افسردگی
افسردگی عبارت است از هر گونه حالات و رفتار نابهنجار که برای خود فرد و دیگران آزار دهنده باشد .
چه مقدار لازم است که انسان در طول زندگی به یاد مرگ باشد؟ و آیا یاد مرگ موجب افسردگی و رکود در کارهای زندگی نمی شود؟
آن چه لازم است، اجتناب از محرمات است هر چند با کمک یاد مرگ باشد و سرّ افسردگی ناصحیح، دنیازدگی است.
آن چه لازم است، اجتناب از محرمات است هر چند با کمک یاد مرگ باشد و سرّ افسردگی ناصحیح، دنیازدگی است.
عنوان سوال:
چه مقدار لازم است که انسان در طول زندگی به یاد مرگ باشد؟ و آیا یاد مرگ موجب افسردگی و رکود در کارهای زندگی نمی شود؟
پاسخ:
آن چه لازم است، اجتناب از محرمات است هر چند با کمک یاد مرگ باشد و سرّ افسردگی ناصحیح، دنیازدگی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هنگام گفتن تکبیرة الاحرام مستحب است دست ها را تا مقابل گوش ها بالا ببریم، آیا اگر انسان دست هایش را کمتر از این و یا بیشتر از این مقدار بالا ببرد، موجب بطلان نماز می شود؟
- اگر هنگام ظهور نشانه های مرگ انسان یقین داشته باشد که اطرافیان پس از او حقوقی که بر گردن او است را به نحو شایسته پرداخت می کنند، آیا لازم است که خود به این امر مبادرت ورزد؟
- فردی در وصیت نامه خود افراد متعددی را برای هر یک از امور و کارهای خود معین کرده و شرح وظایفی برای آنان نوشته است؛ پس از مرگ او عده ای می گویند عمل او وکالت است و با مرگ وی عزل شده و عده ای می گویند او وصیت کرده و لازم است اجرا شود، کدام یک از این دو قول صحیح می باشد؟
- در بسیاری از از فیلم ها برای ارایه ابعاد منفی و ضد ارزشی کارهای زشت لازم است که برخی از آن ها در فیلم اجرا شده و مثلاً زنی با موهای نیمه برهنه در فیلم بازی کند تا در طول فیلم زشتی و قباحت آن به بینندگان منتقل گردد، آیا اجرای چنین برنامه هایی شرعا اشکال دارد؟
- تصویرهایی که رؤیت آن ها انسان را متذکّر حقّ و یاد و نام خداوند متعال می نماید مثل تصویرهای منسوب به سیّدالشّهداء علیه السّلام و رسول خدا صلّی اللّه علیه وآله وسلّم و حضرت امیر علیه السّلام و... اگر مقابل قبله باشد و در نماز موجب تقویت تذکّر باشد، حکمش برای نماز و غیر نماز چیست؟
- اگر محل غایط را با سنگ یا دستمال پاک کنند، آیا برطرف شدن لزجی غایط از محل لازم است یا نه؟ و آیا اگر انسان عرق کند و یا محل غایط خیس شود، موجب نجاست بدن یا لباس می شود؟ و آیا در این صورت می توان با این بدن و لباس نماز خواند؟
- در محل مسکونی ما پرندگان حرام گوشت از جمله کلاغ های بسیاری زندگی می کنند، آیا اجتناب از فضله هایی که در محل زندگی آن ها می باشد لازم است؟ در صورت لزوم با توجه به رفت و آمد بسیار و نیز فصل بارندگی، رعایت این مسأله موجب عسر و حرج شده است. چون تقریبا با گذشت زمان جای کمی وجود دارد که در آن ها فضله نباشد، و از طرفی اشخاصی هم که با آن ها معاشرت می شود یا مسأله را نمی دانند و یا بی توجّه اند، وظیفه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چه کنم تا مرگ را باور کنم و همواره به یاد آن باشم تا در نتیجه کارهای خوب انجام دهم؟
- [سایر] آیا مرگ پایان زندگی است، یا انسان بعد از مرگ به حیات خود ادامه می دهد؟
- [سایر] اذکاری را بنویسید که باعث می شود انسان در تمام طول روز به یاد امام زمان علیه السلام باشد؟
- [سایر] آیا عدم آگاهی انسان از زمان مرگ خود موجب ناامیدی به آینده نخواهد شد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا مرد می تواند هدایایی که در طول زندگی برای همسرش خریده را بعد از مرگ همسرش مطالبه کند یا به ورثه زن منتقل می شود؟
- [سایر] خداوند در حوادث تلخ و شیرین زندگی انسان چه مقدار نقش دارد ؟
- [سایر] چه ایرادی دارد اگر باور کنیم خداوند وجود دارد. انسان وجود دارد، اما مرگ پایان زندگی و تمام شدن هستی است؟
- [سایر] چه ایرادی دارد اگر باور کنیم خداوند وجود دارد. انسان وجود دارد، اما مرگ پایان زندگی و تمام شدن هستی است؟
- [سایر] چه ایرادی دارد اگر باور کنیم خداوند وجود دارد. انسان وجود دارد اما مرگ پایان زندگی و تمام شدن هستی است.
