ذکر خدا
کلمات کلیدی: قرآن، ذکر، پاداش، آثار، اعراض، کیفر، بصیرت.
آیا ذکر خدا در بعضی از حالات، مذموم است؟
امام صادق علیه‌السلام : قالَ موسی علیه‌السلام :یا ربِّ ، إنّی أکونُ فی حالٍ اُجِلُّکَ أن أذکُرَکَ فیها . قالَ : یا موسی ، اُذکُرْنی علی کُلِّ حالٍ ؛ موسی علیه‌السلام عرض کرد : پروردگارا ! (گاه) من در حالی هستم که شأن تو را بالاتر از آن می‌دانم که یادت کنم . خداوند فرمود : ای موسی ! مرا در همه حال یاد کن . بحار الأنوار : 80 / 176 / 21
امام صادق علیه‌السلام : قالَ موسی علیه‌السلام :یا ربِّ ، إنّی أکونُ فی حالٍ اُجِلُّکَ أن أذکُرَکَ فیها . قالَ : یا موسی ، اُذکُرْنی علی کُلِّ حالٍ ؛ موسی علیه‌السلام عرض کرد : پروردگارا ! (گاه) من در حالی هستم که شأن تو را بالاتر از آن می‌دانم که یادت کنم . خداوند فرمود : ای موسی ! مرا در همه حال یاد کن . بحار الأنوار : 80 / 176 / 21
پاسخ:
امام صادق علیه‌السلام :
قالَ موسی علیه‌السلام :یا ربِّ ، إنّی أکونُ فی حالٍ اُجِلُّکَ أن أذکُرَکَ فیها . قالَ : یا موسی ، اُذکُرْنی علی کُلِّ حالٍ ؛
موسی علیه‌السلام عرض کرد : پروردگارا ! (گاه) من در حالی هستم که شأن تو را بالاتر از آن می‌دانم که یادت کنم . خداوند فرمود : ای موسی ! مرا در همه حال یاد کن .
بحار الأنوار : 80 / 176 / 21
- [آیت الله بهجت] مستدعی است صورت شرعیّه ی حالات پنج گانه ای که ذکر شده است را بفرمایید؟
- [سایر] اگر مرگ انسانها به دست خداوند است، آیا عمل پزشکان که برای زنده ماندن بیماران تلاش میکنند، خلاف اراده خداوند نیست و مذموم تلقی نمیشود؟
- [سایر] آیا دست به دعا بردن برای شفای مریض ترجیح دادن خواست بنده نسبت به خواست خدا نیست؟ واین کار امری مذموم نیست؟
- [سایر] مقصود از دنیای مذموم چیست؟
- [سایر] غیرت در دین، ممدوح است یا مذموم؟
- [سایر] دیدگاه اسلام درباره ی مسائل جنسی چیست؟ آیا مسئله ی جنسی امری پلید و مذموم است؟
- [سایر] حقیقت ذکر خدا چیست؟
- [سایر] ذکر خدا چه آثاری دارد؟
- [سایر] ذکر خدا چه اثری بر رفتار دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] طنز و نقد مذموم، از طنز و نقد و مزاح ممدوح، با چه معیاری جدا می شود؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زیاد اشامیدن اب و اشامیدن ان بعد از غذای چرب و در شب به حال ایستاده مذموم است و نیز اشامیدن اب با دست چپ و همچنین از جای شکسته کوزه و جایی که دسته ان است مذموم می باشد
- [آیت الله سیستانی] زیاد آشامیدن آب ، و آشامیدن آن بعد از غذای چرب ، و در شب به حال ایستاده مذموم شمرده شده است ، و نیز آشامیدن آب با دست چپ ، و همچنین از جای شکسته کوزه و جائی که دسته آن است مذموم شمرده شده است .
- [آیت الله علوی گرگانی] در جمیع حالات جائز است که در بین نماز جماعت نیّت فرادی بنماید.
- [آیت الله بهجت] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سایر حالات اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ذکر خدا، قرائت قرآن دعا، در هر جای نماز جایز است اگر جمله ای را مانند (الله اکْبر) به قصد ذکر خدا بگوید، اما در موقع گفتن، صدا را بلندکند که چیزی را به دیگری بفهماند اشکال ندارد، ولی دعا و ذکر به زبانهای غیر عربی اشکال دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در حال حرکت بدن ذکر بگوید مثلاً موقع رفتن به رکوع یا در حال رفتن به سجده تکبیر آن را بگوید مانعی ندارد، به شرط این که قصدش مطلق ذکر باشد، یعنی نه آن تکبیر مخصوصی که مثلاً قبل از سجده در حال ایستادن گفته می شود، بلکه از آنجا که ذکر خدا در هر جای نماز خوب است تکبیر می گوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه، باید در تمام حالات نماز به نیت فرادی تمام کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چند چیز در غذا خوردن مذموم است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوم: پر خوردن و در حدیثی وارد شده که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید. سوم: نگاهکردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن چیزی که میخورد یا میآشامد. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: خوردن با دست چپ مگر در مورد انگور و انار که با دست چپ خوردن آنها مذموم نیست. هشتم: غذا خوردن با دو انگشت. نهم: پاره کردن نان با کارد. دهم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. یازدهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دوازدهم: بیپوست خوردن میوههایی که با پوست خورده می‌شود. سیزدهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آن را بخورد، البتّه اگر مقدار قابل توجّهی از میوه باقی مانده باشد اسراف است و حرام. آداب آشامیدن
- [آیت الله علوی گرگانی] بنابر احتیاط واجب انسان در حال ناچاری هم نمیتواند در نماز خود را با گِل بپوشاند پس احتیاط واجب آنست که یک نماز با گِل خود را بپوشاند و یک نماز دیگر هم با حالات برهنه بجا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] حکم ذکر سجده مانند حکم ذکر رکوع است که در مسأله 1052 بیان شد، با این تفاوت که در سجده به جای ذکر (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) ذکر (سُبْحانَ رَبّیَِ الاَعْلی وَبِحَمْدِهِ) گفته می‌شود.