امام علی علیه‌السلام فرمودند : غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ و بَعدَهُ ؛ زِیادَةٌ فِی العُمُرِ . شستن دست‌ها پیش و پس از غذا خوردن ، [موجب ] فزونی عمر است. الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه‌السلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 ، عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهم‌السلام وفیهما (الرزق) بدل (العمر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 102 ********** امام صادق علیه‌السلام فرمودند : اِغسِلوا أیدِیَکُم قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛ فَإِنَّهُ یَنفِی الفَقرَ ، و یَزیدُ فِی العُمُرِ . دست‌هایتان را پیش و پس از غذا خوردن بشویید ، که فقر را می‌بَرَد و بر عمر می‌افزاید. المحاسن، جلد 2، صفحه 202 ، حدیث 1594 ، الدعوات ، صفحه 142، حدیث 365 عن و فیه (غسل الیدین قبل الطعام وبعده ؛ زیادة فی الرزق و یجلو البصر و یذهبان الفقر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 20 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 102 . در الخصال والمحاسن به جای (عمر) ، (روزی) آمده است . ********** پیامبر اکرم صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله فرمودند : الوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ یَنفِی الفَقرَ ، وبَعدَهُ یَنفِی الهَم ، ویُصِحُّ البَصَرَ . شستن دست پیش از غذا خوردن ، فقر را می‌زداید ، و پس از غذا خوردن ، غم و اندوه را می‌بَرَد و چشم را سلامت می‌بخشد. فی الدعوات ومسند الشهاب وبحار الأنوار : (اللمم) بدل (الهمّ). واللمم طرف من الجنون ، وأصله فی کلامهم المقاربة للشیء (بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364).مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 301 ، حدیث 950 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 364 ولیس فیه (ویصحّ البصر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 42 ؛ مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 205 ، حدیث 310 عن سهل بن إبراهیم المروزی عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم‌السلام عنه صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 304 ********** امام علی علیه‌السلام فرمودند : غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ . . . یَجلُو البَصَرَ . شستن دست‌ها پیش و پس از خوردن غذا... دیده را جلا می‌دهد. الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه‌السلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 306 ********** پیامبر اکرم صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله فرمودند : إنَّ الوُضوءَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ شِفاءٌ فِی الجَسَدِ ، ویُمنٌ فِی الرِّزقِ . شستن [دست‌ها] پیش و پس از غذا ، شفایی برای تن و مایه برکت در روزی است . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1591 عن معاویة بن عمّار عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 17 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66 در متن عربی ، واژه (وضو) به‌کار رفته است که در اصل ، به معنای تمیزی و پاکی است. می‌گویی: وَضُؤَ، یَوْضُؤُ وَضاءَةً . البتّه در شرع، (وضو) ، نامی برای (طهارت جستن و آماده شدن برای نماز) شده است و می‌گویی : تَوَضَّأْتُ (وضو گرفتم). نیز واژه (وَضوء) به معنای آبی است که شخص با آن وضو می‌گیرد . در این حدیث ، واژه (وُضوء) به همان معنای لغوی خود ، یعنی پاکیزگی و تمیزی ، به کار رفته و کنایه از شستن دست‌هاست (بحار الأنوار : جلد 66 صفحه 364) . همچنین ، ر .ک : حدیث 1285 . ********** پیامبر اکرم صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله فرمودند : الوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ یَنفِی الفَقرَ ، وبَعدَهُ یَنفِی الهَم ، ویُصِحُّ البَصَرَ. شستن [دست‌ها] پیش از غذا ، فقر را دور می‌کند و شستن [ دست‌ها ] پس از غذا ، اندوه را می‌راند و چشم را سلامت می‌دهد . فی الدعوات ومسند الشهاب وبحار الأنوار : (اللمم) بدل (الهمّ). واللمم : طرف من الجنون ، وأصله فی کلامهم المقاربة للشیء (بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364).مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 301 ، حدیث 950 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 364 ولیس فیه (ویصحّ البصر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 42 ؛ مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 205 ، حدیث 310 عن سهل بن إبراهیم المروزی عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم‌السلام عنه صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66 در الدعوات، مسند الشهاب و بحار الأنوار ، به جای (الهَمّ (اندوه)) واژه (اللمم) آمده که به معنای (نوعی دیوانگی) است. اصل این واژه در زبان عربی ، برای دلالت بر (نزدیک شدن یا نزدیک بودن به چیزی) به کار رفته است (بحار الأنوار : جلد 66 صفحه 364). ********** الأمالی عن هشام بن سالم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم‌السلام : قالَ رَسولُ اللّه‌ِ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن سَرَّهُ أن یَکثُرَ خَیرُ بَیتِهِ فَلیَتَوَضَّأ عِندَ حُضورِ طَعامِهِ ، ومَن تَوَضَّأَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ عاشَ فی سَعَةٍ مِن رِزقِهِ، وعوفِیَ مِنَ البَلاءِ فی جَسَدِهِ. قالَ هِشامُ بنُ سالِمٍ : قالَ لِیَ الصّادِقُ علیه‌السلام : یا هِشامَ بنَ سالِمٍ ، الوُضوءُ هاهُنا غَسلُ الیَدِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ . الأمالی- به نقل از هشام بن سالم ، از امام صادق علیه‌السلام ، از پدرانش علیهم‌السلام -: (پیامبر خدا فرمود : هر کس از این خرسند می‌شود که خیر و برکت خانه‌اش بسیار باشد ، در هنگام آورده شدن غذا وضو بسازد ؛ و هر کس پیش و پس از غذا وضو بسازد ، در گشایشِ روزی بِزیَد و از هر بلایی در تن خویش ، برکنار باشد) . هشام بن سالم گفت : امام صادق علیه‌السلام به من فرمود : (ای هشام بن سالم ! مقصود از "وضو" در این‌جا ، شستن دست‌ها پیش و پس از غذاست) . الأمالی للطوسی ، صفحه 590 ، حدیث 1225 ، تهذیب الأحکام ، جلد 9 ، صفحه 97 ، حدیث 423 عن القدّاح عن الإمام الصادق علیه‌السلام ،الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 1 عن ابن القدّاح کلاهما نحوه وح 4 عن السکونی وکلاهما عن الإمام الصادق علیه‌السلام ، کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 358 ، حدیث 4264 وفیهما صدره إلی (طعامه) وح 4265 نحوه ،المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 200 ، حدیث 1588 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 40 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66 ********** امام علی علیه‌السلام فرمودند : غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ زِیادَةٌ فِی العُمُرِ ، وإماطَةٌ لِلغَمَرِ عَنِ‌الثِّیابِ ، ویَجلُو البَصَرَ . شستن دست‌ها پیش و پس از غذا ، موجب فزون شدن عمر است و سبب زدودن چربی از جامه‌هاست و دیده را نیز جلا می‌دهد . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه‌السلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهم‌السلام وفیهما (الرزق) بدل (العمر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 وراجع الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 365 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 70 در الخصال والمحاسن ، به جای (عمر) ، واژه (روزی) آمده است . ********** امام صادق علیه‌السلام فرمودند : اِغسِلوا أیدِیَکُم قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛ فَإِنَّهُ یَنفِی الفَقرَ ، و یَزیدُ فِی العُمُرِ . دست‌هایتان را پیش و پس از غذا بشویید ؛ چرا که فقر را می‌برد و بر عمر می‌افزاید . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 202 ، حدیث 1594 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 365 عن و فیه (غسل الیدین قبل الطعام و بعده زیادة فی الرزق و یجلو البصر و یذهبان الفقر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 20 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 70 در الدعوات از امام علی علیه‌السلام چنین آمده است : (شستن دستان پیش و پس از غذا ، موجب فزونیِ روزی است، دیده را جلا می‌دهد و فقر را از میان می‌برد) . www.hadithcity.com
امام علی علیهالسلام فرمودند :
غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ و بَعدَهُ ؛ زِیادَةٌ فِی العُمُرِ .
شستن دستها پیش و پس از غذا خوردن ، [موجب ] فزونی عمر است.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیهالسلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 ، عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهمالسلام وفیهما (الرزق) بدل (العمر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 102
**********
امام صادق علیهالسلام فرمودند :
اِغسِلوا أیدِیَکُم قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛ فَإِنَّهُ یَنفِی الفَقرَ ، و یَزیدُ فِی العُمُرِ .
دستهایتان را پیش و پس از غذا خوردن بشویید ، که فقر را میبَرَد و بر عمر میافزاید.
