استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی
آدرس: https:/

اگر طبیب به مریض بگوید روزه برای شما ضرر دارد، آیا قول طبیب حجت است؟
اگر از قول طبیب خوف به ضرر روزه حاصل بشود نباید روزه بگیرد.

عنوان سوال:

اگر طبیب به مریض بگوید روزه برای شما ضرر دارد، آیا قول طبیب حجت است؟

پاسخ:

اگر از قول طبیب خوف به ضرر روزه حاصل بشود نباید روزه بگیرد.

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

ملاک مریض که روزه ماه رمضان از وی ساقط است، چیست؟
آیا کسی که مریض است نمی تواند روزه بگیرد و یا دکتر گفته نباید در ماه مبارک رمضان روزه بگیری آیا باید روزه نگیرد حرف دکتر مطاع است یا نه؟
شخصی دائم العمر مریض است و توانائی روزه گرفتن ندارد ، همچنین توانائی مالی برای پرداخت فطریّه و کفّاره نیز ندارد ، وظیفه این شخص چیست؟
اگر کسی را وادار کنند که روزه نگیرد و بگویند اگر روزه بگیرد ضرر مالی یا جسمی بر او وارد خواهند ساخت ، تکلیفش چیست؟
دکتری مریضی را از روزه گرفتن منع میکند ولی خود شخص می داند که روزه برایش ضرر ندارد چه باید بکند؟
زنی مریض بوده و ماه رمضان روزه نگرفته و مرض او تا سال بعد ادامه داشته است و کفّاره بر عهده او آمده ولی از خود پولی ندارد آیا کفاره زن بر عهده شوهر واجب است یا نه؟
آیا پزشک معالج به مریض مَحرم است؟
سن بلوغ زن 9 نه سال در رساله ذکر شده است و تکلیف بر او واجب است در حالیکه دختر این قدر کوچک است که اگر روزه بگیرد مریض می شود بلکه نمی تواند روزه بگیرد و علامت بلوغ دیگر هم ندارد، تکلیف ایشان چیست؟
اشخاصی که معتاد به کشیدن تریاک هستند و نمی توانند ترک کنند و با این حال نمی توانند روزه بگیرند نه ادائی و نه قضائی این طور اشخاص حکم مریض را دارند که باید برای هر روزه یک مدّ کفّاره بدهد یا این که حکم دیگری را دارند؟
سن بلوغ زن نه سال در رساله ذکر شده است و تکلیف بر او واجب است، در حالی‌که دختر این قدر کوچک است که اگر روزه بگیرد مریض می‌شود بلکه نمی‌تواند روزه بگیرد و علامت بلوغ دیگر هم ندارد، تکلیف ایشان چیست؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بروجردی] سوزنی که طبیب به مریض روزه‌دار می‌زند، مبطل روزه است یا خیر؟
[آیت الله علوی گرگانی] آیا قول صاحب منزل در کرّ بودن آب حجّت است؟
[آیت الله خوئی] شربتی از طبیب به مریض داده می‌شود که بعضی از اجزای آن از مسکرات است خوردن آن برای مریض جایز است یا نه؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در ازدواج قول زن در مورد فوت شوهر و یا پاک بودن حجت است؟
[آیت الله خامنه ای] بعضی از پزشکان که به مسائل شرعی ملتزم نیستند، بیماران را از روزه گرفتن به دلیل ضرر داشتن منع می کنند، آیا گفته این پزشکان حجت است یا خیر؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا ممکن است غیر روحانی، توانایی شناخت مجتهد و مرجع اعلم را داشته باشد؟ در این صورت، آیا قول چنین شخصی در اثبات اجتهاد یا اعلمیّت حجّت است؟
[آیت الله خوئی] اگر دستور دهد طبیبی مریض را به استراحت تمام برای این که مریض مبتلا شده به مرضی که مستدعی آن است مانند سکته قلبی چگونه این مریض نماز بخواند؟ با این که می‌داند اگر طبیب او را امر نمی‌کرد به استراحت تمام، ممکن بود ایستاده نماز بخواند؟
[آیت الله خوئی] اگر طبیب، شخصی مریض را بیهوش کند به جهت جراحی مثلاً و مدتی طول بکشد چون این بیهوشی تا اندازه‌ای به اختیار مریض و با اطلاع و رضایت او انجام شده، آیا نمازهایی که در مدت بیهوشی از بین رفته قضای آن بر مریض واجب است یا خیر؟
[آیت الله خامنه ای] آیا کفّاره افطار عمدی روزه، با کفّاره مریض تفاوت دارد؟
[آیت الله نوری همدانی] زنی که چندین سال یا حامله یا مرضعه بوده و نتوانسته روزه بگیرد و روزه برای او و یا بچه‌اش ضرر داشته است تکلیف او چیست؟ حتّی از خودش مال ندارد کفاره روزه را بدهد و آیا استمرار مرضعه یا حامله هم حکم مریض مستمر را دارد که قضای سال آخر را بگیرد یا حکم فرق می‌کند؟

مسائل مرتبط از این مرجع

. کسی که عقیده اش این است که روزه برای او ضرر ندارد، اگر روزه بگیرد و بعد از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر داشته، بنابر احتیاط واجب باید قضای آن را به جا آورد.
. اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنان چه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند، در کفاره آن دو قول است: یکی این است که یک بنده آزاد نماید و یا دو ماه پی درپی روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد و این قول در صورت اختیار آزاد کردن بنده یا اطعام شصت فقیر مطابق با احتیاط است و قول دیگر تخییر بین آزاد کردن یک بنده و طعام دادن به ده فقیر یا پوشاندن آنها و اگر هیچ یک را نتواند، سه روز پی درپی روزه بگیرد.
. زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حملش یا برای خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نیست و در صورت اول باید برای هر روز بنابر احتیاط لازم یک مد طعام به فقیر بدهد. ولی اگر روزه برای خودش ضرر دارد رعایت این احتیاط لازم نیست اگر چه بهتر است و روزه هایی را که نگرفته باید قضا نماید.
. اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود واجب نیست بر او که نیت روزه کند اگر چه از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد.
. اگر دکتر به دست خود به مریض دوا بدهد، یا درد و دوای مریض را به او بگوید و مریض دوا را بخورد، چنان‌چه در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن است، ولی اگر فقط بگوید: فلان دوا برای فلان مرض فایده دارد؛ و به واسطه خوردن دوا ضرری به مریض برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
. اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر دارد، و از آن احتمال، ترس برای او پیدا شود چنان چه احتمال او در نظر مردم به جا باشد، نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد صحیح نیست.
. هر گاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید: که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد؛ در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
. کسی که بترسد که اگر وضو بگیرد، مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد و باید تیمم کند و اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته، احتیاط واجب آن است که علاوه بر آن وضو تیمم نیز بنماید و اگر با آن وضو نماز را به جا آورده تیمم نیز بنماید و نماز را اعاده کند و اگر بعد از وضویی که با جهل بضرر گرفته ضرر رفع شد احتیاطاً دوباره وضو بگیرد.
. هرگاه نذر کند که اگر مریض او خوب شود، یا مسافر او بیاید، عملی را انجام دهد، چنان چه معلوم شود که پیش از نذر کردن مریض خوب شده، یا مسافر آمده است ، عمل کردن به نذر لازم نیست.
. انتفاع بردن از خون در غیر خوردن و نیز فروختن آن برای انتفاع حلال جایز است، پس آنچه اکنون متعارف است که خون را می فروشند برای استفاده مریض ها و مجروحین اشکال ندارد و لکن کسی که می خواهد خون خود را به دیگری بدهد احتیاط آن است که پول را در مقابل اجازه خون گرفتن از او بگیرد، و این احتیاط حتی الامکان ترک نشود، لکن اگر گرفتن خون برای صاحب آن ضرر داشته باشد اشکال دارد و اگر ضرر زیاد باشد جایز نیست.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله وحید خراسانی] اگر طبیب به دست خود به مریض دوا بدهد چنانچه در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد طبیب ضامن است ولی اگر بگوید فلان دوا برای فلان مرض فایده دارد و اختیار را به مریض واگذارد و به واسطه خوردن دوا ضرری به مریض برسد یا بمیرد طبیب ضامن نیست
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر طبیب بگوید روزه ضرر دارد اما او با تجربه دریافته است که ضرر ندارد، باید روزه بگیرد و در صورت معلوم نبودن ضرر، می تواند یکی دو روز تجربه کند و بعد طبق دستور بالا عمل نماید.
[آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد؛ اگرچه دکتر بگوید ضرر دارد؛ باید روزه بگیرد و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد؛ اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد؛ باید روزه نگیرد و اگر روزه بگیرد صحیح نیست و اگر شک کند روزه برای او ضرر دارد یا نه دکتر حاذق موثق بگوید ضرر دارد یا ندارد لازم است از قول او تبعیت کند.
[آیت الله مکارم شیرازی] طبیب و جراح برای این که در مقابل خطا و اشتباهی که مرتکب می شوند ضامن نباشند می توانند به مریض یا ولی او بگویند که اگر ضرری بدون توجه به مریض برسد ضامن نیستند و آنها قبول کنند، در چنین صورتی اگر دقت و احتیاط لازم را بکند و به مریض ضرری برسد، یا بمیرد طبیب و جراح ضامن نیستند.
[آیت الله مکارم شیرازی] کسی که می داند روزه برای او ضرر دارد باید روزه را ترک کند و اگر روزه بگیرد صحیح نیست، همچنین اگر یقین ندارد اما احتمال قابل توجهی می دهد که روزه برای او ضرر دارد، خواه این احتمال از تجربه شخصی حاصل شده باشد یا از گفته طبیب.
[آیت الله وحید خراسانی] هرگاه طبیب به مریض بگوید اگر ضرری به تو برسد ضامن نیستم در صورتی که حاذق بوده و دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد طبیب اگر چه به دست خود دوا داده باشد ضامن نیست
[آیت الله بهجت] اگر کسی مریض باشد، به‌طوری‌که بداند یا گمان کند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد، و اگر روزه بگیرد، روزه‌اش صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف او عقلایی باشد، می‌تواند روزه‌اش را افطار کند.
[آیت الله اردبیلی] کسی که می‌داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه پزشک نیز بگوید: (ضرر دارد)، باید روزه بگیرد و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برای او ضرر دارد، اگرچه پزشک نیز بگوید: (ضرر ندارد)، نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد، صحیح نیست، مگر آن که به قصد قربت روزه بگیرد و بعد معلوم شود ضرر نداشته است.
[آیت الله علوی گرگانی] کسی که می‌داند روزه برای او ضرر ندارد، اگر چه دکتر بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد، باید روزه نگیرد و اگر روزه بگیرد صحیح نیست مگر این که به قصد قربت روزه بگیرد بعد معلوم شود ضرر نداشته که در این صورت صحیح است.
[آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه طبیب نسخه ای برای بیمار بنویسد یا دستوری به او بدهد و یا شخصاً دوا را به او بخوراند یا تزریق کند، چنانچه در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد ضامن است.