قرض
قرض عبارت است از تملیک کردن مالی به دیگری به این شکل که پرداختن عین آن مال، یا مثل آن و یا قیمت آن بر عهده او باشد. [۱]
قرض چیست و چه انواعی دارد؟
قرض نه بیع است، نه صلح، نه اجاره، نه هبه و نه ودیعه. چیز دیگری غیر از اینهاست. در تعریف قرض، گاهی گفته اند تملیک به عوض است. البته گفته اند این تعریف، درست نیست. قرض، تملیک به ضمان است؛ یعنی شخص که مال خودش را به دیگری قرض می دهد، با قرض دادن، آن را از ملک خودش خارج کرده و دیگری را مالک آن [ساخته است.] به این دلیل، با بیع و هبه هیچ فرقی نمی کند. بیع، تملیک است و اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر. هبه هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است. قرض هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است، با این تفاوت که در اینجا معاوضه نیست. به عوض قرض، مثل بیع چیزی در ملک قرض دهنده وارد نشده. هبه مطلق هم نیست، بلکه تملیک به ضمان است.1 انواع قرض عبارتند از: یک قرض استنتاجی [وقتی است] که شخص قرض می کند نه برای اینکه [در] خود عین [تصرف ]بکند، بلکه از آن نتیجه گیری نماید.2 دو قرض استهلاکی وقتی است که قرض برای مصرف کردن و برای رفع احتیاجات ضروری زندگی قرض گیرنده باشد.3 سه قرض الحسنه قرض بدون سود [را قرض الحسنه گویند.4] چهار قرض مصرفی، قرض تولیدی گاهی قرض گیرنده برای مصارف زندگی خودش محتاج به قرض است. در این قسم است که قرض ربوی، کمر مدیون را می شکند و قرض الحسنه، مصداق (تراحم) و (اصطناع) معروف است. گاهی مقترض احتیاجی به قرض ندارد، جز اینکه برای توسعه فعالیت های اقتصادی قرض می گیرد. قسم اول را قرض مصرفی و قسم دوم را قرض تولیدی می نا[مند].5 پی نوشتها: 1 . ربا، بانک بیمه،علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 70. 2 . همان، ص 43. 3 .همان. 4 .همان، ص 73. 5 .همان، ص 160. www.irc.ir
قرض نه بیع است، نه صلح، نه اجاره، نه هبه و نه ودیعه. چیز دیگری غیر از اینهاست. در تعریف قرض، گاهی گفته اند تملیک به عوض است. البته گفته اند این تعریف، درست نیست. قرض، تملیک به ضمان است؛ یعنی شخص که مال خودش را به دیگری قرض می دهد، با قرض دادن، آن را از ملک خودش خارج کرده و دیگری را مالک آن [ساخته است.] به این دلیل، با بیع و هبه هیچ فرقی نمی کند. بیع، تملیک است و اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر. هبه هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است. قرض هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است، با این تفاوت که در اینجا معاوضه نیست. به عوض قرض، مثل بیع چیزی در ملک قرض دهنده وارد نشده. هبه مطلق هم نیست، بلکه تملیک به ضمان است.1 انواع قرض عبارتند از: یک قرض استنتاجی [وقتی است] که شخص قرض می کند نه برای اینکه [در] خود عین [تصرف ]بکند، بلکه از آن نتیجه گیری نماید.2 دو قرض استهلاکی وقتی است که قرض برای مصرف کردن و برای رفع احتیاجات ضروری زندگی قرض گیرنده باشد.3 سه قرض الحسنه قرض بدون سود [را قرض الحسنه گویند.4] چهار قرض مصرفی، قرض تولیدی گاهی قرض گیرنده برای مصارف زندگی خودش محتاج به قرض است. در این قسم است که قرض ربوی، کمر مدیون را می شکند و قرض الحسنه، مصداق (تراحم) و (اصطناع) معروف است. گاهی مقترض احتیاجی به قرض ندارد، جز اینکه برای توسعه فعالیت های اقتصادی قرض می گیرد. قسم اول را قرض مصرفی و قسم دوم را قرض تولیدی می نا[مند].5 پی نوشتها: 1 . ربا، بانک بیمه،علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 70. 2 . همان، ص 43. 3 .همان. 4 .همان، ص 73. 5 .همان، ص 160. www.irc.ir
عنوان سوال:
قرض چیست و چه انواعی دارد؟
پاسخ:
قرض نه بیع است، نه صلح، نه اجاره، نه هبه و نه ودیعه. چیز دیگری غیر از اینهاست. در تعریف قرض، گاهی گفته اند تملیک به عوض است. البته گفته اند این تعریف، درست نیست. قرض، تملیک به ضمان است؛ یعنی شخص که مال خودش را به دیگری قرض می دهد، با قرض دادن، آن را از ملک خودش خارج کرده و دیگری را مالک آن [ساخته است.] به این دلیل، با بیع و هبه هیچ فرقی نمی کند. بیع، تملیک است و اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر. هبه هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است. قرض هم اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر است، با این تفاوت که در اینجا معاوضه نیست. به عوض قرض، مثل بیع چیزی در ملک قرض دهنده وارد نشده. هبه مطلق هم نیست، بلکه تملیک به ضمان است.1
