه معنوی و خدامحوری است، تنها در بُعد مادی همچون کمک مالی به نیازمندان خلاصه نمی شود؛ بلکه در ابعاد مختلف عاطفی و معرفتی نیز می باشد و هر چه این ابعاد گسترش بیشتری پیدا نمایند، میزان ناامیدی و انفعال اجتماعی در جامعه کمتر می شود.1
جامعه پذیری افراد
نماز به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جریان جامعه پذیری افراد تأثیر می گذارد. تأثیر مستقیم نماز در جامعه پذیری بدین صورت است که نمازگزاران با پذیرش و درونی ساختن ارزش های موجود در نماز، رفتاری مطابق با انتظارات جامعه اسلامی از خود بروز می دهند. تأثیر غیرمستقیم نماز در جامعه پذیری بستگی به میزان تأثیر نماز و دین در سایر نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه دارد. با توجّه به تأثیر فراوان نماز و دین در نهادها و نظام های اجتماعی در جامعه اسلامی می توان بیان نمود که نماز تأثیری بنیادی در نهادها و نظام های اجتماعی جامعه داشته و به همین میزان، نماز تأثیر غیرمستقیم فراوانی بر جامعه پذیری افراد دارد.2
تشخیص و اطاعت از رهبری
برای امام جماعت شرایطی گفته شده که در صورت وجود آن شرایط می توان به وی اقتدا کرد. مشکل امروز مسلمانان آن است که نماز می خوانند ولی رهبرانشان افراد ترسو و وابسته و دست نشانده و بدون ملاک های الهی اند. با زبان از خداوند راه مستقیم می خواهند، ولی در عمل بیراهه می روند. امام جمعه و جماعت علاوه بر دارا بودن زهد و تقوا، باید شخصیت آگاه به مسایل روز و انسانی با بصیرت باشد در غیر این صورت نمی تواند جامعه اسلامی را به سمت کمال و پیشرفت رهنمون باشد.
امام باقر علیه السلام در این زمینه می فرماید: (کُلُّ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِعِبَادَةٍ یجْهِدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَ لاَ إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْیهُ غَیرُ مَقْبُول)3؛ (هر کسی که به خدا ایمان دارد و عبادت های طاقت فرسا هم انجام می دهد ولی امام لایقی از طرف خدا ندارد، تلاشش بی فایده است).
در صورتی که مسئولین و دست اندکاران جامعه از نمازگزاران واقعی باشند و در مساجد حضور پیدا کنند، این امر خود باعث ایجاد و افزایش تفاهم سیاسی و اعتماد متقابل مردم و مسئولان می شود و از امکانات، محدودیت ها و قابلیت طرفین باخبر شده و زمینه پذیرش انتقادات سازنده بین مسئولین و مردم نیز فراهم می گردد.4
کوتاه سخن این که از نظر (سیاسی) نماز و به خصوص نمازهای جمعه و اعیاد نشانگر شکوه و اتحاد مسلمانان و همچنین زمینه ساز پویایی و رشد سیاسی جوامع اسلامی می باشد و همین امور دست به دست هم می دهد تا مسلمانان همواره برای مقابله با توطئه های دشمن آماده بوده و در نتیجه دشمنان اسلام را در پیاده نمودن نقشه های شومشان ناکام بگذارند.
پی نوشت:
1. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ستاد اقامه نماز و احیای زکات، بهار 84، دوم، ص 164.
2. همان، ص 53.
3. الکافی، ج 1، ص 183.
4. علیرضا وحدت پناه، نماز و جامعه شناسی، ص 162.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] آیا اعتقاد به عصمت پیامبران و امامان(علیهم السلام) تأثیری منفی بر زندگی فردی و اجتماعی ما نمی گذارد؟
- [سایر] انتظار، چه تأثیری در بُعد اجتماعی زندگی انسان دارد؟
- [سایر] لطفاً اطلاعاتی دربارة زندگی سیاسی و اجتماعی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بیان کنید؟
- [سایر] زندگی سیاسی - اجتماعی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چگونه بوده است؟
- [سایر] بصیرت در زندگی و مسایل اجتماعی و سیاسی چه جایگاهی دارد و انسان چگونه بصیرت پیدا می کند؟
- [سایر] مشاجره والدین چه تأثیری روی بچه ها می گذارد؟
- [سایر] روش‌های به دست آوردن بینش و بصیرت سیاسی و اجتماعی در مقابله با بحرانها و حوادث و اتفاقات اجتماعی و سیاسی را بیان کنید.
