وقف، بخشی از امکانات شخصی است که از قلمرو مالکیت شخصی خارج می شود و به نفع عمومی انتقال پیدا می کند. وقف، یک نوع سرمایه گذاری عمومی است و نتیجه ی آن با توسعه سازگار است. آن چه که در توسعه باید به آن توجه شود کار و تلاش عنصر نیروی انسانی است؛ لکن همه ی حاصل کار و کوشش او به خودش اختصاص پیدا نمی کند؛ بلکه بخشی از آن به جامعه اختصاص می یابد. از اوقاف عمومی، عامه ی مردم، خصوصاً نیازمندان، بهره می گیرند؛ علاوه بر منافعی که با کار، به دست نیازمندان می رسد، آنان می توانند با بهره بردن از اوقاف هم زندگی بهتری داشته باشند. پس وقف، ضد توسعه نیست. اگر به اوقاف توجه شود، زمینه ای است برای توسعه؛ چرا که یکی از پیش نیازهای توسعه، سرمایه گذاریِ بیش تر است و هر چه سرمایه بیش تر بعد فردی پیدا کند، با توسعه ناسازگارتر است. بنابر تعریف وقف، بخشی از ثروت های خصوصی مردم تبدیل به ثروت های جامعه می شود. طبعاً وقتی ثروت عمومی جامعه افزایش یابد و از اوقاف استفاده ی درست شود، حاصل آن رشد بیش تر و رفاه افزون تر خواهد بود. منبع: دین و اقتصاد، محمد جواد شریفی، حمیده انصاری، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1382)
وقف، بخشی از امکانات شخصی است که از قلمرو مالکیت شخصی خارج می شود و به نفع عمومی انتقال پیدا می کند. وقف، یک نوع سرمایه گذاری عمومی است و نتیجه ی آن با توسعه سازگار است. آن چه که در توسعه باید به آن توجه شود کار و تلاش عنصر نیروی انسانی است؛ لکن همه ی حاصل کار و کوشش او به خودش اختصاص پیدا نمی کند؛ بلکه بخشی از آن به جامعه اختصاص می یابد.
از اوقاف عمومی، عامه ی مردم، خصوصاً نیازمندان، بهره می گیرند؛ علاوه بر منافعی که با کار، به دست نیازمندان می رسد، آنان می توانند با بهره بردن از اوقاف هم زندگی بهتری داشته باشند.
پس وقف، ضد توسعه نیست. اگر به اوقاف توجه شود، زمینه ای است برای توسعه؛ چرا که یکی از پیش نیازهای توسعه، سرمایه گذاریِ بیش تر است و هر چه سرمایه بیش تر بعد فردی پیدا کند، با توسعه ناسازگارتر است. بنابر تعریف وقف، بخشی از ثروت های خصوصی مردم تبدیل به ثروت های جامعه می شود. طبعاً وقتی ثروت عمومی جامعه افزایش یابد و از اوقاف استفاده ی درست شود، حاصل آن رشد بیش تر و رفاه افزون تر خواهد بود.
منبع: دین و اقتصاد، محمد جواد شریفی، حمیده انصاری، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1382)
- [سایر] با توجه به سفارش اسلام به وقف، لطفاً رابطه ی وقف را با توسعه بیان فرمایید.
- [سایر] آیا اسلام موافق و مشوّق توسعه است؟ کدام مفاهیم اسلامی توسعه را تسهیل و ترغیب میکنند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در آستانه ماه شریف رمضان و با توجه به توسعه شهرها و عدم امکان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شریف خود را در مورد زمان امساک برای روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در آستانه ماه شریف و مبارک رمضان و با توجه به توسعه شهرها و عدم امکان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر خواهشمند است نظر شریف خود را در مورد زمان امساک برای روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائید.
