باور
اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.
چه کنم تا مرگ را باور کنم و همواره به یاد آن باشم تا در نتیجه کارهای خوب انجام دهم؟
امور زیر در باور مرگ و یادآوری آن و پند گرفتن از آن مؤثر و مفید است: یک. اندیشه درباره مرگ به ویژه در خلوت باید به این نکته توجّه کرد که: مرگ تنها پلی است که ما را از خانه عمل به خانه پاداش و جزا منتقل می‌سازد. و نیز اندیشه در این نکته که انسان برای این دنیای فانی و زندگی زودگذر آفریده نشده است بلکه آفرینش او برای زندگانی ابدی است که مرگ آغاز سفر بدان است. دو. زیارت اهل قبور و تماشای قبرهای پوسیده و سنگ متلاشی شده و اندیشه در این مسأله که چه انسانهایی که روزگارانی زندگی می‌کردند- فقیر و غنی- و اکنون همگی در این گورستان‌ها خوابیده‌اند و هیچ یادی از آنان نیست. اگرچه جسم آنها خاک شده و غذای مورچگان گردیده است، اما آنها همگی در محضر پروردگار عالم حاضراند و پاداش رفتار نیک یا کیفر کردار بد خود را می‌بینند و این سرنوشتی است که دیر یا زود ما نیز بدان خواهیم رسید. سه. شرکت در تشییع جنازه و تدفین اهل ایمان و یادآوری این نکته که روزی ما نیز همانند آن فرد، بر روی دوش آشنایان و بستگان به گور سپرده خواهیم شد. پس کردار، رفتار و گفتار خود را بر اساسی تنظیم کنیم که مرگ ما، موجب آسایش ابدی ما بشود. چهار. تلاوت و تدبر در آیاتی که در مورد مرگ و قیامت است به ویژه نگاه اندیشمندان به آیات عذاب و خود را با آن تطبیق دادن و نیز مطالعه و اندیشه در روایات فراوانی که در این باره وارد شده است. در این موضوع مطالعه کتاب میزان الحکمه با ترجمه فارسی توصیه می‌شود. این کتاب مجموع آیات و و روایات را در موضوعات مختلف دسته‌بندی کرده است. پنج. توجه به این نکته که مرگ نیستی و نابودی نیست بلکه دریچه‌ای برای ورود به عالمی بزرگ‌تر و گسترده است، مرگ ما را از خانه عمل و امتحان به خانه ابدی محاسبه و پاداش می‌برد و هر چه ما در دنیا کشتیم، در قبر ظهور پیدا می‌کند و برداشت می‌شود. کسی که در دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، قبر او (روضة من ریاض الجنة) است و آن که دنیایش را با بی ایمانی و بدکرداری سپری کرد، قبرش (حفرة من حفر النیران) می‌شود. آری قبر همه انسان‌ها ظاهری مشابه دارد اما باطن آن متفاوت است، یا بهشت است یا جهنم. آنکه در این دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، هم اکنون در بهشت است و مرگ او را به این سعادت ابدی می‌رساند. پیک مرگ برای چنین فردی هیچ نیست، مگر پیک بشارت و سعادت. زندگی بهشت‌مدارانه او در دنیا، باطنش بهشت شده و مرگ او را به بهشت می‌برد و قبرش بهشت خواهد شد. اما آن که با سوء اختیار خود، در دنیا بدکردار بوده، هم اکنون در جهنم است منتها همانند مردم مست و بی‌هوش، می‌سوزد و ادراک نمی‌کند، آن‌گاه که پیک مرگ آمد، در حقیقت او بهوش می‌آید و آن‌گاه جهنمی که خود برای خود، فراهم کرده بود، به چشم جان می‌بیند و با همه وجود می‌چشد. شش. مطالعه کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است مثل: 1. معاد، شهید دستغیب شیرازی 2. معاد شناسی، علامه حسینی تهرانی 3. معاد، استادشهید مرتضی مطهری 4. معاد، آیت اللّه مکارم شیرازی پرسمان
