مایملک
دارايي
اگر مهریّه سیصد هزار تومان و نصف مایملک داماد باشد آیا این مهریّه باطل نیست؟
این مهریّه مجهول و باطل است و به جای آن باید مهرالمثل بپردازد.
این مهریّه مجهول و باطل است و به جای آن باید مهرالمثل بپردازد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- الف) دختر خانمی مهریّه اش هم معجّل بود و هم مؤجل، مقدار معجّل را در مجلس عقد دریافت نمود و در مؤجل، زمان خاصیّ معیّن نشد ولی از قراین حالیه و مقالیه مثل این که داماد از قبول کردن مهریّه سنگین امتناع داشت ولی پدر دختر گفت مهریّه را کی داده و کی گرفته، به دست می آید که موقع پرداخت، بعد از عروسی است امّا الآن دختر به تحریک والدین اصرار بر دریافت مؤجّل نیز دارد آیا دختر و یا والدین او حقّ امتناع از عروسی را قبل از پرداخت باقیمانده مهریه دارند؟ ب) داماد قبل از عروسی برای خانم خود مقدار قابل توجّهی وسایل زینتی از قبیل طلا و غیره به عنوان هدیه گرفته است به فرض این که دختر حاضر به عروسی نشود آیا داماد حّق مطالبه آن وسایل زینتی را دارد و آیا استفاده دختر بعد از اطّلاع از عدم رضایت داماد از آن زینت آلات جایز است؟ ج) اگر مهریّه سیصد هزار تومان و نصف مایملک داماد باشد آیا این مهریّه باطل نیست؟
- مهریّه هایی که مثلا 50 سال پیش صد تومان بوده، آیا اکنون همان مقدار بر عهده زوج است یا این که باید قدرت مقدار خرید صد تومان در 50 سال پیش به عنوان مهریه محاسبه شود؟
- اگر در عقد نامه (عقد دائم) مشخص نشده باشد ملاک مهریه چه نوع سکه ی بهار آزادی است، آیا می توان داماد را به پرداخت نوع کامل یا گران تر آن ملزم نمود؟
- در صورتی که داماد به خاطر عدم بکارت، نکاح را فسخ کند چه مقدار از مهریه را باید بپردازد و در صورت تدلیس از چه کسی می تواند بگیرد؟
- شخصی مبلغ چهار میلیون تومان از بابت مهریّه همسرش بدهکار است، او دارای منزل مسکونی در بهترین محلّ مشهد می باشد که اکنون به مبلغ سی میلیون تومان خریدار دارد آیا این منزل جزء مستثنیات دین است؟
- اگر پدر دختر همان پول را که از داماد می گیرد مهریّه دخترش قرار دهد، به این معنا که دختر مبلغ را کاملا از شوهرش به عنوان مهریّه خود اخذ کند، هر مقدار که خواست برای خودش جهیزیّه تهیّه کند و اضافه آن را به پدر یا مادر و یا برادر خود هبه کند، آیا برای آنها حلال است؟
- با توجه به این که دیه زن در جایی که بیش از ثلث کل دیه باشد، به نصف تقلیل مییابد؛ بفرمایید: اگر مقدار ارش، بیش از ثلث کل دیه باشد، آیا به نصف تقلیل مییابد؟ (مثلاً در جایی که کل دیه 5 میلیون تومان است و ارش 2 میلیون تومان برآورد شده است).
