"دین" در لغت به معنای انقیاد، پیروی ، تسلیم ، جزا است و اصطلاحاً به "مجموعۀ عقاید، اخلاق و قوانین" اطلاق می‌گردد که برای "ادارۀ امور جامعه و پرورش انسان‌ها" است. دین گاهی حق یا باطل گاهی آمیزه‌ای از حق و باطل است. "فرهنگ"، واژۀ فارسی و مرکب از دو جزء (فر - هنگ) است. "فر" به معنای شکوه و عظمت است و اگر به عنوان پیشوند به کار رود به معنای جلو، پیش و بیرون است. "هنگ" از ریشۀ اوستایی سنگ به معنای کشیدن، سنگینی و وقار است. واژۀ مرکب "فرهنگ" به معنای بیرون کشیدن، بالا کشیدن و برکشیدن است. اصطلاح فرهنگ دارای معانی متنوع است به طوری که بررسی دقیق آن، کار بسیار دشواری است و مفهوم فرهنگ در سیر تاریخی‌اش معانی مختلفی را به خود گرفته است از جمله: ادب، تربیت، معرفت، مجموعۀ آداب و رسوم و آموزش و پرورش، مکتب و ایدئولوژی. گروهی از جامعه‌شناسان عقیده دارند: "فرهنگ" تفکر جمعی جامعه است که در پدیده‌ها و رفتارهای اجتماعی تجلی می‌یابد و تمامی امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، مادی و معنوی را متأثر می‌سازد. با توجه به معنای دین و فرهنگ و نظر به مبانی و اهداف آن دو و نیز عملکرد و نقش دین و فرهنگ و وجه مشترکی که بین آن دو وجود دارد؛ به این نتیجه می‌توان اعتراف نمود که: دین و فرهنگ پیوسته یک رابطۀ ناگسستنی و تنگاتنگ دارند و همانگونه که دین در تمدن و فرهنگ انسان نقش مؤثری را ایفا می‌کند فرهنگ نیز، در بهره‌مندی بایسته و شایسته از فعالیت‌های حیات مادی و معنوی انسان‌ها که مستند به طرز تعقل صحیح و احساسات عالی است، انسان را در حیات معقول کمک می‌کند و عامل تکامل انسان می‌گردد، و نیز دین و فرهنگ با ارایۀ نظام‌های سه گانۀ هدفمندِ خود می‌توانند در صورت بکارگیری آنها، عامل تحول گسترده‌ای در مسیر رشد و تکامل انسان باشند. منبع: http://farsi.islamquest.net
رابطۀ دین و فرهنگ چیست؟
"دین" در لغت به معنای انقیاد، پیروی ، تسلیم ، جزا است و اصطلاحاً به "مجموعۀ عقاید، اخلاق و قوانین" اطلاق میگردد که برای "ادارۀ امور جامعه و پرورش انسانها" است. دین گاهی حق یا باطل گاهی آمیزهای از حق و باطل است.
"فرهنگ"، واژۀ فارسی و مرکب از دو جزء (فر - هنگ) است. "فر" به معنای شکوه و عظمت است و اگر به عنوان پیشوند به کار رود به معنای جلو، پیش و بیرون است. "هنگ" از ریشۀ اوستایی سنگ به معنای کشیدن، سنگینی و وقار است. واژۀ مرکب "فرهنگ" به معنای بیرون کشیدن، بالا کشیدن و برکشیدن است.
اصطلاح فرهنگ دارای معانی متنوع است به طوری که بررسی دقیق آن، کار بسیار دشواری است و مفهوم فرهنگ در سیر تاریخیاش معانی مختلفی را به خود گرفته است از جمله: ادب، تربیت، معرفت، مجموعۀ آداب و رسوم و آموزش و پرورش، مکتب و ایدئولوژی.
