برای روشن شدن پاسخ، بیان نکات ذیل ضروری است:
1. انبیا و اوصیای الاهی از مقامات شامخه‌ی روحانی و تکوینی در جهان هستی برخوردارند. آنان انوار غیبیّه‌ی الاهیه و مظاهر تامّه و آیات باهره‌ی جلال و جمال حق‌اند. طینت ابدان و خلقت ارواح آنان با دست قدرت جمال و جلال الاهی تخمیر شده و در عالم غیب کسب حقایق اسما و صفات نموده‌اند. در تحت ولایت حق تعالی بوده، همیشه خود را در محضر خداوند می‌دانند. این مقام و منزلت انبیا و اوصیا در عالم وجود، سبب عصمت مطلقه و مانع صدور گناه آنان می‌شود، هرچند امکان و قدرت و اختیار گناه از آنان سلب نگردیده است.
2. در مورد عصمت پیامبران (ع) اقوال مختلفی وجود دارد. مثل این که آنها تنها مرتکب گناه کبیره نمی‌شوند، ولی ارتکاب صغیره بر آنها جایز است و یا هم کبیره و هم صغیره بر آنها جایز است و یا هم کبیره و هم صغیره بر آنها جایز است، ولی سهواً و نه عمداً، اما قول شیعه که قول حق است، صدور گناه را مطلقاً بر پیامبران (ع) جایز نمی‌دانند به دلایل متعدد. از جمله این که ارتکاب گناه و خطا در مورد پیامبران (ع) باعث نقض غرض می‌شود؛ زیرا با صدور گناه از ایشان، مردم دیگر اطمینانی به آنها پیدا نکرده و از آنها تبعیّت نمی‌کنند و نقض غرض هم بر پروردگار حکیم قبیح است.
3. منشأ عصمت انبیا (و امامان معصوم‌علیهم السلام)، همان علم و شهود تام نسبت به طاعت و گناه و حلال و حرام و زشت و زیبا و پاک و ناپاک می‌باشد (عقل نظری) که آنان را از گناه باز می‌دارد (عقل عملی).
4. نکته دوم راجع به محل زندگی آدم (ع) قبل از هبوط است که به چند دلیل بهشت موعود و آخرت نبوده، مثل این که خروج از بهشت موعود امکان ندارد و یا راه پیدا کردن شیطان به بهشت و یا نهی از خوردن میوه‌ای در بهشت وجود ندارد.
5. نکته آخر در نوع خطای آدم (ع) است که از جمله‌ی توجیهات، ترک اولی بودن است؛ زیرا اوّلاً: گناه بر انبیا جایز نیست و ثانیاً: به علت مقام و منزلت انبیا، مؤاخذه‌ی بر ترک اولی اشکالی ندارد؛ چون "حسنات الابرار سیئات المقربین" و ثالثاً: ترک اولی در بعضی پیامبران وجود داشته است، مثل ترک اولای حضرت یونس (ع).
اما در پاسخ به این که چرا بعد از آمدن آدم و حوا (ع) به زمین از آن (شجره و...) نهی نشدند؟ احتمالات زیادی وجود دارد که منظور از شجره را بیان می‌کنند. به طور خلاصه می‌توان گفت: شجره‌ی منهیّه یا درخت ظاهری - و یک نوع گیاه بوده که اثر خوردن آن خروج از بهشت و زندگی بر روی زمین بوده، لذا معنا ندارد که بر روی زمین هم ممنوع باشد. افزون بر این که احکام به تبع مکان و زمان و حالات افراد متفاوت می‌شود.- یا درخت معنوی باشد، در این صورت یا مراد درخت علم است که منافات با آیات و روایات قطعی و متعدد دارد؛ زیرا نه تنها آدم (ع) از علم نهی نشد، بلکه اسما هم به او تعلیم داده شد و حتی معلم ملایکه شد و یا منظور از درخت، حَسَد است که در مورد آدم (ع) به علت نبی بودن، معنای غبطه از آن اراده می‌شود که غبطه به مقام پیامبر و علی و فاطمه و حسن و حسین (علیهم السلام) بوده و از حسد هم در زندگی دنیوی مانند قبل از آمدن به زمین نهی شده است.
منبع: http://farsi.islamquest.net
