شما خوب می‌دانید جاذبه بین دو جنس مخالف (زن و مرد) بسیار فراوان است؛ مخصوصا در سنین جوانی، که این جاذبه و حساسیت در اوج خود می‌باشد، در نتیجه هر چند جوان بخواهد رعایت مسایل شرعی و عرفی را در دوستی با جنس مخالف بنماید، اما تمایلات نفسی ووسوسه‌های شیطانی قوی‌تر از آنند که انسان گرفتار خطرهای بزرگ نشود. به همین جهت عقل اقتضا می‌کند انسان خود را در معرض خطری که بسیاری از خوش باوران را گرفتار کرده قرار ندهد. روشن است که هر فرد خود بهتر می‌تواند تشخیص دهد که کجا از مرز فراتر رفته است.بل الانسان علی نفسه بصیره؛ آدمی بر نفس خود آگاه و بیناست، (قیامت ، آیه 14). در این راستا نیز به چند نکته نیک بیندیشید: 1- علاقه اگر در حد انسان‌دوستی و احترام متقابل باشد، بی‌اشکال است و اصولاً در محیط کار شایسته است انسان به طور معقول دیگران را مورد توجه قرار داده و به آنها احترام بگذارد. 2- بسیار مراقب باشید که علاقه و گرایش از این حد فراتر نرود؛ زیرا اگر گرایش شدت یافت به تدریج در سخن و رفتار انسان بروز کرده و آثار بدی را به همراه خواهد آورد. حال برای این که این گرایش شدت پیدا نکند، نکات ذیل را مراعات فرمایید: - به نامشروع بودن این علاقه‌ها و گرایش‌ها، توجه کافی داشته باشید. - نتایج سوء و دردناک این علاقه‌ها را با دقت مورد ارزیابی قرار دهید. - در این راستا آینده‌نگر باشید و فرجام نیک بی‌اعتنایی را مورد مطالعه قرار دهید. - در این زمینه خودسازی کنید و تصمیم بگیرید که به این چیزها دل نسپارید و بی‌اعتنا از کنار خواسته‌های نفسانی عبور کنید. - در برخورد با دیگران، خیلی گرم نگیرید و بیش از حد ضرورت صحبت نکنید. برای خود شما همین بس که قرآن در دو جا یعنی یکی در سوره مائده آیه 5 و دیگری در سوره نساء آیه 25 زنان و مردان را از داشتن روابط دوستانه با جنس مخالف برحذر داشته است و آن را مورد مذمت قرار داده است. آیه 25 سوره نساء به مردان می گوید با دخترانی که روابط دوستی مخفیانه ای با دیگران داشته اند ازدواج نکنید... (فانکحوهن باذن اهلهن و اتوهن اجورهن بالمعروف محصنات غیر مسافحات و لا متخذات اخدان)یعنی آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را به طور پسندیده به آنان بدهید [به شرط آنکه] پاکدامن باشند و زناکار و دوست گیران پنهانی نباشند. در آیه 5 سوره مائده نیز به مردان خطاب می کند و می فرماید شما با زنان پاکدامن مسلمان ازدواج کنید و خود نیز پاکدامن باشید نه زناکار و نه آنکه زنان را در پنهانی دوست خود بگیرید (... ولا متخذی اخدان ...) بنابراین یک دختر یا یک پسر مسلمان که هر روز با یاد خدا روز را آغاز می کند و معتقد به دستورات الهی و قرآن کریم است هرگز این سخن خداوند را زیر پا نخواهد گذاشت، و این که قرآن یکی از شرایط ازدواج را همین قرار داده است شاید به این خاطر باشد که هر کدام که قبل از ازدواج چنین تجربیاتی داشته باشد و با فرد یا افراد دیگری رابطه دوستی داشته است مطمئنا پس از ازدواج و در روابط عاطفی و نزدیک خود با همسرش، آن تجربیات به یادش خواهد آمد ویژگی های رفتاری، اخلاقی و شخصیتی دوست جنس مخالف قبل از ازدواج به خاطرش می آید و در یک مقایسه بین همسر فعلی و دوست قبلی اش خواهد پرداخت و در برخی موارد به احساس شکست در این ازدواج یا برتر بودن