در برخی روایات، تجلیل امامان(علیهم السلام) از عید نوروز مشهود است. به عنوان مثال، در روایتی منسوب به حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) آمده است که می‌فرماید: (نوروز، روزی است که پروردگار از بندگان پیمان گرفته است او را عبادت کنند و بدو شرک نورزند و به فرستادگانش و امامان(علیهم السلام) ایمان آورند. نوروز، روزی است که خورشید در آن طلوع کرده و هیچ نوروزی نیست مگر این که ما در آن روز در انتظار از میان رفتن سختیهاییم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست.)(1) در روایتی دیگر از معصوم(علیه السلام) وارد است: (چون نوروز فرا می‌رسد، غسل کنید، لباس پاکیزه بپوشید، خود را معطّر سازید و در آن روز، روزه گیرید.)(2) در برابر این روایات، روایتی دیگر است منسوب به حضرت امام موسی بن جعفر(علیه السلام) که در پاسخ درخواست منصور(عبّاسی) بر این که حضرت هنگام عید نوروز در جایی بنشیند و به دیگران تبریک و تهنیّت گوید، می‌فرماید: (در اخبار جَدّم‌[رسول اللَّه‌صلی الله علیه وآله‌] خبری از این روز[نوروز] نیافتم.)(3) مرحوم مجلسی پس از ذکر این روایت، می‌گوید: (ممکن است بتوانیم این خبر را حمل بر تقیّه کنیم.) به هر حال، نباید فراموش کنیم که حضرت علی(علیه السلام) می‌فرماید: (هر روزی که در آن، نافرمانی خدا نشود، عید است.)(4) پس باید در عید نوروز به کارهایی مشغول شویم که ما را به خدا نزدیک کند و او را از ما خشنود سازد و از انجام کارهای خرافی و ارج نهادن به سنّتهای نادرست و نامعقول خویشتن‌داری کنیم. عبادت خداوند و قرائت قرآن و پاکی و نظافت خانه و نیز لباس نو بر تن کردن - نه تحمّل گرایی و فخر فروشی کردن - و همچنین روزه داشتن و به دیدار دوستان و خویشان رفتن، بسیار پسندیده و ارزشمند است. ولی اعتقاد به نامیمونی روز سیزدهم فروردین و واجب بودن سفره هفت سین و برگزاری مراسم چهارشنبه سوری، چون علّت عقلانی و شرعی ندارد، محکوم و مطرود است. پی نوشتها: 1) بحارالانوار، ج 59، صص 1 - 92. 2) وسائل‌الشیعه، ج 7، صص 346 - 13871. 3) بحارالانوار، ج 59، صص 2 - 100. 4) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 20، ص 73.
در برخی روایات، تجلیل امامان(علیهم السلام) از عید نوروز مشهود است. به عنوان مثال، در روایتی منسوب به حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) آمده است که میفرماید: (نوروز، روزی است که پروردگار از بندگان پیمان گرفته است او را عبادت کنند و بدو شرک نورزند و به فرستادگانش و امامان(علیهم السلام) ایمان آورند. نوروز، روزی است که خورشید در آن طلوع کرده و هیچ نوروزی نیست مگر این که ما در آن روز در انتظار از میان رفتن سختیهاییم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست.)(1) در روایتی دیگر از معصوم(علیه السلام) وارد است: (چون نوروز فرا میرسد، غسل کنید، لباس پاکیزه بپوشید، خود را معطّر سازید و در آن روز، روزه گیرید.)(2)
در برابر این روایات، روایتی دیگر است منسوب به حضرت امام موسی بن جعفر(علیه السلام) که در پاسخ درخواست منصور(عبّاسی) بر این که حضرت هنگام عید نوروز در جایی بنشیند و به دیگران تبریک و تهنیّت گوید، میفرماید: (در اخبار جَدّم[رسول اللَّهصلی الله علیه وآله] خبری از این روز[نوروز] نیافتم.)(3) مرحوم مجلسی پس از ذکر این روایت، میگوید: (ممکن است بتوانیم این خبر را حمل بر تقیّه کنیم.)