المحاسن، جلد 2، صفحه 202 ، حدیث 1594 ، الدعوات ، صفحه 142، حدیث 365 عن و فیه (غسل الیدین قبل الطعام وبعده ؛ زیادة فی الرزق و یجلو البصر و یذهبان الفقر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 20 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 102 . در الخصال والمحاسن به جای (عمر) ، (روزی) آمده است .
**********
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند :
الوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ یَنفِی الفَقرَ ، وبَعدَهُ یَنفِی الهَم ، ویُصِحُّ البَصَرَ .
شستن دست پیش از غذا خوردن ، فقر را میزداید ، و پس از غذا خوردن ، غم و اندوه را میبَرَد و چشم را سلامت میبخشد.
فی الدعوات ومسند الشهاب وبحار الأنوار : (اللمم) بدل (الهمّ). واللمم طرف من الجنون ، وأصله فی کلامهم المقاربة للشیء (بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364).مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 301 ، حدیث 950 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 364 ولیس فیه (ویصحّ البصر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 42 ؛ مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 205 ، حدیث 310 عن سهل بن إبراهیم المروزی عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهمالسلام عنه صلی الله علیه و آله و سلّم دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 304
**********
امام علی علیهالسلام فرمودند :
غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ . . . یَجلُو البَصَرَ .
شستن دستها پیش و پس از خوردن غذا... دیده را جلا میدهد.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیهالسلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهمالسلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 306
**********
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند :
إنَّ الوُضوءَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ شِفاءٌ فِی الجَسَدِ ، ویُمنٌ فِی الرِّزقِ .
شستن [دستها] پیش و پس از غذا ، شفایی برای تن و مایه برکت در روزی است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1591 عن معاویة بن عمّار عن الإمام الصادق عن آبائه علیهمالسلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 17 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66 در متن عربی ، واژه (وضو) بهکار رفته است که در اصل ، به معنای تمیزی و پاکی است. میگویی: وَضُؤَ، یَوْضُؤُ وَضاءَةً . البتّه در شرع، (وضو) ، نامی برای (طهارت جستن و آماده شدن برای نماز) شده است و میگویی : تَوَضَّأْتُ (وضو گرفتم). نیز واژه (وَضوء) به معنای آبی است که شخص با آن وضو میگیرد . در این حدیث ، واژه (وُضوء) به همان معنای لغوی خود ، یعنی پاکیزگی و تمیزی ، به کار رفته و کنایه از شستن دستهاست (بحار الأنوار : جلد 66 صفحه 364) . همچنین ، ر .ک : حدیث 1285 .
**********
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند :
الوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ یَنفِی الفَقرَ ، وبَعدَهُ یَنفِی الهَم ، ویُصِحُّ البَصَرَ.
شستن [دستها] پیش از غذا ، فقر را دور میکند و شستن [ دستها ] پس از غذا ، اندوه را میراند و چشم را سلامت میدهد .
فی الدعوات ومسند الشهاب وبحار الأنوار : (اللمم) بدل (الهمّ). واللمم : طرف من الجنون ، وأصله فی کلامهم المقاربة للشیء (بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364).مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 301 ، حدیث 950 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 364 ولیس فیه (ویصحّ البصر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 42 ؛ مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 205 ، حدیث 310 عن سهل بن إبراهیم المروزی عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهمالسلام عنه صلی الله علیه و آله و سلّم ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66 در الدعوات، مسند الشهاب و بحار الأنوار ، به جای (الهَمّ (اندوه)) واژه (اللمم) آمده که به معنای (نوعی دیوانگی) است. اصل این واژه در زبان عربی ، برای دلالت بر (نزدیک شدن یا نزدیک بودن به چیزی) به کار رفته است (بحار الأنوار : جلد 66 صفحه 364).
**********
الأمالی عن هشام بن سالم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهمالسلام :
قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله و سلّم : مَن سَرَّهُ أن یَکثُرَ خَیرُ بَیتِهِ فَلیَتَوَضَّأ عِندَ حُضورِ طَعامِهِ ، ومَن تَوَضَّأَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ عاشَ فی سَعَةٍ مِن رِزقِهِ، وعوفِیَ مِنَ البَلاءِ فی جَسَدِهِ.
قالَ هِشامُ بنُ سالِمٍ : قالَ لِیَ الصّادِقُ علیهالسلام : یا هِشامَ بنَ سالِمٍ ، الوُضوءُ هاهُنا غَسلُ الیَدِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ .
الأمالی- به نقل از هشام بن سالم ، از امام صادق علیهالسلام ، از پدرانش علیهمالسلام -: (پیامبر خدا فرمود : هر کس از این خرسند میشود که خیر و برکت خانهاش بسیار باشد ، در هنگام آورده شدن غذا وضو بسازد ؛ و هر کس پیش و پس از غذا وضو بسازد ، در گشایشِ روزی بِزیَد و از هر بلایی در تن خویش ، برکنار باشد) .
هشام بن سالم گفت : امام صادق علیهالسلام به من فرمود : (ای هشام بن سالم ! مقصود از "وضو" در اینجا ، شستن دستها پیش و پس از غذاست) .
الأمالی للطوسی ، صفحه 590 ، حدیث 1225 ، تهذیب الأحکام ، جلد 9 ، صفحه 97 ، حدیث 423 عن القدّاح عن الإمام الصادق علیهالسلام ،الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 1 عن ابن القدّاح کلاهما نحوه وح 4 عن السکونی وکلاهما عن الإمام الصادق علیهالسلام ، کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 358 ، حدیث 4264 وفیهما صدره إلی (طعامه) وح 4265 نحوه ،المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 200 ، حدیث 1588 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق عن آبائه علیهمالسلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 364 ، حدیث 40 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 66
**********
امام علی علیهالسلام فرمودند :
غَسلُ الیَدَینِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ زِیادَةٌ فِی العُمُرِ ، وإماطَةٌ لِلغَمَرِ عَنِالثِّیابِ ، ویَجلُو البَصَرَ .
شستن دستها پیش و پس از غذا ، موجب فزون شدن عمر است و سبب زدودن چربی از جامههاست و دیده را نیز جلا میدهد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 290 ، حدیث 3 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیهالسلام ، الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 201 ، حدیث 1589 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهمالسلام وفیهما (الرزق) بدل (العمر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 353 ، حدیث 6 وراجع الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 365 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 70 در الخصال والمحاسن ، به جای (عمر) ، واژه (روزی) آمده است .
**********
امام صادق علیهالسلام فرمودند :
اِغسِلوا أیدِیَکُم قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛ فَإِنَّهُ یَنفِی الفَقرَ ، و یَزیدُ فِی العُمُرِ .
دستهایتان را پیش و پس از غذا بشویید ؛ چرا که فقر را میبرد و بر عمر میافزاید .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 202 ، حدیث 1594 ، الدعوات ، صفحه 142 ، حدیث 365 عن و فیه (غسل الیدین قبل الطعام و بعده زیادة فی الرزق و یجلو البصر و یذهبان الفقر) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ، حدیث 20 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 70 در الدعوات از امام علی علیهالسلام چنین آمده است : (شستن دستان پیش و پس از غذا ، موجب فزونیِ روزی است، دیده را جلا میدهد و فقر را از میان میبرد) .
www.hadithcity.com
- [سایر] شستن دستها قبل و بعد از غذا خوردن چه فایده ای دارد؟
- [سایر] خلال کردن پس از خوردن غذا چه فوایدی دارد؟
- [سایر] کم خوردن چه فوایدی دارد؟
- [سایر] خوردن پنیر با خربزه چه فوایدی دارد؟
- [سایر] ناشتا خوردن بِه چه فوایدی دارد؟
- [سایر] ناشتا خوردن سویق خشک چه فوایدی دارد؟
- [سایر] آداب غذا خوردن چیست؟
- [سایر] خوردن خردل با غذا چه خاصیتی دارد؟
- [سایر] کم خوردن غذا به طوری که موجب ضعف شود، چه حکمی دارد؟ آیا کم غذا خوردن می تواند راه رسیدن به مدارج علمی و معنوی باشد؟
- [سایر] چه وقت دست از غذا خوردن بکشیم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چند چیز در غذا خوردن مستحب است: اوّل: هر دو دست را پیش از غذا بشوید. دوّم: بعد از غذا دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند. سوّم: میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن و بعد از همه دست بکشد. چهارم: در اول غذا بسم الله بگوید ولی اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد، در وقت خوردن هر کدام آنها گفتن بسم الله مستحب است. پنجم: با دست راست غذا بخورد. ششم: اگر چند نفر سر یک سفره نشسته اند هر کسی از غذای جلوی خودش بخورد. هفتم: لقمه را کوچک بردارد. هشتم: با عجله غذا نخورد و غذا خوردن را طول بدهد. نهم: غذا را خوب بجود. دهم: بعد از غذا خداوند عالم