- آیا مهریه باید ارزش مالی داشته باشد؟ پس مثلا مهریه دو بوسه باطل است؟ بر فرض باطل بودن آیا اگر کسی با این مهر متعه کند، عقدش باطل است و آنها مرتکب زنا شده اند؟
- در بعضی ازدواجها مهریّه های سنگینی در نظر گرفته می شود، که عندالمطالبه نیز است. در حالی که مرد 500 هزار تومان هم ندارد. ولی برای این که ازدواج سر بگیرد، مثلا 20 میلیون تومان مهر تعیین شده را می پذیرد، و شاید در طول عمر خود به این مبلغ دست نیابد، و از اوّل نیز محرز است که در صورت مطالبه، قادر بر پرداخت مهریّه نخواهد بود. این نوع ازدواج ها شرعاً چه حکمی دارد؟
- با توجه به اینکه مهریه مبتنی بر تراضی و توافق زن و مرد می باشد و یکی از شرایط صحت تراضی قصد واقعی متعاقدین بر میزان مهریه است، حال اگر مرد قصد واقعی بر تعیین و پرداخت این میزان مهریه را نداشته باشد آیا مهریه باطل خواهد بود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی مبلغ چهارصد هزار تومان وام گرفته که سالی صد هزار تومان پرداخت کند، از طرفی ادای دین که صد هزار تومان است جز مؤونه، است در سال دوّم دو ماه مانده به حساب سال، سیصد هزار تومان پول اضافه بر مؤونه دارد، آیا می‌تواند سیصد هزار تومان وام را یکجا بدهد و جز مؤونه قرار دهد، با این که قبول میکنند همه را یکجا بگیرند یا باید خمس سیصد هزار تومان را بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا پدر داماد می تواند مهریه عروس خود را مستقیماً به عهده بگیرد و بپردازد؟ یا باید مهریه را به پسر خود ببخشد و پسر خودش مهریه را بدهد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر حج تمتّع در مهریه عروس و به عهده داماد باشد و هدایای عروسی به میزانی باشد که بتوان برای هردوی آنها ثبت نام حج کرد، این ثبت نام به عنوان پرداخت آن قسمت از مهریه محسوب می شود؟
- [سایر] در عقد نامه، مهریه خانمی به این صورت ذکر شده است: (مقدار بیست مثقال طلا به قیمت ده هزار تومان) آیا مهریه بیست مثقال طلا است، یا ده هزار تومان؟
- [آیت الله بهجت] مهریه هایی که مثلاً 40 سال قبل هزار تومان بوده، آیا اکنون همان مقدار بر عهده ی زوج است یا این که باید مقدار قدرت خرید هزار تومان در 40 سال قبل به عنوان مهریه محاسبه شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا پدر داماد می تواند ملکی یا مالی از اموال خود را مستقیماً (بدون اینکه ابتدا به فرزند خود ببخشد) صداق عروس خود قرار دهد؟
- [آیت الله بهجت] در بحث طلاق غیر مدخولٌ بها آمده که مالک نصف مهریّه می باشد و در مدخولٌ بها آمده که مالک تمام مهریه است. سؤال این که آیا زن قبل از اجازه ی مواقعه، حقّ مطالبه ی همه ی مهریه را دارد یا نصف آن را؟
- [آیت الله سبحانی] چهار دانگ منزل به ارزش 16میلیون تومان جزء اقلام مهریه ذکر شده است آیا 16میلیون تومان به قیمت آن روز از منزل را بدهکار می باشم؟
- [آیت الله بهجت] اگر زوجه غیر مدخوله باشد، بلافاصله بعد از جاری شدن عقد، می تواند مطالبه ی نصف مهریّه نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مدتی است در یک شرکت مشغول به کار است. در ابتدای کار قول استخدام به وی داده شده، و اکنون جواب منفی می شنود. و حداقل دستمزد در قانون برای کارگر پانصد تومان است، و به این شخص دویست تومان می دهند. ولی ایشان بدون آنکه مسؤولان شرکت بدانند سیصد تومان دیگر از شرکت برمی دارد، آیا این پول حلال است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به مستأجر بگوید: خانه را یک ماهه به هزار تومان به تو اجاره می دهم و هر قدر بیشتر بمانی به همین قیمت است، فقط در ماه اول اجاره صحیح است چون بقیه را معین نکرده، ولی اگر ماه اول را هم معین نکند فقط بگوید هر ماه یک هزار تومان است، اجاره بکلی باطل است.
- هرگاه وارث فقط برادر وخواهر و همسر او باشند، همسر ارث خود را به تفصیلی که در مسائل آینده گفته می شود می برد و خواهر و برادر بطوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را می برند، ولی برای آن که زن یا شوهر ارث می برد از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمی شود، ولی از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می شود، مثلاً اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشند، نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال به برادر و خواهر مادری و باقیمانده سهم برادر و خواهر پدر و مادری است، مثلاً اگر تمام مال شش تومان باشد، سه تومان به شوهر، و دو تومان به برادر و خواهر مادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می رسد.
