خوراکی
خوردنی‌ها را خوراکی گویند.
از کودکانی که سر چهار راه ها مثلا دستمال کاغذی یا خوراکی می فروشند آیا می توان خرید کرد؟
معامله با بچّه نابالغ باطل است حتّی اگر ولی به او اجازه داده باشد، مگر این که طرف معامله ولیّ طفل باشد و طفل وسیله رساندن پول به فروشنده یا جنس به خریدار است، در این صورت اشکال ندارد، امّا باید خریدار و فروشنده یقین داشته باشند که بچّه جنس یا پول را به صاحب آن می رساند.
معامله با بچّه نابالغ باطل است حتّی اگر ولی به او اجازه داده باشد، مگر این که طرف معامله ولیّ طفل باشد و طفل وسیله رساندن پول به فروشنده یا جنس به خریدار است، در این صورت اشکال ندارد، امّا باید خریدار و فروشنده یقین داشته باشند که بچّه جنس یا پول را به صاحب آن می رساند.
عنوان سوال:
از کودکانی که سر چهار راه ها مثلا دستمال کاغذی یا خوراکی می فروشند آیا می توان خرید کرد؟
پاسخ:
معامله با بچّه نابالغ باطل است حتّی اگر ولی به او اجازه داده باشد، مگر این که طرف معامله ولیّ طفل باشد و طفل وسیله رساندن پول به فروشنده یا جنس به خریدار است، در این صورت اشکال ندارد، امّا باید خریدار و فروشنده یقین داشته باشند که بچّه جنس یا پول را به صاحب آن می رساند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- با توجّه به مسأله 1776 رساله شریفه حضرت عالی در مورد بالغ بودن فروشنده، چنانچه می دانید در کنار خیابانها و یا ترمینالها و... بچّه ها سیگار، شیرینی جات و... می فروشند، آیا می توان از آن‌ها خرید کرد؟ در صورت منفی بودن جواب بفرمایید اگرکسی بدون آگاهی خرید کند وظیفه اش چیست؟
- طلا فروشان در هنگام خرید، نگین را از انگشتر یا گردنبند جدا می کنند، و در هنگام فروش طلا را با نگین می فروشند. این گونه معاملات شرعاً چه حکمی دارد؟
- بعضی از مسلمانان، حیوانات حرام گوشت، از جمله خوک را شکار، و جهت مصرف صاحب ادیان دیگر به آن‌ها می فروشند. شکار و خرید و فروش این گونه حیوانات از ناحیه مسلمانها چگونه است؟
- آیا می توان وام کالا یا خرید خانه یا ساخت خانه را برای قرضی که بابت این امور شده است مصرف نمود؟
- آیا بلدرچین و کبک نیاز به ذبح شرعی دارند؟ و آیا می توان آن‌ها را بدون ذبح شرعی از غیر مسلمان خرید؟
- آیا خانه هایی را که بانک ها در کشورهای غیر اسلامی به خاطر بدهی مصادره کرده اند را می توان خرید؟
- آیا می توان با پول فروش زمین وقف اولاد که در طرح عمرانی واقع شده، زمین خرید و خانه ساخت و وقف اولاد ذکور کرد؟
- شخصی در اثر تصادف با ماشین می میرد، سر و صورت او بر اثر جراحات وارده خون می آید و نمی توان جلوی خون را گرفت، آیا می توان عوض هر سه غسل، او را تیمّم داد؟
- آیا می توان در زمان حج از دارویی استفاده کرد یا دارو را بر سر مالید (چون به تازگی عمل کاشت مو انجام داده ام و باید شبها دارو را بر سر بزنم و روز بعد بشوییم؟
- سایت نمایشگاه کتاب برای خرید کتاب، بن کتابی اختصاص داده که قیمت 30000 تومان مبلغ نقد در قبال آن پرداخت می شود ولی می توان با آن تا مبلغ 60000 تومان کتاب خرید. 1- آیا خرید و فروش این بن به مبلغ بیشتر از مبلغ نقدی که پرداخت شده جایز است؟ 2- آیا دانشجویی که خود به بن کتاب نیاز ندارد می تواند بن را بگیردو به دیگران هدیه بدهد و یا بفروشد؟ 3- در صورتی که خرید و فروش آن بر خلاف مقررات باشد، آیا کسب در آمد و بازار سیاه درست کردن از این راه مجاز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] یا بر دستمال کاغذی می توان سجده کرد؟ برکاغذی که بر روی آن با خودکار نوشته شده چطور؟