تجربه قبلی نتیجه گیری کند و این بزرگترین لطمه ای است که در همان اوایل ازدواج به خود وارد می کند زیرا همانطور که خوب می دانید ازدواج باید به آرامش بیانجامد و اصلا فلسفه ازدواج هم همین رسیدن به آرامش است که قرآن نیز به آن اشاره می کند ولی وقتی چنین تجربه ای به چنین مقایسه ای و سپس به چنین سرخوردگی بیانجامد چگونه ازدواج می تواند آرامش بخش باشد و زن و شوهر (زوجین) به تکمیل و رشد همدیگر بپردازند و این آغاز اضطراب است. اضطرابی که در تمام وجود و هستی آنها لانه می کند و به جای داشتن یک زندگی مشترک لذت بخش به یاد تجربه ای احساسی و موقت گذشته می اندیشند و افسوس انتخاب فعلی و در نتیجه شالوده زندگی در هم پیچیده می شود. آنچه ذکر می شود تحلیل ذهنی من نویسنده نیست بلکه تجربه بسیاری از جوانان است که پس از رسیدن به این مرحله، به دنبال راه حل مناسب و رهائی از چنین بن بست هائی است که همیشه آنها را می رنجاند. شما نیز می توانید مستقیما دست نوشته های چنین دختران و پسرانی را مطالعه فرمائی که پس از چنین تجربه های تلخی دیگران (ما و شما) را به هوشیار بودن دعوت می کنند که در همین جا مناسب است یکی دو کتاب که در همین زمینه تدوین شده معرفی شود: 1- دختران، دوستیها و عبرتها؛ محمد کریمی نیا؛ انتشارات روحانی 2- تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر؛ علی اصغر احمدی؛ انجمن اولیاء و مربیان علاوه بر این چنین دختران و پسرانی که به صورت نا مشروع و غیر قانونی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند بسیاری از انرژی های عاطفی خود را که خداوند به عنوان سرمایه ای بزرگ در وجود آنها به ودیعه نهاده تا صرف همسر حقیقی خود و همچنین تربیت فرزندان خود کنند در این دوران دوست بازی از دست می دهند و در فردای زندگی خود نه تنها احساس گناه می کنند، نمی توانند از نظر عاطفی همسر خود و فرزندان خود را خوب اشباع و ارضاء کنند در نتیجه همواره زندگی آنها از یک کمبود شدید عاطفی که باید هیچ چیز دیگر قابل جبران نیست مواجه می شود و ای کاش مسئله همین جا فیصله پیدا می کرد. قضیه مهمتر از اینهاست. وقتی یک خانواده از نظر عاطفی دچار مشکل شد نه تنها آرامش واقعی در آن خانواده نیست نسل سالمی نیز از آنها بوجود نخواهد آمد و فرزندان آنها نیز که دچار کمبودهای عاطفی شده اند بسیار آسیب پذیر می شوند در گیر و دار زندگی طعمه شیادهائی می شوند که همواره در کمین آنها نشسته اند و این قضیه به نسلهای بعدی نیز سرایت می کند بنابراین هم خود شما باید به این مسئله خیلی توجه داشته باشید و هم دیگران را با زبانی خوش و دوستانه و دلسوزانه از این کار باز دارید. قطعا اگر به صورت منطقی و در یک جو دوستانه آسیب های این مسأله را بیان کردید مؤثر واقع می شود و اگر هم مؤثر نبود شما وظیفه خود را انجام داده اید. به قول شاعر تو نیکی می کن و در دجله انداز ... این که اسلام اجازه نمی‌دهد که کسی خودش را در مظان تهمت قرار دهد و در کتب روایی ما توصیه شده است از هر کاری که باعث می‌شود دیگران به شما سوء ظن پیدا کنند و شما مورد تهمت قرار گیرید باید اجتناب کنید. به عبارت دیگر اسلام برای آبروی انسان‌ها ارزش خاصی قائل است و حق ندارد کاری کند که به آبروی او لطمه‌ای وارد شود و این کار از این حیث گناه محسوب می‌شود. مضافا بر این که خلوت کردن دو نفر آن هم جوان و در اوج غرایز جنسی مورد منع شارع است زیرا احتمال خطر وجود دارد و بنابراین باز هم می‌توان گفت عمل آنها صحیح نبوده است. اما عمل شما باید چگونه می‌بود و آیا آنچه شما انجام داده‌اید درست است یا نه؟ آنچه مسلم است شما از باب امر به معروف و نهی از منکر و به خاطر حفظ آبروی خودتان که در آن خانه زندگی می‌کرده‌اید احساس مسؤولیتی که کردید کار بسیار شایسته‌ای است اما به دنبال آن احساس مسؤولیت چگونه باید عمل می‌کردید اینجا محل نظر و حرف است به نظر می‌آید باید راه معقول منطقی و شرعی آن این بود که شما به آن فرد صحبت می‌کردید و می‌گفتید این کار شما ولو برای فراهم نمودن زمینه ازدواج کار درستی نبوده و شما با این کار هم آبروی ما و هم آبروی خودت و هم آبروی آن دختر را در معرض خطر قرار دادید و شما نمی‌باید از این راه وارد می‌شدید و شما حق نداشتید بدون اطلاع خانواده آن دختر در یک محیط خلوت با او گفتگو می‌کردید این در واقع اولین مرحله امر به معروف و نهی از منکر بود اگر این فرد می‌پذیرفت که کار درستی نکرده و هم عذرخواهی می‌کرد و هم از تکرار این عمل حتی در غیر این خانه خودداری می‌نمود دیگر لازم به تهدیدات بعدی و برخوردهای تند و اخراج او از خانه لازم نبود ولی در صورت عدم پذیرش اشتباه خود و توجیه عمل خویش، نوبت به مرحله دوم امر به معروف و نهی از منکر می‌رسید و آن این که او را تهدید به اخراج از آن خانه می‌کردید و عذر او را می‌خواستید که ما نمی‌توانیم با شما زندگی کنیم زیرا این عمل تو اولاً اشتباه و منافی با دستورات اسلام است و ثانیا این که آبروی ما را نیز در معرض خطر قرار می‌دهید بنابراین عمل شما کمی تند بوده و شما مرحله اول و دوم امر به معروف و نهی از منکر را یک جا انجام دادید. حال آن که اگر در همان مرحله اول جلوی منکر گرفته شد دیگر نیاز به انجام مرحله دوم و مراحل بعدی نیست. ازاین‌رو شما در صورت عذرخواهی آن فرد اگر ابراز تمایل می‌کند که دوباره به آن خانه برگردد عذر او را بپذیرید و از طریق دوستی و رفاقت سعی کنید راه صحیح را به او نشان دهید. خلاصه این که این حادثه نیاز به دو عذرخواهی دارد یکی عذرخواهی آن دانشجوی خاطی و دیگر عذرخواهی شما از بابت تندروی که انجام داده‌اید. www.morsalat.com
دوستی با پسران برای ما دختران چه ضررهایی دارد؟
شما خوب میدانید جاذبه بین دو جنس مخالف (زن و مرد) بسیار فراوان است؛ مخصوصا در سنین جوانی، که این جاذبه و حساسیت در اوج خود میباشد، در نتیجه هر چند جوان بخواهد رعایت مسایل شرعی و عرفی را در دوستی با جنس مخالف بنماید، اما تمایلات نفسی ووسوسههای شیطانی قویتر از آنند که انسان گرفتار خطرهای بزرگ نشود. به همین جهت عقل اقتضا میکند انسان خود را در معرض خطری که بسیاری از خوش باوران را گرفتار کرده قرار ندهد. روشن است که هر فرد خود بهتر میتواند تشخیص دهد که کجا از مرز فراتر رفته است.بل الانسان علی نفسه بصیره؛ آدمی بر نفس خود آگاه و بیناست، (قیامت ، آیه 14).
در این راستا نیز به چند نکته نیک بیندیشید:
1- علاقه اگر در حد انساندوستی و احترام متقابل باشد، بیاشکال است و اصولاً در محیط کار شایسته است انسان به طور معقول دیگران را مورد توجه قرار داده و به آنها احترام بگذارد.
