خرید
«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آنها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است. [۱]
در کشوری اشخاصی وسائلی می فروشند که معلوم نیست مسروقه است یا نه، آیا خرید از آنها جائز است ؟
اگر مسروق مِنهُ و سارق کافر باشند اشکال ندارد .
اگر مسروق مِنهُ و سارق کافر باشند اشکال ندارد .
عنوان سوال:
در کشوری اشخاصی وسائلی می فروشند که معلوم نیست مسروقه است یا نه، آیا خرید از آنها جائز است ؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مسافرت به کشوری که شک برود ایمان در آن تضعیف شود جایز است؟
- آیا خرید و فروش عروسک جایز است؟
- خرید و فروش اینترنتی جایز است یا خیر؟
- خرید و فروش اینترنتی جایز است یا خیر؟
- در کشورهای غربی خرید وفروش سگ ،بازارویژه ای وجود دارد آیا خرید و فروش سگ فقط برای مأنوس شدن و زندگی همراه آن، جایز است؟
- آیا جایز است که معتکف کسی را برای خرید وکیل نماید؟
- خرید محصولات برخی از کارخانجات که خود کارخانه یا زمین آن غصبی باشد جایز است؟
- خرید محصولات برخی از کارخانجات که خود کارخانه یا زمین آن غصبی باشد جایز است؟
- خرید محصولات برخی از کارخانجات که خود کارخانه یا زمین آن غصبی باشد جایز است؟
- آیا خرید پیانو جهت استفاده شخصی و بدون لهو و لعب جایز است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] بعضی از افراد لباسهای نظامی مخصوص ارتش را می فروشند، آیا خرید این لباسها و استفاده از آنها جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] خرید مال مسروقه چه حکمی دارد آیا خریدار مالک می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اداره آگاهی اموال مسروقه را به فروش می رساند. خرید آنها چه صورتی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در قوانین مدوّنه رایج، خرید مال مسروقه جرم است. با توجه به این که در معاملات و مبادلات رایج عادی فعلی، فاکتور فروش و غیره، معمول نیست. در این موارد، آیا می توان خریدار اموال مسروقه را محکوم کرد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید و فروش لُپ لُپ که داخل جعبه ای است و محتوای آن به درستی معلوم نیست، جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش و استفاده از وسایلی که از طریق غیر قانونی (قاچاق) وارد شده اند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] از کودکانی که سر چهار راه ها مثلا دستمال کاغذی یا خوراکی می فروشند آیا می توان خرید کرد؟
- [سایر] به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی با مبلغی که خمس آن را نپرداخته، وسائلی برای مغازه اش خریداری نموده است، آیا باید به قیمت روز تخمیس شود یا قیمت روز خرید وسائل؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی با مبلغی که خمس آن را نپرداخته، وسائلی برای مغازه اش خریداری نموده است، آیا باید به قیمت روز تخمیس شود یا قیمت روز خرید وسائل؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در حالت مذکور، برای بانک فروش کالا و برای دیگران خرید آن جایز است؛ زیرا به مقتضای شرط صریح یا ارتکازی در این‌گونه موارد، بانک در صورت تخلف صاحبان کالا از گرفتن کالای خود و پرداخت حقّ بانک، از سوی آنان وکیل است که آن را بفروشد، و در صورتی که فروش آن جایز باشد، خرید آن نیز جایز است.
- معلوم نیست که صدف از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد ، پس جایز است که انسان با آن نماز بخواند .
- ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- خرید و فروش این سهام صحیح است، البته اگر معاملات شرکت سهامی حرام باشد، مثل آنکه به دادوستد شراب و یا معاملات ربوی مشغول باشد، خرید سهام آن، و مشارکت در این معاملات جایز نیست.
- خرید و فروش آلات لهو حرام ، جایز نیست ، و امّا آلات مشترکه ، مثل رادیو ، و ضبط صوت ، و ویدئو ، خرید و فروش آن مانعی ندارد . و نگهداری آن برای کسی که مطمئن است که خودش و خانواده‌اش از آن در موارد حرام استفاده نمی‌کنند جایز است .