- [سایر] آیا اسلام با شمشیر و جنگ توسعه یافته است؟
- [سایر] نگاه اسلام به طور مشخص به مقوله توسعه چگونه است ؟
- [سایر] در متون دینی چه روزهایی برای رابطه جنسی زن و شوهر، سفارش شده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] معنی وقف را بیان فرمائید؟
- [سایر] نقش فرهنگ سیاسی را در فرایند توسعه و نوسازی در ایران را تحلیل کنید؟ به نظر شما چگونه می توان دیدگاههای دینی را در فرایند توسعه ایران مورد توجه قرار داد؟ برای توسعه و نوسازی انگیزه پیشرفت چقدر نقش دا
- [سایر] یکی از نهادهای مورد نیاز در توسعه، بانک است و به خاطر وجود بهره، ا اسلام سازگاری ندارد. آیا عدم پذیرش بانک، ضد توسعه است؟
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است مسلمان هنگام برخورد با مسلمان دیگر سلام کند و نسبت به سلام کردنِ (سواره به پیاده) و (ایستاده به نشسته) و (کوچکتر به بزرگتر) زیاد سفارش شده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر قرار داد رابطه چه سیاسی و چه تجاری بین یکی از دول اسلامی و اجانب، مخالف مصلحت اسلام و مسلمانان باشد، جایز نیست این گونه رابطه، و اگر دولتی اقدام به آن نمود، بر سایر دول اسلامی واجب است آن را الزام کنند به قطع رابطه به هر نحو ممکن است.
- [امام خمینی] اگر عقد رابطه چه سیاسی و چه تجاری بین یکی از دول اسلامی و اجانب، مخالف مصلحت اسلام و مسلمانان باشد، جایز نیست این گونه رابطه، و اگر دولتی اقدام به آن نمود، بر سایر دول اسلامی واجب است آن را الزام کنند به قطع رابطه به هر نحو ممکن است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به واسطة توسعة نفوذ سیاسی یا اقتصادی وتجاری اجانب خوف آن باشد که تسلّط بر بلاد مسلمین پیداکنند ، واجب است بر مسلمانان ، دفاع به هر نحوکه ممکن است ، وقطع ایادی اجانب چه عمّال داخلی باشند یا خارجی .
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی و تجاری اجانب یا روابط سیاسی با آنها، خوف آن باشد که تسلّط بر بلاد مسلمین پیدا کنند بر مسلمانان واجب است نقشه آنان را به هم بزنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] سلام کردن مستحب است و بسیار سفارش شده است که سواره به پیاده و ایستاده به نشسته و کوچکتر به بزرگتر سلام کند و اگر مسلمان ممیّزی سلام کرد جواب دادن آن بر مکلف واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در وقف خاص یعنی اگر وقف برای افراد معینی باشد قبض و تصرف موقوف علیهم (کسانی که برای آنها وقف شده) یا وکیل یا ولیّ آنها لازم است و اگر چیزی را وقف کند و به تصرف آنها ندهد وقف محقق نشده است و آن چیز در ملک واقف باقی می ماند. ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند قبض و تصرف جدید لازم نیست و اگر واقف تولیت را برای خودش قرار دهد با توجه به این که ملک موقوفه در تصرف اوست نیاز به قبض جدید ندارد و با انشاء وقف وقفیت محقق می شود.
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند از سهم (سبیل الله)، به اندازه نیاز مسلمانان قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید، اگرچه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است. و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت و رابطه با غیر مسلمانان نیز باید مطابق با مقرّرات اسلام تنظیم گردد، بنابر این باید از کارهایی همچون تخلّف از قراردادها، پیمانها و وعدهها، غَشّ در معامله، کم فروشی، خیانت در امانت، اجحاف و نظایر آن خودداری شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] روابط تجاری و سیاسی با بعض دول که آلت دست دول بزرگ جائر هستند از قبیل دولت اسرائیل، جایز نیست. و بر مسلمانان لازم است که به هر نحو ممکن با این نحو روابط مخالفت کنند، و بازرگانانی که با اسرائیل و عمال اسرائیل روابط تجاری دارند، خائن به اسلام و مسلمانان و کمک کار به هدم احکام اسلام هستند، و بر مسلمانان لازم است با این خیانت کاران چه دولت و چه تجار قطع رابطه کنند، و آنها را ملزم به قطع رابطه با این نحو دولت ها کنند.