- [سایر] نهایت توانایی و قدرت انسان تا چه مقدار است؟ انسانی که بیش از سایر انسانها به کمال نزدیک شده باشد، چه ویژگیهایی دارد؟ و چگونه زندگی میکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد، پس وطن انسان بنابر اقوی جایی است که عرفاً آنجا را وطن شخص بدانند و لازم نیست در آنجا ملکی داشته باشد و یا اینکه شش ماه آنجا زندگی کرده باشد، بلکه همینقدر که عرفاً آنجا وطن او به حساب بیاید کافی است.
- بعد از مرگ انسان، میتوان برای نماز و عبادتهای دیگر او که در زمان حیات بهجا نیاورده دیگری را اجیر نمود، یعنی به کسی مزد دهند که آنها را بهجا آورد و اگر او بدون مزد هم آنها را انجام دهد صحیح و مجزی است و در این صورت بر وصی یا ولی اجیر گرفتن لازم نیست.
- امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد: اول: انکار قلبی می‌باشد؛ دوم: اظهار کردن به زبان؛ سوم: متألّم کردن معصیتکار بهقدری از زدن، که تفصیل مراتب در مسئله بعد خواهد آمد. بنابراین اگر انسان بدون گفتن، به هر وسیله دیگر ناراحتی قلبی خود را به معصیتکار نشان دهد و این کار موجب ترک معصیت شود، لازم نیست با زبان امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، البته در صورتی که هیچگونه اشکال شرعی دیگری در این کار نباشد، و اگر چارهای در این کار بهجز اظهار زبانی نیست، باز باید درجات خفیفتر را در انجام این کار ملاحظه نماید.
- شیر دادنی که موجب محرم شدن است به دو چیز ثابت می‌شود: 1 خبر دادن عدّهای که انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند. 2 شهادت دو مرد عادل یا چهار زن که عادل باشند، ولی باید شرایط شیر دادن را هم بگویند مثلاً بگویند، ما دیدهایم که فلان بچه بیستوچهار ساعت از پستان فلان زن شیر خورده و چیز دیگری در این مدّت نخورده، و همچنین سایر شرطها را که قبلاً گفته شد شرح دهند، ولی اگر معلوم باشد که شرایط را میدانند و در مورد این شرایط، همعقیده هستند و همچنین با مرد و زنی که همشیر بودهاند در اعتقاد به محرمیت موافق باشند لازم نیست شرایط را شرح دهند، و اگر کمتر از این تعداد شهادت دهند، در قبول کردن حرف آنها تأمل است، اگرچه موافق احتیاط است.
