در ارتباط با پرسش مطرح شده نکاتی را باید یادآور شد: 1. اکثر امام زادگانی که امروزه مرقدشان زیارت گاه مردم قرار گرفته، فرزندان امام نیستند، بلکه از نوادگان ائمه اطهار می‌باشند. بسیاری از آنها انسان‌های شریف و از نسل پیامبر اسلام(ص) بوده اند؛ لذا بعد از مرگ، برای شان بارگاهی درست کرده و مورد زیارت عموم قرار می‌گرفتند.[1] 2. زیارت امام زادگان به این عنوان که انسان صالح و پاکی بوده‌اند، اشکالی ندارد، اما اگر می‌خواهیم فرزند امام بودن آنها را بیان داریم، باید دلیلی بر آن اقامه کنیم و نمی‌توان در این مورد به آنچه در میان مردم شایع است، استناد کرد. 3. در مورد امام زاده‌ای که در دزفول قرار دارد و به نام محمد بن موسی کاظم(ع) (معروف به سبز قبا) خوانده می‌شود، باید گفت: امام موسی کاظم(ع) فرزندی به نام محمد داشته است،[2] و درباره‌ی او گفته اند «محمد بن موسی درستکار و با ورع بود»،[3] ولی اطلاعات آن‌چنانی پیرامون زندگی ایشان در دست نیست؛ اما برخی از مورّخان محل دفن او را در شیراز و برخی دیگر در کربلا دانسته اند.[4] به هر حال، این که محمد بن موسی معروف به سبزقبا در خوزستان و شهر دزفول بوده و در آن‌جا از دنیا رفته و همان جایی که امروزه زیارتگاه است، محل دفنش باشد، هر چند سید نعمت الله جزائری(ره) در یکی از کتاب‌های خود آن را آورده، اما این کتاب به تنهایی نمی‌تواند دلیل مورد اعتنایی باشد. [1] . ر.ک: نمایه «اعتقاد به امام زاده ها و اعتبار آن»، سؤال 463. [2] . شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 244،کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، 1413ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 2، ص 36، آل البیت‏، قم، چاپ اول، 1417ق.‏ [3] . «و کان محمد بن موسی علیهما السلام صالحاً ورعاً»؛ إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 2، ص 36. [4] . ر.ک: شریف قرشی، باقر، حیاة الإمام موسی بن جعفر علیهما السلام‏، ج 2، ص 434 و 435، دار البلاغة، بیروت، چاپ اول، 1413ق.
در ارتباط با پرسش مطرح شده نکاتی را باید یادآور شد: 1. اکثر امام زادگانی که امروزه مرقدشان زیارت گاه مردم قرار گرفته، فرزندان امام نیستند، بلکه از نوادگان ائمه اطهار میباشند. بسیاری از آنها انسانهای شریف و از نسل پیامبر اسلام(ص) بوده اند؛ لذا بعد از مرگ، برای شان بارگاهی درست کرده و مورد زیارت عموم قرار میگرفتند.[1] 2. زیارت امام زادگان به این عنوان که انسان صالح و پاکی بودهاند، اشکالی ندارد، اما اگر میخواهیم فرزند امام بودن آنها را بیان داریم، باید دلیلی بر آن اقامه کنیم و نمیتوان در این مورد به آنچه در میان مردم شایع است، استناد کرد. 3. در مورد امام زادهای که در دزفول قرار دارد و به نام محمد بن موسی کاظم(ع) (معروف به سبز قبا) خوانده میشود، باید گفت: امام موسی کاظم(ع) فرزندی به نام محمد داشته است،[2] و دربارهی او گفته اند «محمد بن موسی درستکار و با ورع بود»،[3] ولی اطلاعات آنچنانی پیرامون زندگی ایشان در دست نیست؛ اما برخی از مورّخان محل دفن او را در شیراز و برخی دیگر در کربلا دانسته اند.[4] به هر حال، این که محمد بن موسی معروف به سبزقبا در خوزستان و شهر دزفول بوده و در آنجا از دنیا رفته و همان جایی که امروزه زیارتگاه است، محل دفنش باشد، هر چند سید نعمت الله جزائری(ره) در یکی از کتابهای خود آن را آورده، اما این کتاب به تنهایی نمیتواند دلیل مورد اعتنایی باشد. [1] . ر.ک: نمایه «اعتقاد به امام زاده ها و اعتبار آن»، سؤال 463. [2] . شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 244،کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، 1413ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 2، ص 36، آل البیت، قم، چاپ اول، 1417ق. [3] . «و کان محمد بن موسی علیهما السلام صالحاً ورعاً»؛ إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 2، ص 36. [4] . ر.ک: شریف قرشی، باقر، حیاة الإمام موسی بن جعفر علیهما السلام، ج 2، ص 434 و 435، دار البلاغة، بیروت، چاپ اول، 1413ق.