را حمد کند. یازدهم: بعد از غذا خلال نماید و باقیمانده غذا را از لای دندانها بیرون آورده و دهان را بشوید و مسواک کند. دوازدهم: از دور ریختن مواد غذائی خود داری کند ولی اگر در بیابان غذا بخورد، مستحب است آنچه می ریزد برای پرندگان و حیوانات بگذارد. سیزدهم: در اول روز و اول شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد. چهاردهم: بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پای راست را روی پای چپ بیندازد. پانزدهم: در اول غذا و آخر آن نمک بخورد. شانزدهم: میوه ها و سبزیجات را پیش از خوردن با آب بشوید. هفدهم: تا بتواند بر سر سفره میهمان داشته باشد. هیجدهم: هنگام غذا خوردن بنشیند و غذا بخورد. چیزهایی که در غذا خوردن مکروه است
- [امام خمینی] وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد، لیکن برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد. و یا این که مقداری از دست چپ را باقی گذارد تا آن را با دست راست، ترتیبی بشوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] چند چیز در غذا خوردن مستحب است اول هردو دست را پیش از غذا خوردن بشوید دوم بعد از غذا خوردن هر دو دست خودرا بشوید و با دستمال خشک کند سوم میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن کند و بعد از همه دست بکشد و پیش از غذا خوردن اول میزبان دست خودرا بشوید بعد کسی که طرف راست او نشسته و همین طور تا برسد به کسی که طرف چپ او نشسته و بعد از غذا خوردن اول کسی که طرف چپ میزبان نشسته دست خودرا بشوید و همینطور تا به میزبان برسد چهارم در اول غذا خوردن بسم الله بگوید ولی اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد در وقت خوردن هرکدام انها گفتن بسم الله مستحب است پنجم با دست راست غذا بخورد ششم با سه انگشت یا بیشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد هفتم اگر چند نفر سر یک سفره نشسته اند هرکسی از غذای جلوی خودش بخورد هشتم لقمه را کوچک بردارد نهم سر سفره زیاد بنشیند و غذا خوردن را طول بدهد دهم غذا را خوب بجود یازدهم بعد از غذا خوردن خداوند عالم را حمد کند دوازدهم انگشتهارا بلیسد سیزدهم بعد از غذا خوردن خلال نماید ولی با چوب انار و ریحان و نی و برگ درخت خرما خلال نکند چهاردهم انچه بیرون سفره می ریزد جمع کند و بخورد ولی اگر در بیابان غذا بخورد مستحب است انچه می ریزد برای پرندگان و حیوانات بگذارد پانزدهم در اول روز و در اول شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد شانزدهم بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پای راست را روی پای چپ بیندازد هفدهم در اول غذا و اخر ان نمک بخورد هیجدهم میوه را پیش از خوردن با اب بشوید
- [امام خمینی] چند چیز در غذا خوردن مکروه است: اول: در حال سیری غذا خوردن. دوم: پر خوردن و در خبر است که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید. سوم: نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم:
- [آیت الله مظاهری] یازده کار در غذا خوردن مکروه است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوّم: پر خوردن، و در خبر است که خداوند عالم از شکم پر بدش میآید. سوّم: نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن غذا. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: پاره کردن نان با کارد. هشتم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. نهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دهم: پوست کندن میوههایی که با پوست خورده میشود. یازدهم: دور انداختن میوه پیش از آنکه کاملاً آن را بخورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چند چیز در غذا خوردن مذموم است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوم: پر خوردن و در حدیثی وارد شده که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید. سوم: نگاهکردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن چیزی که میخورد یا میآشامد. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: خوردن با دست چپ مگر در مورد انگور و انار که با دست چپ خوردن آنها مذموم نیست. هشتم: غذا خوردن با دو انگشت. نهم: پاره کردن نان با کارد. دهم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. یازدهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دوازدهم: بیپوست خوردن میوههایی که با پوست خورده میشود. سیزدهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آن را بخورد، البتّه اگر مقدار قابل توجّهی از میوه باقی مانده باشد اسراف است و حرام. آداب آشامیدن
