در این جا به چند حدیث اشاره می شود تا مشخص شود که اسلام چگونه جبن و ضعف و ترس را محکوم و قوت و قدرت را ستایش کرده است. آن قوت و قدرتی که اسلام ستایش می کند هرگز از فلسفه سر در نمی آورد. پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دوچیز برای مؤمن سزاوار نیست: یکی بخل این که پول به جانش بسته باشد و دیگر، ترس (ترسو بودن) مؤمن ترسو نیست. شجاع و قوی است. پیامبر اکرم در دعای خودش می فرمود: اللّهُمَّ أعوذُ بکَ مِنَ البُخلِ و أعوذُ مِنَ الجُبْن.1 خدایا از دو چیز به تو پناه می برم، از بخل و امساک و از جبن و ترس. علی علیه السلام درباره مؤمن می فرماید: اَلموُمِنُ نَفسُهُ اَصلَبُ مِنَ الصَّله2 روح مؤمن از سنگ خارا سخت تر و محکم تر است. امام صادق علیه السلام فرمود: اِنَّ اللّه عَزَّ و جَلَّ فَوَّضَ اِلی المُؤمِنِ اُمورَةً کُلَّها و لَم یُفَوِّض الَیهِ أنْ یَکونَ ذَلیلاً. خدا اختیار مؤمن را در هر چیز به خود او داده است مگر در یک چیز و آن این است که خوار و ذلیل و (توسری خور) باشد. اما تَسمَعُ قَولَ اللّه تعالی یَقولُ: وَ لِلّهِ العِزُّ وَ لِرَسولِهِ وَ لِلْمُؤمِنینَ. بعد فرمود: فَالمُومِنُ یَکونُ عزیزاً و لا یُکونُ ذَلیلاً مؤمن همواره عزیز است و هیچ گاه تن به خواری نمی دهد. اِنَّ المُؤمِنَ اَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ. مؤمن از کوه بلند پایه تر و منیع تر و عزیزتر است. زیرا [دست کم] یک تکه از کوه را می توان با کلنگ کند، ولی با هیچ کلنگی نمی شود یک قطعه کوچک از روح مؤمن را جدا و روح او را کوچک کرد. اِنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بالمِعْوَلِ وَ المُؤمِنُ لا یُستَقَلُّ مِن دینِهِ شی ء امام باقر علیه السلام می فرماید: خداوند به مؤمن سه خصلت داده است: عزت در دنیا و آخرت، رستگاری در دنیا و آخرت و هیبت در سینه ستم کاران. یعنی مؤمن حالتی دارد که ستم کار در دل خود از او احساس هیبت می کند. چون غیرت هم از قوت است و بی غیرتی از ضعف. احادیث زیادی در این زمینه آمده است. [برای نمونه،] پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: ابراهیم پیغمبر، غیور بود و من از او غیورتر هستم. خدا، بینی آن کسی را که نسبت به مؤمنان و مسلمانان غیرت نمی ورزد قطع کند (جدع به معنی قطع کردن است). درباره سعد غیور فرمود: سعد غیور است و من از او غیورتر هستم و خدا غیور است. مقصود در همه این ها یک چیز است. در هر حال اسلام، به قوت و قدرت دعوت می کند. ببینید علی علیه السلام در نهج البلاغه چقدر به قوت و قدرت دعوت کرده است و هرگز ضعف را شایسته جامعه اسلامی نمی داند. [ایشان ]می فرماید: هرگز به حق نمی توان رسید مگر با جدیت و کوشش و هرگز آدم زبون نمی تواند با ستم مبارزه کند و جلوی آن را بگیرد.3 پی نوشتها: 1 . بحارالانوار، ج 75، ص 301 با اندکی اختلاف . 2 . جامع الصغیر، ج 1، ص 58 . 3 . انسان کامل، صص 266 268 . www.irc.ir
در این جا به چند حدیث اشاره می شود تا مشخص شود که اسلام چگونه جبن و ضعف و ترس را محکوم و قوت و قدرت را ستایش کرده است. آن قوت و قدرتی که اسلام ستایش می کند هرگز از فلسفه سر در نمی آورد. پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
دوچیز برای مؤمن سزاوار نیست: یکی بخل این که پول به جانش بسته باشد و دیگر، ترس (ترسو بودن)
مؤمن ترسو نیست. شجاع و قوی است. پیامبر اکرم در دعای خودش می فرمود:
اللّهُمَّ أعوذُ بکَ مِنَ البُخلِ و أعوذُ مِنَ الجُبْن.1
خدایا از دو چیز به تو پناه می برم، از بخل و امساک و از جبن و ترس.
