نهاد روحانیت مانع مشارکت زنان است.

جواب اجمالی:
نهاد روحانیت همواره خواهان مشارکت برای زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بوده است جایگاه زن در کلام امام خمینی، جایگاه زن در قانون اساسی، زنان و به فعلیت رساندن توانایی خود در پرتو انقلاب اسلامی، و مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف، نشان‌گر موضع روحانیت در این رابطه است. البتّه یک سری از محدودیت‌های برای زنان در بعضی از مشاغل، از جانب فقه اسلامی می‌باشد که روحانیت سخنگوی فقه اسلامی است.
جواب تفصیلی:
زنان در طول 2500 سال مظلومیتی را بردوش می‌کشیدند که انقلاب اسلامی که با رهبری روحانیت به ثمر نشست با اعتماد به نفسی که به آنان بخشید موجب شد تا متوجّه خویشتن خویش شوند و آنان را قادر ساخت تا با حفظ اصول و ارزش‌های خود در عرصه‌های گوناگون حضور فعال و پویا داشته باشند. در همین راستا توجّه به نکات زیر ضروری است.
باید متذکر شد موانعی که وجود دارد از جانب شریعت است نه روحانیت. به تبع شریعت اسلامی هرگونه مشارکتی را که برای مردان قائل شده است برای زنان قائل نشده است و می‌گوید محدودیت‌هایی برای زنان وجود دارد. (نه این‌که ایجاد کرده باشد) بله در عرصه‌های مهمی آنان را مشارکت داده است و اصل اولیه نیز بر نفی تفاوت است و لکن موارد این اصل مانند امامت و رهبری، مدیریت‌های کلان، قضاوت و... استثناء شده است و طبق فرمایش مقام معظم رهبری (در بعضی از مشاغل منع اسلامی برای زنان وجود دارد.)[1]
نیز قابل توجه است که محدودیت زنان در برخی مناصب در فقه اسلامی براساس مصالح و شرایط زنان بوده است شاید بتوان علّت برخی از محدودیت‌های حضور و مشارکت اجتماعی زنان را بدین شرح ذیل دانست:
الف: پرهیز از اختلاط به عنوان پیش زمینة تبهکاری و فساد و روابط جنسی.
ب: تأکید بر نقش اساسی مادران در تربیت کودکان و حفظ کانون گرم خانواده و....
2 بدون شک حضرت امام خمینی که جایگاه رفیعی در میان روحانیت دارند و سرآمد و افتخار روحانیت می‌باشند و فرمایشات ایشان همان نظر روحانیت می‌باشد. دربارة زنان و حق دخالتشان در امور سرنوشت خودشان چنین می‌فرمایند:
(ما می‌خواهیم زن به مقام والای انسانیت برسد. زن باید در سرنوشت خودش دخالت داشته باشد).[2]
هم‌چنین امام خمینی (ره) می‌فرمایند:
(از حقوق انسان، تفاوتی بین زن و مرد نیست زیرا که هر دو انسانند و زن حق دخالت در سرنوشت خویش را همچون مرد دارد. بله در بعضی از موارد تفاوت‌هایی بین زن و مرد وجود دارد که به حیثیت انسانی آن‌ها ارتباط ندارد).[3]
و باز در پاسخ به این سؤال که نقش زنان در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود؟ آیا مثلاً در امور کشور هم شرکت خواهند داشت؛ برای مثال وکیل و وزیر خواهند شد؟ می‌فرمایند:
(زنان همچون مردان در ساختن جامعه اسلامی فردا شرکت دارند آنان از حق رأی دادن و رأی گرفتن برخوردارند.... ما همه‌گونه آزادی را به زن خواهیم داد، البتّه جلوی فساد را می‌گیریم ...)[4]
(در نظام اسلامی، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد، حق تحصیل، حق‌ کار، حق مالکیت، حق رأی دادن، حق رأی گرفتن، در تمام جهاتی که مرد حق دارد، زن هم حق دارد).[5]
(زن باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کند)[6]
علاوه بر موارد فوق نمونة عملی که حضرت امام مشارکت زنان را در عرصة سیاست قبول دارد این بود که؛ در تنها هیأتی که حضرت امام به خارج از کشور اعزام کردند (در ماجرای نامه به گورباچف و اعزام هیأت به شوروی سابق)، یکی از دو سفیر اصلی ایشان خانم بود.[7]
3 جایگاه زن در قانون اساسی: دلیل دوّم ما استناد به قانون اساسی کشور می‌باشد و می‌دانیم که تدوین کنندگان قانون اساسی جمهوری اسلامی عمدتاً از علما و فقها بودند که در واقع نگاه قانون اساسی، نگاه و زاویه دید روحانیت خواهد بود. ما در این‌جا به چند اصل برای حق حضور زنان و مشارکت آنان در قانون اساس اشاره می‌کنیم.
الف: اصل سوّم، دولت را موظف به (تامین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در بربر قانون) می‌کند.
ب: اصل هشتم به برابری زن و مرد در امر به معروف و نهی از منکر اشاره می‌کند.
ج: اصل دهم به خانواده اختصاص یافته، سه مسئله را مود تأکید قرار داده است.
د: اصل بیستم مقرر می‌دارد: (همه افراد ملّت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همة حقوق انسانی، سیاسی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند).
ج: اصل بیست و یکم پنج وظیفه برای دولت مشخص کرده می‌گوید: (دولت موظف است حقوق زن را در تمامی جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید و اموری را به انجام برساند.)
با نگاه به این اصول و سایر اصول قانون اساسی، جایگاه رفیع زنان در جامعة اسلامی از دید روحانیت روشن می‌شود.
4 زنان و مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف: دلیل چهارم این‌که زن‌ها همانند مردها در کشور ما در همة امور مشارکت دارند. زن‌ها در کشور ما در انتخابات مختلف حق شرکت دارند، به‌عنوان مثال می‌توانند به قوة مقننه راه پیدا کنند، زن‌ها امکان تحصیلات عالیه در کشور دارند طبق آمار و ارقام، بیش از 50./ . تحصیل کنندگان دوره عالی آموزش، زن‌ها هستند و در رشته‌های مختلف مشغول تحصیل می‌باشند. در حالی که قبل از انقلاب تنها 12 درصد دانشجو این کشور، دختر بودند؛ روزنامة گاردین در این رابطه می‌نویسد:
(پس از پیروزی انقلاب اسلامی شمار زنان شاغل در ایران و هم‌چنین بانوان فعال در مراکز و مؤسسات آموزش عالی کشور افزایش یافته است. بالای 40 درصد از دانشجویان ایرانی را بانوان تشکیل می‌دهند در حالی که قبل از انقلاب تنها 12 درصد دانشجویان این کشور دختر بودند).[8]
در کشور ما پست مشاورت ریاست جمهوری در امور زنان از سال 1370 ایجاد شد. زن‌‌ها در کشور ما به‌عنوان معاونت و مشاور رئیس جمهوری در نهادهای مختلف منصوب شدند. علاوه بر این در حال حاضر در کشور چند مجموعه علمی تخصصی زنان وجود دارد.[9] و هم‌چنین در کشو ما شورای فرهنگی، اجتماعی زنان تشکیل شد.
مهم‌تر از همه موارد فوق، نهاد روحانیت با نامیدن روز ولادت حضرت فاطمه علیها السّلام به نام (روز زن) مقام و شخصیت زن را گرامی داشت و شخصیت زن را که چندین قرن به فراموشی سپرده شده بود دوباره احیاء کرد.
اکنون پاسخ پرسش اصلی روشن و مشخص شد که نهاد روحانیت هیچ‌گاه مانع مشارکت زنان در جامعه اسلامی نمی‌شود مگر در اموری که محدودیتی از جانب شریعت و فقه اسلامی وجود داشته باشد. و روحانیت همیشه تلاش کرده است که بانوان اسلامی در کشور ما جایگاه حقیقی و اصلی خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی به‌دست بیاورند و همیشه خواهان این بوده است که منزلت و حقوق پایمال شده زنان را اعاده کند چرا که زنان همانند مردان در اندیشه اسلامی دارای حقوقی می‌باشند که باید از این حقوق بهره‌مند باشند.

