پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی: بله. اصل بر تک همسری است. چند همسری فرع بر دین است . آیه ای که مربوط به ازدواج است اشاره ای به این موضوع ندارد . آیه 21 سوره روم که مربوط به ازدواج است. قرآن می گوید: از آیات خداوند این است که از جنس خودتان زوج هایی آفرید تا در کنار هم آرامش بگیرید . اینها مربوط به زوج است . یعنی یک خانم و یک آقا. پس این فرع است . نکته ی مهم این است که اسلام ازدواج مجدد را ابداع نکرده است . امضاء کرده و محدود کرده است . در قبل از اسلام چند همسری رایج بوده است و کاملا رایج بوده است . علاوه بر عربستان در جاهای دیگر رایج بوده است . غیر از اعراب ، حرمسرا هم داشته اند . جوری بوده که بعضی از صحابه که مشرک بودند و ده همسر داشتند . حتی در زمان امام صادق (علیه السلام) مرد زرتشتی مسلمان شد و هفت زن داشت و مردم گفتند : تکلیف او چیست ؟ امام فرمودند : باید سه تا از همسران خودش را رها کند زیرا اسلام تا چهار همسر را فرموده اند . اسلام بخاطر حکمت هایی که دارد و منافعی دارد و مفسده هایی که دارد خدا آنرا امضا کرد و آنرا محدود کرد . یعنی در واقع تک همسری زیرا خدا با این شرطی که گذاشته مشخص میشود که مهم است . در هیچ جا شما پیدا نمی کنید که خدا مردم را به چند همسری تشویق کرده باشد . میشود که به این واقعیت رسید که تک همسری اصل است و چند همسری در اسلام فرع است . چند تا از نمونه بن بست ها را من عرض بکنم . خانم و آقایی ازدواج کرده اند و ده سال هم با عشق و صفا زندگی کرده اند . این ها بچه دار نمی شوند و همه ی راهها را رفته اند و به نتیجه نرسیده اند . و آقا اصرار دارد که از همسر خودش فرزند داشته باشد . این امکان هم نیست . خوب این خانم را طلاق می دهد . خوب چرا با ید این کار را بکند ؟ خدا در اینجا ازدواج مجدد را گذاشته است . در حقیقت اینجا ازدواج مجدد برای پیشگیری از تخریب بنیان خانواده است . این خیلی مهم است . حالا اگر آقا مسیحی باشد باید حتما خانمش را طلاق بدهد . زیرا آنها ازدواج مجدد ندارند . مواردی داشته ام که خانم خودش به این رسیده که بالاخره حق همسرش است که بچه دار بشود . می خواهد خودش هم زندگی بکند . بنابر این خودش پیشنهاد می دهد . فرض کنید در کشوری جنگی در می گیرد و بسیاری از مردان کشته میشوند . زنها بی شوهر می مانند . این ها اگر شوهر نداشته باشند که مفسد های بسیاری ایجاد میشود . بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهای جنگ زده ی مثل آلمان مردان زیادی کشته شدند و زنهای آنها بی شوهر ماندند . این خانم ها در جلوی مجلس آلمان اعتراض کردند و گفتند : قانون چند همسری را بگذارید زیرا مجردها با ما ازدواج نمی کنند ولی کلیسا مخالفت کرد . تعدادی از متفکران آلمان تلاش کردند که بتوانند قانون منع چند همسری را تغییر بدهند ولی کلیسا اجازه نداد . این کار باعث شد که در کشورهایی که جنگ زده بودند فسادهای زیادی بوجود بیاید و هم اکنون فسادی که در غرب در کشورهای جنگ زده بعد از جنگ جهانی دوم هست با قبل از جنگ قابل مقایسه نیست . اسلام می گوید : در چنین موقعیتی آقایانی که همسر دارند و منع داررند مثل مورد قبلی . این آقا با چنین خانمی ازدواج کند . هم آقا بچه دار میشود و هم آن خانم سرپرست دار میشود و خانمی که می خواست از همسرش جدا بشود می ماند . خانمی خیلی علاقه به علم دارد و میخواهد به آخر علم برسد و می بیند نمیتواند حقوق همسرش را رعایت کند . خودش پیشنهاد می کند که شوهرش ازدواج کند . تا این خانم به مدارجات بالا برسد . این ها هست و من چنین خانمهایی را می شناسم . حالا اگر این حکم نبود ، این خانم به خواسته اش نمی رسید . الان خانم به علاقه اش رسیده و درس می خواند. آقا هم نیازهایش برآورده شده است و ممکن است آقا با خانم بیوه ای ازدواج کند و خانم بیوه سرپرست دار شده است . این حکمت ها زیاد است . حضرت امام خمینی یک همسر داشته اند . حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) تا خدیجه زنده بودند ازدواج مجدد نکردند و حضرت علی (علیه السلام) تا قبل از فوت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) هم ازدواج مجدد نکردند . در ضمن در زمان رسول خدا این یک امر متعارفی بوده است و اگر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) همزمان ازدواج مجدد هم داشتند منعی نبود و مردم چیزی نمی گفتند . اما حضرت این کار را نکردند. ch3.iribtv.ir
پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی:
بله. اصل بر تک همسری است. چند همسری فرع بر دین است . آیه ای که مربوط به ازدواج است اشاره ای به این موضوع ندارد . آیه 21 سوره روم که مربوط به ازدواج است. قرآن می گوید: از آیات خداوند این است که از جنس خودتان زوج هایی آفرید تا در کنار هم آرامش بگیرید . اینها مربوط به زوج است . یعنی یک خانم و یک آقا. پس این فرع است . نکته ی مهم این است که اسلام ازدواج مجدد را ابداع نکرده است . امضاء کرده و محدود کرده است . در قبل از اسلام چند همسری رایج بوده است و کاملا رایج بوده است . علاوه بر عربستان در جاهای دیگر رایج بوده است . غیر از اعراب ، حرمسرا هم داشته اند . جوری بوده که بعضی از صحابه که مشرک بودند و ده همسر داشتند .
