جمهوری اسلامی ایران، نظام ویژهای است که گذشته از قوّه مقنّنه (مجلس شورای اسلامی) و ‌قوه قضائیه و قوه مجریّه، نهاد برتر و فائقی دارد به نام ولایت فقیه. نظام کشورهای دیگر، یا سلطنتی است و ‌یا جمهوری است و از سوی دیگر، انطباق تمام قوانین و مقررات و آیینهای آنان، بر اساس اندیشههای محض ‌بشری یا تلفیق و التقاط و ترکیب نامیمونی است از آراء انسانی و رهآوردهای وحی الهی؛ و همچنین، پایه ‌اساسی آنان، آزادی و رهایی مطلق یا ملفّق آحاد جامعه و مسؤولان نظام از هر قید شرعی است؛ در حالی ‌که نظام اسلامی ایران، طبق اصل دوم و چهارم و سایر اصول مهم قانون اساسی، بر پایه ایمان به توحید، ‌نبوّت، معاد، عدل الهی، امامت مستمر، کرامت و ارزش والای انسان، و آزادی توأم با مسؤولیت او در برابر خدا ‌استوار است.‌ بدیهی است که چنین نظام الهی انسانی، در وهله نخست، نیازمند رهبری و مدیریت کارشناس دینی دانا، ‌باتقوا، امین، و مدیر و مدبّر میباشد تا کشور را بر اساس دینِ پذیرفته شده جامعه اداره کند و در وهله دوم، ‌نیازمند کارشناسان فقاهت و عدالت است که در دو مرحله (حدوث) و (بقاء)، محققانه، سنت و سیرت ‌رهبری را بررسی و مراقبت کنند و البتّه در چنین نظامی، مردم نیز بر اساس اصل هشتم قانون اساسی، ‌عهدهدار دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر متقابل میان دولت و ملّت میباشند.‌ اینکه در قانون اساسی ایران، حق انحلال مجلس شورای اسلامی برای رهبری نظام اسلام پیشبینی نشده ‌است در حالی که این حق برای مسؤولان درجه اول برخی از کشورها وجود دارد نشانگر آن است که ‌صبغه آزادی، حاکمیّت ملّی، اتکاء به آراء عمومی، و حق ملّت در جمهوری اسلامی ایران، رنگینتر از دیگر ‌کشورهاست و وجود نهاد برتری برای مراقبت ویژه در ثبوت و سقوط رهبری، خود دلیل حاکمیت عمومی بر ‌پایههای ایمان و لوازم آن در جمهوری اسلامی ایران میباشد.‌ بنابراین، وجود مجلس خبرگان با ویژگیهای خاص خود، در کشورهای غیر دینی بیمانند است، لیکن وجود ‌نهادی که معادل آن باشد، محتمل و قابل فحص و بررسی است.‌ ‌‌ ‌ ‌مأخذ: ( آیةالله جوادی آملی ، ولایت فقیه ، ص 449، 450)‌
آیا مجلس خبرگان، در جهانِ امروز مشابهی دارد؟
جمهوری اسلامی ایران، نظام ویژهای است که گذشته از قوّه مقنّنه (مجلس شورای اسلامی) و قوه قضائیه و قوه مجریّه، نهاد برتر و فائقی دارد به نام ولایت فقیه. نظام کشورهای دیگر، یا سلطنتی است و یا جمهوری است و از سوی دیگر، انطباق تمام قوانین و مقررات و آیینهای آنان، بر اساس اندیشههای محض بشری یا تلفیق و التقاط و ترکیب نامیمونی است از آراء انسانی و رهآوردهای وحی الهی؛ و همچنین، پایه اساسی آنان، آزادی و رهایی مطلق یا ملفّق آحاد جامعه و مسؤولان نظام از هر قید شرعی است؛ در حالی که نظام اسلامی ایران، طبق اصل دوم و چهارم و سایر اصول مهم قانون اساسی، بر پایه ایمان به توحید، نبوّت، معاد، عدل الهی، امامت مستمر، کرامت و ارزش والای انسان، و آزادی توأم با مسؤولیت او در برابر خدا استوار است. بدیهی است که چنین نظام الهی انسانی، در وهله نخست، نیازمند رهبری و مدیریت کارشناس دینی دانا، باتقوا، امین، و مدیر و مدبّر میباشد تا کشور را بر اساس دینِ پذیرفته شده جامعه اداره کند و در وهله دوم، نیازمند کارشناسان فقاهت و عدالت است که در دو مرحله (حدوث) و (بقاء)، محققانه، سنت و سیرت رهبری را بررسی و مراقبت کنند و البتّه در چنین نظامی، مردم نیز بر اساس اصل هشتم قانون اساسی، عهدهدار دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر متقابل میان دولت و ملّت میباشند. اینکه در قانون اساسی ایران، حق انحلال مجلس شورای اسلامی برای رهبری نظام اسلام پیشبینی نشده است در حالی که این حق برای مسؤولان درجه اول برخی از کشورها وجود دارد نشانگر آن است که صبغه آزادی، حاکمیّت ملّی، اتکاء به آراء عمومی، و حق ملّت در جمهوری اسلامی ایران، رنگینتر از دیگر کشورهاست و وجود نهاد برتری برای مراقبت ویژه در ثبوت و سقوط رهبری، خود دلیل حاکمیت عمومی بر پایههای ایمان و لوازم آن در جمهوری اسلامی ایران میباشد. بنابراین، وجود مجلس خبرگان با ویژگیهای خاص خود، در کشورهای غیر دینی بیمانند است، لیکن وجود نهادی که معادل آن باشد، محتمل و قابل فحص و بررسی است.
