بهره‌دادن و گرفتن از بانکها بدون قرارداد لفظی و کتبی حلال است یا حرام؟
دادن (واخذ) جایز نیست اگر به عنوان بهره باشد اگرچه قراری نداده باشد.
دادن (واخذ) جایز نیست اگر به عنوان بهره باشد اگرچه قراری نداده باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- وجوهی که در بانکها به قصد محفوظ ماندن نه سود بردن گذاشتهمی‌شود ولی هنگام دریافت متصدیان بانک مبلغ کمی که خودشان حساب نموده‌اند اضافه بر اصل پول به صاحب وجوه میدهند آیا این مبلغ حلال است یا خیر؟
- پولهایی که سلمانی بابت تراشیدن صورت می‌گیرد حلال است یا حرام؟ و بر فرض حرمت اگر با پولهای حلالش مخلوط باشد و بخواهد اموالش را تخمیس کند دوبار باید تخمیس کند یا خیر؟
- سودی که بانکهای دولتی بابت پس‌انداز می‌پردازند، آیا جایز است بابت مالیات یا بهره‌ای که خود شخص یا بستگانش مجبوراً به دولت یا بانکها پرداخته تقاصّاً اخذ کند یا خیر؟
- شخصی جاهل از جده به نذر احرام بست برای عمره مفرده و بعد از رجوع به وطن فهمید؛ آیا آن احرام اثری دارد؟ و در صورت مذکور اگر طواف نساء را بجا نیاورد آیا زنش بر او حرام می‌شود؟
- آیا بین [این دو استفتاء که منسوب به حضرتعالی است تناقضی وجود دارد یا خیر. 1- یکی از محرمات احرام ازاله مو است، شخصی محرم که حج او صروره است و نمی‌تواند در منی سر خود را بتراشد چنانچه محلی هم یافت نشود و یا مشکل باشد پیدا کردن او برای حلق، تکلیف او چیست و آیا فرقی بین یافت نشدن و مشکل بودن هست یا خیر؟ 2- در صورت لزوم حلق، محرم می‌تواند برای خروج از احرام سر خود را بتراشد یا خیر و نیز سر دیگری را قبل از خروج از احرام می‌تواند بتراشد یا خیر؟
- دختر و پسرهای امروزه که در مدارس و دبیرستانها و دانشگاهها و مؤسسات با هم معاشر هستند و برای محرمیت، صیغه برای خودشان یا پدر و فرزندانشان قصد دارند جاری کنند که این معاشرتها حرام نباشد، چون حضرت عالی اذن پدر را در باکره احتیاط واجب می‌فرمایید و در این موارد چه بسا هست که پدرها راضی نمی‌شوند و یا آنکه نمی‌شود اذن گرفت، اجازه می‌فرمایید که این احتیاط ترک شود و بدون اذن ولیّ صیغه جاری گردد یا خیر؟ و دیگر آن که بعضی موارد هست که پسر و دختر به هم علاقه دارند و تحصیل اذن از پدر بواسطه شرم و حیا و موانع دیگر مشکل است آیا ترک این احتیاط در این صورت جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی علم و اطّلاع دارد که بانک به سپرده ها مبلغی بهره می دهد، به این منظور پولی به بانک می سپارد، ولی هیچ گونه قرارداد لفظی یا کتبی نمی بندد. آیا بهره مذکور حرام است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا پولی که در بانکها یا تعاونیها میگذاریم بهره ان حرام است یا حلال؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حال که اذن پدر برای ازدواج دختر باکره واجب است، آیا اذن لفظی، تلفنی، کتبی، از فحوا و قرینه یا دادن اذن بوسیله وکیل کفایت می‌کند؟
- [آیت الله بروجردی] فروش برات کتبی در شهرستان دیگر تا مدّت معیّن و حق الزحمه معیّن چه صورت دارد؟ و چنانچه قرارداد مدّت بشود ولی قرارداد حق الزحمه نشود نویسنده برات مبلغی به عنوان حق الجعاله یا تعارف بدهد چه صورت دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جایزه ای که بانکها برای تشویق دارندگان حساب به آنها پرداخت می کنند، آیا حلال است؟
- [آیت الله خوئی] برای تعریف لقطه می‌شود به نوشتن اطلاعیه و به درب و دیوار محل اجتماع چسباندن اکتفا کرد، یا نه؟ و معلوم است که این طور تعریف کتبی از نظر شنواندن به افراد، مثل تعریف لفظی نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر بانکها به جای بیمه کردن در ضمن قرارداد متعهد شوند که هر نوع خسارت یا ضرر وارده به سپرده را از پول خود جبران کنند صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] لطفاً حکم تکلیفی قراردادهای پس‌انداز بانکی که با قصد مشترک طرفین برای شرکت در قرعهکشی و بردن جایزه (هر چند که عبارات قرارداد کتبی طرفین در قالب عقود مشارکتی باشد) بین بانک و سپرده‌گذار منعقد می‌شود را بیان فرموده و در صورت قول به عدم حرمت، حکم وضعی و قالب فقهی آن را بیان فرمایید.
