در پاسخ به این پرسش باید عرض کنیم که پیدا کردن نظر علما در مورد معاصران و هم ردیفان خودشان دشوار است. با این وصف ما توانستیم نظر بعضی از علمای طراز اوّل را در مورد رهبر فرزانة انقلاب از جاهای مختلف پیدا کنیم و خوشبختانه در این رابطه با نظرات علمای زیادی برخورد کردیم که برای طولانی نشدن پاسخ شما به چند مورد آن اشاره میکنیم. پیش از همه مناسب است به چند نمونه از نظرات حضرت امام در مورد ایشان اشارهای داشته باشیم: در تاریخ 21/ 10/ 1366، حضرت امام در پاسخ به نامة حضرت آیت الله خامنهای چنین مرقوم داشتند: (این جانب که از سالها قبل از انقلاب با جنابعالی ارتباط نزدیک داشتهام و همان ارتباط بحمدالله تعالی تا کنون باقی است، جنابعالی را یکی از بازوهای توانای جمهوری اسلامی میدانم و شما را چون برادری که آشنا به مسائل فقهی و متعّهد به آن هستید و از مبانی فقهی مربوط به ولایت مطلقه فقیه جداً جانبداری میکنید، میدانم در بین دوستان و متعهّدان به اسلام و مبانی اسلامی از جمله افرادی هستید که چون خورشید روشنی میدهید.)[1] نیز در پی ترور نافرجام حضرت آیت الله خامنهای، امام در پیامی به ایشان چنین مرقوم نمودند، (... اکنون دشمنان انقلاب با سوء قصد به شما که از سلاله رسول اکرم و خاندان حسین بن علی هستید و جرمی جز خدمت به اسلام و کشور اسلامی ندارید و سربازی فداکار در جبهة جنگ و معلمی آموزنده در محراب و خطیبی توانا در جمعه و جماعات و راهنمایی دلسوز در صحنة انقلاب میباشید... من به شما خامنهای عزیز، تبریک میگویم که در جبهههای نبرد با لباس سربازی در پشت جبهه با لباس روحانی به این ملّت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم.)[2] و هم چنین سایر مراجع و فقها در مورد شخصیت حضرت آیه الله خامنه ای رهبر معظم انتقلاب عرائض و بیان داشته اند که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد. 1 حضرت آیت الله العظمی اراکی (ره): انتخاب شایستة شما برای رهبری نظام موجب اطمینان و امید ملّت ایران شد.[3] 2 حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی (ره): تأییدات شما را در امر رهبری نظام جمهوری اسلامی از خدای متعال مسئلت مینمایم.[4] 3 حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره): اینجانب رهبری شما برای نظام جمهوری اسلامی را تأیید میکنم.[5] 4 حضرت آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی (ره) (از مراجع تقلید گذشته): انتخاب شایستة جنابعالی از سوی مجلس خبرگان موجب امید و آرامش شد، زیرا شما شخصیّتی متفکّر و اسلام شناس و دارای بینش عمیق هستید.[6] 5 حضرت آیت الله العظمی بهاءالدینی (ره) (از علمای بزرگ و اهل مقامات عرفانی و معنوی): (امام بهتر از آقای خامنهای کسی را نداشت و اگر داشت معرفی میکرد)، روزی حضرت آیت الله خامنهای (حفظهالله) به دیدن آقای بهاءالدینی میرود، روز بعد یکی از دوستان ایشان پرسید: دیروز آقا (مقام معظم رهبری) آمده بود اینجا؟ آقای بهاءالدینی فرمود: (بله. چند دقیقه خورشید تابید اینجا و رفت. او دارای خیر و برکات است چون خورشید).[7] 6 حضرت آیت الله مشکینی: توضیحاً عرض میکنم که حضرت آیت الله خامنهای (مدّظلّه العالی) واجد مقام فقاهت و اجتهاد و قدرت استنباط احکام شرعی که از شرایط رهبری است، میباشد؛ همچنان که ایشان سایر شرایط ولایت امّت و رهبری جامعة اسلامی را به بهترین شکل دارا است. به همین جهت واجب است بر همة مسلمانان عالم از شیعه و سنّی.. که ایشان را بهعنوان ولیّ امر مسلمین بدانند.[8] 7 حضرت آیت الله فاضل لنکرانی: در مورد رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنهای (دامت برکاته)، اعلام میکنم که شکّ و تردیدی در مقام والای علمی و اجتهاد و فقاهت ایشان نیست و این جانب با توجّه به شناختی که از ایشان از زمان قدیم دارم و نیز اطّلاعی که از مراتب علمی ایشان دارم اجتهاد مطلق ایشان را تأیید میکنم. علاوه بر اینکه امام عظیم الشأن در موارد متعدّدی به صلاحیّت ایشان برای رهبری اشاره و تصریح داشتهاند و این مهمترین دلیل بر این است که ایشان دارای مقام اجتهاد است.