در معامله مزارعه چه شرایطی لازم است؟

در مزارعه چند چیز شرط است: 1- صاحب زمین و زارع هر دو باید بالغو عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنها را از تصرّف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد و سفیه نباشند، 2- همه حاصل زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود. 3- سهم هر کدام بطورمشاع باشد، مانند نصف یا ثلثحاصل و مثل اینها، بنابراین اگر شرط کنندکه نوعی از حاصل مخصوص به یکی و نوع دیگر مخصوص به دیگری باشد، یا شرط کنند حاصل فلان قسمت از زمین مال یکی و حاصل قسمت دیگر مال دومی باشد صحیح نیست و نیز اگر صاحب زمین بگوید این زمین را زراعت کن و هرچه می‌خواهی به من بده باطل است. 4- باید مدّتی را که زمین در اختیار زارع است معیّن‌کنند و به اندازه‌ای باشد که به دست آمدن حاصل در آن مدّت ممکن شود. 5- زمین باید قابل زراعت باشد ولی اگر زمین آماده نیست امّا می‌توان کاری کرد که آماده زراعت شود مزارعه صحیح است. 6- نوع زراعت را باید معیّن‌کند، مگر این‌که زراعت هر چه باشد تفاوتی در نظر آنها و نظر توده مردم نداشته باشد و یا این‌که معلوم باشد که این زمین برای چه زراعتی مناسب است. 7- باید زمین معیّن باشد، بنابراین اگر کسی چند قطعه زمین دارد و بگوید یکی از آنها را به مزارعه دادم در صورتی که زمینها در مرغوبیّت متفاوت باشد مزارعه باطل است، ولی اگر آن زمینها یکسان است و مثلًا بگوید مقدار پنج هکتار از این زمین را به تو واگذار می ‌کنم مانعی ندارد و نیز ممکن است زمین را بدون این که زارع دیده باشد با اوصاف برای او بیان کند. 8- مخارج زراعت و همچنین بذر و مانند آن را باید معیّن کنند که بر عهده چه کسی است؛ ولی اگر مخارجی را که هر کدام باید بکنند میان مردم آن محل معلوم باشد کافی است.