2- بسیار مراقب باشید که علاقه و گرایش از این حد فراتر نرود؛ زیرا اگر گرایش شدت یافت به تدریج در سخن و رفتار انسان بروز کرده و آثار بدی را به همراه خواهد آورد. حال برای این که این گرایش شدت پیدا نکند، نکات ذیل را مراعات فرمایید:
- به نامشروع بودن این علاقهها و گرایشها، توجه کافی داشته باشید.
- نتایج سوء و دردناک این علاقهها را با دقت مورد ارزیابی قرار دهید.
- در این راستا آیندهنگر باشید و فرجام نیک بیاعتنایی را مورد مطالعه قرار دهید.
- در این زمینه خودسازی کنید و تصمیم بگیرید که به این چیزها دل نسپارید و بیاعتنا از کنار خواستههای نفسانی عبور کنید.
- در برخورد با دیگران، خیلی گرم نگیرید و بیش از حد ضرورت صحبت نکنید.
برای خود شما همین بس که قرآن در دو جا یعنی یکی در سوره مائده آیه 5 و دیگری در سوره نساء آیه 25 زنان و مردان را از داشتن روابط دوستانه با جنس مخالف برحذر داشته است و آن را مورد مذمت قرار داده است. آیه 25 سوره نساء به مردان می گوید با دخترانی که روابط دوستی مخفیانه ای با دیگران داشته اند ازدواج نکنید... (فانکحوهن باذن اهلهن و اتوهن اجورهن بالمعروف محصنات غیر مسافحات و لا متخذات اخدان)یعنی آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را به طور پسندیده به آنان بدهید [به شرط آنکه] پاکدامن باشند و زناکار و دوست گیران پنهانی نباشند.
در آیه 5 سوره مائده نیز به مردان خطاب می کند و می فرماید شما با زنان پاکدامن مسلمان ازدواج کنید و خود نیز پاکدامن باشید نه زناکار و نه آنکه زنان را در پنهانی دوست خود بگیرید (... ولا متخذی اخدان ...)
بنابراین یک دختر یا یک پسر مسلمان که هر روز با یاد خدا روز را آغاز می کند و معتقد به دستورات الهی و قرآن کریم است هرگز این سخن خداوند را زیر پا نخواهد گذاشت، و این که قرآن یکی از شرایط ازدواج را همین قرار داده است شاید به این خاطر باشد که هر کدام که قبل از ازدواج چنین تجربیاتی داشته باشد و با فرد یا افراد دیگری رابطه دوستی داشته است مطمئنا پس از ازدواج و در روابط عاطفی و نزدیک خود با همسرش، آن تجربیات به یادش خواهد آمد ویژگی های رفتاری، اخلاقی و شخصیتی دوست جنس مخالف قبل از ازدواج به خاطرش می آید و در یک مقایسه بین همسر فعلی و دوست قبلی اش خواهد پرداخت و در برخی موارد به احساس شکست در این ازدواج یا برتر بودن تجربه قبلی نتیجه گیری کند و این بزرگترین لطمه ای است که در همان اوایل ازدواج به خود وارد می کند زیرا همانطور که خوب می دانید ازدواج باید به آرامش بیانجامد و اصلا فلسفه ازدواج هم همین رسیدن به آرامش است که قرآن نیز به آن اشاره می کند ولی وقتی چنین تجربه ای به چنین مقایسه ای و سپس به چنین سرخوردگی بیانجامد چگونه ازدواج می تواند آرامش بخش باشد و زن و شوهر (زوجین) به تکمیل و رشد همدیگر بپردازند و این آغاز اضطراب است. اضطرابی که در تمام وجود و هستی آنها لانه می کند و به جای داشتن یک زندگی مشترک لذت بخش به یاد تجربه ای احساسی و موقت گذشته می اندیشند و افسوس انتخاب فعلی و در نتیجه شالوده زندگی در هم پیچیده می شود.