به هر حال، نباید فراموش کنیم که حضرت علی(علیه السلام) میفرماید: (هر روزی که در آن، نافرمانی خدا نشود، عید است.)(4) پس باید در عید نوروز به کارهایی مشغول شویم که ما را به خدا نزدیک کند و او را از ما خشنود سازد و از انجام کارهای خرافی و ارج نهادن به سنّتهای نادرست و نامعقول خویشتنداری کنیم.
عبادت خداوند و قرائت قرآن و پاکی و نظافت خانه و نیز لباس نو بر تن کردن - نه تحمّل گرایی و فخر فروشی کردن - و همچنین روزه داشتن و به دیدار دوستان و خویشان رفتن، بسیار پسندیده و ارزشمند است. ولی اعتقاد به نامیمونی روز سیزدهم فروردین و واجب بودن سفره هفت سین و برگزاری مراسم چهارشنبه سوری، چون علّت عقلانی و شرعی ندارد، محکوم و مطرود است.
پی نوشتها:
1) بحارالانوار، ج 59، صص 1 - 92.
2) وسائلالشیعه، ج 7، صص 346 - 13871.
3) بحارالانوار، ج 59، صص 2 - 100.
4) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 20، ص 73.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نظر مبارک شما در مورد برپایی مراسم عید نوروز چیست ؟ و از دیدگاه دینی چه جایگاهی دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] عید نوروز
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گفتن لفظ (عید) برای سال نو و عید نوروز اشکال دارد؟
- [سایر] آیا روز غدیر، مقارن با عید نوروز بود؟ دیگر مناسبتهای همزمان با عید غدیر چیست؟
- [سایر] آیا اهمیت دادن به عید نوروز بدعت نیست؟
- [سایر] چه دلیل شرعی برای عید نوروز وجود دارد؟
- [سایر] لطفا به برخی از ضد ارزشهای عید نوروز اشاره کنید؟
- [سایر] ارتباط عید نوروز با عهد و پیمان روز الست چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا عید داشتن نوروز بدعت در دین محسوب میشود؟
- [سایر] گزیده ای از روایات در شأن و عظمت عید و نوروز بیان نمایید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید؛ می تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد؛ می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از جمعکردن حاصل و تمام شدن مدّت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد، چنانچه مالک با زارع شرط اشتراک در ریشه نکرده باشد، حاصل سال دوم مال مالک بذر است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه ، ریشه زراعت در زمین بماند ، و سال بعد دو مرتبه سبز شود و حاصل دهد ، چنانچه شرط اشتراک در ریشه نکرده باشند ، حاصل سال دوم مال مالک بذر است .
- [آیت الله وحید خراسانی] صحت معامله مساقات در میوه هایی که ریشه ثابت ندارند مانند بوته خربزه و خیار محل اشکال است
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نماز عید فطر میخواند باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمیخواند به احتیاط واجب در روز عید فطر زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله بهجت] کسی که نماز عید فطر میخواند، بنابر احتیاط واجب باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمیخواند، میتواند فطره را تا ظهر به تأخیر بیندازد؛ و ابتدای وقت واجب شدن فطره، وقت رؤیت هلال عید است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است روز عید فطر قبل از نماز عید، به خرما افطار کند و در عید قربان بعد از نماز از گوشت قربانی بخورد.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است روز عید فطر قبل از نماز عید ، به خرما افطار کند و در عید ربان از گوشت قربانی بعد از نماز قدری بخورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] وقت دادن فطره تا ظهر روز عید است اگر نماز عید نخواند والاّ بنابر احتیاط واجب باید زکاْ را پیش از نماز عید بدهد و بنابر احتیاط واجب تأخیر انداختن از ظهر روز عید جائز نیست.