حتی در زمان امام صادق (علیه السلام) مرد زرتشتی مسلمان شد و هفت زن داشت و مردم گفتند : تکلیف او چیست ؟ امام فرمودند : باید سه تا از همسران خودش را رها کند زیرا اسلام تا چهار همسر را فرموده اند . اسلام بخاطر حکمت هایی که دارد و منافعی دارد و مفسده هایی که دارد خدا آنرا امضا کرد و آنرا محدود کرد . یعنی در واقع تک همسری زیرا خدا با این شرطی که گذاشته مشخص میشود که مهم است . در هیچ جا شما پیدا نمی کنید که خدا مردم را به چند همسری تشویق کرده باشد . میشود که به این واقعیت رسید که تک همسری اصل است و چند همسری در اسلام فرع است . چند تا از نمونه بن بست ها را من عرض بکنم . خانم و آقایی ازدواج کرده اند و ده سال هم با عشق و صفا زندگی کرده اند . این ها بچه دار نمی شوند و همه ی راهها را رفته اند و به نتیجه نرسیده اند . و آقا اصرار دارد که از همسر خودش فرزند داشته باشد . این امکان هم نیست . خوب این خانم را طلاق می دهد . خوب چرا با ید این کار را بکند ؟ خدا در اینجا ازدواج مجدد را گذاشته است . در حقیقت اینجا ازدواج مجدد برای پیشگیری از تخریب بنیان خانواده است . این خیلی مهم است . حالا اگر آقا مسیحی باشد باید حتما خانمش را طلاق بدهد . زیرا آنها ازدواج مجدد ندارند . مواردی داشته ام که خانم خودش به این رسیده که بالاخره حق همسرش است که بچه دار بشود . می خواهد خودش هم زندگی بکند . بنابر این خودش پیشنهاد می دهد . فرض کنید در کشوری جنگی در می گیرد و بسیاری از مردان کشته میشوند . زنها بی شوهر می مانند . این ها اگر شوهر نداشته باشند که مفسد های بسیاری ایجاد میشود . بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهای جنگ زده ی مثل آلمان مردان زیادی کشته شدند و زنهای آنها بی شوهر ماندند . این خانم ها در جلوی مجلس آلمان اعتراض کردند و گفتند : قانون چند همسری را بگذارید زیرا مجردها با ما ازدواج نمی کنند ولی کلیسا مخالفت کرد . تعدادی از متفکران آلمان تلاش کردند که بتوانند قانون منع چند همسری را تغییر بدهند ولی کلیسا اجازه نداد . این کار باعث شد که در کشورهایی که جنگ زده بودند فسادهای زیادی بوجود بیاید و هم اکنون فسادی که در غرب در کشورهای جنگ زده بعد از جنگ جهانی دوم هست با قبل از جنگ قابل مقایسه نیست . اسلام می گوید : در چنین موقعیتی آقایانی که همسر دارند و منع داررند مثل مورد قبلی . این آقا با چنین خانمی ازدواج کند . هم آقا بچه دار میشود و هم آن خانم سرپرست دار میشود و خانمی که می خواست از همسرش جدا بشود می ماند . خانمی خیلی علاقه به علم دارد و میخواهد به آخر علم برسد و می بیند نمیتواند حقوق همسرش را رعایت کند . خودش پیشنهاد می کند که شوهرش ازدواج کند . تا این خانم به مدارجات بالا برسد . این ها هست و من چنین خانمهایی را می شناسم . حالا اگر این حکم نبود ، این خانم به خواسته اش نمی رسید . الان خانم به علاقه اش رسیده و درس می خواند. آقا هم نیازهایش برآورده شده است و ممکن است آقا با خانم بیوه ای ازدواج کند و خانم بیوه سرپرست دار شده است . این حکمت ها زیاد است .