[9] 8 حضرت آیت الله جوادی آملی: ما اجتهاد و عدالت حضرت آیت الله خامنهای (دامت برکاته) را تأیید میکنیم.[10] 9 حضرت آیت الله حسن زادة آملی: زمانی که رهبر فرزانة انقلاب به شهر آمل سفر کردند، حضرت آیت الله حسن زادة آملی کتاب ارزشمند (انسان در عرف عرفان) را که به قلم خود ایشان است به رهبر انقلاب هدیه کردند. ایشان در تقدیم نامة کتاب، مطالب دقیق و قابل توجّهی ذکر کردهاند که فرازهایی از آن را در اینجا میآوریم: (با سلام و دعای خالصانه، و ارائه ارادت بیپیرایه جاودانه به حضور باهر النور، رهبر عظیم الشأن کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله معظّم، جناب خامنهای کبیر متّع الله المسلمین بطول بقائه الشریف این اثر نمونة دوران را اعنی رسالة انسان در عرف عرفان را ... به پیشگاه مبارک آن ولیّ به حق که مصداق بارز رساله است با کمال ابتهاج و انبساط تقدیم میدارم و عزّت و شوکت روز افزون آن قائده اسوة زمان را همواره از حقیقة الحقائق خداوند سبحان مسئلت دارم)[11] 10 حضرت آیت الله مؤمن: هنگام نظرخواهی در مجلس خبرگان پیرامون رهبری حضرت آیت الله خامنهای، اجتهاد ایشان به وسیلة بینّة شرعیّه (حجیت نظر فقهای دیگر) برای من ثابت شد، امّا بعدها در جلسات بحث فقهی ایشان که شرکت کردم (هیئت استفتاء) شخصاً به اجتهاد ایشان پیبردم و اکنون شهادت میدهم که ایشان یک مجتهد عادل و جامع الشرایط است.[12] -------------------------------------------------------------------------------- [1] . صحیفة امام، ج 21، ص 455. [2] . همان، ج 14، ص 503. [3] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، مرجعیة سماحة آیة الله العظمی السید علی الخامنهای (به زبان عربی)، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1415 ه.ق. [4] . همان. [5] . همان. [6] . همان. [7] . حیدری کاشانی، حسین، سیری در آفاق، قم، 1378. [8] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، پیشین. [9] . همان. [10] . همان. [11] . حسن زادة آملی، حسن، انسان در عرف عرفان، تهران، انتشارات سروش، 1378. [12] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، پیشین.
در پاسخ به این پرسش باید عرض کنیم که پیدا کردن نظر علما در مورد معاصران و هم ردیفان خودشان دشوار است. با این وصف ما توانستیم نظر بعضی از علمای طراز اوّل را در مورد رهبر فرزانة انقلاب از جاهای مختلف پیدا کنیم و خوشبختانه در این رابطه با نظرات علمای زیادی برخورد کردیم که برای طولانی نشدن پاسخ شما به چند مورد آن اشاره میکنیم. پیش از همه مناسب است به چند نمونه از نظرات حضرت امام در مورد ایشان اشارهای داشته باشیم:
در تاریخ 21/ 10/ 1366، حضرت امام در پاسخ به نامة حضرت آیت الله خامنهای چنین مرقوم داشتند: (این جانب که از سالها قبل از انقلاب با جنابعالی ارتباط نزدیک داشتهام و همان ارتباط بحمدالله تعالی تا کنون باقی است، جنابعالی را یکی از بازوهای توانای جمهوری اسلامی میدانم و شما را چون برادری که آشنا به مسائل فقهی و متعّهد به آن هستید و از مبانی فقهی مربوط به ولایت مطلقه فقیه جداً جانبداری میکنید، میدانم در بین دوستان و متعهّدان به اسلام و مبانی اسلامی از جمله افرادی هستید که چون خورشید روشنی میدهید.)[1]
نیز در پی ترور نافرجام حضرت آیت الله خامنهای، امام در پیامی به ایشان چنین مرقوم نمودند، (... اکنون دشمنان انقلاب با سوء قصد به شما که از سلاله رسول اکرم و خاندان حسین بن علی هستید و جرمی جز خدمت به اسلام و کشور اسلامی ندارید و سربازی فداکار در جبهة جنگ و معلمی آموزنده در محراب و خطیبی توانا در جمعه و جماعات و راهنمایی دلسوز در صحنة انقلاب میباشید... من به شما خامنهای عزیز، تبریک میگویم که در جبهههای نبرد با لباس سربازی در پشت جبهه با لباس روحانی به این ملّت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم.)[2]
و هم چنین سایر مراجع و فقها در مورد شخصیت حضرت آیه الله خامنه ای رهبر معظم انتقلاب عرائض و بیان داشته اند که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد.
