چگونه می توانیم ظرفیت وجودی را آنچنان افزایش داد که از هدایت معنوی ائمة اطهار علیهم السّلام بیشتر از آنچه که هست برخوردار شد؟

مهرورزی به دیگران یک نیاز فطری است، اما چه بهتر و زیباتر که انسان در بذل محبت، خوبان و برترین‌ها را برگزیند و اهل‌بیت علیهم السّلام کامل‌ترین و بهترین مظاهر خوبی‌ها و کمالاتند عشق به اهل‌بیت علیهم السّلام زمینه‌ساز عشق به خداوند است و علاقمند بودن به خاندان عصمت و طهارت مهر ورزیدن به ارزش‌های والای الهی می‌باشد. حتماً می‌دانید براساس اعتقادات دینی ما رسیدن به قلة رفیع کمالات معنوی و انسانی و پذیرش اعمال و زحمات فرد در گرو محبت و ولایت اولیاء الهی و یادگاران رسول گرامی صلّی الله علیه و آله است. و نیز می‌دانیم که عواطف پاک و اظهار عشق و علاقه نسبت به معصومین علیهم السّلام عامل ثبات قدم در راه دین و دینداری است و عشق و محبت خالصانه به آن بزرگواران انسان را از گناه و فساد بیمه می‌کند.
خداوند در قرآن کریم انسانها را به چنین ارتباطی دعوت کرده است و دیگر من برای انجام امر رسالت، از شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی و محبت دربارة نزدیکانم.[1] در زیارت امین الله نیز می‌خوانیم: (خداوندا! دل و جان مرا شیفتة اولیای برگزیده‌ات قرار ده و مرا در زمین و آسمان محبوب گردان.[2]
هرقدر دلباختگی و محبت و ارتباط قلبی با ائمة اطهار علیهم السّلام بیشتر باشد، تبعیت و هم‌رنگی و همراهی و همدلی با آن‌ها نیز بیشتر خواهد شد. چون نقش عشق و محبت در ایجاد همسانی و همفکری و همراهی و هم‌سویی بسیار مهم است و به همین علت است که انسان پیوسته از چهره‌های محبوبش الگو و سرمشق می‌گیرد. ایمان عاطفی به رهبری حتی در اطاعت سیاسی و اجتماعی هم تأثیر بسزایی دارد و زمینه‌ساز تبعیتی عاشقانه می‌شود نه یک طاعت رسمی و تشریفاتی عشق ورزیدن به معشوق و عمل بدستورات او، بستگی به میزان شناخت عاشق از کمالات و زیبایی او دارد و هر کس براساس معرفت خویش به محبوب ارادت می‌ورزد. مثلاً در این خصوص علی علیه السّلام فرمودند: (هر کس ما را در دل دوست داشته باشد و با زبانش یاری کند و با دستش به دفاع از ما برخیزد (یعنی با تمام وجود دلباختة ما باشد)، در بهشت هم درجه و همنشین ما خواهد بود و هر که ما را با دل دوست بدارد و با زبان یاری کند و همراه ما با دشمنانمان نجنگد، یک درجه پایین‌تر خواهد بود و هر که با قلبش ما را دوست بدارد ولی با زبان و دست به یاری ما نشتابد، در بهشت خواهد بود.)[3] این حدیث شریف بیانگر این مطلب است که: اگر می‌خواهیم بیشتر از هدایت معصومین علیهم السّلام برخوردار شویم باید امام شناسی ما قوی شود چون هر چه شناخت قوی‌تر باشد عشق و علاقه بیشتر می‌شود و هر چه محبت ما نسبت به آن بزرگوار بالاتر گردد بیشتر مطیع آنان میشویم برخی از نشانه‌های دوستی و محبت حقیقی به اهل‌بیت علیهم السّلام عبارتند از:
1. دوستی توأم با عمل و تقوا: دوست داشتن اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام تقوای الهی و دل پاکی می‌خواهد. شیدای امام معصوم بودن در عمل مشخص می‌شود وگرنه علاقة ظاهری نمی‌تواند تأثیری در زندگی انسان داشته باشد علی علیه السّلام فرمودند: (... هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه و پوشش خود قرار دهد.)[4]
2. عشق به دوستان اهل‌بیت علیهم السّلام : کسی که آل‌الله را دوست دارد لزوماً دوستان آنان را هم دوست می‌دارد علی علیه السّلام در این رابطه فرمودند: (هر کس بخواهد بداند که آیا عاشق حقیقی اهل‌بیت علیهم السّلام است یا نه، به قلب خویش رجوع کند، اگر در دلش محبت دوستان ما هست، پس او دشمن ما نیست؛ بلکه دوست ما است، ولی اگر یکی از دوستان ما را در دلش دشمن می‌دارد، او دوستدار حقیقی ما نیست.)[5] و این سخن علی علیه السّلام بیانگر مطلب جالبی است و آن این‌که آن حضرت خواسته‌اند ما را تشویق کنند تا با دوستان آنان رابطة گرم و صمیمی داشته باشیم که همین امر باعث می‌شود تا عشق و علاقة ما نسبت به آن بزرگواران زیادتر شود و به دنبال این محبت، بیشتر در اطاعت اوامر آن امامان همام علیهم السّلام بکوشیم.
3. آمادگی برای محرومیت‌ها: حقیقی بودن علاقة درونی شخص، هنگامی نمایان می‌شود که فرد مورد امتحان قرار گیرد و حوادث تلخ و ناراحت کننده در زندگی انسان رخ نماید، آن گاه است که دوستان حقیقی از دوستان مجازی جدا می‌گردند وگرنه در موقع راحتی هر فرد می‌تواند مدعی دوستی باشد. و آری راه عشق، راهی بس دشوار و رنج‌آور و بلاخیز است و عاشق صادق هرگز از رنج و بلای در راه دوست نمی‌ترسد بلکه با شوق و رغبیت به استقبال آن می‌شتابد. علی علیه السّلام فرمودند: (هر کس ما اهل‌بیت پیامبر را دوست بدارد برای محنت‌ها پوستی دیگر بپوشد.)[6]و این کنایه از ان است که باید آمادگی تحمل انواع بلاها و مشکلات را داشته باشد. یاران امام حسین علیه السّلام واقعاً عاشق دلباختة آن حضرت بودند که تمام مشکلات را به جان و دل خریدند و هیچ وقتی آن‌ها دست از یاری آن امام شهید علیه السّلام نکشیدند. مطالعة زندگی آنان بهترین الگو برای پیروان آن حضرت است.
معرفی منابع:
1. نقش ائمه در احیاء دین، علامه مرتضی عسکری.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . سورة شوری، آیة 23.
[2] . قمی، عباس، مفاتیح الجنان، زیارت امین الله.
[3] . مجلسی، محمد تقی بحارالانوار، بیروت: دارالوفا، ج 10، ص 107.
[4] . همان منبع، ج 70، ص 306.
[5] . همان منبع، ج 27، ص 53.
[6] . آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم؛ بیروت: مؤسسة اعلمی، ش 9038.