آنچه ذکر می شود تحلیل ذهنی من نویسنده نیست بلکه تجربه بسیاری از جوانان است که پس از رسیدن به این مرحله، به دنبال راه حل مناسب و رهائی از چنین بن بست هائی است که همیشه آنها را می رنجاند. شما نیز می توانید مستقیما دست نوشته های چنین دختران و پسرانی را مطالعه فرمائی که پس از چنین تجربه های تلخی دیگران (ما و شما) را به هوشیار بودن دعوت می کنند که در همین جا مناسب است یکی دو کتاب که در همین زمینه تدوین شده معرفی شود:
1- دختران، دوستیها و عبرتها؛ محمد کریمی نیا؛ انتشارات روحانی
2- تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر؛ علی اصغر احمدی؛ انجمن اولیاء و مربیان
علاوه بر این چنین دختران و پسرانی که به صورت نا مشروع و غیر قانونی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند بسیاری از انرژی های عاطفی خود را که خداوند به عنوان سرمایه ای بزرگ در وجود آنها به ودیعه نهاده تا صرف همسر حقیقی خود و همچنین تربیت فرزندان خود کنند در این دوران دوست بازی از دست می دهند و در فردای زندگی خود نه تنها احساس گناه می کنند، نمی توانند از نظر عاطفی همسر خود و فرزندان خود را خوب اشباع و ارضاء کنند در نتیجه همواره زندگی آنها از یک کمبود شدید عاطفی که باید هیچ چیز دیگر قابل جبران نیست مواجه می شود و ای کاش مسئله همین جا فیصله پیدا می کرد. قضیه مهمتر از اینهاست. وقتی یک خانواده از نظر عاطفی دچار مشکل شد نه تنها آرامش واقعی در آن خانواده نیست نسل سالمی نیز از آنها بوجود نخواهد آمد و فرزندان آنها نیز که دچار کمبودهای عاطفی شده اند بسیار آسیب پذیر می شوند در گیر و دار زندگی طعمه شیادهائی می شوند که همواره در کمین آنها نشسته اند و این قضیه به نسلهای بعدی نیز سرایت می کند بنابراین هم خود شما باید به این مسئله خیلی توجه داشته باشید و هم دیگران را با زبانی خوش و دوستانه و دلسوزانه از این کار باز دارید. قطعا اگر به صورت منطقی و در یک جو دوستانه آسیب های این مسأله را بیان کردید مؤثر واقع می شود و اگر هم مؤثر نبود شما وظیفه خود را انجام داده اید. به قول شاعر تو نیکی می کن و در دجله انداز ...
این که اسلام اجازه نمیدهد که کسی خودش را در مظان تهمت قرار دهد و در کتب روایی ما توصیه شده است از هر کاری که باعث میشود دیگران به شما سوء ظن پیدا کنند و شما مورد تهمت قرار گیرید باید اجتناب کنید. به عبارت دیگر اسلام برای آبروی انسانها ارزش خاصی قائل است و حق ندارد کاری کند که به آبروی او لطمهای وارد شود و این کار از این حیث گناه محسوب میشود. مضافا بر این که خلوت کردن دو نفر آن هم جوان و در اوج غرایز جنسی مورد منع شارع است زیرا احتمال خطر وجود دارد و بنابراین باز هم میتوان گفت عمل آنها صحیح نبوده است. اما عمل شما باید چگونه میبود و آیا آنچه شما انجام دادهاید درست است یا نه؟ آنچه مسلم است شما از باب امر به معروف و نهی از منکر و به خاطر حفظ آبروی خودتان که در آن خانه زندگی میکردهاید احساس مسؤولیتی که کردید کار بسیار شایستهای است اما به دنبال آن احساس مسؤولیت چگونه باید عمل میکردید اینجا محل نظر و حرف است به نظر میآید باید راه معقول منطقی و شرعی آن این بود که شما به آن فرد صحبت میکردید و میگفتید این کار شما ولو برای فراهم نمودن زمینه ازدواج کار درستی نبوده و شما با این کار هم آبروی ما و هم آبروی خودت و هم آبروی آن دختر را در معرض خطر قرار دادید و شما نمیباید از این راه وارد میشدید و شما حق نداشتید بدون اطلاع خانواده آن دختر در یک محیط خلوت با او گفتگو میکردید این در واقع اولین مرحله امر به معروف و نهی از منکر بود اگر این فرد میپذیرفت که کار درستی نکرده و هم عذرخواهی میکرد و هم از تکرار این عمل حتی در غیر این خانه خودداری مینمود دیگر لازم به تهدیدات بعدی و برخوردهای تند و اخراج او از خانه لازم نبود ولی در صورت عدم پذیرش اشتباه خود و توجیه عمل خویش، نوبت به مرحله دوم امر به معروف و نهی از منکر میرسید و آن این که او را تهدید به اخراج از آن خانه میکردید و عذر او را میخواستید که ما نمیتوانیم با شما زندگی کنیم زیرا این عمل تو اولاً اشتباه و منافی با دستورات اسلام است و ثانیا این که آبروی ما را نیز در معرض خطر قرار میدهید بنابراین عمل شما کمی تند بوده و شما مرحله اول و دوم امر به معروف و نهی از منکر را یک جا انجام دادید. حال آن که اگر در همان مرحله اول جلوی منکر گرفته شد دیگر نیاز به انجام مرحله دوم و مراحل بعدی نیست. ازاینرو شما در صورت عذرخواهی آن فرد اگر ابراز تمایل میکند که دوباره به آن خانه برگردد عذر او را بپذیرید و از طریق دوستی و رفاقت سعی کنید راه صحیح را به او نشان دهید. خلاصه این که این حادثه نیاز به دو عذرخواهی دارد یکی عذرخواهی آن دانشجوی خاطی و دیگر عذرخواهی شما از بابت تندروی که انجام دادهاید.