- حکم گمان در رکعتهای نماز حکم یقین است؛ مثلاً اگر در نماز چهار رکعتی انسان گمان دارد که نماز را چهار رکعت خوانده، نباید نماز احتیاط بخواند؛ و همچنین اگر به افعال نماز گمان پیدا کرد؛ مثلاً گمان کرد که حمد خوانده است، مثل این است که یقین کرده و لازم نیست بخواند و اگر گمان کرد که نخوانده باید دو مرتبه بخواند. چه گمان به چیزی پیدا کند که موجب صحیح بودن نماز است یا به چیزی که نماز را باطل میکند، به رکنی از ارکان نماز گمان پیدا کند یا به غیر رکن، موقع شک یا فراموشی گمان حاصل شود یا خودبهخود گمان پیدا کند، در تمام این صورتها، گمان داشتن مانند یقین است و حکم یقین را دارد، اگرچه احتیاط مستحب در این است که اگر گمان به انجام دادن فعلی پیدا کرد که رکن نیست، دو مرتبه آن را انجام بدهد.
- حکم گمان در رکعت های نماز حکم یقین است، مثلاً اگر در نماز چهار رکعتی انسان گمان دارد که نماز را چهار رکعت خوانده ، نباید نماز احتیاط بخواند ، و همچنین اگر به افعال نماز گمان پیدا کرد، مثلاً گمان کرد که حمد خوانده است مثل این است که یقین کرده و لازم نیست بخواند و اگر گمان کرد که نخوانده باید دومرتبه بخواند . چه گمان به چیزی پیدا کند که موجب صحیح بودن نماز است یا به چیزی که نماز را باطل می کند، به رکنی از ارکان نماز گمان پیدا کند یا به غیر رکن، موقع شک یا فراموشی گمان حاصل شود یا خودبخود گمان پیدا کند، در تمام این صورت ها، گمان داشتن مانند یقین است و حکم یقین را دارد، اگرچه احتیاط مستحب در این است که اگر گمان به انجام دادن فعلی پیدا کرد که رکن نیست، دو مرتبه آن را انجام بدهد.
- دیه چند چیز مثل دیه قتل است که مقدار آن در مسئله 2269 گفته شد: 1 اگر دو چشم کسی را کور کند، یا چهار پلک چشم او را از بین ببرد؛ و اگر یک چشم او را کور کند، باید نصف دیه قتل را بدهد. 2 اگر دو گوش کسی را ببُرد، یا کاری کند که هر دو گوش او کر شود؛ و اگر یک گوش او را ببرد یا کر کند، باید نصف دیه قتل را بدهد؛ و اگر نرمه گوش او را ببرد باید ثلث دیه قتل را بدهد. 3 اگر تمام بینی یا نرمه بینی کسی را ببُرد. 4 زبان کسی را از بیخ ببُرد، در صورتی که شخص لال نباشد. 5 تمام دندانهای کسی را از بین ببرد و دیه هر کدام از دوازده دندان جلو دهان که شش عدد بالا و شش عدد پایین می‌باشد، پنجاه مثقال شرعی طلاست و هر مثقال شرعی 18 نخود است، و اگر یکی از شانزده دندان عقب را که هشت عدد آنها بالا و هشت عدد پایین است از بین ببرد، باید 2? مثقال شرعی طلا بدهد. 6 اگر هر دو دست کسی را از مچ جدا کند، و اما اگر یک دست را از مچ جدا کند، باید نصف دیه قتل را بدهد. 7 اگر ده انگشت کسی را ببُرد. و دیه هر انگشت، ده یک (1.10) دیه قتل است. 8 اگر پشت کسی را طوری بشکند که دیگر درست نشود و یا خمیده بماند. 9 اگر هر دو پستان زنی را ببرد، و اما اگر یکی از آنها را ببرد، باید نصف دیه قتل را بدهد. 10 اگر هر دو پای کسی را تا مفصل یا بالاتر، یا همه ده انگشت پا را قطع کند؛ و دیه هر انگشت، ده یک (1.10) دیه قتل است. 11 اگر بیضههای مردی را از بین ببرد و یا آلت مردی کسی را از ختنهگاه یا بیشتر قطع کند، و برای حکم دیه زنها در این مورد باید به کتابهای مفصّل مراجعه شود. 12 اگر طوری به کسی آسیب برساند که عقل او از بین برود. 13 اگر به کسی صدمهای بزند که دیگر بوها را احساس نکند. 14 اگر تمام موی سر و یا موی ریش کسی را از بین ببرد، بهطوریکه دیگر نَرویَد، و اگر موی ریش بعداً برویَد، بنابر اظهر و احوط، یک سوم دیه باید داده شود، و اگر موی سر برویَد باید تفاوت قیمت کسی که بنده است و چنین نقصی پیدا کرده داده شود. 15 شکسته یا کوبیده شدن تمام گردن، بهطوریکه نتواند آن را به طرف دیگر برگرداند. 