برای روشن شدن سؤال لازم است آیه‌ای که برتری حضرت مریم(سلام الله علیها) را بیان می‌کند معنا شود.
قرآن کریم در آیه 42 سوره آل عمران می‌فرماید: یا مریم انّ الله اصطفیک و طهّرک و اصطفیک علی نساء العالمین ؛( و به یاد آور هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته و بر تمام زنان جهان برتری داده است).
و منظور از برتری و فضیلت حضرت مریم(سلام الله علیها) در آیه مذکور این نیست که ایشان در تمام فضائل و کمالات و جهات انسانی بر همه زنان عالم برتری دارد. بلکه منظور از این برتری جهت خاصی است که حضرت مریم(سلام الله علیها) را از سائر زنان ممتاز کرده است.
برای روشن شدن این مطلب از خود آیه شریفه کمک می‌گیریم. در آیه 42 سوره آل عمران کلمه اصطفاء دو بار تکرار شده است.
1. ان الله اصطفیک و طهّرک که به یک نوع انتخاب اشاره می‌کند بدون اینکه مسئله برتری آن حضرت را مطرح نماید. و این قسمت از آیه صرفا اصطفاء و انتخاب نفس خود مریم(سلام الله علیها) را در فضائل و تقوا بیان می‌کند، و برتریایشان نسبت به سائر زنان لحاظ نگردیده است.
2. و اصطفیک علی نساء العالمین در این قسمت از آیه، برتری حضرت مریم نسبت به سائر زنان عالم آمده است؛ حال باید روشن شود منظور از این برتری چیست؟ آیا برتری ایشان بر زنان عالم بصورت مطلق است یا مقیّدمی‌باشد، با این معنا که در چه جهت برتری دارد در تمام جهات و فضائل انسانی یا در یک جهت خاص که مخصوص ایشان می‌باشد. آنچه می‌توان گفت این است که حضرت مریم در یک جهت خاص نسبت به تمام زنان عالم برتری دارد. و آن جهت برتری این است که ایشان بدونداشتن همسر بطور معجزه‌آسا و خرق عادت فرزند آورد. پس برتری ایشان در قسمت اخیر آیه نسبی است و بطور مطلق نمی‌باشد.
و از نظر ادب عرب نیز اگر کلمه اصطفا با (علی) متعددی شود معنای تقدم را می‌دهد نه مطلق اصطفاء و برتری، (المیزان، علامه طباطبایی، جلد 3، ص 205) . یعنی حضرت مریم به خاطر صلاحیت‌ها و ویژگی‌هائی که داشته استاین برتری و تقدم را بر زنان عصر و زمانه‌اش پیدا کرده که او به عنوان مادر حضرت عیسی برگزیده شده است.
بعد از روشن معنای برتری حضرت مریم نسبت به سائر زنان عالم، باید دانست زنی که در فضائل و کمالات معنوی و طهارت و تقوا، یگانه زنان است و نسبت به همه زنان عالم از اولین و آخرین برتری دارد عصمت کبری فاطمه زهرا(سلام الله علیها) است. و پیامبر اسلام( صلّی الله علیه و آله و سلّم ) در این موردفرموده است:(ابنتی فاطمة سیدة نساء العالمین).
و از امام صادق(علیه السّلام) در مورد فرمایش رسول خدا سؤال شده که (فاطمه سرآمد زنان بهشت است یا سرآمد زنان عصر خویش می‌باشد؛ آنحضرت پاسخ داده‌اند آنکه سرآمد زنان عصر خویش بود مریم(علیه السّلام) بود. اما فاطمه(سلام الله علیها) سرآمد همه زنان بهشت از اولین تا آخرین است، (بحارالانوار، ج 43، ص 21، انتشارات المکتبة الاسلامیه) .
و مسئله برتری حضرت فاطمه(سلام الله علیها) نسبت به زنان عالم به تواتر در احادیث رسول گرامی( صلّی الله علیه و آله و سلّم ) و ائمه(علیه السّلام) آمده است.
برای آگاهی بیشتر ر.ک:
1. بحارالانوار، ج 43
2. فاطمه زهرا (شادمانی دل پیامبر)، احمد رحمانی همدانی، مترجم، دکتر سید حسن افتخارزاده سبزواری
3. زندگانی حضرت فاطمه، سید هاشم رسولی محلاتی.
منبع: نرم افزار معمای هستی
