اصولا قوانین هر چه هم خوب و متین باشد تا ضامن اجرا نداشته باشد کافی برای خوشبختی و سعادت افراد جامعه نخواهد بود. گرچه ممکن است تعلیم و تربیت و ایمان به خدا بسیاری از مردم را از سوء استفاده و قانون شکنی باز دارد ولی در عین حال، عوامل یاد شده هیچ گاه بطور کلی نخواهدتوانست تمام مردم را وظیفه شناس و مقرراتی بار آورد. خواه ناخواه افرادی هم پیدا خواهند شد که بر خلاف قانون رفتار کرده و از آن سوء استفاده نمایند. بنابر این، برای تامین عدالت اجتماعی و حمایت از قانون و افراد ستمدیده، مقام مسئولی لازم است تا بر اعمال مردم نظارت کند و در اجرای قوانین بکوشد و آن مقام مسوول حکومت اسلامی است. به خاطر همین اصل است که اسلام اختیارات وسیعی در زمینه اجرای قوانین به حکومت اسلامی داده است که هرگاه تربیت افراد، کافی برای اجرای قوانین و وظیفه شناسی آنان نباشد، و بخواهند پا از گلیم خود فراتر نهند و از قوانین دین سوء استفاده نمایند، حکومت اسلامی حق داشته باشد برای حمایت از قانون و طرفداری از افرادستمدیده اقدام کند و متجاوز و سوء استفاده کننده را سر جای خود بنشاند. در این موضوع فرقی میان طلاق و تعدد زوجات و دیگر ابواب فقه اسلامی نیست؛ یعنی، همان طور که حکومت اسلامی در موارد جرایم و جنایات و تجاوز به حقوق دیگران طرفدار مظلومان و دشمن ستمکاران و متجاوزان است، در مورد طلاق و تعدد زوجات نیزچنانچه باعث تعدی و اجحاف بر زن باشد و از این راه حقوق و حیثیت زن مورد تجاوزمرد قرار گیرد، حق دارد در حدود اختیارات خود جلو سوء استفاده مردان را بگیردو از زنان ستمدیده حمایت کند. بعلاوه، یک نکته را همیشه و در جمیع ابواب مختلف فقه اسلامی باید نظر داشت و آن این که: قوانین اسلام مانند حلقه های زنجیر متصل و به هم پیوسته است و هیچ گاه نباید یکی را بدون دیگری در نظر گرفت و آنگاه به بحث و انتقاد پرداخت، همیشه قوانین اسلام را با محیطی که اسلام در آن حکومت می کند و دستوراتش در آن اجرا می شود باید سنجیدنه هر محیطی؛ مثلا احکام حدود و دیات اسلام، قضاوت و حکومت اسلام و ازدواج و طلاق اسلام را در محیطی باید مورد بررسی قرار داد که تمام مبانی و مبادی حقوقی واعتقادی اسلام در آن کاملا اجرا می شود. روی این حساب، هرگاه تمام قوانین اسلام را آن طور که هست به مرحله اجرادرآورند، در آن صورت طبعا کسی اقدام به قانون شکنی و تجاوز به حریم دیگران نمی کند و به اصطلاح مردان از قانون تعدد زوجات، فقط زن گرفتن و از حق طلاق، فقط به زور زن را طلاق دادن نمی فهمیدند، بلکه به جمیع مقررات اسلام پایبند می شدند. پاسخ به پرسشهای مذهبی، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی و آیت الله جعفر سبحانی
اصولا قوانین هر چه هم خوب و متین باشد تا ضامن اجرا نداشته باشد کافی برای خوشبختی و سعادت افراد جامعه نخواهد بود. گرچه ممکن است تعلیم و تربیت و ایمان به خدا بسیاری از مردم را از سوء استفاده و قانون شکنی باز دارد ولی در عین حال، عوامل یاد شده هیچ گاه بطور کلی نخواهدتوانست تمام مردم را وظیفه شناس و مقرراتی بار آورد. خواه ناخواه افرادی هم پیدا خواهند شد که بر خلاف قانون رفتار کرده و از آن سوء استفاده نمایند. بنابر این، برای تامین عدالت اجتماعی و حمایت از قانون و افراد ستمدیده، مقام مسئولی لازم است تا بر اعمال مردم نظارت کند و در اجرای قوانین بکوشد و آن مقام مسوول حکومت اسلامی است. به خاطر همین اصل است که اسلام اختیارات وسیعی در زمینه اجرای قوانین به حکومت اسلامی داده است که هرگاه تربیت افراد، کافی برای اجرای قوانین و وظیفه شناسی آنان نباشد، و بخواهند پا از گلیم خود فراتر نهند و از قوانین دین سوء استفاده نمایند، حکومت اسلامی حق داشته باشد برای حمایت از قانون و طرفداری از افرادستمدیده اقدام کند و متجاوز و سوء استفاده کننده را سر جای خود بنشاند. در این موضوع فرقی میان طلاق و تعدد زوجات و دیگر ابواب فقه اسلامی نیست؛ یعنی، همان طور که حکومت اسلامی در موارد جرایم و جنایات و تجاوز به حقوق دیگران طرفدار مظلومان و دشمن ستمکاران و متجاوزان است، در مورد طلاق و تعدد زوجات نیزچنانچه باعث تعدی و اجحاف بر زن باشد و از این راه حقوق و حیثیت زن مورد تجاوزمرد قرار گیرد، حق دارد در حدود اختیارات خود جلو سوء استفاده