- [آیت الله اردبیلی] لطفاً حکم تکلیفی قراردادهای پس‌انداز بانکی که با قصد مشترک طرفین برای شرکت در قرعهکشی و بردن جایزه (هر چند که عبارات قرارداد کتبی طرفین در قالب عقود مشارکتی باشد) بین بانک و سپرده‌گذار منعقد می‌شود را بیان فرموده و در صورت قول به عدم حرمت، حکم وضعی و قالب فقهی آن را بیان فرمایید.
- [آیت الله سبحانی] اگر بانکها در سپرده گذاری مدت دار در همان ابتدای قرارداد، مصالحه ای نسبت به مابه التفاوت سود و مجموع علی الحساب های پرداخت شده، صورت بگیرد صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آنچه اشخاص از بانکها میگیرند به عنوان معامله قرض یا غیر قرض، در صورتی که معامله به وجه شرعی انجام بگیرد حلال است و مانع ندارد، اگر چه بداند که در بانکها پولهای حرامی است و احتمال بدهد پولی را که گرفته است از حرام است، ولی اگر بداند پولی را که گرفته است حرام است، یا بعض از آن حرام است، تصرف در آن جایز نیست، و باید با اذن فقیه معامله مجهول المالک با آن بکند اگر مالک آن را نتواند پیدا کند، و در این مسأله فرقی میان بانکهای خارجی و داخلی و دولتی و غیر دولتی نیست.
- اگر برای تأخیر بدهکاری، طلبکار چه بانکها یا غیر آنها چیزی از بدهکار بگیرد حرام است، اگر چه بدهکار راضی به آن شود.
- جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند، یا مؤسسات دیگر برای تشویق خریدار و مشتری میدهند با قرعهکشی، حلال است و چیزهایی که فروشندهها در جوف جنسهای خود میگذارند برای جلب مشتری، و زیاد شدن خریدار، مثل سکه طلا در قوطی روغن، حلال است و اشکال ندارد.
- حیوان حرام گوشتی که خون جه نده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمی‌شود، ولی مرده آن پاک است.
- اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید، یک کفاره جمع کافی است.
- انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- اگر مال حلال با مال حرام بطوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را ازیکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ کدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می شود.
- اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب کند. ولی اگر اول با حلال خود نزدیکی کند و بعد، از حرام جنب شود، عرق او وجوب اجتناب ندارد
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- اگر مرد طواف نساء را که یکی از کارهای حج است بجا نیاورد، زنش که به واسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمی شود. و نیز اگر زن طواف نساء نکند، شوهرش بر او حلال نمی شود، ولی اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند به یکدیگر حلال می شوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند یا مؤسّسات دیگر برای تشویق خریدار میدهند، حلال است، و آنچه را که فروشندهها برای جلب مشتری داخل جنسهای خود میگذارند، حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخم‌هایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخم‌هایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم حیوانات دریایی حلال، حلال و تخم حیوانات دریایی حرام، حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] قرارداد قرض را می توان با صیغه لفظی انجام داد و نیز با عمل، به این گونه که چیزی را به نیت قرض به کسی بدهد و او هم به همین نیت بگیرد، در هر دو صورت صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] سپرده‌های کوتاه مدّت و دراز مدّت در بانکها و سودی که بانک به آن می‌دهد اگر مطابق موازین شرعی باشد از قبیل مضاربه و شرکت و امثال آن، حلال است، ولی اگر یقین دارد که این امور جنبه ظاهری و صوری دارد آن سود حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم پرندگان حلال، حلال و تخم پرندگان حرام، حرام است. و اگر مشتبه باشد تخمهائی که دو طرف آن مساوی است حرام است و تخمهائی که یک طرف آن باریک تر است حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه به جای اعلام کردن لفظی، اعلان کتبی در محلی که مرکز رفت و آمد مردم است نصب کند و مردم آنجا غالباً باسواد باشند یا افراد باسواد اعلان را برای بی سوادان بخوانند و تا یک سال اعلان در آنجا بماند کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آنچه اشخاص از بانکها به عنوان قرض الحسنه یا غیر آن می گیرند و اضافه ای می پردازند در صورتی حلال است که معامله به صورت شرعی انجام گیرد و جنبه ربا نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار می‌گویند اگر از ماهی فلس‌دار باشد حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] تخم ماهی حلال گوشت (خاویار) هرچند نرم و لَزِج باشد حلال است و تخم ماهی حرام گوشت هرچند سفت و خشن باشد حرام می‌باشد و اگر در موردی مشتبه شود که از قبیل حلال است یا حرام، بنابر احتیاط اگر لَزِج و نرم باشد، از مصرف آن خودداری شود و اگر سفت و زبر باشد، خوردن آن حلال است.