شخصیت حقوقی
شخصیت حقوقى به شخصیتی اعتباری و غیر حقیقی گفته می شود
.داد و ستدِ با لفظ یا فعل، گاهی بین دو فرد , زمانی بین دو نهاد (شخصیت حقوقی) و گاهی بین فرد و نهاد است و در همهّ این موارد, صحیح است.
عنوان مسئله:
.داد و ستدِ با لفظ یا فعل، گاهی بین دو فرد , زمانی بین دو نهاد (شخصیت حقوقی) و گاهی بین فرد و نهاد است و در همهّ این موارد, صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا صندوق قرض الحسنه شخصیت حقوقی مستقلی دارد؟ اگر داشته باشد، آیا به سود حاصل، خمس تعلّق می گیرد؟ اگر شخصیت حقوقی مستقلی نداشته باشد، کیفیت پرداخت خمس آن چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] ممانعت از صدور پروانه ی اشتغال به فرد متخصص از طرف فرد یا نهاد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا شرکت ها و شخصیت های حقوقی مشمول خمس می شوند؟
- [سایر] از آنجایی که (امر) از اقسام مرکب تام انشایی است، چگونه - به طور مثال - مرحوم مظفر برای مثالهای نوع کلمه از اقسام لفظ مفرد، فعل امر (اکتب) را مثال میزند؟ لفظ (اکتب) مفرد است یا مرکب؟
- [آیت الله نوری همدانی] مفهوم شخصیت حقوقی که در قانون موضوعه بخصوص در حقوق تجارت داریم آیا در فقه چنین عنوان یا مفهومی یافت می شود؟
- [سایر] اگر روح مجرد است، با اختلالات شخصیتی که در بعضی از بیماریهای روانی وجود دارد، چه میکنید؟ بیماریهایی مثل DID که فرد گاهی با 10 شخصیت جدای از هم مواجه می‌شود! و یا اینکه شخصی در اثر ضربه خوردن به لوب فرونتال(Frontal lobe) مغزش شخصیت خودش را از دست میدهد(ظاهراً این مورد با از دست دادن حافظه متفاوت است) و ... از بیماریهای که با تغییر شخصیت و هویت فرد همراه است. حال سؤال بنده این است که اگر ما در بحث اثبات روح میگوییم، یکی از ادلّه مهم ثبات شخصیت انسان است و این شخصیت از ابتدای تولد تا آخر عمر ثابت است، در این موارد چه اظهار نظری میکنید؟
- [آیت الله بهجت] اگر قطعه زمینی بر اساس توافق نامه و قرارداد حقوقی و قانونی جمهوری اسلامی ایران به شخص حقیقی و یا حقوقی، بر اساس انبوه سازی مسکن واگذار گردد و طرف قرارداد متحمّل هزینه های قابل توجّهی برای مقدّمات کار در آن زمین شده باشد و مجوّزهای لازم را گرفته باشد که بر اساس آن مجوّزها، مستحدثاتی ایجاد کرده است. آیا می توانند بدون اجازه و اطّلاع و رضایت طرف قرارداد، زمین مذکور را به افراد حقیقی یا حقوقی و یا نهاد دولتی واگذار نمایند و آیا بدون رضایت طرف اوّل، فسخ و ابطال قرارداد معامله ای که در واگذاری دوم انجام گرفته، صحیح است؟
- [سایر] دیدگاه علمای معاصر و بزرگ مانند آیت الله مکارم و مرحوم آیت الله بهجت و مخصوصاً آیت الله وحید خراسانی و سیستانی نسبت به شخصیت حقیقی و حقوقی رهبر انقلاب چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا نماینده ارگان های دولتی و شرکت های که شخصیت حقوقی دارند می تواند از طرف ارگان مربوطه وکالت بپذیرد و در دادگاه حاضر شود واز طرف مقابل خواه شخص حقیقی و یا حقوقی باشد به حکم قاضی در خواست سوگند کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] انتخاب اولویّت در رسیدگی به چند بیمار که همگی به اقدامات اورژانس نیاز دارند بر چه اساسی است؟ آیا تنها معیار، رسیدگی به حال بیمار بد حال تر است، یا اینکه شخصیّت حقوقی و حقیقی افراد باعث تقدیم یک نفر بر دیگری می شود. مثلاً رسیدگی به جان یک پزشک یا مهندس تحصیل کرده که برای جامعه مفیدتر است با یک کارگر ساده یکسان است؟ یا مثلاً رسیدگی به یک فرد معتاد به هروئین که تصادف کرده، با یک فرد مؤثر در جامعه مساوی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .خرید و فروش به چهار صورت انجام می‌شود: 1 .هر دو صیغه بخوانند؛ یعنی هر کسی با زبان ملّی خود میتواند خریدن و فروختن را به قصد انشا با لغت خاص ادا کند. 2 .هر دو به قصد خرید و فروش بدون آنکه لفظ و سخنی گفته باشند کالا و بهای آن را تحویل یکدیگر دهند . 3 .فروشنده , فروختن را با لفظ اظهار کند و خریدار , خریدن را با فعل انجام دهد . 4 . خریدار, خریدن را با لفظ اظهار نماید , پس از آنکه فروشنده با فعل, فروختن را انشا کند . البته همزمان بودن دو لفظ یا دو فعل یا یک لفظ و یک فعل , اشکال ندارد
- .اگر یک نهاد حقوقی مالک معدن باشد, نه اشخاص و چند نفر به اشتراک به آن نهاد حقوقی خدمت دهند , بدون آنکه سهمی در مالکیت آن داشته باشند و معدن استخراج شده پس از کسر هزینه به مقدار نصاب برسد , ادای خمس آن بر مسئول آن نهاد واجب است. حکم چند نوع مواد معدنی از یک معدن
- .فعل در خرید و فروش که به جای لفظ است گاهی به صورت امضای کتبی یا انگشتمُهر انجام میگیرد.
- .اگر دو یا چند نفر به صورت شراکت غوّاصی نمایند، سهم هرکدام که به مقدار نصاب برسد، خمس دارد و اگر این ها برای نهاد حقوقی یا شخص دیگری کار میکنند، در این صورت, از مجموعِ غواصی شده، برای نهاد حقوقی یا صاحبکار نصابسنجی می‌شود.
- .خرید و فروش سلف , آن است که بها نقد و کالا در ذمّه باشد و لفظ خاص لازم نیست , چنان که با فعل هم حاصل می‌شود، پس هر کدام از صاحب کالا یا بها بگوید (فلان کالا را در برابر این پول می دهم یا این پول را میدهم در قبال کالای معیّن که در فلان زمان تحویل بگیرم ) و دیگری با لفظ یا فعلْ آن را قبول کند، صحیح است.
- .اگر قتال با کفار بدون اذن امام(ع) انجام گیرد، غنائم آن فقط متعلق به شخصیّت حقوقی امام(ع) است.
- .یک نهاد حقوقی مالک باشد نه اشخاص و چند نفر به اشتراک به آن نهاد حقوق ی خدمت دهند , بدون اینکه سهمی در مالکیّت آن داشته باش ند و گنج کشف شده بعد از کسر هزینه به مقدار نصاب برسد , ادای خمس آن بر مسئول آن نهاد لازم است.
- .هرگاه خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کنند , به صورتی که وی در اصل عقد، قصد جدّی به داد و ستد کرد , ولی راضی نبود و پس از آن ابراز رضایت نمود، آن داد و ستد صحیح است و نیازی به عقد جدید نیست و اگر وی در اصل مع امله قصد جدّی نداشت و فقط با زبان یا فعل , بدون قصد, کاری را انجام داد، اظهار رضایت بعدی کافی نیست , بلکه باید عقد قولی (صیغه) یا فعلی (معاطات) برقرار شود.
- .در پیمان اجاره،صیغه (لفظ) لازم نیست , چون به چند صورت عقد اجاره درست است: 1 .اجاره دهنده و اجاره کننده با هر زبانی که دارند اجاره را با لفظ ادا کنند؛ 2 .هر دو طرف , فعلی انجام دهند که بر اجاره دلالت داشته باشد؛ 3 .یک طرف با لفظ و طرف دیگر با فعل ، اجاره را برقرار کنند . در صحّت عقد اجاره به صورت های یادشده , فرقی بین اجاره دادن مال و اجیر شدن شخص نیست.
