لطفا ضرورتهای تشکیل خانواده را از منظر قرآن برای من بگویید. با تشکر
با عرض سلامانچه که در قران درباره خانواده است درباره ضرورت تشکیل نیست بلکه به این نوع تفکر انسانهایی می پردازد که فکر می کنند با این شرائط حاکم بر زندگی و مشکلات چگونه ازدواج کنند لذا به آنها این وعده را می دهدوَ أَنْکِحُوا الْأَیامی‌ مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ (32نور)مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد خداوند گشایش‌دهنده و آگاه است!البته در این آیه خود امر بر ازدواج نشان از اهمیتی است که ازدواج در نظر خدا داردالبته در رویات بیشتر به این مسئله پرداخته شده و از مضامین آن می توان به ضرورت ان پی برد:اگر بخواهیم کمی مفصلتر صحبت را بیان کنیم باید گفت:گر چه امروز مساله ازدواج آن قدر در میان آداب و رسوم غلط و حتی خرافات پیچیده شده که به صورت یک جاده صعب العبور یا غیر قابل عبور برای جوانان در آمده است، ولی قطع نظر از این پیرایه‌ها، ازدواج یک حکم فطری و هماهنگ قانون آفرینش است که انسان برای بقاء نسل و آرامش جسم و روح و حل مشکلات زندگی احتیاج به ازدواج سالم دارد.اسلام که هماهنگ با آفرینش گام بر میدارد نیز در این زمینه تعبیرات جالب و مؤثری دارد، از جمله حدیث معروف پیامبر ص است:" تناکحوا، و تناسلوا تکثروا فانی اباهی بکم الامم یوم القیامه و لو بالسقط":" ازدواج کنید تا نسل شما فزونی گیرد که من با فزونی جمعیت شما حتی با فرزندان سقط شده در قیامت به دیگر امتها مباهات می‌کنم! و در حدیث دیگر از آن حضرت می‌خوانیم:" من تزوج فقد احرز نصف دینه فلیتق اللَّه فی النصف الباقی":" کسی که همسر اختیار کند نیمی از دین خود را محفوظ داشته، و باید مراقب نیم دیگر باشد" چرا که غریزه جنسی نیرومندترین و سرکشترین غرائز انسان است که به تنهایی با دیگر غرائز برابری می‌کند، و انحراف آن نیمی از دین و ایمان انسان‌را به خاطر خواهد انداخت.باز در حدیث دیگری از پیامبر ص می‌خوانیم‌" شرارکم عزابکم":" بدترین شما مجردانند" به همین دلیل در آیات مورد بحث و همچنین روایات متعددی مسلمانان تشویق به همکاری در امر ازدواج مجردان و هر گونه کمک ممکن به این امر شده‌اند مخصوصا اسلام در مورد فرزندان مسئولیت سنگینی بر دوش پدران افکنده، و پدرانی را که در این مسئله حیاتی بی تفاوت هستند شریک جرم انحراف فرزندانشان شمرده است چنان که در حدیثی از پیامبر ص می‌خوانیم:من ادرک له ولد و عنده ما یزوجه فلم یزوجه، فاحدث فالاثم بینهما!:" کسی که فرزندش به حد رشد رسد و امکانات تزویج او را داشته باشد و اقدام نکند، و در نتیجه فرزند مرتکب گناهی شود، این گناه بر هر دو نوشته می‌شود"! (2) و باز به همین دلیل دستور مؤکد داده شده است که هزینه‌های ازدواج را اعم از مهر و سایر قسمتها سبک و آسان بگیرند، تا مانعی بر سر راه ازدواج مجردان پیدا نشود، از جمله در مورد مهریه سنگین که غالبا سنگ راه ازدواج افراد کم در آمد است.در حدیثی از پیامبر اکرم ص می‌خوانیم:شوم المرأة غلاء مهرها" زن بد قدم زنی است که مهرش سنگین باشد" و باز در حدیث دیگری که در ذیل حدیث فوق وارد شده می‌خوانیم"من شومها شدة مئونتها": یکی از نشانه‌های شوم بودن زن آن است که هزینه زندگی (یا هزینه ازدواجش) سنگین باشد و از آنجا که بسیاری از مردان و زنان برای فرار از زیر بار این مسئولیت الهی و انسانی متعذر به عذرهایی از جمله نداشتن امکانات مالی می‌شوند در آیات فوق صریحا گفته شده است که" فقر" نمی‌تواند مانع راه ازدواج گردد، بلکه چه بسا ازدواج سبب غنا و بی نیازی می‌شود.