1 حضرت آیت الله العظمی اراکی (ره): انتخاب شایستة شما برای رهبری نظام موجب اطمینان و امید ملّت ایران شد.[3]
2 حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی (ره): تأییدات شما را در امر رهبری نظام جمهوری اسلامی از خدای متعال مسئلت مینمایم.[4]
3 حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره): اینجانب رهبری شما برای نظام جمهوری اسلامی را تأیید میکنم.[5]
4 حضرت آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی (ره) (از مراجع تقلید گذشته): انتخاب شایستة جنابعالی از سوی مجلس خبرگان موجب امید و آرامش شد، زیرا شما شخصیّتی متفکّر و اسلام شناس و دارای بینش عمیق هستید.[6]
5 حضرت آیت الله العظمی بهاءالدینی (ره) (از علمای بزرگ و اهل مقامات عرفانی و معنوی): (امام بهتر از آقای خامنهای کسی را نداشت و اگر داشت معرفی میکرد)، روزی حضرت آیت الله خامنهای (حفظهالله) به دیدن آقای بهاءالدینی میرود، روز بعد یکی از دوستان ایشان پرسید: دیروز آقا (مقام معظم رهبری) آمده بود اینجا؟ آقای بهاءالدینی فرمود: (بله. چند دقیقه خورشید تابید اینجا و رفت. او دارای خیر و برکات است چون خورشید).[7]
6 حضرت آیت الله مشکینی: توضیحاً عرض میکنم که حضرت آیت الله خامنهای (مدّظلّه العالی) واجد مقام فقاهت و اجتهاد و قدرت استنباط احکام شرعی که از شرایط رهبری است، میباشد؛ همچنان که ایشان سایر شرایط ولایت امّت و رهبری جامعة اسلامی را به بهترین شکل دارا است. به همین جهت واجب است بر همة مسلمانان عالم از شیعه و سنّی.. که ایشان را بهعنوان ولیّ امر مسلمین بدانند.[8]
7 حضرت آیت الله فاضل لنکرانی: در مورد رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنهای (دامت برکاته)، اعلام میکنم که شکّ و تردیدی در مقام والای علمی و اجتهاد و فقاهت ایشان نیست و این جانب با توجّه به شناختی که از ایشان از زمان قدیم دارم و نیز اطّلاعی که از مراتب علمی ایشان دارم اجتهاد مطلق ایشان را تأیید میکنم. علاوه بر اینکه امام عظیم الشأن در موارد متعدّدی به صلاحیّت ایشان برای رهبری اشاره و تصریح داشتهاند و این مهمترین دلیل بر این است که ایشان دارای مقام اجتهاد است.[9]
8 حضرت آیت الله جوادی آملی: ما اجتهاد و عدالت حضرت آیت الله خامنهای (دامت برکاته) را تأیید میکنیم.[10]
9 حضرت آیت الله حسن زادة آملی: زمانی که رهبر فرزانة انقلاب به شهر آمل سفر کردند، حضرت آیت الله حسن زادة آملی کتاب ارزشمند (انسان در عرف عرفان) را که به قلم خود ایشان است به رهبر انقلاب هدیه کردند. ایشان در تقدیم نامة کتاب، مطالب دقیق و قابل توجّهی ذکر کردهاند که فرازهایی از آن را در اینجا میآوریم:
(با سلام و دعای خالصانه، و ارائه ارادت بیپیرایه جاودانه به حضور باهر النور، رهبر عظیم الشأن کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله معظّم، جناب خامنهای کبیر متّع الله المسلمین بطول بقائه الشریف این اثر نمونة دوران را اعنی رسالة انسان در عرف عرفان را ... به پیشگاه مبارک آن ولیّ به حق که مصداق بارز رساله است با کمال ابتهاج و انبساط تقدیم میدارم و عزّت و شوکت روز افزون آن قائده اسوة زمان را همواره از حقیقة الحقائق خداوند سبحان مسئلت دارم)[11]
10 حضرت آیت الله مؤمن: هنگام نظرخواهی در مجلس خبرگان پیرامون رهبری حضرت آیت الله خامنهای، اجتهاد ایشان به وسیلة بینّة شرعیّه (حجیت نظر فقهای دیگر) برای من ثابت شد، امّا بعدها در جلسات بحث فقهی ایشان که شرکت کردم (هیئت استفتاء) شخصاً به اجتهاد ایشان پیبردم و اکنون شهادت میدهم که ایشان یک مجتهد عادل و جامع الشرایط است.[12]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . صحیفة امام، ج 21، ص 455.