- خرید و فروش داروهای نجس خوردنی و غیر خوردنی اگر چه جایز است ، ولی باید نجاستش را در صورتی که در مسأله پیش گفته شد به مشتری بگوید .
- خرید و فروش روغنهائی که از ممالک غیر اسلامی می‌آورند ، اگر نجس بودن آنها معلوم نباشد اشکال ندارد . و روغن و سایر موادی که از حیوان بعد از جان دادن آن میگیرند مانند ژلاتین ، چنانچه از دست کافر بگیرند یا از ممالک غیر اسلامی بیاورند ، در صورتی که احتمال آن برود که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده ، اگر چه پاک و خرید و فروش آن جایز است ، ولی خوردنش حرام ، و بر فروشنده لازم است کیفیت را به خریدار بگوید ؛ در صورتی که اگر نگوید ، خریدار در معرض ارتکاب حرام ، یا ترک واجبی قرار داشته باشد ، نظیر آنچه در مسأله (2012) گذشت .
- اگر روباه و مانند آن را به غیر دستوری که در شرع معیّن شده کشته باشند ، یا خودش مرده باشد ، خرید و فروش پوست آن بنابر احتیاط جایز نیست ، ولی اگر مشکوک باشد ، اشکال ندارد .
- چرمی که از ممالک غیر اسلامی می‌آورند ، یا از دست کافر گرفته می‌شود ، در صورتی که احتمال برود از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده ، خرید و فروش آن جایز است ، و همچنین نماز در آن صحیح می‌باشد .
- نماز خواندن در ملک دیگری در صورتی جایز است که مالک آن یا صریحاً اجازه بدهد ، و یا حرفی بزند که معلوم شود برای نماز خواندن اذن داده است مثل اینکه به کسی اجازه بدهد در ملک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن هم اذن داده است و یا انسان از راه دیگر اطمینان به رضایت مالک داشته باشد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هر گاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله آن حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هرگاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.
- [آیت الله مظاهری] زمینهای آبادی که در صدر اسلام با جنگ به دست مسلمین افتاده، قابل خرید و فروش نیست ولی در این زمان که معلوم نیست آیا این زمینها (در ایران و عراق و ...) در صدر اسلام آباد بوده یا نه، ملک کسانی است که زمین در تصرّف آنهاست و خرید و فروش و سایر تصرّفات در آن جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز است در موارد ضرورت نطفه¬ی مرد را با وسایلی گرفته و در رحم همسرش وارد کنند، لکن باید مقدّمات آن مشروع و حلال باشد و از مقدّمات حرام پرهیز شود.
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش خوشه گندم و جو، به گندم و جو، و خرمای نرسیده به خرمای رسیده جایز نیست. خرید و فروش طلا و نقره:
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] زمینهایی که معلوم نیست سابقاً چگونه بوده، ملک کسی است که زمین در دست اوست و خرید و فروش آن و سایر تصرّفات اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] وزن یا حجم خونی که مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد، باید معلوم باشد، ولی در صورتی که وزن و مقدار آن را ندانند، می‌توانند مصالحه نمایند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خرید و فروش روغن هائی که از ممالک غیر اسلامی می آورند اگر نجس بودن آنها معلوم نباشد اشکال ندارد. و روغنی را که از حیوان بعد از جان دادن آن می گیرند؛ در صورتی که احتمال آن برود که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده؛ چنانچه از دست کافر بگیرند یا از ممالک غیر اسلامی بیاورند اگرچه پاک و خرید و فروش آن جایز است ولی خوردنش حرام و بر فروشنده لازم است کیفیت را به مشتری بفهماند.
- [امام خمینی] بلیطهای بختآزمایی که متعارف شده است میفروشند به مبلغ معینی، پس از آن با قرعهکشی به اشخاصی که قرعه به نام آنها بیرون بیاید مبلغ معینی میدهند، خرید و فروش آنها جایز نیست و باطل است، و پولی را که در مقابل بلیط میگیرند، حرام است، و گیرنده ضامن است، و مبلغی را که از قرعهکشی به دست میآید، حرام است، و شخص گیرنده ضامن صاحبان واقعی آن مبلغ است.