از نکات شایان دقت در مورد حضرت معصومه سلام الله علیها این است که بعد از زیارت چهارده معصوم علیهم السلام برای زیارت هیچ یک از انبیاء و اولیاء، در حدّ زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها سفارش و تشویق نشده است. در روایات صحیحه از سه معصوم برای زیارت آن حضرت ترغیب و تشویق رسیده است. مهمتر اینکه برخی از این روایات پیش از ولادت آن شفیعة محشر صدور یافته است، و در برخی از آنها تصریح شده که به هنگام صدور آن روایت از حضرت امام صادق علیه السّلام هنوز حضرت موسی بن جعفر، یعنی پدر حضرت معصومه سلام الله علیها دیده به جهان نگشوده بود[1]. پاداش زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها از زبان سه معصوم بهشت تعیین شده و تعبیرات ارزشمندی به دست رسیده است : 1 . اهل بهشت است، امام جواد علیه السّلام : "من زار عَمَّتی بِقُم فَلَهُ الجنّة".[2] 2 . بهشت از آن اوست، امام رضا علیه السّلام : "مَن زارَها فله الجنّه اوهو من اهل الجنّة"[3]. 3 . بهشت بر او واجب است، امام صادق علیه السّلام : "مَنْ زارها وَجَبَتْ لَه الجنّة"[4] برای زائر آن حضرت از معصومین علیهم السلام رسیده است. و همچنین برای زیارت آن کریمة اهل بیت علیهم السلام تعبیرات جالبی چون: 1 . معادل بهشت است: امام صادق علیه السّلام : "إنَّ زیارتَها تعادِلُ الجنّة"[5]. 2 . همچون زیارت امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السّلام است: الف) امام رضا علیه السّلام : "مَن زار المعصومه بِقُم کَمَن زارنی"[6]. ب) امام رضا علیه السّلام : "هر کس نتواند به زیارت من بیاید برادرم را در "ری" یا خواهرم را در "قم" زیارت کند که همانا ثواب زیارت مرا درمییابد"[7]. همانطور که ملاحظه میشود در میان این احادیث (دو حدیث آخر) زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها همسنگ و قرین زیارت امام رضا علیه السّلام دانسته شده است و ما در کتب احادیث به چنین حدیثی که امام رضا علیه السّلام فرموده باشد: (زائرین من قبل از زیارت من به زیارت خواهرم در قم مشرف شوند) برخورد نکردیم. نهایتاً آنچه که هست بر زیارت ایشان تأکید شده و همچون زیارت خود امام رضا علیه السّلام دانسته شده است. برای تحقیق بیشتر رجوع شود به کتب احادیثی که در پاورقیها آمده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- کریمة اهل بیت،مهدیپور، علیاکبر. 2- تاریخ قم ، حسن بن محمد قمی. پی نوشتها: [1] . طباطبائی بروجردی، حسین، جامع احادیث الشیعه، مطبعه العلمیه، قم، ج 12، ص 617. [2] . محمد بن قولویه قمی، کامل الزیارات، دارالسرور، بیروت، طبع اول، 1418 ه. . ق، ص 536. [3] . شوشتری، قاضی نورالله، مجالسالمؤمنین، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، 1375 ه .ق، ج 1، ص 83، ابن بابویه قمی، عیون اخبار الرضا، مطبعه الحیدریه، نجف، 1390 ه .ق، ج 2، ص 271. [4] . حسن بن محمد قمی، کتاب تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی قمی، مطبعه مجلس، تهران، ص 215-214. [5] . تاریخ قم، همان مدرک، و مجلسی، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج 60، ص 216. [6] ذبیح الله محلاتی، ریاحین الشریعه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1375 ق، ج 5، ص 35. [7] . علی اکبر ،مهدی پور، کریمة اهل بیت، نشر حاذق، قم، 1415 ه . ق، ص 133. به نقل از حیدر خوانساری.زبدة التصانیف،ج 6، ص 159، منبع: اندیشه قم
آیا این روایت صحیح است که حضرت امام رضا علیه السّلام فرموده است: زائران من، قبل از زیارت من به زیارت خواهرم در قم مشرف شوند؟
از نکات شایان دقت در مورد حضرت معصومه سلام الله علیها این است که بعد از زیارت چهارده معصوم علیهم السلام برای زیارت هیچ یک از انبیاء و اولیاء، در حدّ زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها سفارش و تشویق نشده است.
در روایات صحیحه از سه معصوم برای زیارت آن حضرت ترغیب و تشویق رسیده است. مهمتر اینکه برخی از این روایات پیش از ولادت آن شفیعة محشر صدور یافته است، و در برخی از آنها تصریح شده که به هنگام صدور آن روایت از حضرت امام صادق علیه السّلام هنوز حضرت موسی بن جعفر، یعنی پدر حضرت معصومه سلام الله علیها دیده به جهان نگشوده بود[1].
پاداش زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها از زبان سه معصوم بهشت تعیین شده و تعبیرات ارزشمندی به دست رسیده است :
1 . اهل بهشت است، امام جواد علیه السّلام : "من زار عَمَّتی بِقُم فَلَهُ الجنّة".[2]
2 . بهشت از آن اوست، امام رضا علیه السّلام : "مَن زارَها فله الجنّه اوهو من اهل الجنّة"[3].
3 . بهشت بر او واجب است، امام صادق علیه السّلام : "مَنْ زارها وَجَبَتْ لَه الجنّة"[4]
برای زائر آن حضرت از معصومین علیهم السلام رسیده است.