- [آیت الله فاضل لنکرانی] راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، بنابراین اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است. شرط یازدهم: شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد، و اگر دیگری او را وضو دهد، و یا کمک کند، وضو باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] چند چیز در غذا خوردن مستحّب است : اوّل : هر دو دست را پیش از غذا بشوید . دوّم : بعد از غذا دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند . سوّم : میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن کند و بعد از همه دست بکشد و پیش از غذا اوّل میزبان دست خود را بشوید ، بعد کسی که طرف راست او نشسته و همینطور تا برسد به کسی که طرف چپ او نشسته و بعد از غذا اوّل کسی که طرف چپ میزبان نشسته دست خود را بشوید و همینطور تا به طرف راست میزبان برسد . چهارم : در اوّلِ غذا بِسْمِ اَللهِ بگوید ولی اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد ، در وقت خوردن هر کدام آنها گفتن بِسْمِ اَللهِ مستحّب است .پنجم : با دست راست غذا بخورد . ششم : با سه انگشت یا بیشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد . هفتم : اگر چند نفر سر یک سفره نشسته اند هر کسی از غذای جلوی خودش بخورد . هشتم : لقمه را کوچک بردارد . نهم : سر سفره زیاد بنشیند و غذا خوردن را طول بدهد . دهم : غذا را خوب بجود . یازدهم : بعد از غذا خداوند عالم را حمد کند . دوازدهم : انگشتها را بلیسد . سیزدهم : بعد از غذا خلال نماید ، ولی با چوب انار یا چوب ریحان و نی برگ درخت خرما خلال نکند . چهاردهم : آنچه بیرون سفره می ریزد جمع کند و بخورد ، ولی اگر در بیابان غذا بخورد ، مستحّب است آنچه میریزد ، برای پرندگان و حیوانات بگذارد . پانزدهم : در اوّل روز و اوّل شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد . شانزدهم : بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پای راست را روی پای چپ بیندازد . هفدهم : در اوّل غذا و آخر آن نمک بخورد . هیجدهم : میوه را پیش از خوردن با آب بشوید . چیزهائی که در غذا خوردن مکروه است
- [آیت الله سیستانی] چند چیز در غذا خوردن ، مستحب شمرده شده است : اول : هر دو دست را پیش از غذا بشوید . دوم : بعد از غذا دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند . سوم : میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن کند ، و بعد از همه دست بکشد ، و پیش از غذا اول میزبان دست خود را بشوید ، بعد کسی که طرف راست او نشسته و همینطور تا برسد به کسی که طرف چپ او نشسته ، و بعد از غذا اول کسی که طرف چپ میزبان نشسته دست خود را بشوید و همینطور تا به میزبان برسد . چهارم : در اول غذا (بسم اللّه) بگوید ، و اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد ، در وقت خوردن هر کدام از آنها (بسم اللّه) بگوید . پنجم : با دست راست غذا بخورد . ششم : با سه انگشت یا بیشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد . هفتم : اگر چند نفر سر یک سفره نشستهاند ، هر کسی از غذای جلوی خودش بخورد . هشتم : لقمه را کوچک بردارد . نهم : سر سفره زیاد بنشیند و غذا خوردن را طول بدهد . دهم : غذا را خوب بجود . یازدهم : بعد از غذا خداوند عالم را حمد کند . دوازدهم : انگشتها را بلیسد . سیزدهم : بعد از غذا خلال نماید ، ولی با چوب ریحان و شاخه انار و نی و برگ درخت خرما خلال نکند . چهاردهم : آنچه بیرون سفره میریزد جمع کند و بخورد ، ولی اگر در بیابان غذا بخورد ، مستحب است آنچه میریزد ، برای پرندگان و حیوانات بگذارد . پانزدهم : در اول روز و اول شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد . شانزدهم : بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد ، و پای راست را روی چپ بیندازد . هفدهم : در اول غذا و آخر آن نمک بخورد . هیجدهم : میوه را پیش از خوردن با آب بشوید . چیزهائی که در غذا خوردن مذموم است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد؛ پس اگر بعد از شستن صورت و دستها مقداری راه برود و بعد سر و پا را مسح کند وضوی او صحیح است. شرط یازدهم آنکه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر دیگری او را وضو بدهد؛ یا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نماید؛ وضو باطل است.