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر راجع به زنان:
1 زن از دیدگاه امام خمینی (ره)، نهضت زنان مسلمان، چاپ اوّل، 17 شهریور 1360.
2 زن از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای، نشر نوادر، سال 78.
3 استاد مرتضی مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا، تهران، چاپ پانزدهم، تابستان 70.
4 مجلة پیام زن، سال هشتم، شمارة هفتم، شماره پیاپی: 91، مهر 1378 (ویژه یکصدمین سال ولادت امام خمینی (ره)).
5 محسن سعیدزاده، زنان در جامعه مدنی چه اندازه سهم دارند، نشر قطره 159، تهران، 1377.
6 زن در آیینة جلال و جمال، آیت الله جوادی آملی، مرکزنشر فرهنگی رجاء، سال 1372.

--------------------------------------------------------------------------------
[1] . حضرت آیت الله سید علی خامنه‌ای، زن از دیدگاه مقام معظم رهبری، انتشارات نوادر، 1378، ص 21.
[2] صحیفة نور، ج 5، ص 153.
[3] همان، ج 3، ص 49.
[4] همان، ج 4، ص 259.
[5] همان، ج 4، ص 34.
[6] همان، ج 5، ص 153.
[7] مجلّه پیام زن، سال هشتم، شمارة هفتم، شمارة هفتم، شمارة پیاپی: 91، مهر 1378، (ویژه یکصدمین سال ولادت امام خمینی (ره)، ص 136.
[8] مجلّه پیام زن، سال هشتم، شماره هفتم، شمارة پیاپی؛ 91، مهر 1378، (ویژه یکصدمین سال ولادت امام خمینی (ره))، ص 177.
[9] مجلّة پیام زن، همان، ص 176.