حق فرزند
حق فرزندان، از آموزه‌های اخلاقی و دینی در سنّت اسلامی و در آیات قرآن به رعایت حقوق فرزندان توصیه شده است.
حق فرزند بر پدر چیست؟
پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مِن حَقِّ الوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثَةٌ : یُحَسِّنُ اسمَهُ ، ویُعَلِّمُهُ الکِتابَةَ ، ویُزَوِّجُهُ إذا بَلَغَ ؛ از جمله حقوق فرزند بر پدرش سه چیز است : اسم خوب برایش انتخاب کند ، سواد به او بیاموزد و هر گاه به سن بلوغ رسید ، او را همسر دهد . مکارم الأخلاق : 1 / 474 / 1627 منتخب میزان الحکمة : 614 ******* امام علی علیه‌السلام : حَقُّ الوَلَدِ علَی الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اسمَهُ ، ویُحَسِّنَ أدَبَهُ ، ویُعَلِّمَهُ‌القرآنَ ؛ حقّ فرزند بر پدرش این است که او را سواد و شنا و تیر اندازی بیاموزد و جز روزی حلال خوراک او نکند . نهج البلاغة : الحکمة 399 منتخب میزان الحکمة : 614 ******* امام صادق علیه‌السلام : تَجِبُ للوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثُ خِصالٍ : اختِیارُهُ لِوالِدَتِهِ ، وتَحسینُ اسمِهِ ، والمُبالَغَةُ فی تَأدیبهِ ؛ فرزند سه حقّ بر گردن پدرش دارد : انتخاب مادری خوب برای او ، نامگذاری خوب او و کوشش در تربیت او . بحار الأنوار : 78 / 236 / 67 منتخب میزان الحکمة : 614
پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مِن حَقِّ الوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثَةٌ : یُحَسِّنُ اسمَهُ ، ویُعَلِّمُهُ الکِتابَةَ ، ویُزَوِّجُهُ إذا بَلَغَ ؛ از جمله حقوق فرزند بر پدرش سه چیز است : اسم خوب برایش انتخاب کند ، سواد به او بیاموزد و هر گاه به سن بلوغ رسید ، او را همسر دهد . مکارم الأخلاق : 1 / 474 / 1627 منتخب میزان الحکمة : 614 ******* امام علی علیه‌السلام : حَقُّ الوَلَدِ علَی الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اسمَهُ ، ویُحَسِّنَ أدَبَهُ ، ویُعَلِّمَهُ‌القرآنَ ؛ حقّ فرزند بر پدرش این است که او را سواد و شنا و تیر اندازی بیاموزد و جز روزی حلال خوراک او نکند . نهج البلاغة : الحکمة 399 منتخب میزان الحکمة : 614 ******* امام صادق علیه‌السلام : تَجِبُ للوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثُ خِصالٍ : اختِیارُهُ لِوالِدَتِهِ ، وتَحسینُ اسمِهِ ، والمُبالَغَةُ فی تَأدیبهِ ؛ فرزند سه حقّ بر گردن پدرش دارد : انتخاب مادری خوب برای او ، نامگذاری خوب او و کوشش در تربیت او . بحار الأنوار : 78 / 236 / 67 منتخب میزان الحکمة : 614
پاسخ:
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مِن حَقِّ الوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثَةٌ : یُحَسِّنُ اسمَهُ ، ویُعَلِّمُهُ الکِتابَةَ ، ویُزَوِّجُهُ إذا بَلَغَ ؛
از جمله حقوق فرزند بر پدرش سه چیز است : اسم خوب برایش انتخاب کند ، سواد به او بیاموزد و هر گاه به سن بلوغ رسید ، او را همسر دهد .
مکارم الأخلاق : 1 / 474 / 1627 منتخب میزان الحکمة : 614
*******
امام علی علیه‌السلام :
حَقُّ الوَلَدِ علَی الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اسمَهُ ، ویُحَسِّنَ أدَبَهُ ، ویُعَلِّمَهُ‌القرآنَ ؛
حقّ فرزند بر پدرش این است که او را سواد و شنا و تیر اندازی بیاموزد و جز روزی حلال خوراک او نکند .