مردان را بگیردو از زنان ستمدیده حمایت کند. بعلاوه، یک نکته را همیشه و در جمیع ابواب مختلف فقه اسلامی باید نظر داشت و آن این که: قوانین اسلام مانند حلقه های زنجیر متصل و به هم پیوسته است و هیچ گاه نباید یکی را بدون دیگری در نظر گرفت و آنگاه به بحث و انتقاد پرداخت، همیشه قوانین اسلام را با محیطی که اسلام در آن حکومت می کند و دستوراتش در آن اجرا می شود باید سنجیدنه هر محیطی؛ مثلا احکام حدود و دیات اسلام، قضاوت و حکومت اسلام و ازدواج و طلاق اسلام را در محیطی باید مورد بررسی قرار داد که تمام مبانی و مبادی حقوقی واعتقادی اسلام در آن کاملا اجرا می شود. روی این حساب، هرگاه تمام قوانین اسلام را آن طور که هست به مرحله اجرادرآورند، در آن صورت طبعا کسی اقدام به قانون شکنی و تجاوز به حریم دیگران نمی کند و به اصطلاح مردان از قانون تعدد زوجات، فقط زن گرفتن و از حق طلاق، فقط به زور زن را طلاق دادن نمی فهمیدند، بلکه به جمیع مقررات اسلام پایبند می شدند.
پاسخ به پرسشهای مذهبی، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی و آیت الله جعفر سبحانی
- [سایر] چرا تعدد زوجات (چند همسری) برای مرد جایز، ولی برای زن جایز نیست؟
- [سایر] فلسفه تعدد زوجات در اسلام چیست؟
- [سایر] چرا پیامبر(ص) تعدد زوجات داشته اند؟
- [سایر] فلسفه تعدد زوجات چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره تعدد زوجات را بیان کنید؟
- [سایر] وهابیت در مورد تعدد زوجات چه نظری دارند؟
- [سایر] نظر اسلام در رابطه با چند همسری چیست؟
- [سایر] آیا در قرآن تعدد زوجات مطرح شده است؟ و حکمت آن چیست؟
- [سایر] چرا در اسلام تعدد زوجات وجود دارد و چرا این حق تنها برای مردان است؟
- [سایر] آیا قرآن با بیان شرط عدالت، با چند همسری مخالفت نکرده است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نجاست بدن را در اب کر یا جاری بر طرف کنند بدن پاک می شود و تعدد شستن حتی در بول لازم نیست
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی با مبارزه نتوانست صفت رذیله یا صفات رذیله را ریشهکن کند، همین مقدار که آن را کنترل نماید و مانع طغیان آن شود، کفایت میکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ظاهر برنج و گوشت و مانند اینها نجس شده باشد در جایی که تعدّد لازم نیست، چنانچه آن را در کاسه و مانند آن بگذارند و یک مرتبه آب روی آن بریزند و خالی کنند پاک میشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] غذای نجسی که لای دندانها مانده، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذای نجس برسد، پاک میشود و در جایی که تعدّد لازم است، باید متعدّد آب بگردانند به طوری که به تمام غذای نجس برسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ولیّ زن شوهر او است و بعد از او خویشاوندان نسبی به ترتیب طبقات ارث و در هر طبقه مردها بر زنها مقدماند و در صورت تعدّد بنا بر احتیاط از همه باید اجازه گرفته شود.
- [آیت الله بهجت] اگر موی سر و صورت را با آب قلیل آب بکشند ، بنا بر احتیاط واجب باید فشار دهند که غساله آن جدا شود اگر چه محتاج به تعدد شستن نباشد در صورتی که آب در لابلای موها فرو رفته باشد .
- [آیت الله اردبیلی] بر مسلمانان لازم است روابط اجتماعی خود را از اموری همچون غیبت، تهمت، حسد، تکبّر، تجسّس، دروغ، تملّق، خدعه و مکر، رشوه، سوء ظن، فتنهانگیزی، خیانت، نفاق، استهزا، تضییع حقوق یکدیگر و ظلم و از هرگونه معصیت پاک گردانند.
- [آیت الله مظاهری] قطع رحم (یعنی بریدن از خویشان) یکی از گناهان کبیره در اسلام است و قرآن شریف کراراً قاطع رحم را لعن فرموده است: (اولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار)[1] (برای آنان لعنت و بدی سرای آخرت میباشد.)
- [آیت الله مظاهری] در بریدن اعضا قصاص جایز است ولی در ایجاد جراحت چون معمولاً قصاص قابل کنترل نیست یعنی نمیشود درست به اندازه جراحت، جراحت وارد کرد، باید دیه گرفته شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] مخرج بول با غیر اب پاک نمی شود و در کر و جاری یک مرتبه شستن کافیست ولی با اب قلیل بنابر احتیاط واجب باید دو مرتبه شست و در غیر مخرج طبیعی اقوی تعدد است و بهتر ان است که سه مرتبه شسته شود