دلیل آن هم با دقت روشن می‌شود، زیرا انسان تا مجرد است احساس مسئولیت نمی‌کند نه ابتکار و نیرو و استعداد خود را به اندازه کافی برای کسب در آمد مشروع بسیج می‌کند، و نه به هنگامی که در آمدی پیدا کرد در حفظ و بارور ساختن آن می‌کوشد و به همین دلیل مجردان غالبا خانه به دوش و تهی دستند! اما بعد از ازدواج شخصیت انسان تبدیل به یک شخصیت اجتماعی می‌شود و خود را شدیدا مسئول حفظ همسر و آبروی خانواده و تامین وسائل زندگی فرزندان آینده می‌بیند، به همین دلیل تمام هوش و ابتکار و استعداد خود را به کار می‌گیرد و در حفظ در آمدهای خود و صرفه‌جویی، تلاش می‌کند و در مدت کوتاهی می‌تواند بر فقر چیره شود.بی جهت نیست که در حدیثی از امام صادق ع می‌خوانیم"الرزق مع النساء و العیال‌":" روزی همراه همسر و فرزند است" و در حدیث دیگری از پیامبر ص می‌خوانیم:" مردی خدمت حضرتش رسید و از تهیدستی و نیازمندی شکایت کرد پیامبر ص فرمود:تزوج، فتزوج فوسع له‌"" ازدواج کن، او هم ازدواج کرد و گشایش در کار او پیدا شد"! بدون شک امدادهای الهی و نیروهای مرموز معنوی نیز به کمک چنین افراد می‌آید که برای انجام وظیفه انسانی و حفظ پاکی خود اقدام به ازدواج می‌کنند.هر فرد با ایمان می‌تواند به این وعده الهی دلگرم و مؤمن باشد، در حدیثی‌از پیامبر گرامی اسلام ص نقل شده:"من ترک التزویج مخافة العیلة فقد ساء ظنه باللَّه ان اللَّه عز و جل یقول إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ‌"." کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند گمان بد به خدا برده است، زیرا خداوند متعال می‌فرماید:" اگر آنها فقیر باشند خداوند آنها را از فضل خود بی نیاز می‌سازد" (1).البته روایات در منابع اسلامی در این زمینه فراوان است که اگر بخواهیم به نقل همه آنها بپردازیم از بحث تفسیری خارج می‌شویم.موفق باشید
عنوان سوال:

لطفا ضرورتهای تشکیل خانواده را از منظر قرآن برای من بگویید. با تشکر


پاسخ:

با عرض سلامانچه که در قران درباره خانواده است درباره ضرورت تشکیل نیست بلکه به این نوع تفکر انسانهایی می پردازد که فکر می کنند با این شرائط حاکم بر زندگی و مشکلات چگونه ازدواج کنند لذا به آنها این وعده را می دهدوَ أَنْکِحُوا الْأَیامی‌ مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ (32نور)مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد خداوند گشایش‌دهنده و آگاه است!البته در این آیه خود امر بر ازدواج نشان از اهمیتی است که ازدواج در نظر خدا داردالبته در رویات بیشتر به این مسئله پرداخته شده و از مضامین آن می توان به ضرورت ان پی برد:اگر بخواهیم کمی مفصلتر صحبت را بیان کنیم باید گفت:گر چه امروز مساله ازدواج آن قدر در میان آداب و رسوم غلط و حتی خرافات پیچیده شده که به صورت یک جاده صعب العبور یا غیر قابل عبور برای جوانان در آمده است، ولی قطع نظر از این پیرایه‌ها، ازدواج یک حکم فطری و هماهنگ قانون آفرینش است که انسان برای بقاء نسل و آرامش جسم و روح و حل مشکلات زندگی احتیاج به ازدواج سالم دارد.اسلام که هماهنگ با آفرینش گام بر میدارد نیز در این زمینه تعبیرات جالب و مؤثری دارد، از جمله حدیث معروف پیامبر ص است:" تناکحوا، و تناسلوا تکثروا فانی اباهی بکم الامم یوم القیامه و لو بالسقط":" ازدواج کنید تا نسل شما فزونی گیرد که من با فزونی جمعیت شما حتی با فرزندان سقط شده در قیامت به دیگر امتها مباهات می‌کنم! و در حدیث دیگر از آن حضرت می‌خوانیم:" من تزوج فقد احرز نصف دینه فلیتق اللَّه فی النصف الباقی":" کسی که همسر اختیار کند نیمی از دین خود را محفوظ داشته، و باید مراقب نیم دیگر باشد" چرا که غریزه جنسی نیرومندترین و سرکشترین غرائز انسان است که به تنهایی با دیگر غرائز برابری می‌کند، و انحراف آن نیمی از دین و ایمان انسان‌را به خاطر خواهد انداخت.