حضرت امام خمینی یک همسر داشته اند . حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) تا خدیجه زنده بودند ازدواج مجدد نکردند و حضرت علی (علیه السلام) تا قبل از فوت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) هم ازدواج مجدد نکردند . در ضمن در زمان رسول خدا این یک امر متعارفی بوده است و اگر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) همزمان ازدواج مجدد هم داشتند منعی نبود و مردم چیزی نمی گفتند . اما حضرت این کار را نکردند.
ch3.iribtv.ir
- [سایر] آیا در اسلام اصل بر تک همسری است؟
- [سایر] آیا خوش بختی زناشویی در تک همسری است یا چند همسری؟
- [سایر] چرا یک مرد مسلمان می تواند چهار زن به همسری بگیرد؟ چرا این حق برای زن نیست؟
- [سایر] اساسی ترین اصل ضامن بقای اسلام چیست؟
- [سایر] آیا تک تک راویان حدیث رفع موثق هستند یا نه؟ لطفاً با ذکر منبع پاسخ فرمائید.
- [سایر] سلام.چرا ما ازدین مبین اسلام،تنها مبارزه با استکبار جهانی و درافتادن با قدرتهای بزرگ را بلدیم ودوست داریم،درحالی که مبارزه با چنین قدرتهایی مستلزم اینستکه تک تک افراد که جامعه را می سازند خود را در تمام جنبه های زندگی آماده ی مبارزه کرده باشند...؟
- [سایر] آیا نظریه ولایت فقیه با پیروزی انقلاب پدید آمد؟ یا در اصل اسلام بوده است؟
- [سایر] چگونه همسری با معیارهای صحیح بیابیم؟
- [سایر] چگونه همسری نمونه برای شوهر مان باشیم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مسلمانی زن مسیحی را به همسری انتخاب کند و او اسلام را قبول دارد ولی چون خارجی است نمی تواند شهادتین را بگوید آیا می شود با او ازدواج کرد ؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ذمّی هنگام خریدن زمین از مسلمان، شرط کند که خمس به او تعلّق نگیرد یا اصل تعلّق خمس به عهده فروشنده باشد، چنین شرطی, به جهت خلاف شرع بودن , نافذ نیست , اگر ذمّی پذیرفته که خمس زمین خریداری شده به عهده اوست؛ ولی شرط کند که فروشند ه مسلمان از طرف او بپردازد، چنانچه فروشنده مسلمان قبول کند که دّیّن و بدهکاری ذمّی را بپردازد، چنین شرطی نافذ است؛ ولی تا زمانی که مسلمان به شرط وفا نکرده، ذمّی ضامن خمس است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ازدواج موقت طلاق ندارد، هر زمان مدتش تمام شود یا مرد مدت را به او ببخشد از قید همسری او رها می شود و پاک بودن از عادت ماهانه و همچنین شاهد گرفتن لازم نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی که مایل نیست با شوهرش زندگی کند، و بیم آن می رود که ادامه همسری آنها باعث گناه شود می تواند مهر خود یا مال دیگری را به او ببخشد که طلاقش دهد، این را طلاق خلع گویند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ذمّی زمین خریده شده از مسلمان را با اقاله به فروشنده پس داد و فروشنده هم آن را پس گرفت، در این صورت , چون فسخ معامله از زمان اقاله است, نه از اصل، این فسخ، نقل و انتقال جدید است و مانند مسأله قبلی، هر دو ضامن خمساند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند، بنابر احتیاط باید بنا را بر بیشتر بگذارد و سپس اصل نماز را اعاده کند، ولی چنانچه طرف بیشترِ شک، نماز احتیاط را باطل کند، اعاده اصل نماز کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای خواندن صیغه عقد دائم کافی است که زن بگوید: (زوجْتک نفْسی علی الصداق الْمعْلوم) (یعنی خود را به همسری تو درآوردم به مهری که معین شده) و مرد هم بعد از آن بگوید: (قبلْت التزْویج) (یعنی قبول کردم این ازدواج را) و اگر دیگری را برای این کار وکیل کنند کافی است که وکیل زن بگوید: (زوجْت موکلتی موکلک علی الصداق الْمعْلوم) (موکله خودم را به همسری موکل تو با مهر معلوم درآوردم) وکیل مرد نیز بگوید: (قبلْت لموکلی هکذا) (من نیز همین گونه از طرف موکل خودم قبول کردم).
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث میبرد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث میبرد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او میرسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت وصیّت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند و بخواهند از اصل مال بردارند ، نباید زیادتر از آنچه در مسأله (561) گذشت مثل مستحبات غیر متعارفه که شأن میّت اقتضاء آن را ندارد ، از اصل مال بردارند . و همچنین اگر بیشتر از قیمت متعارف برای کفن بپردازند نباید زیادی آن را از اصل مال بردارند ، و می شود با اجازه ورثه بالغ از سهم آنان برداشت .
- [آیت الله بروجردی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلًا نمیتواند زن مسلمان بگیرد و باید در قبرستان مسلمانان دفن نشود.