به عقیده ما، پدیدآمدن مهر، نتیجه تدبیر ماهرانه ای است که در متن خلقت و آفرینش برای تعدیل روابط زن و مرد و پیوند آنها به یکدیگر به کار رفته است.
مهر از آنجا پیدا شده که در متن خلقت، نقش هر یک از زن و مرد در مسئله عشق مغایر نقش دیگری است. قانون خلقت، جمال و غرور و بی نیازی را در [نهاد] زن و نیازمندی، طلب، عشق و تغزل را در [نهاد] مرد قرار داده است. ضعف زن در مقابل نیرومندی بدنی به همین وسیله [مَهر] تعدیل شده است و همین [علت] موجب شده که همواره مرد از زن خواستگاری می کرده است.
مهر، با حیا و عفاف زن یک ریشه دارد. زن با الهام فطری دریافته است که عزت و احترام او به این است که خود را رایگان در اختیار مرد قرار ندهد.
مهر، ماده ای است از یک آیین نامه کلی که طرح آن در متن خلقت ریخته شده و با دست فطرت تهیه شده است.
قرآن کریم با لطافت و ظرافت بی نظیری می گوید: (وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً؛ یعنی کابین زنان را که به خود آنها تعلق دارد و عطیه و پیشه کشی است از جانب شما، به خودشان بدهید.
قرآن کریم در این جمله کوتاه به سه نکته اساسی اشاره کرده است: اولاً با نام (صدقه) یاد کرده است، نه با نام مهر. (صدقه) از ماده (صَدَق) است و بدان علت به مهر، (صداق) یا (صدقه) گفته می شود که نشانه راستین بودن علاقه مرد است.
دیگر اینکه با ملحق کردن ضمیر (هُنَّ) به این کلمه، می خواهد بفرماید که مهریه به خود زن تعلق دارد، نه به پدر و مادر. سوم اینکه با کلمه (نحله) کاملاً تصریح می کند که مهر هیچ عنوانی جز عنوان تقدیمی و پیش کشی و هدیه ندارد.
منبع: نظام حقوق زن در اسلام، علامه شهید مطهری(ره)، صص 231 236.