باز در حدیث دیگری از پیامبر ص می‌خوانیم‌" شرارکم عزابکم":" بدترین شما مجردانند" به همین دلیل در آیات مورد بحث و همچنین روایات متعددی مسلمانان تشویق به همکاری در امر ازدواج مجردان و هر گونه کمک ممکن به این امر شده‌اند مخصوصا اسلام در مورد فرزندان مسئولیت سنگینی بر دوش پدران افکنده، و پدرانی را که در این مسئله حیاتی بی تفاوت هستند شریک جرم انحراف فرزندانشان شمرده است چنان که در حدیثی از پیامبر ص می‌خوانیم:من ادرک له ولد و عنده ما یزوجه فلم یزوجه، فاحدث فالاثم بینهما!:" کسی که فرزندش به حد رشد رسد و امکانات تزویج او را داشته باشد و اقدام نکند، و در نتیجه فرزند مرتکب گناهی شود، این گناه بر هر دو نوشته می‌شود"! (2) و باز به همین دلیل دستور مؤکد داده شده است که هزینه‌های ازدواج را اعم از مهر و سایر قسمتها سبک و آسان بگیرند، تا مانعی بر سر راه ازدواج مجردان پیدا نشود، از جمله در مورد مهریه سنگین که غالبا سنگ راه ازدواج افراد کم در آمد است.در حدیثی از پیامبر اکرم ص می‌خوانیم:شوم المرأة غلاء مهرها" زن بد قدم زنی است که مهرش سنگین باشد" و باز در حدیث دیگری که در ذیل حدیث فوق وارد شده می‌خوانیم"من شومها شدة مئونتها": یکی از نشانه‌های شوم بودن زن آن است که هزینه زندگی (یا هزینه ازدواجش) سنگین باشد و از آنجا که بسیاری از مردان و زنان برای فرار از زیر بار این مسئولیت الهی و انسانی متعذر به عذرهایی از جمله نداشتن امکانات مالی می‌شوند در آیات فوق صریحا گفته شده است که" فقر" نمی‌تواند مانع راه ازدواج گردد، بلکه چه بسا ازدواج سبب غنا و بی نیازی می‌شود.دلیل آن هم با دقت روشن می‌شود، زیرا انسان تا مجرد است احساس مسئولیت نمی‌کند نه ابتکار و نیرو و استعداد خود را به اندازه کافی برای کسب در آمد مشروع بسیج می‌کند، و نه به هنگامی که در آمدی پیدا کرد در حفظ و بارور ساختن آن می‌کوشد و به همین دلیل مجردان غالبا خانه به دوش و تهی دستند! اما بعد از ازدواج شخصیت انسان تبدیل به یک شخصیت اجتماعی می‌شود و خود را شدیدا مسئول حفظ همسر و آبروی خانواده و تامین وسائل زندگی فرزندان آینده می‌بیند، به همین دلیل تمام هوش و ابتکار و استعداد خود را به کار می‌گیرد و در حفظ در آمدهای خود و صرفه‌جویی، تلاش می‌کند و در مدت کوتاهی می‌تواند بر فقر چیره شود.بی جهت نیست که در حدیثی از امام صادق ع می‌خوانیم"الرزق مع النساء و العیال‌":" روزی همراه همسر و فرزند است" و در حدیث دیگری از پیامبر ص می‌خوانیم:" مردی خدمت حضرتش رسید و از تهیدستی و نیازمندی شکایت کرد پیامبر ص فرمود:تزوج، فتزوج فوسع له‌"" ازدواج کن، او هم ازدواج کرد و گشایش در کار او پیدا شد"! بدون شک امدادهای الهی و نیروهای مرموز معنوی نیز به کمک چنین افراد می‌آید که برای انجام وظیفه انسانی و حفظ پاکی خود اقدام به ازدواج می‌کنند.هر فرد با ایمان می‌تواند به این وعده الهی دلگرم و مؤمن باشد، در حدیثی‌از پیامبر گرامی اسلام ص نقل شده:"من ترک التزویج مخافة العیلة فقد ساء ظنه باللَّه ان اللَّه عز و جل یقول إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ‌"." کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند گمان بد به خدا برده است، زیرا خداوند متعال می‌فرماید:" اگر آنها فقیر باشند خداوند آنها را از فضل خود بی نیاز می‌سازد" (1).البته روایات در منابع اسلامی در این زمینه فراوان است که اگر بخواهیم به نقل همه آنها بپردازیم از بحث تفسیری خارج می‌شویم.موفق باشید





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین