فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
اگر بر اثر فراموشی مسئله کاری انجام دهیم که باعث باطل شدن روزه می شود ، آیا روزه باطل است یا نه ؟
باطل نمی شود.
باطل نمی شود.
عنوان سوال:
اگر بر اثر فراموشی مسئله کاری انجام دهیم که باعث باطل شدن روزه می شود ، آیا روزه باطل است یا نه ؟
پاسخ:
باطل نمی شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر انسان بر اثر فراموشی در روزه مستحبی چیزی بخورد یا بیاشامد حکم آن چیست ؟
- آیا عمل جماع به هنگام روزه مستحبی در طول روز باعث ابطال روزه می گردد و آیا کفاره دارد ؟
- اگر شخص در ماه رمضان پیش از فجر یا در اثنا روز مرتد شود و قبل از غروب مسلمان شود و کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده تکلیف او چیست؟
- سیگار کشیدن در حال روزه روزه باطل است ؟
- هرگاه روزه دار عمدا قی کند روزه اش باطل است ؟
- شخصی بدون آنکه بداند بقاء بر جنابت روزه را باطل می کند، روزه گرفته است روزه او چطور است؟
- آیا تنفّس مصنوعی روزه را باطل می کند؟
- ایا اماله کردن روزه را باطل می کند ؟
- فرو بردن تمام سر در آب روزه را باطل است ؟
- در چه صورتی باطل کردن روزه مستحب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا تاتو کردن در ماه رمضان باعث باطل شدن روزه می شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا بخارهای آب گرم داخل حمام باعث باطل شدن روزه میشود؟
- [سایر] آیا استرس سر جلسه امتحان باعث افزایش فراموشی مطالب درسی می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در ماه مبارک رمضان کاری که مکلّف احتمال میدهد مبطل روزه باشد، از او سر بزند، ولی بعدا بفهمد که آن کار روزه را باطل نمیکند، روزه‌اش صحیح است یا باطل؟ اگر گمان کند کاری روزه را باطل نمیکند و مرتکب آن شود و بعد بفهمد که آن کار، مبطل روزه بوده، روزه‌اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] کسی که کاری انجام داده که نمی دانسته روزه را باطل می کند، روزه او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در روز، تفخیذِ بدون قصد دخول که سهوا منجر به دخول شود، باعث باطل شدن روزه میشود یا خیر؟
- [سایر] چه کاری باعث زیبایی خط می شود؟
- [سایر] آیا غسل حیض به جای غسل جنابت کفایت می کند؟ در صورتی که به مسئله استمناء جاهل بوده و نمی دانستم استمناء باعث باطل شدن نمازها و روزه هایم می شود، تکلیف چیست؟ لطفا نظر آیت اله خامنه ای را بفرمایید.
- [آیت الله خامنه ای] انسان روزه داری که در یک روز بیش از یکبار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در حال احرام از روی فراموشی یا ندانستن مسئله، خون از بدن خود خارج کند، دندان خود را بکشد یا ناخن بگیرد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل میکند انجام دهد ، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است .
- لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذارند، یا مثلاً بگوید فردا را روزه میگیرم، بلکه همین‌قدر که بنا داشته باشد برای تذلل در پیشگاه خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد کافی است، و برای آنکه یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح، و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل میکند خودداری نماید.
- برای پنج نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند از کاری که روزه را باطل میکند خودداری نمایند : اول : مسافری که در سفر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد ، و پیش از ظهر به وطنش یا به جائی که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند برسد . دوم : مسافری که بعد از ظهر به وطنش یا به جائی که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند برسد . سوم : مریضی که بعد از ظهر خوب شود ، و همچنین است اگر پیش از ظهر خوب شود و کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد . و امّا چنانچه انجام نداده باشد بنابر احتیاط واجب باید روزه بگیرد . چهارم : زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود . پنجم : کافری که مسلمان شود و قبلاً کاری را که روزه را باطل میکند انجام داده باشد .
- روزه‌دار نباید جائی برود که می‌داند چیزی در گلویش می‌ریزند ، یا مجبورش می‌کنند که خودش روزه خود را باطل کند ، و اگر برود و از روی ناچاری خودش کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، روزه او باطل میشود . و همچنین است بنابر احتیاط لازم اگر چیزی را در گلویش بریزند . آنچه برای روزه‌دار مکروه است
- در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست مثل روزه کفّاره، اگر قصد کند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، یا مردّد شود که بجا آورد یا نه، چنانچه بجا نیاورد و در روزه واجب پیش از ظهر، و در روزه مستحب پیش از غروب دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است.
- اگر برای روزه واجب غیر معینی مثل روزه کفّاره عمداً تا نزدیک ظهر نیت نکند اشکال ندارد، بلکه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت کند، روزه او صحیح است.
- اگر در وسط روز ماه رمضان پیش از ظهر مریض خوب شود و تا آن وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد بنا بر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد. و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روز بر او واجب نیست، و باید آن را قضا کند.
- اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، روزه او باطل میشود . و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد . ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله (1602) گفته شد تا اذان صبح غسل نکند روزه او باطل است . و چنانچه انسان نداند که بعضی از آنچه گفته شد روزه را باطل میکند اگر در این جهل کوتاهی نکرده باشد ، و تردیدی هم نداشته باشد ، یا آنکه اعتماد بر حجت شرعی داشته باشد ، اگر آن چیز را انجام دهد ، روزه‌اش باطل نمی‌شود ، مگر در خوردن و آشامیدن و جماع .
- کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد طعام بدهد ، و اگر نمی‌تواند ، سه روز روزه بگیرد . جاهائی که فقط قضای روزه واجب است
- اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه ، نمی‌تواند افطار کند ، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه ، پیش از تحقیق هم می‌تواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اماله کردن با چیز روان، گرچه از روی ناچاری و برای معالجه باشد روزه را باطل میکند امّا اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسئله باشد روزه باطل نمی‌شود، و استعمال شیافهایی که برای معالجه است مطلقاً اشکال ندارد. 4 - جماع:
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمی کند.
- [آیت الله اردبیلی] باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح در روزه مستحبی باعث باطل شدن روزه نمی‌شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به واسطة ندانستن مساله کاری انجام دهد که روزه را باطل میکند ، چنانچه می توانسته مساله را یاد بگیرد بنابر احتیاط کفاره بر او واجب می شود و اگر نمی توانسته مسئله را یاد بگیرد یا اصلاً ملتفت مساله نبوده یا یقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند ، کفاره بر او واجب نیست . کفاره روزه
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که رمضان است، روزه او باطل می‌باشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل می‌باشد، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد، یا بعداز ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل می‌باشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید. و همچنین است حکم بنابر احتیاط واجب اگر پیش از ظهر ملتفت شود و کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزه‌دار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل میکند انجام دهد و به خیال این که روزه‌اش باطل شده، در ادامه روز نیّت روزه نکند روزه‌اش باطل است، هرچند کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه‌ی او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه‌ی او باطل می‌باشد؛ ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترک عمدی سلام، نماز را باطل میکند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.