امور زیر در باور مرگ و یادآوری آن و پند گرفتن از آن مؤثر و مفید است: یک. اندیشه درباره مرگ به ویژه در خلوت باید به این نکته توجّه کرد که: مرگ تنها پلی است که ما را از خانه عمل به خانه پاداش و جزا منتقل می‌سازد. و نیز اندیشه در این نکته که انسان برای این دنیای فانی و زندگی زودگذر آفریده نشده است بلکه آفرینش او برای زندگانی ابدی است که مرگ آغاز سفر بدان است. دو. زیارت اهل قبور و تماشای قبرهای پوسیده و سنگ متلاشی شده و اندیشه در این مسأله که چه انسانهایی که روزگارانی زندگی می‌کردند- فقیر و غنی- و اکنون همگی در این گورستان‌ها خوابیده‌اند و هیچ یادی از آنان نیست. اگرچه جسم آنها خاک شده و غذای مورچگان گردیده است، اما آنها همگی در محضر پروردگار عالم حاضراند و پاداش رفتار نیک یا کیفر کردار بد خود را می‌بینند و این سرنوشتی است که دیر یا زود ما نیز بدان خواهیم رسید. سه. شرکت در تشییع جنازه و تدفین اهل ایمان و یادآوری این نکته که روزی ما نیز همانند آن فرد، بر روی دوش آشنایان و بستگان به گور سپرده خواهیم شد. پس کردار، رفتار و گفتار خود را بر اساسی تنظیم کنیم که مرگ ما، موجب آسایش ابدی ما بشود. چهار. تلاوت و تدبر در آیاتی که در مورد مرگ و قیامت است به ویژه نگاه اندیشمندان به آیات عذاب و خود را با آن تطبیق دادن و نیز مطالعه و اندیشه در روایات فراوانی که در این باره وارد شده است. در این موضوع مطالعه کتاب میزان الحکمه با ترجمه فارسی توصیه می‌شود. این کتاب مجموع آیات و و روایات را در موضوعات مختلف دسته‌بندی کرده است. پنج. توجه به این نکته که مرگ نیستی و نابودی نیست بلکه دریچه‌ای برای ورود به عالمی بزرگ‌تر و گسترده است، مرگ ما را از خانه عمل و امتحان به خانه ابدی محاسبه و پاداش می‌برد و هر چه ما در دنیا کشتیم، در قبر ظهور پیدا می‌کند و برداشت می‌شود. کسی که در دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، قبر او (روضة من ریاض الجنة) است و آن که دنیایش را با بی ایمانی و بدکرداری سپری کرد، قبرش (حفرة من حفر النیران) می‌شود. آری قبر همه انسان‌ها ظاهری مشابه دارد اما باطن آن متفاوت است، یا بهشت است یا جهنم. آنکه در این دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، هم اکنون در بهشت است و مرگ او را به این سعادت ابدی می‌رساند. پیک مرگ برای چنین فردی هیچ نیست، مگر پیک بشارت و سعادت. زندگی بهشت‌مدارانه او در دنیا، باطنش بهشت شده و مرگ او را به بهشت می‌برد و قبرش بهشت خواهد شد. اما آن که با سوء اختیار خود، در دنیا بدکردار بوده، هم اکنون در جهنم است منتها همانند مردم مست و بی‌هوش، می‌سوزد و ادراک نمی‌کند، آن‌گاه که پیک مرگ آمد، در حقیقت او بهوش می‌آید و آن‌گاه جهنمی که خود برای خود، فراهم کرده بود، به چشم جان می‌بیند و با همه وجود می‌چشد. شش. مطالعه کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است مثل: 1. معاد، شهید دستغیب شیرازی 2. معاد شناسی، علامه حسینی تهرانی 3. معاد، استادشهید مرتضی مطهری 4. معاد، آیت اللّه مکارم شیرازی پرسمان
پاسخ:
امور زیر در باور مرگ و یادآوری آن و پند گرفتن از آن مؤثر و مفید است:
یک. اندیشه درباره مرگ به ویژه در خلوت باید به این نکته توجّه کرد که: مرگ تنها پلی است که ما را از خانه عمل به خانه پاداش و جزا منتقل می‌سازد. و نیز اندیشه در این نکته که انسان برای این دنیای فانی و زندگی زودگذر آفریده نشده است بلکه آفرینش او برای زندگانی ابدی است که مرگ آغاز سفر بدان است.
دو. زیارت اهل قبور و تماشای قبرهای پوسیده و سنگ متلاشی شده و اندیشه در این مسأله که چه انسانهایی که روزگارانی زندگی می‌کردند- فقیر و غنی- و اکنون همگی در این گورستان‌ها خوابیده‌اند و هیچ یادی از آنان نیست. اگرچه جسم آنها خاک شده و غذای مورچگان گردیده است، اما آنها همگی در محضر پروردگار عالم حاضراند و پاداش رفتار نیک یا کیفر کردار بد خود را می‌بینند و این سرنوشتی است که دیر یا زود ما نیز بدان خواهیم رسید.
سه. شرکت در تشییع جنازه و تدفین اهل ایمان و یادآوری این نکته که روزی ما نیز همانند آن فرد، بر روی دوش آشنایان و بستگان به گور سپرده خواهیم شد. پس کردار، رفتار و گفتار خود را بر اساسی تنظیم کنیم که مرگ ما، موجب آسایش ابدی ما بشود.