انواع قرض عبارتند از:
یک قرض استنتاجی
[وقتی است] که شخص قرض می کند نه برای اینکه [در] خود عین [تصرف ]بکند، بلکه از آن نتیجه گیری نماید.2
دو قرض استهلاکی
وقتی است که قرض برای مصرف کردن و برای رفع احتیاجات ضروری زندگی قرض گیرنده باشد.3
سه قرض الحسنه
قرض بدون سود [را قرض الحسنه گویند.4]
چهار قرض مصرفی، قرض تولیدی
گاهی قرض گیرنده برای مصارف زندگی خودش محتاج به قرض است. در این قسم است که قرض ربوی، کمر مدیون را می شکند و قرض الحسنه، مصداق (تراحم) و (اصطناع) معروف است. گاهی مقترض احتیاجی به قرض ندارد، جز اینکه برای توسعه فعالیت های اقتصادی قرض می گیرد. قسم اول را قرض مصرفی و قسم دوم را قرض تولیدی می نا[مند].5
پی نوشتها:
1 . ربا، بانک بیمه،علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 70.
2 . همان، ص 43.
3 .همان.
4 .همان، ص 73.
5 .همان، ص 160.
www.irc.ir
- [سایر] ولایت چیست و چه انواعی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا صدق و کذب خبر هم دارای انواعی است؟
- [سایر] زعامت سیاسی یعنی چه؟ شرایط آن چیست و چه انواعی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا قرض به شرط قرض، جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قرض دادن به شرط اینکه قرض گیرنده هرماه مبلغی به قرض دهنده بدهد، صحیح است؟
- [سایر] آداب قرض دادن و قرض گرفتن در اسلام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قرض دهنده و قرض گیرنده چه شرائطی باید داشته باشند؟
- [آیت الله سیستانی] اجاره مشروط به قرض، قرض ربوی است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گاهی برخی حیوانات غیر معمول برای معاینه نزد ما آورده میشود که از نظر نجاست و پاکی مورد سئوال است از این جمله نژادهای مخلوطی است که از اختلاط گرگ و سگ ایجاد شده است انواعی از این نوع حیوان که شباهت زیادی به گرگ دارد با توجّه به پاک بودن گرگ بفرمائید این نژاد مخلوط از نظر نجاست وپاکی چه حکمی خواهد داشت؟
- [سایر] اگر صندوق قرض الحسنه ای در برابر دادن قرض به مشتریان، 4 درصد کارمزد بابت حق الزحمه ای که متصدیان صندوق می کشند بردارد، گرفتن این قرض اشکالی دارد؟ در هر صورت آیا رضایت قرض گیرنده شرط است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی کهمیداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب پول قرض کند، باید قرض نماید، ولی کسی که میداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند، بلکه نباید قرض کند.
- [آیت الله بهجت] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که میترسد نتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند قرض را از منافع کسب ادا نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمی تواند از منافع کسب آن قرض را بدهد ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، درصورتی که مال دیگر نداشته باشد می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای زیاد کردن مال، یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند، نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده، از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند از منافع کسب قرض خود را ادا نماید.
- [امام خمینی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند،نمی تواند از منافع کسب، آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند؛ باید قرض نماید؛ ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد؛ واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند ، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد ، واجب نیست قرض کند .
- [آیت الله سبحانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.