- [سایر] چه اختلافی بین عباس برادر امام رضا (ع) و آن حضرت وجود داشته است؟
- [سایر] پاسخ امام رضا(ع) به علی بن جهم در مورد شبهه حضرت داود وگناه آدم چیست؟
- [سایر] آیا واقعا ما میتوانیم با مطالعه سیره حضرت امام رضا (علیه السلام)، از آن الگو بگیریم؟
- [سایر] حضرت امام رضا (علیه السلام) درباره فضیلت زیارت خود چه فرموده اند؟
- [سایر] چرا حضرت امام رضا علیه السلام با ورودش به ایران خواهران و... را با خود نیاوردند؟
- [سایر] آیا ما میتوانیم با مطالعه سیره حضرت امام رضا علیه السلام، از آن الگو بگیریم؟
- [سایر] آیا ما میتوانیم با مطالعه سیره حضرت امام رضا علیه السلام، از آن الگو بگیریم؟
- [سایر] آیا واقعا ما میتوانیم با مطالعه سیره حضرت امام رضا (علیه السلام)، از آن الگو بگیریم؟
- [سایر] قبر مطهر امام رضا(ع) داخل ضریح است یا در سرداب قرار دارد؟
- [سایر] سفر حضرت معصومه به ایران به دعوت امام رضا(ع) بود یا فرار از خواستگاری مامون؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ مَهْرِها فَهِیَ طالِقَ ) مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل آنچه بذل کرده او، پس او رهاست. و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی مَا بَذَلَتْ بمَا بَذَلَتْ) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند؛ چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد؛ باید بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کرده او از هم جدا شدیم پس او رها است. و اگر دیگری را وکیل کند؛ وکیل باید بگوید: عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی ما بذلت) ، (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر بخواهد صیغهی مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ)؛ یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رهاست و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ) و در هر دو صورت اگر به جای کلمة (عَلی مَهْرِها) (بمَهْرها) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] اگر شوهر بخواهد صیغ مبارات را بخواند، چنانچه مثلًا اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارأُتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلْتْ فَهِیَ طالِق) یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کردة او از هم جدا شدیم پس او رها است، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (عَنْ قِبَلِ مُوَکِّلِی بارَأُتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَة عَلی ما بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق) ودر هر دو صورت اگر بهجای کلم (علی ما بذلت) (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند ، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد بگوید : (بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ) و بنابر احتیاط لازم نیز بگوید : (فَهِیَ طالِقٌ) یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کرده او ، از هم جدا شدیم پس او رها است . و اگر دیگری را وکیل کند ، وکیل باید بگوید : (عَنْ قِبَلِ مُوَکّلِی بارَأْتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ فَهِیَ طالِقٌ) ، و در هر دو صورت اگر بجای کلمه (عَلی ما بَذَلَتْ) (بِما بَذَلَتْ) بگوید ، اشکال ندارد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل انچه او بذل کرده از هم جدا شدیم پس او رها است و اگر دیگری را وکیل کند وکیل باید بگوید بارات زوجه موکلی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یا بگوید عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و لزوم گفتن فهی طالق در صیغه های ذکر شده مبنی بر احتیاط واجب است و اگر به جای علی ما بذلت بما بذلت بگوید اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] نماز در حرم امامان (علیهم السلام ) مستحب ، بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام ) برابر دویست هزار نماز است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب بلکه بهتر از مسجد است. و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.
- [امام خمینی] نماز در حرم امامان علیهم السلام مستحب، بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله سبحانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است و نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.