16 کندن و یا قطع کردن تمام دو استخوان فک بهطوریکه همراه دندانها نباشد (مانند کودک یا پیر که دندان ندارند) وگرنه برای از بین رفتن دندانها دیه جداگانه لازم است. 17 از بین بردن یا قطع نخاع، اگرچه صاحبش بعداً زندگی کند. 18 افضا کردن زن به طوری که دیگر سالم نشود، البته اگر شوهر او بعد از تمام شدن نُه سال زن بهوسیله نزدیکی کردن موجب این کار بشود دیه بر او لازم نیست. 19 اگر دو قسمت برجسته پشت (الیتین) کسی را از بین ببرند. 20 اگر هر دو لب کسی را ببُرند. 21 اگر کاری کنند که شخص دید چشمش از بین برود و یا صدایش بیرون نیاید و صوت او از بین برود و یا مبتلا به بیماری ریزش بول شده و نتواند جلو ادرار خود را بگیرد که در هر یک از این موارد دیه کامل است. و بعضی موارد دیگر نیز موجب دیه کامل می‌شود که به کتابهای مفصل مراجعه شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خوردن چیزی که موجب مرگ می شود یا برای انسان ضرر کلی دارد حرام است.
- [آیت الله سیستانی] خوردن چیزی که موجب مرگ می‌شود ، یا برای انسان ضرر مهمی دارد حرام است .
- [آیت الله خوئی] خوردن چیزی که موجب مرگ می‌شود یا برای انسان ضرر کلی دارد، حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که می تواند با یاد گرفتن صنعت یا کارهای دیگر زندگی خود را اداره کند، باید یادگیرد تا نیازی به زکات نداشته باشد، ولی تا زمانی که مشغول یاد گرفتن است می تواند زکات بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن چیزی که موجب مرگ می شود یا برای انسان ضرر مهمی دارد حرام است
- [آیت الله مکارم شیرازی] سزاوار است انسان در مرگ خویشاوندان، مخصوصاً در مرگ فرزند شکیبایی را از دست ندهد و هر وقت میت را یاد می کند (انا لله و انا الیْه راجعون) بگوید و برای میت قرآن بخواند و طلب آمرزش کند.
- [آیت الله بروجردی] اگر پسر بزرگتر پیش از آن که نماز و روزهی پدر یا مادر را قضا کند بمیرد، چنانچه بین مرگ پدر یا مادر و مرگ او به قدری طول کشیده که میتوانسته قضای نماز و روزهی آنها را به جا آورد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست و اگر این مقدار طول نکشیده، قضای آنها بر پسر دوم واجب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پسر بزرگتر عاقل بالغ پیش از قضای نماز پدر بمیرد، چنانچه بین مرگ پدر و مرگ او به قدری طول کشیده که میتوانسته قضای نماز آنها را به جا آورد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست و اگر این مقدار طول نکشیده بنا بر احتیاط پسر دوم قضای آنها را به جا آورد. نماز جماعت
- [آیت الله شبیری زنجانی] خوردن چیزی که موجب مرگ می‌شود یا برای انسان ضرر مهمّی دارد؛ مثل این که به نقص عضو میانجامد، حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کلمه ای را که یاد گرفته صحیح بداند و در نماز همان طور بخواند و بعد بفهمد که غلط خوانده؛ لازم نیست دوباره نماز را بخواند.