علی علیه السلام درباره مؤمن می فرماید:
اَلموُمِنُ نَفسُهُ اَصلَبُ مِنَ الصَّله2
روح مؤمن از سنگ خارا سخت تر و محکم تر است.
امام صادق علیه السلام فرمود:
اِنَّ اللّه عَزَّ و جَلَّ فَوَّضَ اِلی المُؤمِنِ اُمورَةً کُلَّها و لَم یُفَوِّض الَیهِ أنْ یَکونَ ذَلیلاً.
خدا اختیار مؤمن را در هر چیز به خود او داده است مگر در یک چیز و آن این است که خوار و ذلیل و (توسری خور) باشد.
اما تَسمَعُ قَولَ اللّه تعالی یَقولُ: وَ لِلّهِ العِزُّ وَ لِرَسولِهِ وَ لِلْمُؤمِنینَ.
بعد فرمود:
فَالمُومِنُ یَکونُ عزیزاً و لا یُکونُ ذَلیلاً
مؤمن همواره عزیز است و هیچ گاه تن به خواری نمی دهد.
اِنَّ المُؤمِنَ اَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ.
مؤمن از کوه بلند پایه تر و منیع تر و عزیزتر است.
زیرا [دست کم] یک تکه از کوه را می توان با کلنگ کند، ولی با هیچ کلنگی نمی شود یک قطعه کوچک از روح مؤمن را جدا و روح او را کوچک کرد.
اِنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بالمِعْوَلِ وَ المُؤمِنُ لا یُستَقَلُّ مِن دینِهِ شی ء
امام باقر علیه السلام می فرماید:
خداوند به مؤمن سه خصلت داده است: عزت در دنیا و آخرت، رستگاری در دنیا و آخرت و هیبت در سینه ستم کاران.
یعنی مؤمن حالتی دارد که ستم کار در دل خود از او احساس هیبت می کند. چون غیرت هم از قوت است و بی غیرتی از ضعف. احادیث زیادی در این زمینه آمده است. [برای نمونه،] پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود:
ابراهیم پیغمبر، غیور بود و من از او غیورتر هستم. خدا، بینی آن کسی را که نسبت به مؤمنان و مسلمانان غیرت نمی ورزد قطع کند (جدع به معنی قطع کردن است).
درباره سعد غیور فرمود:
سعد غیور است و من از او غیورتر هستم و خدا غیور است.
مقصود در همه این ها یک چیز است. در هر حال اسلام، به قوت و قدرت دعوت می کند. ببینید علی علیه السلام در نهج البلاغه چقدر به قوت و قدرت دعوت کرده است و هرگز ضعف را شایسته جامعه اسلامی نمی داند. [ایشان ]می فرماید:
هرگز به حق نمی توان رسید مگر با جدیت و کوشش و هرگز آدم زبون نمی تواند با ستم مبارزه کند و جلوی آن را بگیرد.3
پی نوشتها:
1 . بحارالانوار، ج 75، ص 301 با اندکی اختلاف .
2 . جامع الصغیر، ج 1، ص 58 .
3 . انسان کامل، صص 266 268 .
www.irc.ir
- [سایر] تقوا در منظر نهج البلاغه چه جایگاهی را به خود اختصاص می دهد؟
- [سایر] کار در نگاه دین چه جایگاهی را به خود اختصاص داده است؟
- [سایر] ولایت فقیه چه جایگاهی در روایات دارد ؟
- [سایر] جهاد و مجاهده در قرآن و روایات چه جایگاهی دارد؟
- [سایر] چرا جمهوری اسلامی ایران قائل به صدور انقلاب بود؟ انقلاب اسلامی چه راهکارهایی برای صدور خود برگزیده است؟ قدرت نرم چه جایگاهی در اندیشهی انقلابیون ایران داشت؟ چه حرکتهایی را میتوان از مصادیق قدرت نرم در انقلاب ایران داست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] عید نوروز در روایات و احادیث ما شیعیان و در شرع مقدس اسلام چه جایگاهی دارد؟ و آیا در این باره حدیث و روایتی موجود است؟ و آیا رسم و رسوماتی برای آن تعریف شده است؟
- [آیت الله خامنه ای] جواز شرطبندی در مسابقات تیراندازی، اسبسواری که در روایات وارد شده، تنها به مردان اختصاص دارد یا شامل زنان نیز میشود؟
- [سایر] جهنم چگونه جایگاهی است؟
- [سایر] خیانت چه جایگاهی دارد؟
- [سایر] چرا از علم حدیث شناسی برای شناسایی و حذف حدیث های جعلی که یهود در طول تاریخ توسط کعبالاحبار و ابوهریره و ... وارد اسلام شده و آسیب بسیار زیادی هم زده استفاده نمی شود؟ در این شرایطی که غرب تمام قدرت خود را صرف پروژه اسلام گریزی و اسلام هراسی می کند، ما حتی به خودمان زحمت حذف این احادیث جعلی را هم نمی دهیم!