- [آیت الله سیستانی] آیا به جای پنبه می توان از دستمال کاغذی جهت تشخیص استحاضه کثیره از متوسطه استفاده کرد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا سجده بر دستمال کاغذی صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا سجده بر دستمال کاغذی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا سجده بر دستمال کاغذی و کاغذی که روی آن خط کشی شده؛ جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توانم بر دستمال کاغذی سجده کنم؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بر کاغذهای نوشتنی و یا بر دستمال های کاغذی و امثال آن می توان سجده کرد؟ در حالی که از مواد اصلی آن‌ها بی خبر هستیم و نمی دانیم آن‌ها از اشیای جایز السجود فراهم شده اند یا نه؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زن محرمه می تواند با دستمال کاغذی عرق صورت خودش را خشک کند یا اب بینی را بگیرد
- [سایر] ملاک برای تعیین وضعیت استحاضه (قلیله؛متوسطه،کثیره) چیست؟ همان راه ثبت شده در رساله مراجع؟ منظور از دستمال آیا می تواند دستمال کاغذی باشد؟ منظور از فرو رفتن خون در آن، نشت خون است؟ گاهی غلظت خون مانع از فرو رفت آن در دستمال می باشد اما حجم آن زیاد است. راه حل دیگری برای تشخیص نیست؟
- [آیت الله سیستانی] در کشوری اشخاصی وسائلی می فروشند که معلوم نیست مسروقه است یا نه، آیا خرید از آن‌ها جائز است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- چیزی را که گرو می گذارند باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس شراب و آلات قمار و مانند آن را نمی توان گرو گذارد.
- در معامله بیع شرط که مثلاً خانه صدهزار تومانی را با علم و آگاهی به پنجاه هزار تومان می فروشند و قرار می گذارند اگر فروشنده در موعد مقرر پول را بدهد می تواند معامله را فسخ کند، معامله اشکالی ندارد، به شرط این که طرفین واقعاً قصد خرید و فروش داشته باشند و اگر در موعد مقرر پول را ندهد جنس از آن خریدار خواهد بود.
- خرید و فروش خوشه گندم و جو بعد از آن که دانه آن بسته شده است اشکال ندارد، اما فروختن آن به گندم و جو مشکل است، همچنین خود زراعت را می توان قبل از ظاهر شدن خوشه ها خریداری کرد، خواه شرط کند باقی بماند تا برسد، یا فقط از علف آن استفاده کند.
- گوشتهایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود خرید و فروشش اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که حیوانش مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است؛ ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است؛ و خریدن چرمهایی که از بلاد کفّار می آورند اشکالی ندارد و پاک است، هر چند با آن نمی توان نماز خواند.
- در احکام خرید و فروش گفته شد که در یازده مورد می توان معامله را فسخ کرد در تمام این یازده مورد صلح را نیز می توان فسخ کرد، مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر، یعنی اگر در مجلس مصالحه بعد از تمام شدن صلح یکی از دو طرف پشیمان شود حق فسخ ندارد، همچنین در مصالحه حیوان حق فسخ در سه روز اول ثابت نیست و نیز اگر جنسی را نقداً مصالحه کند چنانچه در پرداختن عوض تأخیر نماید در همان روز اول حق فسخ برای طرف دیگر ثابت است و احتیاج به گذشتن سه روز ندارد.
