علت سکوت فرزند شما در جمع، به سبب نگرانی از این است که اگر صحبت کند، حرف‌های او بی‌ارزش باشد و سبب خجالت یا تحقیرش شود یا می‌ترسد از او سؤالی کنند و پاسخش را نداند.
برای رفع این مشکل، از شیوه‌های ذیل استفاده کنید:
1. با راهکارهای ایجاد اعتماد به نفس، میزان خودباوری او را افزایش دهید (ر. ک: ص 64 - 62)؛
2. ارتباط او را با نزدیکان درجه یک (مادربزرگ، پدربزرگ، عمو، دایی، خاله و...) در منزل خودتان و در مرحله بعد در منزل آنان بیشتر کنید (فرزند شما در محیطهای آشناتر، راحت‌تر سخن خواهد گفت)؛
3. به او پیشنهاد کنید ابتدا در جمع کودکان (در مهمانی‌ها) برای آنان قصه بگوید و بعد در جمع خانم‌های از محارم حرف بزند (البته مطالبی کوتاه و بدیهی و از پیش تمرین شده و با واژگانی آشنا. در مرحله بعد در جمع خانم‌ها و آقایان از محارم، سپس در جمع خانم‌های از محارم و غیر محارم و سرانجام در جمع‌های عمومی؛
4. به فرزند خود بیاموزید که هنگام سخن گفتن با دیگران، از گفت و گوهای ساده (درباره تعطیلات، اخبار جدید، آب و هوا و...) آغاز کند و از سخن گفتن درباره مسائل خصوصی آنان (ازدواج، محل سکونت، شغل و...) بپرهیزد. او باید مطلب آماده شده را در ذهن خود مرور، و با حفظ آرامش و لحن شمرده بیان کند؛
5. خوشرویی و تماس چشمی با دیگران هنگام گفت و گو بسیار مطلوب است؛
6. پیش از گفت و گو، سه بار تنفس عمیق (ر. ک: ج 2، ص 131) اضطراب او را کاهش می‌دهد؛
7. برای آمادگی بیشتر در سخن گفتن، جاری ساختن نام خدا بر زبان و تلاوت آیات 25 تا 28 سوره مبارکه طه بسیار مؤثر است:
... رب اشرح لی صدری و یسرلی أمری و احلل عقدة من لسانی یفقهوا قولی.
پروردگارا! سینه‌ام را گشاده‌ساز و کارم را بر من آسان کن و گره از زبانم بگشای تا گفتار مرا بفهمند.
فرزند شما باید بداند که وقتی تصمیم بگیرد در جمعی سخن بگوید، افکار اضطراب‌آور به سوی او هجوم خواهند آورد تا از سخن گفتن بازش دارند. در این زمان باید قبل از هجوم ترس، بر ترس خود حمله کند و جلو این گونه افکار را بگیرد و مطلب از پیش آماده شده را بی‌درنگ بگوید.
امام علی علیه السلام می‌فرماید:
اذا هبت امرا فقع فیه. (1)
وقتی از کاری می‌ترسی، خودت را در آن بینداز.
پی نوشت:
1. نهج‌البلاغه، کلمه قصار 571.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