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر معلوم باشد که حوض مسجدی اختصاص به نمازگزار در آن مسجد دارد، کسی که نمی خواهد در آن مسجد نماز بخواند، نمی تواند در آن حوض وضو بگیرد و اگر اختصاص هم معلوم نباشد، احوط این است که از آن وضو نگیرد مگر این که از وضوی کسانی که نمی خواهند در آن مسجد نماز بخوانند و بطور معمول از آن وضو می گیرند اطمینان به عدم اختصاص حاصل شود.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه در جلسهای نسبت به شخص مؤمنی غیبت شود و یکی از استثناهایی که در مسأله قبل بیان شد وجود نداشته باشد، علاوه بر این که گوشدادن به آن حرام است، بر هر فردی که قدرت دارد واجب است آن غیبت را ردّ کند و از آن مؤمن دفاع نماید. در روایات اسلامی آمده است: (هر کس قدرت دفاع از برادر مؤمن خود را که مورد غیبت و ستم قرار گرفته داشته باشد و دفاع نکند و در اثر سکوت او آن مؤمن ذلیل شود، خداوند او را در دنیا و آخرت ذلیل خواهد کرد).(1)
- [آیت الله مظاهری] لباس زنانه نظیر پیراهن و دامن زنانه که مختصّ به زنهاست، برای مردها حرام است، و لباس مردانه نظیر کت و شلوار مردانه که اختصاص به مردها دارد، برای زنها حرام است، و اصلاح زنانه به گونهای که مختصّ به زنهاست، برای مردها حرام است، و اصلاح مردانه به گونهای که اختصاص به مردها دارد، برای زنها حرام میباشد.
- [آیت الله مظاهری] در قرض باید همان را که گرفته است پس بدهد، جنس باشد یا پول. بنابراین اگر یک من گندم یا ده مثقال طلا و مانند اینها قرض بگیرد، باید همان یک من گندم یا ده مثقال طلا را بدهد و زیادتر دادن ربا و حرام است. و همچنین اگر صد هزار تومان قرض گرفت، باید در وقتِ ادا همان یک صد هزار تومان را بدهد و زیادتر دادن ربا و حرام است. گرچه آن صد هزار تومان در وقتِ ادا افت کرده باشد و قدرت خریدِ آن کم شده باشد. ولی در غیر قرض باید قدرت خرید مراعات شود. بنابراین مهریه و نظیر مهریه اگر افت کرده باشد و قدرت خریدِ آن کم شده باشد، باید قدرت خرید مراعات شود و به پولِ روز ادا شود. همچنین است در غصب و نظیر آن. مثلاً اگر ده هزار تومان از کسی نزد او باشد و ندهد و قدرت خرید کم شود، باید در وقتِ ادا، قدرت خرید مراعات شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چون برخی از مباحث غنیمت به زمان حضور امام معصوم(علیه السلام)اختصاص دارد، از آوردن آن خود داری می شود.
- [آیت الله مظاهری] رفع صفات رذیله، گرچه عملی بر طبق آن انجام ندهد، اگر قدرت بر رفع داشته باشد، واجب مؤکّد، و ترک این واجب چنانکه گفته شد از محرّمات است، و باید علاوه بر اینکه مانع سر زدن عملی از آن شود، با آن مبارزه کند تا ریشهاش را قطع کند، و این کار، گرچه مشکل است ولی از اوجب واجبات است، و ثواب این مبارزه از جهاد بالاتر است و از این رو در روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) (جهاد اکبر) نامیده شده است.
- [آیت الله بهجت] سن بلوغ دختر تمام شدن نُه سال قمری است، ولی تکالیفی که قدرت بر انجام آن نداشته باشد، مثل روزه، از جهت عدم قدرت ساقط است، ولی بعداً باید قضا نماید. ولی اگر میتواند در همان رمضان بهطور منفصل انجام دهد باید انجام دهد.
- [آیت الله اردبیلی] یادگرفتن و یاددادن علوم و صنایعی که مورد نیاز مردم است و موجب عظمت و قدرت مسلمانان در برابر کفّار میباشد، بر همه افراد واجب کفایی است.
- [آیت الله بهجت] بر پسر یا دختری که تازه بالغ شدهاند و قدرت بر روزه گرفتن ندارند، روزه واجب نیست و کفاره هم ندارد، ولی قضا دارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مسلمانان مطلع شوند که اجانب میخواهند بر بلاد مسلمین استیلا پیدا کنند، چنانچه قدرت داشته باشند واجب است از نفوذ آنها جلوگیری کنند.