بله. با توجه به اهمیت نام و اثر آن بر شخصیت کودک (ر. ک: ص) امامان معصوم علیهم‌السلام به این مسأله توجه جدی داشته‌اند؛ به گونه‌ای که حتی پیش از تولد فرزند، برای او نامی بر می‌گزیده، و به پیروان خود نیز چنین توصیه کردهاند.
در روایتی از امام صادق علیه‌السلام آمده است که (فرزندان خود را پیش از تولد نامگذاری کنید)؛ (1) همان گونه که پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله، فرزند فاطمه علیهاالسلام را پیش از تولد، محسن نام نهاد.
در انتخاب نام فرزند خود، نکات ذیل را در نظر بگیرید:
1. به محتوا و معنای نام کودک توجه داشته باشید. ممکن است نامی از جهت لفظ و آهنگ زیبا باشد؛ اما معنایی نداشته باشد. به طور قطع فرزند شما در آینده از معنای نام خود سؤال خواهد کرد و دیگران نیز از او می‌پرسند و اگر بی‌معنا باشد، از والدین خود شکوه خواهد کرد.
مشکل هنگامی دو چندان میشود که نام فرزند معنای زشتی داشته باشد که به طور قطع احساس حقارت خواهد کرد؛ به همین دلیل، رسول گرامی اسلام، نام‌های با معنای زشت را تغییر می‌داد.
آن بزرگوار با نام‌هایی چون حجر (سنگ)، ذئب (گرگ)، کلب (سگ)، کلیب (توله سگ)، هیثم (بچه کرکس)، عنتر (خرمگس) و... موافق نبود و آنها را تغییر می‌داد.
حضرت نام قلیل (کم) را به کثیر (فراوان)، عاصیه (گناهکار) را به جمیله (زیبا)، عبدالعزی (بنده بت) را به عبدالله (بنده خدا)، و عبدالشمس (بنده خورشید) را به عبدالوهاب (بنده بخشنده) تبدیل کرد.
ممکن است خود نام و معنای آن مشکلی نداشته باشد؛ اما مانند اسکندر و چنگیز و تیمور یادآور جنایت و خونریزی باشد.
2. دست کم یکی از فرزندان خود را با نام زیبای (محمد) بنامید. حضرت فرمود:
کسی که 4 فرزند داشته باشد و برخی از آنها را به نام من ننامد، در حق من جفا کرده است. (2) نهادن نام امامان و معصومان بر فرزند، باعث برکت زندگی میشود. براساس روایات، (در خانه‌ای که نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد، فقر داخل نمی‌شود). (3)
3. بکوشید نام‌های ارزشی و منطبق با فرهنگ ملی - اسلامی را بر فرزند خود بگذارید؛ البته مقصود از فرهنگ ملی، اسامی ایرانی الاصل عجیب، و فرهنگ اسلامی، نام‌های پیچیده و غیر متداول نیست.
انتخاب نام‌های غربی و ناسازگار با فرهنگ خودی، نشانه خودکم‌بینی و در واقع برای پر کردن چاله‌های شخصیتی است. گر چه خودباختگان، این گونه نام‌ها را بیشتر می‌پسندند، توجه داشته باشید که در جامعه و بین نزدیکان شما افرادی ارزش مدار نیز وجود دارند که این گونه نام‌ها را نمی‌پسندند و ممکن است در برخورد آنان با فرزند شما تأثیرگذار باشد.
نام فرزندان ما باید آنان را به سمت بندگی خداوند بکشاند. شخصی درباره نام فرزند خود با امام صادق علیه‌السلام مشورت کرد، حضرت فرمود:
سمه باسماء من العبودیه. (4)
4. بر فرزندتان نام زیبا بنهید. امام کاظم علیه‌السلام فرمود:
نخستین نیکی پدر این است که برای فرزندش نام زیبایی را برگزیند. (5)
5. به تناسب نام و نام خانوادگی توجه داشته باشید و در صورت امکان، نام را بر فرزند خود بگذارید که با فامیل، ترکیب زیبا و پر محتوایی را بسازند؛ مانند کیمیای معرفت، ریحانه بهشتی، مائده آسمانی، نسیم بهاری، جواد بخشنده، کوثر محمدی و....
برای فامیل دو جزئی، نام یک جزئی و برای فامیل یک جزئی، نام دو جزئی مناسب‌تر است.
6. در انتخاب اسم به این نکته نیز توجه کنید که تا حد امکان، زمینه تبدیل و تحریف و دم بریده کردن آن وجود نداشته باشد.
7. از قرار دادن نام‌های دشوار و طولانی که ممکن است به چند صورت نوشته یا خوانده شوند، بپرهیزید.
پی نوشتها:
1. همان، ص 18.
2. حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج 15، ص 129.
3. کلینی، فروع کافی، ج 6، ص 19.
4. همان.
5. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 15، ص 122.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