[2] . همان، ج 14، ص 503.
[3] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، مرجعیة سماحة آیة الله العظمی السید علی الخامنهای (به زبان عربی)، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1415 ه.ق.
[4] . همان.
[5] . همان.
[6] . همان.
[7] . حیدری کاشانی، حسین، سیری در آفاق، قم، 1378.
[8] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، پیشین.
[9] . همان.
[10] . همان.
[11] . حسن زادة آملی، حسن، انسان در عرف عرفان، تهران، انتشارات سروش، 1378.
[12] . جمعی از فضلای حوزة علمیه قم، پیشین.
- [سایر] نظر مقام معظم رهبری نسبت به آزادی در کشور چیست؟
- [سایر] نظر مقام معظم رهبری دربارهی موضعگیریهای مختلف در خصوص انتخابات مجلس خبرگان ؟
- [سایر] نظر امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری دربارة روشنفکر چیست؟
- [سایر] نظر مقام معظم رهبری در مورد آیندهی فعالیتهای سیاسی دانشجویان و سمت و سوی این حرکات ؟
- [سایر] مقام معظم رهبری کی به مقام مرجعیت رسیدند؟
- [سایر] مدیریت مقام معظم رهبری چگونه ارزیابی میشود؟
- [سایر] زندگینامه مقام معظم رهبری را بفرمایید؟
- [آیت الله خامنه ای] تکلیف مقلدین مقام معظم رهبری(دام ظله)
- [سایر] مقام معظم رهبری چه دیدگاهی در مورد مدگرایی دارد؟
- [سایر] مبانی فقهی جهاد ابتدایی از دیدگاه مقام معظم رهبری چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بدعتی در اسلام واقع شود (مانند منکراتی که دولتهای ناصالح به نام اسلام انجام می دهند) بر همه، مخصوصاً علمای دین واجب است حق را اظهار و باطل را انکار کنند و اگر سکوت علمای دین موجب هتک مقام علم، یا سوء ظن به علمای اسلام شود، اظهار حق به هر نحوی که ممکن باشد واجب است، هرچند بدانند تاثیر نمی کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدعتی در اسلام واقع شود، اظهار حق و انکار باطل واجب است و این وجوب، نسبت به عالمان شدیدتر است و اگر سکوت علمای اعلام موجب هتک مقام علم و موجب سوء ظن به علمای اسلام شود، اظهار حق به هر نحوی که ممکن باشد واجب است، اگرچه بدانند تأثیر نمیکند.
- [امام خمینی] اگر ارتباط علمای اعلام با ظلمه، موجب تقویت آنها شود یا موجب تبرئه آنها پیش افراد بیاطلاع شود، یا موجب جرأت آنها گردد، یا موجب هتک مقام علم شود، واجب است ترک آن.
- [آیت الله وحید خراسانی] به فتوای علمای عامه جز معدودی از انها در صحت عقد نکاح حضور شهود شرط است و حنفیه و حنبلیه و شافعیه وقت ان را هنگام اجرای صیغه نکاح می دانند و مالکیه وقت ان را تا قبل از دخول توسعه داده اند و این شرط نزد علمای امامیه معتبر نیست بنابراین اگر مردی از عامه که تابع نظر مشهور علمای انهاست بدون حضور شهود عقد کند بر مذهب خود او این عقد باطل است و ان زن همسر او نشده است در این صورت مرد شیعی مذهب می تواند بر طبق قاعده الزام ان زن را به عقد خود دراورد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر یک یا چند نفر بگویند که خورشید یا ماه گرفته است و اعتبار گفتار آنان از نظر شرع ثابت نباشد چنانچه نماز آیات نخواند و بعد از راهی که شرعاً معتبر است ثابت شود که گفتار آنها راست بوده در صورتی که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد، باید نماز آیات بخواند، بلکه اگر مقداری از آن هم گرفته باشد، بنا بر احتیاط خواندن نماز آیات بر او واجب است.