- [سایر] روش‌های به دست آوردن بینش و بصیرت سیاسی و اجتماعی در مقابله با بحرانها و حوادث و اتفاقات اجتماعی و سیاسی را بیان کنید.
- [سایر] شرایط سیاسی اجتماعی امام حسن مجتبی (ع) را ذکر کنید؟
- [سایر] علل سیاسی- اجتماعی غیبت امام زمان(علیه السلام) چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در شماره رکعت های نماز احتیاط شک کند، باید بنا را بر بیشتر بگذارد ولی چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل می کند بنا را بر کمتر می گذارد. و بنابر احتیاط نماز را اعاده کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که باید نشسته نماز بخواند، اگر نمی تواند بطور معمول بنشیند و در موقع نشستن کف پاها را به زمین می گذارد، باید در موقع نماز صورت و سینه و شکم و ساق پای او رو به قبله باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر شک کند نماز احتیاطی که بر او واجب بوده بجا آورده یا نه، بنا می گذارد که خوانده است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که در صورتی که از حال نماز خارج نشده آن را بجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در عدد رکعتهای نماز احتیاط نیز شک کند باید بنا را بر بیشتر بگذارد، اما اگر طرف بیشتر نماز را باطل می کند، بنا را بر کمتر می گذارد و نمازش صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] همانطور که قبلاً هم اشاره شد زکات فطره را بنابر احتیاط واجب در غیر مورد فقرا و مساکین نمی توان مصرف کرد، همچنین نمی توان از آن کارخانه هایی تأسیس کرد و منافع آن را در خدمت نیازمندان گذارد، ولی تهیه سرمایه از آن برای افراد نیازمند به مقداری که زندگانی آنها را اداره کند جایزاست.
- [آیت الله بهجت] اگر در عدد رکعات نماز احتیاط شک کند به آن اعتنا نمی کند و بنا بر اظهر بنا را بر صحیح بودن نماز می گذارد. و اگر بعد از نماز شک کرد که احتیاط لازم یک رکعت است یا دو رکعت، احتیاطا هردو را بجا می آورد و سپس نماز را اعاده می کند .
- [امام خمینی] اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند ، باید بنا را بر بیشتر بگذارد ولی چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل می کند بنابر کمتر گذارد و احتیاط مستحب آن است که نماز احتیاط را دوباره بخواند و بعد از آن اصل نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در عدد رکعتهای نماز مستحبی شک کند مخیر است بنا را بر کمتر بگذارد یا بیشتر، مگر این که طرف بیشتر، نماز را باطل کند که در این صورت بنا را بر کمتر می گذارد، مثلاً اگر شک میان یک و دو کند مخیر است بنا را بر یک یا دو بگذارد، اما اگر شک در میان دو و سه کند حتماً بنا را بر دو، می گذارد.
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر به نیت اینکه نماز را شکسته بخواند، مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند، باید نماز را چهار رکعتی تمام نماید. و اگر بعد از سلام نماز از نیت خود برگشت، بنابر اظهر این برگشت از نیت بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی تأثیری ندارد، و بقیه نمازهایش نیز تمام است.
- [آیت الله نوری همدانی] شایسته است امام خطیب در خطبة نماز جمعه مصالح دین و دنیای مسلمین را تَذکّر دهد ومردم را در جریان مسائل زیانبار و سودمند کشورهای اسلامی وغیر اسلامی قرار دهد ونیازهای مسلمین را در اَمر معاد ومعاش تذکر دهد و از امور سیاسی واقتصادی آنچه را که در استقلال وکیان مسلمین نقش مُهِمّی دارد گوشزد کند وکیفیّت روابط آنان را با سائر مِلَل بیان نماید ومردم را از دخالتهای دُوَل ستمگر و اِسْتعمارگر در امور سیاسی واقتصادی مسلمین که مُنْجَرْ به استعمارو استثمار آنها می شود بر حَذَرْ دارد . خلاصه نماز جمعه ودو خطبة آن ، نظیر حجّ ومراکز تجمّع آن ونماز های عید فطر وقربان وغیره ، از سنگرهای بزرگی است که مُتأسِّفانه مسلمانان از وظائف مُهمّ سیاسی خود در آن غافل مانده اند ، چنانچه از سایر پایگاه های عظیم سیاست اسلامی هم غافلند .اسلام دین سیاست ، آن هم در همة شئون آن است وکسی که در احکام قضائی ، سیاسی ، اجتماعی واقتصادی اسلام اندکی تَأمّل کند مُتوجّه این معنی می شود .هر کس گمان کند دین از سیاست جدا است ، جاهلی است که نه اسلام را می شناسد ونه سیاست را.