نهج البلاغة : الحکمة 399 منتخب میزان الحکمة : 614
*******
امام صادق علیه‌السلام :
تَجِبُ للوَلَدِ علی والِدِهِ ثَلاثُ خِصالٍ : اختِیارُهُ لِوالِدَتِهِ ، وتَحسینُ اسمِهِ ، والمُبالَغَةُ فی تَأدیبهِ ؛
فرزند سه حقّ بر گردن پدرش دارد : انتخاب مادری خوب برای او ، نامگذاری خوب او و کوشش در تربیت او .
بحار الأنوار : 78 / 236 / 67 منتخب میزان الحکمة : 614
- [سایر] حق فرزند بر پدر چیست؟
- [سایر] اگر دختری بدون اجازه پدر ازدواج کند و صاحب فرزند شود، تکلیف فرزند چیست؟
- [سایر] وظیفه فرزند نسبت به پدر شرابخوار چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] دستمزد کاری که فرزند در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی در کنار پدر انجام داده متعلق به چه کسی است؟ به پدر یا فرزند؟
- [سایر] بهترین دعای پدر و مادر برای فرزند و نیز بهترین دعای فرزند برای والدینش چیست؟
- [سایر] نقش پدر در تربیت مذهبی فرزند چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] تصرف پدر در اموال فرزند بالغ خود
- [آیت الله بهجت] اگر پدر و مادری یا فقط پدر مخالف با تحصیل علوم دینی فرزند باشند و فرزند هم استعداد و علاقه داشته باشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مورد دو نفر که پدر و فرزند میباشند و در سرقفلی مغازهای شریکاند و فرزند سهم سه دانگ خود را فروخته، آیا پدر حق شفعه دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] روزه مستحبّی فرزند اگر اسباب اذیّت پدر و مادر یا جدّ او شود، جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند ، احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند ، البته اگر امر و نهی پدر یا مادر از روی شفقت نسبت به فرزند باشد ، و مخالفتش موجب اذیت آنان شود ، حرام است بر فرزند مخالفت نماید .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، پدر وشوهر میتوانند قسم آنان را به هم بزنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر فرزند بدون اجازة پدر و زن بدون اجازة شوهر قَسَم بخورد پدر و شوهر می توانند قَسَم را بهم بزنند .
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام می‌شود و یا به مشقّت میافتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت میافتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر فرزند بدون اجازهی پدر و زن بدون اجازهی شوهر قسم بخورد، پدر و شوهر میتوانند قسم آنان را به هم بزنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نذر فرزند احتیاجی به اجازه پدر ندارد، مگر این که کار او مایه آزار پدر باشد که دراین صورت نذر او صحیح نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر فرزند بدون اجازه پدر ، و زن بدون اجازه شوهر قسَم بخورد ، پدر و شوهر میتوانند قسَم آنان را بهم بزنند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا هفت سال قمری پسر یا دختر تمام نشده، پدر نمیتواند او را از مادرش جدا کند ولی مادر باید در نحوه تربیت و اداره فرزند نظر پدر را رعایت کند، در دوران شیردهی، زن حقّ دارد فرزند خود را شیر بدهد، مگر آن که کس دیگری یافت شود که حاضر باشد مجّانی یا با مزد کمتری بچه را شیر دهد، در این صورت پدر میتواند بچه را از مادر جدا سازد، هر چند مستحبّ است که چنین کاری را نکند و فرزند را در نزد مادر خود باقی بگذارد. در این زمان هم رعایت نظر پدر در تربیت و اداره فرزند بر مادر وی لازم است.
- [آیت الله بهجت] اگر پدر، خانه و زمین و امثال آن را به فرزند خود ببخشد و در زمان حیاتش تحویل او داده باشد، آن مال ملک فرزند شده و پدر بعد از آن حق رجوع نداشته و ورثه هم بعد از فوت پدر در آن حقی ندارند.