www.morsalat.com
- [سایر] دوستی دختران و پسران چه علل و پیامدهایی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اسلام برای دوستی با دختران چه محدودیتی برای پسران قرار داده است ؟
- [سایر] چرا دختران زودتر از پسران مکلف میشوند؟
- [سایر] نظر دین و بزرگان دین در رابطه با خواستگاری دختران از پسران چیست؟ آیا دختران از نظر شرعی و عرفی میتوانند از پسران خواستگاری کنند؟
- [سایر] نظر اسلام دربارهی اخلاق جنسی دختران و پسران چیست؟
- [سایر] چرا سن تکلیف دختران زودتر از پسران است، در حالی که پسران بیشتر و زودتر در جامعه حضور فعال پیدا میکنند؟
- [سایر] چرا ختنه دختران باعث کاهش لذت جنسی میشود، اما در مورد پسران برعکس این مطلب گفته میشود؟ ختنه پسران هم باعث کاهش لذت میشود؟
- [سایر] چگونه دختران و پسران را می توان در زمینه مسائل زناشویی آینده شان آموزش داد؟
- [سایر] مناسبترین زمان برای ازدواج دختران و پسران چه سنی می باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا معیار در سن بلوغ پسران و دختران سال شمسی است یا قمری؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر پسر بزرگتر از دنیا برود بر سایر پسران تکلیفی نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و یک یا چند پسر باشند، 16 مال را پدر یا مادر و 56 باقی مانده را پسر یا پسران میبرند که اگر چند پسر باشند، آن را به طور مساوی تقسیم میکنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط پدر و چند دختر، یا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت میکنند؛ یک قسمت را پدر یا مادر میبرد، و چهار قسمت را دختران به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر همراه افراد فرضبر طبقه اوّل، شوهر یا زن هم باشند، در اینجا گاه مجموع فرضها از کلّ ترکه بیشتر میشود که در این صورت از سهم دختر یا دختران کم میشود و سهم پدر و مادر و شوهر و زن تغییری نمیکند و گاه مجموع فرضها از کلّ ترکه کمتر میگردد که در این صورت مقدار باقی مانده به پدر و مادر و دختر یا دختران به نسبت سهام داده میشود و به سهم زن و شوهر اضافه نمیگردد. چند مثال از بیشتر شدن مجموع فرضها از کلّ ترکه: 1 - شوهر و پدر و چند دختر با هم باشند، فرض شوهر 14، فرض پدر 16 و فرض دختران 23 بوده که مجموعا1312 شده و 112 از کلّ ترکه بیشتر میگردد این 112 از سهم دختران کم میشود، در نتیجه سهم شوهر 312 و سهم پدر 212 باقی مانده و سهم دختران از 812 به 712 کاهش مییابد. 2 - شوهر و پدر و مادر و یک دختر با هم باشند، در این صورت فرض شوهر 14 و فرض پدر 16 و فرض مادر 16 و فرض یک دختر 12 میگردد که مجموع آن 1312 و 112 از کلّ ترکه بیشتر است، در اینجا هم سهم شوهر همان 312 و سهم پدر و مادر هر یک 212 بوده و سهم دختر از 612 به 512 کاهش مییابد. 3 - زن و پدر و مادر و دختران با هم باشند، در این صورت فرض زن 18 (با توضیحی که بعداً خواهد آمد) و فرض هر یک از پدر و مادر 16 و سهم دختران 23 میباشد که مجموع آنها 2724 میباشد، در اینجا سهم زن همان 324 و سهم هر یک از پدر و مادر 424 بوده و سهم دختران از 1624 به 1324 کاهش مییابد. چند مثال از کم آمدن مجموع فرضها از کلّ ترکه: 1 - شوهر و پدر یا مادر و یک دختر با هم باشند، فرض شوهر 14 و فرض پدر یا مادر16 و فرض دختر 12 بوده که مجموعا 1112 بوده که 112 از ترکه باقی میماند که به نسبت سهام بین پدر (یا مادر) و دختر تقسیم میگردد، در نتیجه سهم نهایی شوهر همان 416 بوده و سهم پدر یا مادر به 316 و سهم دختر به 916 افزایش مییابد. 