- در مضاربه لازم نیست سهم دو طرف حتما به صورت درصدی از منافع (مانند نصف و ثلث و مانند آن) باشد، بلکه می توان سهم یکی از دو طرف را در مقدار معینی قرار داد، مثلاً گفت در برابر فلان مقدار سرمایه، ده هزار تومان از منافع سهم او می شود، به شرط این که مضاربه مزبور سودی بیش از این مقدار داشته باشد وگرنه صحیح نیست.
- 38 حیله های ربا که قصد جدی در آن نیست، مثل آنچه در میان بعضی معمول است که وامی را به کسی می دهند و بعد سود آن را که چند هزار تومان است با یک سیر نبات مصالحه می کنند باطل و بی اساس است و مبلغ اضافی ربا محسوب می شود.
- در ضمانت باید (طلبکار) و (بدهکار) و (جنس بدهی) معین باشد، بنابراین اگر دو نفر از کسی طلبکار باشند و انسان بگوید من در برابر یکی از آن دو ضامن هستم، فایده ای ندارد، همچنین اگر دو نفر به کسی بدهکار باشند و کسی بگوید من ضامنم که بدهی یکی از آن دو نفر را بدهم، چون معین نکرده باطل است و نیز اگر کسی از دیگری یکصد کیلو گندم و یکصد تومان پول طلبکار باشد و کسی بگوید من ضامن یکی از دو طلب هستم و معین نکند صحیح نیست.
- نماز مغرب و عشاء نیز هر کدام وقت مخصوص و وقت مشترکی دارند، وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است تا به اندازه سه رکعت و اگر کسی مسافر باشد و تمام نماز عشا را در این وقت بخواند باطل است، هرچند از روی سهو باشد. و وقت مخصوص نماز عشا موقعی است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب باقی مانده باشد و اگر کسی عمداً تا این موقع نماز مغرب را تأخیر اندازد باید اول نماز عشا را بخواند و بعد نماز مغرب را قضا کند و در میان این دو، وقت مشترک است، اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز عشا را قبل از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز متوجه شود، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعداً به جا آورد.
- در مزارعه چند چیز شرط است: 1 صاحب زمین و زارع هر دو باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنها را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد و سفیه نباشند، 2 همه حاصل زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود. 3 سهم هر کدام بطورمشاع باشد، مانند نصف یا ثلث حاصل و مثل اینها، بنابراین اگر شرط کنندکه نوعی از حاصل مخصوص به یکی و نوع دیگر مخصوص به دیگری باشد، یا شرط کنند حاصل فلان قسمت از زمین مال یکی و حاصل قسمت دیگر مال دومی باشد صحیح نیست و نیز اگر صاحب زمین بگوید این زمین را زراعت کن و هرچه می خواهی به من بده باطل است.4 باید مدتی را که زمین در اختیار زارع است معین کنند و به اندازه ای باشد که به دست آمدن حاصل در آن مدت ممکن شود. 5 زمین باید قابل زراعت باشد ولی اگر زمین آماده نیست اما می توان کاری کرد که آماده زراعت شود مزارعه صحیح است. 6 نوع زراعت را باید معین کند، مگر این که زراعت هر چه باشد تفاوتی در نظر آنها و نظر توده مردم نداشته باشد و یا این که معلوم باشد که این زمین برای چه زراعتی مناسب است. 7 باید زمین معین باشد، بنابراین اگر کسی چند قطعه زمین دارد و بگوید یکی از آنها را به مزارعه دادم در صورتی که زمینها در مرغوبیت متفاوت باشد مزارعه باطل است، ولی اگر آن زمینها یکسان است و مثلاً بگوید مقدار پنج هکتار از این زمین را به تو واگذار می کنم مانعی ندارد و نیز ممکن است زمین را بدون این که زارع دیده باشد با اوصاف برای او بیان کند. 8 مخارج زراعت و همچنین بذر و مانند آن را باید معین کنند که بر عهده چه کسی است; ولی اگر مخارجی را که هر کدام باید بکنند میان مردم آن محل معلوم باشد کافی است.
