با عرض سلامبیگانگان را محرم اسرار خود نسازیدیا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِکُمْ ..." بطانة" در لغت به معنی لباس زیرین است، و مقابل آن" ظهارة" به- معنی لباس روئین میباشد. و در اینجا کنایه از" محرم اسرار" است.و" خبال" در اصل به معنی از بین رفتن چیزی است، غالبا به زیانهایی که در عقل انسان اثر میگذارد، گفته میشود.این آیه به دنبال آیاتی که مناسبات مسلمانان را با کفار بیان کرد، به یکی از مسائل حساس اشاره کرده و ضمن تشبیه لطیفی به مؤمنان هشدار داده است، که غیر از هم مسلکان خود برای خود، دوست و همرازی انتخاب نکنند، و بیگانگان را از اسرار و رازهای درونی خود با خبر نسازند. یعنی کفار شایستگی دوستی شما را ندارند، و نباید آنان دوست و محرم اسرار شما باشند. کفار در رساندن شر و فساد نسبت به مسلمانان کوتاهی نمیکنند (لا یَأْلُونَکُمْ خَبالًا).هرگز سوابق دوستی و رفاقت آنها با شما مانع از آن نیست که به خاطر جدایی در مذهب و مسلک آرزوی زحمت و زیان شما را در دل خود نپرورانند، بلکه پیوسته علاقه آنها این است که شما در رنج و زحمت باشید. (وَدُّوا ما عَنِتُّمْ) آنها برای اینکه شما از مکنونات ضمیرشان آگاه نشوید، و رازشان فاش نگردد، معمولا در سخنان و رفتار خود مراقبت میکنند، و با احتیاط و دقت حرف میزنند، ولی با وجود این، آثار عداوت و دشمنی از لابلای سخنان آنها آشکار است و گاه بطور ناخودآگاه سخنانی بر زبان میآورند، که میتوان گفت همانند جرقهایست از آتش پنهانی دلهای آنها، و میتوانید از آن، به ضمیر باطن آنان پیببرید (قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ).این آیه حقیقتی را بیان میکند که امیر مؤمنان ع در سخنان خود توضیح فرموده است، آنجا که میفرماید:" ما اضمر احد شیئا الا ظهر فی صفحات وجهه او فلتات لسانه"." هیچ کس در ضمیر باطن، رازی را پنهان نمیدارد، مگر اینکه از رنگ چهره و لابلای سخنان پراکنده و خالی از توجه او آشکار میشود".خلاصه اینکه خداوند بدین وسیله طریقه شناسایی باطن دشمنان را نشان داده، و از ضمیر باطن و راز درونیشان خبر میدهد و میفرماید: آنچه از عداوت و دشمنی در دل خود پنهان کردهاند، بمراتب از آنچه بر زبان میآورند بزرگتر است. (وَ ما تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ).سپس اضافه نموده: ما برای شما این آیات را بیان کردیم، که اگر در آن تدبر کنید، بوسیله آن میتوانید دوست خود را از دشمن تمیز دهید، و راه نجات را از شر دشمنان پیدا کنید (قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیاتِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ).ها أَنْتُمْ أُولاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَ لا یُحِبُّونَکُمْ وَ تُؤْمِنُونَ بِالْکِتابِ کُلِّهِ ...در این آیه میفرماید: شما ای جمعیت مسلمانان آنان را روی خویشاوندی و یا همجواری و یا به علل دیگر دوست میدارید، غافل از اینکه آنها شما را دوست نمیدارند، در حالی که شما به تمام کتابهایی که از طرف خداوند نازل شده (اعم از کتاب خودتان و کتابهای آسمانی آنها) ایمان دارید، ولی آنان به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند.وَ إِذا لَقُوکُمْ قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَیْظِ:این دسته از اهل کتاب منافق هستند، چون با شما ملاقات کنند، میگویند ما ایمان داریم و آئین شما را تصدیق میکنیم، ولی چون تنها شوند، از شدت کینه و عداوت و خشم سر انگشتان خود را به دندان میگیرند، قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِکُمْ.بگو ای پیامبر با همین خشمی که دارید، بمیرید، و این غصه تا روز مرگ دست از شما بر نخواهد داشت.إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ:شما از وضع آنها آگاه نبودید، و خدا آگاه است،" زیرا خداوند از اسرار درون سینهها با خبر است".منبع:تفسیر نمونه، ج3، ص: 64
با عرض سلامبیگانگان را محرم اسرار خود نسازیدیا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِکُمْ ..." بطانة" در لغت به معنی لباس زیرین است، و مقابل آن" ظهارة" به- معنی لباس روئین میباشد. و در اینجا کنایه از" محرم اسرار" است.و" خبال" در اصل به معنی از بین رفتن چیزی است، غالبا به زیانهایی که در عقل انسان اثر میگذارد، گفته میشود.این آیه به دنبال آیاتی که مناسبات مسلمانان را با کفار بیان کرد، به یکی از مسائل حساس اشاره کرده و ضمن تشبیه لطیفی به مؤمنان هشدار داده است، که غیر از هم مسلکان خود برای خود، دوست و همرازی انتخاب نکنند، و بیگانگان را از اسرار و رازهای درونی خود با خبر نسازند. یعنی کفار شایستگی دوستی شما را ندارند، و نباید آنان دوست و محرم اسرار شما باشند. کفار در رساندن شر و فساد نسبت به مسلمانان کوتاهی نمیکنند (لا یَأْلُونَکُمْ خَبالًا).