2 - زن و پدر یا مادر و یک دختر با هم باشند، فرض زن 18 و فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختر 12 بوده که مجموعا 1924 گردیده که 524 از ترکه باقی مانده که به نسبت سهام پدر (یا مادر) و دختر بین آنها تقسیم میگردد، در نتیجه سهم زن همان 432 باقی مانده و سهم پدر یا مادر به 732 و سهم دختر به 2132 افزایش مییابد. 3 - زن و پدر یا مادر و دختران با هم باشند، فرض زن 18 و فرض پدر یا مادر16 و فرض دختران 23 خواهد بود که مجموعا 2324 گردیده و 124 باقی میماند که به نسبت سهام بین پدر (یا مادر) و دختران قسمت میشود، در نتیجه سهم زن همان 540 بوده و سهم پدر یا مادر به 740 و سهم دختران به 2840 افزایش مییابد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در میان بسیاری از خانواده ها معمول است که جهیزیه دختران را تدریجاً تهیّه می کنند، چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است؛ ولی در مناطقی که اگر جهیزیه را قبلاً تهیّه نکنند عیب محسوب می¬شود، یا این که تهیّه آن جز به صورت تدریجی مشکل است، خمس ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و چند دختر باشند، فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختران 23 است و 16 باقیمانده را هم به همین نسبت بین خود تقسیم میکنند، بنابراین 15 کلّ مال را پدر یا مادر میبرد و 45 مال به دخترها میرسد که به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- [آیت الله بهجت] مسلمان از کافر ارث میبرد، ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمیبرد. ولی اگر میت مسلمان پسر کافری دارد و او پسری مسلمان دارد، آن پسر مسلمان از جدّ خود ارث میبرد، و همچنین اگر پسر میت مسلمان، کافر باشد ولی عموی میت یا برادر میت مسلمان باشد ارث به آنها میرسد، و در صورت کافر بودن این دو، پسران مسلمان عمو و برادر ارث میبرند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان با کسی که از روی بی اعتنائی به مسجد حاضر نمی شود رابطه دوستی برقرار نکند، با او غذا نخورد، در کارها با او مشورت نکند، همسایه او نشود، از او زن نگیرد و به او زن ندهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شایسته است انسان با کسانی که از روی بی اعتنایی، به مسجد مسلمانها حاضر نمی شوند رابطه دوستی برقرار نکند، با آنها غذا نخورد و در کارها با آنها مشورت ننماید و از آنها زن نگیرد و به آنها زن ندهد.
- [آیت الله اردبیلی] تعیین مقدار مهر بستگی به رضایت زن و شوهر دارد، ولی بهتر است مهر زنان مؤمن مطابق (مَهر السُّنّة) باشد، یعنی مهری که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم برای هر یک از زنان و دختران خود از جمله حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام قرار دادند و آن پانصد درهم نقره سکّهدار است که وزن هر درهم (6/12) نخود میباشد و جمعا (5/262) مثقال معمولی نقره سکّهدار میشود و قیمت آن تابع نرخ روز است.