چهار. تلاوت و تدبر در آیاتی که در مورد مرگ و قیامت است به ویژه نگاه اندیشمندان به آیات عذاب و خود را با آن تطبیق دادن و نیز مطالعه و اندیشه در روایات فراوانی که در این باره وارد شده است. در این موضوع مطالعه کتاب میزان الحکمه با ترجمه فارسی توصیه می‌شود. این کتاب مجموع آیات و و روایات را در موضوعات مختلف دسته‌بندی کرده است.
پنج. توجه به این نکته که مرگ نیستی و نابودی نیست بلکه دریچه‌ای برای ورود به عالمی بزرگ‌تر و گسترده است، مرگ ما را از خانه عمل و امتحان به خانه ابدی محاسبه و پاداش می‌برد و هر چه ما در دنیا کشتیم، در قبر ظهور پیدا می‌کند و برداشت می‌شود. کسی که در دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، قبر او (روضة من ریاض الجنة) است و آن که دنیایش را با بی ایمانی و بدکرداری سپری کرد، قبرش (حفرة من حفر النیران) می‌شود. آری قبر همه انسان‌ها ظاهری مشابه دارد اما باطن آن متفاوت است، یا بهشت است یا جهنم. آنکه در این دنیا با ایمان و عمل صالح سپری کرد، هم اکنون در بهشت است و مرگ او را به این سعادت ابدی می‌رساند. پیک مرگ برای چنین فردی هیچ نیست، مگر پیک بشارت و سعادت. زندگی بهشت‌مدارانه او در دنیا، باطنش بهشت شده و مرگ او را به بهشت می‌برد و قبرش بهشت خواهد شد. اما آن که با سوء اختیار خود، در دنیا بدکردار بوده، هم اکنون در جهنم است منتها همانند مردم مست و بی‌هوش، می‌سوزد و ادراک نمی‌کند، آن‌گاه که پیک مرگ آمد، در حقیقت او بهوش می‌آید و آن‌گاه جهنمی که خود برای خود، فراهم کرده بود، به چشم جان می‌بیند و با همه وجود می‌چشد.
شش. مطالعه کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است مثل:
1. معاد، شهید دستغیب شیرازی
2. معاد شناسی، علامه حسینی تهرانی
3. معاد، استادشهید مرتضی مطهری
4. معاد، آیت اللّه مکارم شیرازی
پرسمان
- [آیت الله بهجت] چه مقدار لازم است که انسان در طول زندگی به یاد مرگ باشد؟ و آیا یاد مرگ موجب افسردگی و رکود در کارهای زندگی نمی شود؟
- [سایر] یاد مرگ چه فوایدی دارد؟
- [سایر] یاد مرگ چه آثاری دارد؟
- [سایر] یاد مرگ چه فوایدی دارد؟
- [سایر] یاد مرگ چه فوایدی دارد؟
- [سایر] ترس از مرگ نتیجه ی چیست؟
- [سایر] بسیار به یاد مرگ بودن نشانه چیست؟
- [سایر] یاد مرگ بودن کار خوبی است؟
- [سایر] همه کارهای امام حسین(ع) در روز عاشورا عاشقانه بود، نه عاقلانه. آیا این باور بدان معنا است که کارهای حضرت مخالف عقل بود؟
- [سایر] آیا یاد مرگ برای انسان آثار و فوایدی هم دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که می تواند با یاد گرفتن صنعت یا کارهای دیگر زندگی خود را اداره کند، باید یادگیرد تا نیازی به زکات نداشته باشد، ولی تا زمانی که مشغول یاد گرفتن است می تواند زکات بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است انسان در مرگ خویشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میّت را یاد می‌کند )اًّنّا &ِضِ وَانّا اًّلَیْهِ راجِعون( بگوید و برای میّت قرآن بخواند وسر قبر پدر ومادر از خداوند حاجت بخواهد وقبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است انسان در مرگ خویشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می‌کند (إنّا للَّه و إنّا إلیه راجعون)، بگوید و برای میت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می کند انا لله و انا الیه راجعون بگوید و برای میت قران بخواند و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است انسان در مرگ خویشان؛ مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می کند انا للّه و انا الیه راجعون بگوید و برای میت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است انسان در مرگ خویشان، مخصوصاً در مرگ فرزند، صبر کند و هر وقت میّت را یاد می کند إنّا للّهِ و إنّا إلَیْهِ راجِعونَ بگوید و برای میّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان در مرگ خویشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می کند بگوید: (اِنّالله وَاِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ) و برای میت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می‌کند (اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیهِ راجِعُونَ) بگوید و برای میت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [امام خمینی] مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میت را یاد می کند "انا لله و انا الیه راجعون" بگوید. و برای میت قرآن بخواند، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است انسان در مرگ خویشان، مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت میّت را یاد می‌کند، (اِنّا للّهِ وَاِنّا إلَیْهِ راجِعُونَ) بگوید و برای میّت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.