- حیوان سرکشی که نمی توان آن را مطابق دستور شرع کشت و همچنین حیوانی که در چاه افتاده و امکان کشتن آن مطابق دستور شرع نیست و احتمال دارد در آنجا بمیرد، چنانچه با چیز برنده ای مانند کارد جایی از بدنش را زخم کنند و در اثر آن زخم جان دهد حلال است و رو به قبله بودن آن لازم نیست، ولی باید شرایط دیگری که برای سر بریدن حیوانات گفته شد دارا باشد.
- هرگاه گرگ، گلوی گوسفند را بطوری بکند که از رگهای گردن که باید موقع ذبح بریده شود چیزی باقی نماند آن حیوان حرام می شود. ولی اگر آن رگها سالم باشد در صورتی که گوسفند هنوز زنده است و آن را به دستوری که گفته شد سر ببرند حلال می باشد. و هرگاه حیوانی به غیر دستور شرعی ذبح شده باشد پاک است، هر چند خوردن گوشت آن حرام می باشد، بنابراین پوست و چرم حیواناتی که از ممالک غیر اسلامی می آورند پاک است؛ ولی با آن نمی توان نماز خواند.
- چند چیز است که انجام آن موقع غذا خوردن به امید ثواب مستحب است: 1 هر دو دست را قبل از غذا بشوید. 2 بعد از غذا نیز دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند. 3 میزبان قبل از همه شروع به غذا خوردن کند و بعد از همه دست بکشد. 4 در اول غذا (بسم الله) و آخر غذا (الحمد لله) بگوید و اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد موقع خوردن از هر کدام از آن‌ها (بسم الله) بگوید. 5 با دست راست غذا بخورد. 6 اگر چند نفر سر یک سفره غذا می خورند هر کسی از غذای جلو خودش بخورد. 7 لقمه را کوچک بردارد. 8 با عجله غذا نخورد و غذا خوردن را طول دهد و غذا را خوب بجود. 9 بعد از غذا خلال نماید و اجزاء غذا را از لای دندانها بیرون آورده و دهان را بشوید. 10 از دور ریختن مواد غذایی خودداری کند، ولی اگر در بیابان غذا می خورد آنچه از سفره بیرون می ریزد برای پرندگان و حیوانات بگذارد. 11 در شبانه روز دوبار غذا بخورد، اول روز و اول شب. 12 در اول و آخر غذا نمک بخورد. 13 تمام میوه ها را پیش از خوردن با آب تمیز بشوید. 14 تا بتواند بر سفره میهمانی داشته باشد.
- نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت پنج رکوع دارد و می توان آن را دو گونه به جا آورد: 1 بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره تمام بخواند، باز به رکوع رود، تا پنج بار این کار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را مانند رکعت اول به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد. 2 بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد، آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک قسمت از آن را بخواند و به رکوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به رکوع رود و رکعت دوم را هم به همین صورت به جا آورد، مثلاً سوره (قلْ هو الله احدٌ) را به ترتیب زیر تقسیم کند: قبل از رکوع اول: (بسْم الله الرحْمن الرحیم) بگوید و به رکوع رود بعد بایستد و بگوید: (قلْ هو الله احدٌ) باز به رکوع رود و سربردارد و بگوید: (الله الصمد)، باز به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: (لمْ یلدْ و لمْ یولدْ) و به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: (و لمْ یکنْ له کفواً احدٌ)، بعد به رکوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده کند و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول به جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گوید.