و همچنین برای زیارت آن کریمة اهل بیت علیهم السلام تعبیرات جالبی چون:
1 . معادل بهشت است: امام صادق علیه السّلام : "إنَّ زیارتَها تعادِلُ الجنّة"[5].
2 . همچون زیارت امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السّلام است:
الف) امام رضا علیه السّلام : "مَن زار المعصومه بِقُم کَمَن زارنی"[6].
ب) امام رضا علیه السّلام : "هر کس نتواند به زیارت من بیاید برادرم را در "ری" یا خواهرم را در "قم" زیارت کند که همانا ثواب زیارت مرا درمییابد"[7].
همانطور که ملاحظه میشود در میان این احادیث (دو حدیث آخر) زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها همسنگ و قرین زیارت امام رضا علیه السّلام دانسته شده است و ما در کتب احادیث به چنین حدیثی که امام رضا علیه السّلام فرموده باشد: (زائرین من قبل از زیارت من به زیارت خواهرم در قم مشرف شوند) برخورد نکردیم. نهایتاً آنچه که هست بر زیارت ایشان تأکید شده و همچون زیارت خود امام رضا علیه السّلام دانسته شده است. برای تحقیق بیشتر رجوع شود به کتب احادیثی که در پاورقیها آمده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- کریمة اهل بیت،مهدیپور، علیاکبر.
2- تاریخ قم ، حسن بن محمد قمی.
پی نوشتها:
[1] . طباطبائی بروجردی، حسین، جامع احادیث الشیعه، مطبعه العلمیه، قم، ج 12، ص 617.
[2] . محمد بن قولویه قمی، کامل الزیارات، دارالسرور، بیروت، طبع اول، 1418 ه. . ق، ص 536.
[3] . شوشتری، قاضی نورالله، مجالسالمؤمنین، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، 1375 ه .ق، ج 1، ص 83، ابن بابویه قمی، عیون اخبار الرضا، مطبعه الحیدریه، نجف، 1390 ه .ق، ج 2، ص 271.
[4] . حسن بن محمد قمی، کتاب تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی قمی، مطبعه مجلس، تهران، ص 215-214.
[5] . تاریخ قم، همان مدرک، و مجلسی، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج 60، ص 216.
[6] ذبیح الله محلاتی، ریاحین الشریعه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1375 ق، ج 5، ص 35.
[7] . علی اکبر ،مهدی پور، کریمة اهل بیت، نشر حاذق، قم، 1415 ه . ق، ص 133. به نقل از حیدر خوانساری.زبدة التصانیف،ج 6، ص 159،
منبع: اندیشه قم
- [سایر] امام رضا علیه السّلام می فرمایند: هر کس خواهرم را در قم با معرفت زیارت کند بهشت بر او واجب می شود ! معرفت زیارت چیست؟
- [سایر] حضرت امام رضا (علیه السلام) درباره فضیلت زیارت خود چه فرموده اند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در مسجد اعظم قم و یا مسجدهای اطراف مضجع مطهر امام رضا علیه السّلام معتکف شود، آیا در کوتاه مدت یا بلند مدت می تواند کنار قبر حضرت رضا علیه السّلام و یا حضرت معصومه سلام اللّه علیها به عبادت و زیارت بپردازد؟ و زیارت او خروج از مسجد محسوب می شود؟
- [سایر] آیا از نگاه احادیث، زیارت امام رضا(ع) بر زیارت امام حسین(ع) برتری دارد؟!
- [سایر] چه موضوعی امام رضا(ع) را موقعی که به زیارت قبر جدشان مشرف میشدند نگران میکرد؟
- [آیت الله خوئی] شخصی زیارت قم میرود یا زیارت امام رضا علیه السلام یا سایر مشاهد مشرفه، در بین راه ماشینها موسیقی میزنند، آیا چنین زیارت رفتن جایز است یا نه؟
- [سایر] برای یک زیارت کامل دوست دارم وقتی به حرم مطهر امام رضا (علیه السلام) مشرف میشوم، بهترین بهره و استفاده معنوی را از آن مکان مقدس ببرم. چه توصیهای برای رعایت آداب زیارت امام رضا (علیه السلام) شده است؟
- [سایر] آیا سفر حضرت معصومه به قم به دستور امام رضا(ع) بود؟
- [سایر] چرا در زیارت حضرت معصومه (علیها السلام) باید رو به قبله و در زیارت امام رضا (علیه السلام) برای خواندن زیارت، قبله باید پشت سر ما واقع شود؟
- [سایر] لطفاً در مورد تاریخ زیارت خاصه حضرت امام رضا (علیه السلام) و علت وجودی آن راهنمائی فرمائید.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت ابی عبدالله علیه السلام مشرف شود چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند ان امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی ازامامان مثلاً به زیارت حضرتِ اَبا عَبْدِاللهِ (علیه السّلام ) مشرف شود ، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست واگر به واسطة عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نذر کند که به زیارت یکی از ائمه:، مثلاً به زیارت حضرت ابا عبدالله علیه السلام مشرف شود، چنان چه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است، بلکه در حدیث آمده نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر با دویست هزار نماز است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان - مثلاً به زیارت حضرت ابا عبد اللَّه علیهالسلام - مشرّف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت ابی عبداللّه علیهالسلام مشرّف شود ، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست ، و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند ، چیزی بر او واجب نیست .