مأخذ: ( آیةالله جوادی آملی ، ولایت فقیه ، ص 449، 450)
- [سایر] با توجه به اینکه مقام رهبری، ولی امر مسلمین جهان است؛ چرا برخی از عالمان سایر کشورهای مسلمان، عضو مجلس خبرگان نیستند؟
- [سایر] با توجه به اینکه مقام رهبری، ولی امر مسلمین جهان است؛ چرا برخی از عالمان سایر کشورهای مسلمان، عضو مجلس خبرگان نیستند؟
- [سایر] در فرض وقوع هم زمان عزل رهبری از سوی مجلس خبرگان و انحلال مجلس خبرگان به وسیله رهبر، کدام یک مقدم است؟
- [سایر] در فرض وقوع همزمان عزل رهبری از سوی مجلس خبرگان و انحلال مجلس خبرگان به وسیله رهبر، کدام یک مقدم است؟
- [سایر] در فرض وقوع هم زمان عزل رهبری از سوی مجلس خبرگان وانحلال مجلس خبرگان به وسیله رهبر، کدام یک مقدم است؟
- [سایر] ضرورت وجود مجلس خبرگان چیست؟
- [سایر] در مجلس خبرگان چه گذشت؟
- [سایر] آیا بانوان می توانند نماینده مجلس خبرگان رهبری شوند؟
- [سایر] آیا بانوان میتوانند نماینده مجلس خبرگان رهبری شوند؟
- [سایر] اعضای حال حاضر مجلس خبرگان رهبری چند نفر می باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] شرکت در مجالس گناه از هر قبیل و به هر شکل که باشد حرام است، مگر این که به نحوی بتواند اهل مجلس را نیز از گناه بازدارد یا واجب مسلّمتری را انجام دهد و یا مانع گناه بزرگتری شود و اگر انسان احتمال ندهد که مجلس گناه باشد و پس از شرکت متوجّه گناه بودن آن شود، چنانچه نتواند نهی از منکر نماید یا نهی او مؤثر نباشد، باید مجلس را ترک کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن به عقیده مأموم یقینی باشد میخواند، میشود به او اقتدا کرد، ولی اگر به عقیده مأموم یقینی نباشد، نمیشود اقتدا نمود؛ مگر در برخی صورتهای خاص؛ مثل آن که مأموم و کسی که امام نماز قضای او را میخواند، احتیاط مشابهی داشته باشند، چنانچه در مسأله قبل توضیح داده شد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی وارد مجلس شود و به جمعیت سلام کند جواب او بر همه واجب است، ولی اگر یک نفر جواب دهد کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اذان و اقامه صدا در گلو بیندازد چنانچه غنا شود یعنی به طور اوازخوانی که در مجلس لهو معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است و اگر غنا نشود مکروه است
- [آیت الله مظاهری] در احکام خرید و فروش گفته شد که دریازده مورد میتوان معامله را فسخ کرد، در تمام این یازده مورد صلح را نیز میتوان فسخ کرد مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قسم میخورد باید بالغ، عاقل، رشید، مختار و معتقد به قسم باشد و به طور قطع و جدّ و جزم قسم بخورد و در مجلس قضاوت بعد از خواستن قاضی باشد.
- [آیت الله مظاهری] در احکام خرید و فروش گفته شد که در یازده مورد میتوان معامله را فسخ کرد، در تمام آن یازده مورد، اجاره را نیز میتوان فسخ کرد مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود؛ یعنی به طور آواز خوانی که در مجلس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید؛ حرام است و اگر اینطور نشود مکروه می باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بگرداند چنانچه غنا شود یعنی به طور آواز خوانی که در مجلس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است . و اگر غنا نشود مکروه میباشد .
- [آیت الله خوئی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنانچه غنا شود یعنی به طور آوازخوانی که در مجلس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است، و اگر غنا نشود مکروه میباشد.