هرگز سوابق دوستی و رفاقت آنها با شما مانع از آن نیست که به خاطر جدایی در مذهب و مسلک آرزوی زحمت و زیان شما را در دل خود نپرورانند، بلکه پیوسته علاقه آنها این است که شما در رنج و زحمت باشید. (وَدُّوا ما عَنِتُّمْ) آنها برای اینکه شما از مکنونات ضمیرشان آگاه نشوید، و رازشان فاش نگردد، معمولا در سخنان و رفتار خود مراقبت میکنند، و با احتیاط و دقت حرف میزنند، ولی با وجود این، آثار عداوت و دشمنی از لابلای سخنان آنها آشکار است و گاه بطور ناخودآگاه سخنانی بر زبان میآورند، که میتوان گفت همانند جرقهایست از آتش پنهانی دلهای آنها، و میتوانید از آن، به ضمیر باطن آنان پیببرید (قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ).این آیه حقیقتی را بیان میکند که امیر مؤمنان ع در سخنان خود توضیح فرموده است، آنجا که میفرماید:" ما اضمر احد شیئا الا ظهر فی صفحات وجهه او فلتات لسانه"." هیچ کس در ضمیر باطن، رازی را پنهان نمیدارد، مگر اینکه از رنگ چهره و لابلای سخنان پراکنده و خالی از توجه او آشکار میشود".خلاصه اینکه خداوند بدین وسیله طریقه شناسایی باطن دشمنان را نشان داده، و از ضمیر باطن و راز درونیشان خبر میدهد و میفرماید: آنچه از عداوت و دشمنی در دل خود پنهان کردهاند، بمراتب از آنچه بر زبان میآورند بزرگتر است. (وَ ما تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ).سپس اضافه نموده: ما برای شما این آیات را بیان کردیم، که اگر در آن تدبر کنید، بوسیله آن میتوانید دوست خود را از دشمن تمیز دهید، و راه نجات را از شر دشمنان پیدا کنید (قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیاتِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ).ها أَنْتُمْ أُولاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَ لا یُحِبُّونَکُمْ وَ تُؤْمِنُونَ بِالْکِتابِ کُلِّهِ ...در این آیه میفرماید: شما ای جمعیت مسلمانان آنان را روی خویشاوندی و یا همجواری و یا به علل دیگر دوست میدارید، غافل از اینکه آنها شما را دوست نمیدارند، در حالی که شما به تمام کتابهایی که از طرف خداوند نازل شده (اعم از کتاب خودتان و کتابهای آسمانی آنها) ایمان دارید، ولی آنان به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند.وَ إِذا لَقُوکُمْ قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَیْظِ:این دسته از اهل کتاب منافق هستند، چون با شما ملاقات کنند، میگویند ما ایمان داریم و آئین شما را تصدیق میکنیم، ولی چون تنها شوند، از شدت کینه و عداوت و خشم سر انگشتان خود را به دندان میگیرند، قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِکُمْ.بگو ای پیامبر با همین خشمی که دارید، بمیرید، و این غصه تا روز مرگ دست از شما بر نخواهد داشت.إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ:شما از وضع آنها آگاه نبودید، و خدا آگاه است،" زیرا خداوند از اسرار درون سینهها با خبر است".منبع:تفسیر نمونه، ج3، ص: 64
- [سایر] آیا آیۀ 144 سورۀ آل عمران بر شهادت پیامبر اکرم (ص) دلالت دارد؟
- [سایر] با توجه به آیه 42 سوره آل عمران حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) برتر است یا حضرت مریم (سلام الله علیها)؟
- [سایر] آیه هدایت (سوره اعراف، آیه 118) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] محتوای کلی سوره آل عمران چیست؟
- [سایر] لقب سورة آل عمران چیست؟
- [سایر] در آیة 81 سورة آل عمران، مراد از وعده یاری کنید چیست و چگونه می توان این آیه را دلیل بر اثبات رجعت قرار داد؟ لطفاً توضیح دهید.
- [سایر] چرا حضرت زکریا(ع) با مردم مدتی سخن نگفت؟ و حضرت زکریا(ع) طبق آیه 41 سوره آل عمران سه روز با مردم صحبت نکردند یا طبق آیه 10 مریم سه شبانه روز؛ علت این تناقض چیست؟
- [سایر] در آیه 110 سوره آل عمران درباره اهل کتاب آمده: (مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ الْفَاسِقُون) آیا اکثریت اهل کتاب فاسق هستند؛ نظر قرآن درباره اهل کتاب چیست؟
- [سایر] معرفی اجمالی از سوره آل عمران ارایه نمایید.
- [سایر] تفسیر آیه 19 آل عمران و معنای اسلام چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس، و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف یعنی آیه اِنَّ رَبَّکُمُ اللهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ... و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در چهار سوره از قرآن مجید آیه سجده است (سوره های وَالنَّجم(53) اِقرَأْ(96) والم تنزیل(32) و حم سجده(41)) وهرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده رود، و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آیه سجده به گوشش بخورد بنابر احتیاط واجب باید سجده کند.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف (إنَّ ربَّکُمُ اللهُ الّذی خَلَقَ السموات و الارض) تا آخر، و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او، سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آیه آخر سوره بقره، بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنان که گفته شد در چهار سوره از قرآن مجید آیه سجده است(سوره (الم سجده) و (حم سجده) و (النجم) و (اقرء)) و هرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده رود و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آیه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتیاط واجب باید سجده کند.