گروهی از جامعهشناسان عقیده دارند: "فرهنگ" تفکر جمعی جامعه است که در پدیدهها و رفتارهای اجتماعی تجلی مییابد و تمامی امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، مادی و معنوی را متأثر میسازد. با توجه به معنای دین و فرهنگ و نظر به مبانی و اهداف آن دو و نیز عملکرد و نقش دین و فرهنگ و وجه مشترکی که بین آن دو وجود دارد؛ به این نتیجه میتوان اعتراف نمود که: دین و فرهنگ پیوسته یک رابطۀ ناگسستنی و تنگاتنگ دارند و همانگونه که دین در تمدن و فرهنگ انسان نقش مؤثری را ایفا میکند فرهنگ نیز، در بهرهمندی بایسته و شایسته از فعالیتهای حیات مادی و معنوی انسانها که مستند به طرز تعقل صحیح و احساسات عالی است، انسان را در حیات معقول کمک میکند و عامل تکامل انسان میگردد، و نیز دین و فرهنگ با ارایۀ نظامهای سه گانۀ هدفمندِ خود میتوانند در صورت بکارگیری آنها، عامل تحول گستردهای در مسیر رشد و تکامل انسان باشند.
منبع: http://farsi.islamquest.net
- [سایر] رابطۀ دین و فرهنگ چیست؟
- [سایر] رابطه عمر با علم و فرهنگ چگونه بود؟
- [سایر] رابطه دین و اقتصاد چیست؟
- [سایر] رابطه دین و اقتصاد چیست؟
- [سایر] آیا قیام امام حسین(ع) و فرهنگ عاشورا، میتواند دلیلی بر بطلان طرفداران جدایی دین از سیاست (سکولاریسم) باشد؟
- [سایر] رابطه ی پست مدرنیسم و دین چگونه است؟
- [سایر] رابطه جامعیت دین با مرجعیت علمی اهل بیت(ع) چیست؟
- [سایر] رابطه آزادی دین با تساهل و تسامح چیست؟
- [سایر] دین و تکنولوژی چه رابطه ای با یکدیگر دارند؟
- [سایر] رابطه دین و سلامت روانی و جسمانی چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بیگانگان از راههای مختلف مانند فرستادن امواج رادیویی یا تلویزیونی یا ماهوارهای و مانند آن در صدد ضربه زدن به اعتقادات و فرهنگ مسلمانان باشند، دفاع از فرهنگ و اعتقادات اسلامی بر هر مسلمانی واجب است و شایسته است از راه تقویت فرهنگ و اعتقادات مسلمانان واستفاده از فراوردههای علمی، از ضربه زدن دشمن به آن جلوگیری شود و از راههای دیگر مگر در موارد ضرورت استفاده نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند و همراهی نمودن با آنها در ظلم و ستم، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر قرار داد رابطه چه سیاسی و چه تجاری بین یکی از دول اسلامی و اجانب، مخالف مصلحت اسلام و مسلمانان باشد، جایز نیست این گونه رابطه، و اگر دولتی اقدام به آن نمود، بر سایر دول اسلامی واجب است آن را الزام کنند به قطع رابطه به هر نحو ممکن است.
- [امام خمینی] اگر عقد رابطه چه سیاسی و چه تجاری بین یکی از دول اسلامی و اجانب، مخالف مصلحت اسلام و مسلمانان باشد، جایز نیست این گونه رابطه، و اگر دولتی اقدام به آن نمود، بر سایر دول اسلامی واجب است آن را الزام کنند به قطع رابطه به هر نحو ممکن است.
- [آیت الله اردبیلی] ابراء ذمّه میت از دَین صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] برای یاد دادن واجبات یا مستحبات نماز میتوان مزد گرفت.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی که بدهکار است و زراعتی نیز دارد فوت کند و ورثه پیش از آن که زکات زراعت واجب شود دین او را از اموال دیگری بدهند، هرکدام از ورثه سهمش به اندازه زکات برسد باید زکات را بدهد اما اگر دین او را قبل از واجب شدن زکات نپردازند، چنانچه مال میت فقط به اندازه دین است زکات واجب نمی شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود یا حکم ضروری دین یعنیحکمی را که مسلمانان جز دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز وروزه را انکار کند در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتدّ میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] بر هر مسلمانی واجب است از بدعت گذاران در دین و کسانی که موجب افساد در دین و تزلزل عقاید حقه هستند اظهار برایت و بیزاری کند و دیگران را از فتنه و فساد انان بر حذر دارد