- [آیت الله خوئی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند به نحوی که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود و اگر تأخیر کرد معصیت کرده و بنابر احتیاط وقت خواندن نیت ادا و قضا نکند.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان در اسلام فحش دادن به مسلمان است و چون فحش دادن اهانت به مسلمان است، باید گفت از این جهت از گناهان کبیره در اسلام است و آن اقسامی دارد: الف) فحش دادن و استهزاء و توهین و تعریض و لعن و مانند اینها- نعوذ باللَّه- به خداوند متعال یا پیامبر گرامی خاتم الانبیا(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و ائمّه طاهرین(سلاماللهعلیهم) و حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) علاوه بر اینکه فحشدهنده را نجس و کافر میکند، او را واجب القتل مینماید. ب) فحش دادن به انبیای عظام و علمای دین، بلکه همه افرادی که منتسب به اسلام میباشند، و گناه این قسم فحش در حدّ کفر است که در روایات آمده است جنگ با خدای متعال است. ج) فحش دادن به افراد معمولی و بچهها و دیوانههایی که متوجّه فحش میشوند، نیز حرام، بلکه چون ظلم و اهانت است از گناهان کبیره است. د) فحش دادن به غیر مسلمان یا به حیوانات، گرچه حرام نیست، ولی مسلمان باید مؤدّب باشد.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام سوءظن به دیگران است و این گناه بزرگ علاوه بر اینکه عملی حرام است، در بسیاری از موارد منجر به قتل و جدائی دوستان از یکدیگر و طلاق و بیمهری شوهر با زن یا زن با شوهر، و بغض و کینه و مانند اینها میشود، و آن اقسامی دارد: الف) سوءظنّ مربوط به گناه، نظیر اینکه کسی تخیّل کند همسر او رابطه نامشروع با دیگری دارد و بعد از آن تجسّس کند و یا عمل دیگری نظیر بیمهری بر آن مترتّب کند، این قسم حرام و گناهش بزرگ و مفاسد آن نیز بسیار است. ب) سوءظن مربوط به گناه، ولی بدون آنکه عملی بر آن مترتب کند، و این قسم نیز نزد علمای علم اخلاق حرام است و مبارزه با آن را از اوجب واجبات میدانند. ج) سوءظن مربوط به گناه، ولی علاوه بر اینکه عملی مترتّب بر آن نمیکند، خطوری بیش نباشد و فوراً از آن منصرف شود، و این قسم نیز حرام است، امّا پروردگار عالم به جهت منّت بر بندگان از آن عفو نموده است، ولی باید متوجّه باشیم همین خطورات است که به تدریج منجر به استقرار در نفس و سپس منجر به ملکه میشود، و اگر کسی- العیاذ باللَّه- ملکه سوءظن پیدا کند، مفاسد بزرگی حتّی سوءظنّ به خدای متعال و پیامبر و اهلبیت(سلاماللهعلیهم) پیدا میکند. د) سوءظن مربوط به غیرگناه، نظیر اینکه زنی تخیّل کند شوهرش ازدواج دیگری نموده است، و این قسم اگر عملی که گناه است بر آن مترتّب نشود و مواظبت کند ملکه نشود، از نظر فقهای عظام گناه نیست، ولی علاوه بر اینکه از نظر علمای علم اخلاق حرام است، باید بدانیم که سوءظن هر چه باشد مفاسد عظیمی را در بر دارد.
- [آیت الله سیستانی] موقعی که رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، و بخواهد احتیاط کند اگر وقتشان وسعت داشته باشد لازم نیست نماز آیات را فوراً بخواند، و در غیر این صورت مانند زلزله باید فوراً آن را بخواند به نحوی که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود، و اگر تأخیر کرد احتیاط مستحب آن است که بعداً بدون نیت ادا و قضا بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، مکلف باید فوراً نماز آیات را بخواند، به نحوی که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود و اگر بدون عذر تأخیر کرد، معصیت کرده و باید هر چه زودتر بخواند و بنا بر احتیاط در وقت خواندن، نیت ادا و قضا نکند.