- مساقات چند شرط دارد: 1 مالک و باغدار باید بالغ و عاقل باشند. 2 کسی آنها را مجبور به این کار نکرده باشد. 3 ممنوع از تصرف در مال خود نباشند. 4 مدت مساقات باید معلوم باشد و اگر ابتدای آن را معین کنند و آخر آن را موقعی قرار دهند که حاصل آن سال بدست می آید صحیح است. 5 باید سهم هر کدام به صورت نصف یا ثلث حاصل و مانند آن باشد، بنابراین اگر قرار بگذارند که مثلاً یک تن از میوه، مال صاحب باغ و بقیه مال کسی است که کار می کند معامله باطل است. 6 باید قرار داد معامله را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن بگذارند چنانچه کارهایی مانند آبیاری و سمپاشی که برای پرورش میوه لازم است باقی مانده باشد مساقات صحیح است وگرنه اشکال دارد و اگر فقط احتیاج به کارهایی مانند چیدن میوه و نگهداری آن باشد قرارداد آنها صحیح است، ولی مساقات نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر خانه یا دکانی را مثلاً یکساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید می‌تواند نصف دیگر را به صد تومان اجاره دهد ولی اگر بخواهد نصف آن را بزیادتر از مقداری که اجاره کرده، مثلاً به صد وبیست تومان اجاره دهد، باید در آن کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا بغیر جنسی که اجاره کرده اجاره دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر خانه یا دکانی را مثلا یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف ان خودش استفاده نماید می تواند نصف دیگر ان را به صد تومان اجاره دهد ولی اگر بخواهد نصف ان را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلا به صد و بیست تومان اجاره دهد باید در ان کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا به غیر جنسی که اجاره کرده اجاره دهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر خانه یا مغازه ای را مثلا یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید، می تواند نصف دیگر آن را به صد تومان یا کمتر اجاره دهد، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلا به صد و بیست تومان اجاره دهد باید در آن، کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا به غیر جنسی که اجاره کرده اجاره دهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر خانه یا دکانی را مثلاً یکساله به صد تومان اجاره کند ، و از نصف آن خودش استفاده نماید ، می‌تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد ، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده ، مثلاً به صد و بیست تومان اجاره دهد ، باید در آن ، کاری مانند تعمیر انجام داده باشد . شرایط مالی که آن را اجاره میدهند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر خانه یا دکانی را مثلاً یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید ، می تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد ، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلاً به صد و بیست تومان اجاره دهد ، باید در آن ، کاری مانند تعمیر انجام داده باشد . شرائط مالی که آن را اجاره می دهند :
- [آیت الله سبحانی] اگر خانه یا دکانی را مثلاً یک ساله به صد هزار تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید، باید نصف دیگر آن را به کمتر از صد هزار تومان اجاره دهد ولی اگر بخواهد نصف آن را به صد هزار تومان یا بیشتر اجاره دهد، بایددر آن کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا به غیر جنسی که اجاره کرده اجاره دهد.
- [آیت الله بهجت] اگر خانه یا دکانی را مثلاً یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید، بنابر اظهر می‌تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده، مثلاً به صدوبیست تومان اجاره دهد، باید در آن، کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا به غیر جنسی که اجاره کرده، اجاره دهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از آنکه تحویل دهد کسی آن را غصب نماید، مستأجر می تواند اجاره را به هم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده، پس بگیرد، یا اجاره را به هم نزند و اجاره مدتی را که در تصرف غصب کننده بوده به میزان معمول از غاصب بگیرد، پس اگر حیوانی را یک ماهه هزار تومان اجاره نماید و کسی آن را ده روز غصب کند و اجاره معمولی ده روز آن سیصد تومان باشد می تواند سیصد تومان را از غصب کننده بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو ببرد، روزهاش باطل نمیشود.
- [آیت الله بروجردی] اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد، روزهاش باطل نمیشود.