اگر بخواهید تشویق شما اثر داشته باشد، باید شرایط ذیل را در آن رعایت کنید: 1. با سن فرزند تناسب داشته باشد؛ برای مثال، نوازش، بوسیدن و در آغوش گرفتن برای خردسالان، و تشویق گفتاری( ر.ک: ص 51) و رفع نیازهای مادی برای نوجوانان مناسب تر است؛ البته نوجوانان نیز به تماس فیزیکی( نوازش، بوسیدن، و در آغوش گرفتن) نیاز دارند. 2. به اندازه رفتار و میزان پیشرفت فرزند باشد. تشویق های بزرگ برای پیشرفت های جزئی، راه را برای پیشرفت های بزرگ تر می بندد و دیگر وسیله ای برای تشویق باقی نمی ماند.( ر.ک: ص 50 و 51) 3. واقعی باشد. تشویق فرزندی که هوش بهر پایینی دارد، با جمله ( تو از هوش سرشاری بهره مندی)، درست نیست؛ زیرا خود از وضعیت هوشی خود آگاه است و والدینی را که این گونه تشویقش می کنند یا کودن یا دروغگو می پندارد. 4. مستقیم باشد. به فرزندتان مستقیم بگویید:( از کاری که کردی خوشحالم.) به همسرتان نگویید:( از کاری که فرزندمان کرد، خوشحالم.) 5. تشویق در حضور دیگران، به ویژه در مورد کودکان معجزه می کند. در مورد نوجوانان باید اندک و بسیار حساب شده( طبیعی و به مناسبت) باشد؛ برخی نوجوانان از تعریف ها و تمجیدهای والدین از آن ها در حضور دیگران خرسند نمی شوند. 6. تشویق ها باید جزئی و مصداقی باشد، نه کلی؛ برای مثال،( تو کارت را خوب انجام می دهی) یا ( آفرین عزیزم) کلی است. بهتر است بگویید:( از این که اتاقت را مرتب کردی) یا (از این که تکالیفت را به موقع انجام دادی)، خوشحالم. 7. تشویق باید به صورت قدردانی یا وصفی باشد، نه ارزیابی. تشویق قدردانی یا وصفی آن است که ( رفتار) فرزند تحسین می شود( کاری که کردی، خوب بود. از این که راست گفتی ممنونم و...)؛ اما در تشویق ارزیابی، ( خود فرزند) ستوده می شود( تو بی نظیری، تو خوبی، تو قهرمانی، تو راستگویی، و مسؤولیت پذیری و...). تشویق ارزیابی، جلو پیشرفت فرزند را می گیرد. علی در میدان بسکتبال توپی را به زیبایی داخل سبد انداخت و مربی به او گفت: تو قهرمان بسکتبالی. از همان لحظه، علی به بهانه دل درد، میدان را ترک کرد و دیگر سراغ بسکتبال نرفت تا مقام قهرمانی! را از دست ندهد. تشویق ارزیابی، عُجب و غرور می آورد و افزون بر آن، فرزند را دچار اضطراب می کند. احمد، در مقابل پرسش پدر راست گفته و پدر او را با جمله ( تو راستگویی) تشویق می کند و از آن لحظه به بعد، اضطراب تمام وجود احمد را فرا می گیرد؛ زیرا پیش تر به پدر دروغ گفته و نگران است که نکند دروغش آشکار شود و تشویق پدر( تو راستگویی) از بین برود. منبع: کتاب نسیم مهر(2)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
اگر بخواهید تشویق شما اثر داشته باشد، باید شرایط ذیل را در آن رعایت کنید:
1. با سن فرزند تناسب داشته باشد؛ برای مثال، نوازش، بوسیدن و در آغوش گرفتن برای خردسالان، و تشویق گفتاری( ر.ک: ص 51) و رفع نیازهای مادی برای نوجوانان مناسب تر است؛ البته نوجوانان نیز به تماس فیزیکی( نوازش، بوسیدن، و در آغوش گرفتن) نیاز دارند.
2. به اندازه رفتار و میزان پیشرفت فرزند باشد. تشویق های بزرگ برای پیشرفت های جزئی، راه را برای پیشرفت های بزرگ تر می بندد و دیگر وسیله ای برای تشویق باقی نمی ماند.( ر.ک: ص 50 و 51)
3. واقعی باشد. تشویق فرزندی که هوش بهر پایینی دارد، با جمله ( تو از هوش سرشاری بهره مندی)، درست نیست؛ زیرا خود از وضعیت هوشی خود آگاه است و والدینی را که این گونه تشویقش می کنند یا کودن یا دروغگو می پندارد.
4. مستقیم باشد. به فرزندتان مستقیم بگویید:( از کاری که کردی خوشحالم.) به همسرتان نگویید:( از کاری که فرزندمان کرد، خوشحالم.)
5. تشویق در حضور دیگران، به ویژه در مورد کودکان معجزه می کند. در مورد نوجوانان باید اندک و بسیار حساب شده( طبیعی و به مناسبت) باشد؛ برخی نوجوانان از تعریف ها و تمجیدهای والدین از آن ها در حضور دیگران خرسند نمی شوند.
6. تشویق ها باید جزئی و مصداقی باشد، نه کلی؛ برای مثال،( تو کارت را خوب انجام می دهی) یا ( آفرین عزیزم) کلی است. بهتر است بگویید:( از این که اتاقت را مرتب کردی) یا (از این که تکالیفت را به موقع انجام دادی)، خوشحالم.
7. تشویق باید به صورت قدردانی یا وصفی باشد، نه ارزیابی. تشویق قدردانی یا وصفی آن است که ( رفتار) فرزند تحسین می شود( کاری که کردی، خوب بود. از این که راست گفتی ممنونم و...)؛ اما در تشویق ارزیابی، ( خود فرزند) ستوده می شود( تو بی نظیری، تو خوبی، تو قهرمانی، تو راستگویی، و مسؤولیت پذیری و...).
تشویق ارزیابی، جلو پیشرفت فرزند را می گیرد. علی در میدان بسکتبال توپی را به زیبایی داخل سبد انداخت و مربی به او گفت: تو قهرمان بسکتبالی. از همان لحظه، علی به بهانه دل درد، میدان را ترک کرد و دیگر سراغ بسکتبال نرفت تا مقام قهرمانی! را از دست ندهد.
تشویق ارزیابی، عُجب و غرور می آورد و افزون بر آن، فرزند را دچار اضطراب می کند. احمد، در مقابل پرسش پدر راست گفته و پدر او را با جمله ( تو راستگویی) تشویق می کند و از آن لحظه به بعد، اضطراب تمام وجود احمد را فرا می گیرد؛ زیرا پیش تر به پدر دروغ گفته و نگران است که نکند دروغش آشکار شود و تشویق پدر( تو راستگویی) از بین برود.
منبع: کتاب نسیم مهر(2)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
- [سایر] من فرزندانم را فقط با زبان و جمله های خوب تشویق می کنم. آیا همین کافی است یا حتماً باید تشویق مادی هم وجود داشته باشد؟
- [سایر] شرایط تشویق کودکان چیست؟
- [سایر] می خواهم از دختری که به خواستگاریش رفته ام ، سوال کنم که آیا با کسی دوست بوده یا نه . ولی راهش را نمی دانم . لطفا راهنمایی بفرمایید .
- [سایر] قصد تحقیق در مورد تشویق و تنبیه در اسلام را دارم لطفاً مرا راهنمایی کنید.
- [سایر] جوانی هستم 26 ساله که خیلی دوست دارم ازدواج کنم ولی بحث ازدواج که پیش می آید به شدت می ترسم نمی دانم چه کنم و شرایط آن را هم دارم و از لحاظ روحی-روانی خیلی تحت فشار هستم؟
- [سایر] چه کنیم تا فرزندی صالح تربیت کنیم؟ در زمینه تربیت فرزند تقریبا هیچ نمی دانم، لطفا راهنمایی ام کنید.
- [سایر] فرزند 6 ساله ام نابینا است و من نمی دانم چگونه باید با او رفتار کنم. لطفاً راهنمایی ام کنید.
- [سایر] فرزندانم بسیار نیاز به راهنمایی مذهبی دارند.میدانم در برابر درخواست های مهم دیگران ناچیز است ولی امید به تواضع شما دارم و توکل به خدا. درخواست سخنرانی در منزل دارم آدرس: شمس آباد خیابان ریحانی
- [سایر] دختردایی ام را دوست دارم و خجالت می کشم با خانواده ام مطرح کنم . راهنمایی بفرمایید .
- [سایر] فرزندانم را چگونه نصیحت کنم تا اثرگذار باشد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جوایزی که بانک ها برای تشویق صاحبان حساب قرض الحسنه می دهند حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر حکومت صالح و شرعی احیانا مصلحت جامعه را در مهار جمعیّت و تنظیم خانواده تشخیص دهد، تشویق جامعه نسبت به آن با راهنمایی راههای حلال و منع از راههای حرام از قبیل سقط کردن جنین مانعی ندارد، ولی الزام افراد به محدود نمودن نسل جایز نیست.
- [آیت الله بهجت] دست زدن (کف زدن) در مجالس جشن و سخنرانی جهت تشویق افراد اگر به حد لهو نرسد مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند یا موءسسات دیگر برای تشویق خریدار و مشتری با قرعه کشی میدهند، حلال است و چیزهایی که فروشندهها برای جلب مشتری و زیاد شدن خریدار در داخل جنسهای خود میگذارند، مثل سکّه طلا در قوطی روغن و چای، حلال است و اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند یا مؤسسات دیگر برای تشویق خریدار و مشتری با قرعهکشی میدهند حلال است و همچنین چیزهایی که فروشندهها برای جلب مشتری و زیاد شدن خریدار در داخل جنسهای خود میگذارند حلال است.
- [امام خمینی] جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند، یا مؤسسات دیگر برای تشویق خریدار و مشتری میدهند با قرعهکشی، حلال است و چیزهایی که فروشندهها در جوف جنسهای خود میگذارند برای جلب مشتری، و زیاد شدن خریدار، مثل سکه طلا در قوطی روغن، حلال است و اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای تشویق و ترغیب در اثبات حقّی یا از بین بردن باطلی به کسی چیزی دهند، رشوه نیست و مانعی ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جایزه ای را که بانک به بعضی از کسانی که در صندوق پس انداز حساب دارند می دهد؛ چون برای تشویق مردم از خودش می دهد حلال است.
- [آیت الله خوئی] جایزهای را که بانک به بعضی از کسانی که در صندوق پس انداز حساب دارند میدهد، چون برای تشویق مردم از خودش میدهد حلال است.
- [آیت الله بروجردی] جایزهای را که بانک به بعضی از کسانی که در صندوق پسانداز حساب دارند میدهد، چون برای تشویق مردم از خودش میدهد و ضرر آن به کسی نمیرسد حلال است.