- .بعضی از داد و ستدها باطل و برخی از آنها گذشته از بطلان، حرام است؛ مانند 1 .خرید و فروش چیزی که اصلاً مالیّت ندارد، بنابراین چیزی که دارای منفعت است مانند خون و مدفوع انسان و برخی از حیوانات جهت کشاورزی داد وستد آنها صحیح است, هرچند نجساند و استعمال آنها در چیزی که طهارت شرط است جایز نیست. 2 .خرید و فروش چیزی که کاربرد غالب آن حرام است؛ مانند ابزار قمار و لهو و لعب و مایه و مادهّ مستکننده. 3 .داد و ستدی که آمیخته به رباست . 4 .خرید و فروش مال غصبی؛ خواه مالکِ ناراضیِ آن، شخصیّت حقیقی باشد یا حقوقی؛ نظیر اموال بیتالمال. 5 .داد و ستد غش دار، مانند فلز بهادار که مشوب به فلز بی بها یا کمبهاست، شیر ممزوج با آب، گندم مرغوب که به نامرغوب آن مخلوط است و برای خریدار معلوم نباشد . در معاملهّ مغشوش , اگر جنس بَدَلی به جای اصلی فروخته شود داد و ستد باطل است و اگر با حفظ جنس اصیل, مقداری نامرغوب مخلوط شود , داد و ستد صحیح است و خریدار فریب خورده پس از معلوم شدن, میتواند معامله را به هم بزند. 6 .داد و ستد با پولهای بیارزش که باطل است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] 44 شخصیتهای حقیقی و حقوقی هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند، بنابراین هر مؤسسه خیریه یا انتفاعی که تأسیس گردد و دارای شخصیت حقوقی شود، با اشخاص حقیقی از این نظر تفاوت نمی کند.
- [آیت الله مظاهری] معدن خواه روی زمین باشد یا در زیر زمین، در زمین ملکی باشد یا در جایی که مالک ندارد، استخراج کننده مسلمان باشد یا کافر، شخص باشد یا افراد، شرکت و مؤسّسه باشد )شخصیت حقوقی( یا فرد معین، باید خمس آن پرداخته شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر مصرفی را که میت معین کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد، وصیّت او در بیشتر از ثلث در صورتی صحیح است که ورثه آن را اجازه دهند، چه با لفظ و چه با فعل، و رضایت قلبی کافی نیست. و اگر مدتی بعد از مردن او هم اجازه نمایند صحیح است، و چنانچه بعضی از ورثه اجازه و بعضی رد نمایند وصیّت فقط در سهم آنهایی که اجازه نمودهاند صحیح و نافذ است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در قرض، باید انشاء قرض صورت گیرد، ولی لازم نیست انشاء قرض با لفظ باشد، بلکه اگر با نوشتار باشد یا چیزی را به نیّت قرض به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد یا با فعل دیگر انشاء صورت گیرد صحیح است و مقدار آن باید کاملاً معلوم باشد، البتّه لازم نیست در هنگام قرض گرفتن مقدار آن معلوم باشد بلکه اگر بعد از قرض گرفتن هم مقدار آن مشخّص شود مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در هبه ایجاب وقبول معتبر است چه به لفظ باشد مثل ان که بگوید این کتاب را به تو بخشیدم وکسی که به او بخشیده شده بگوید قبول کردم یا به فعل باشد مثل ان که کتاب را به قصد بخشش به طرف بدهد واو هم به قصد قبول بگیرد
- [آیت الله بهجت] لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود، بلکه با هر لفظ یا فعلی که بفهماند با هم صلح و سازش کردهاند صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود، بلکه با هر لفظ یا کاری که بفهمانند با هم صلح و سازش کردهاند، صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] مؤسّساتی که دارای شخصیت حقوقی است اگر افرادی که آن مؤسّسه را تشکیل دادهاند آن را از ملک خود بیرون کنند، و یا چیزی را به آن مؤسّسه تملیک کنند، ملک آن مؤسّسه می‌شود و باید مطابق اساسنامه آن مؤسّسه عمل شود و وقف نیست و احکام وقف را ندارد.
- [آیت الله سبحانی] نذر در صورتی صحیح است که انجام و یا ترک فعلی که به عهده گرفته،رجحان داشته باشد و همچنین نذر کاری که فعل و ترک آن مساوی است صحیح نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مثلاً خواست نماز ظهر بخواند، ولی موقع شروع در نماز اشتباهاً به جای لفظ ظهر لفظ عصر به زبان او آمد یا اینکه در قلبش به جای ظهر مثلاً عصر اشتباهاً خطور کرد، ولی انگیزه او از این عمل نماز ظهر بود، مانعی ندارد و نماز او صحیح است.