- (سفته) به ورقه ای می گویند که پول نیست بلکه سند بدهکاری است، به همین جهت معامله به خود آن واقع نمی شود و آن بر دو قسم است: 1 سفته حقیقی که شخص بدهکار در مقابل بدهی خود به طلبکار می دهد. 2 سفته دوستانه که شخص به دیگری می دهد بی آن که در مقابلش بدهکاری داشته باشد و مقصود آن است که این سفته را به شخص سومی بدهد و مقداری از مبلغ آن را کم کرده پول نقد بگیرد. (چک) نیز مانند (سفته) بر دو قسم است: 1 چک حقیقی و مدت دار که نشانه طلب کسی از دیگری است (مثلاً در برابر خرید جنس از دیگری به او چک داده است) در این صورت، چک مدت دار را می توان به مقداری کمتر از آن با شخص طلبکار نقداً معامله کرد، یا به شخص ثالثی به مبلغی کمتر فروخت. 2 چک دوستانه که چک در مقابل طلب نبوده باشد. در اینصورت معامله آن اشکال دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] با سنگ و کلوخ و پارچه و دستمال کاغذی و مانند اینها میشود مخرج غائط را تطهیر کرد، ولی بنا بر احتیاط باید خشک باشد و چنانچه رطوبت کمی داشته باشد که به مخرج سرایت نکند، اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اجناسی که با وزن یا پیمانه می فروشند بخواهند در معامله ربا نشود باید ملاحظه کنند که در یکی از دو طرف معامله زیاده یا انچه در حکم زیاده است چنانچه در مساله قبل گذشت محقق نشود مثلا یک من گندم و یک دستمال را به یک من و نیم گندم نقد بفروشد که نیم من گندم زیادی در مقابل دستمال باشد و همچنین است اگر در هر دو طرف چیزی زیاد کنند مثلا یک من گندم و یک دستمال را به یک من و نیم گندم و یک دستمال با ملاحظه انچه که گذشت بفروشد
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده بر کاغذی که آن را از چیزی که سجده بر آن صحیح است مانند چوب و برگ درخت ساخته باشند, صحیح است و اگر آن را از چیزی که سجده بر آن صحیح نیست مانند پوشاکی و خوراکی ساخته باشند, صحیح نیست و اگر غالب کاغذها از غیرخوراکی و غیر پوشاکی ساخته میشود و کاغذی مورد شک واقع شود، میتوان بر آن سجده نمود.
- [امام خمینی] در معامله بیع شرط، که مثلا خانه هزار تومانی را به دویست تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند، در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند،معامله صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در معامله بیع شرط که مثلا خانه صد هزار تومانی را به پنجاه هزار تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند معامله صحیح است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در معامله بیع شرط که مثلا خانه هزار تومانی را به دویست تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند؛ در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند معامله صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] - هرگاه معتکف برای تهیه مواد خوراکی یا آشامیدنی یا سایر حوائج اعتکاف ناچار به خرید و فروش شود و شخص غیر معتکفی که این کار را به وکالت انجام دهد، نیابد و تهیه اجناس مذکور بدون خرید مثل هدیه یا قرض گرفتن امکان نداشته باشد، در این صورت، خرید و فروش مانعی ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر کاغذ نوشتن را از چیزی که سجده بر آن صحیح است مانند چوب و کاه ساخته باشند ، میشود بر آن سجده کرد . و همچنین اگر از پنبه یا کتان ساخته شده باشد . ولی اگر از حریر یا ابریشم و مانند اینها ساخته باشند ، سجده بر آن صحیح نیست . و اما دستمال کاغذی فقط در صورتی میتوان بر آن سجده کرد که معلوم باشد از چیزی ساخته شده است که سجده به آن صحیح است .
- [آیت الله خوئی] پولهای کاغذی مانند اسکناسها چون از نوع کالاهائی نیست که با پیمانه و یا وزن و کشیمنی خرید و فروش شوند، پس جایز است کسی که پولی از کسی طلب دارد آن را به کمتر از آن نقداً بفروشد مثلًا ده تومان طلب خود را در ذمة کسی به نه تومان یا صد تومان را به نود تومان بفروشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] پولهای کاغذی مانند اسکناسها چون از نوع کالاهایی نیست که با پیمانه و یا وزن وکشیمنی خرید وفروش شوند، پس جائز است کسی که پولی از کسی طلب دارد آن را به کمتر از آن نقداً بفروشد مثلاً ده تومان طلب خود را در ذمّه کسی به نه تومان یا صد تومان را به نود تومان بفروشد.