جهیزیه
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای خمس، نکاح و قضا به کار رفته است.
پول یا اجناسی که والدین جهت جهیزیه دختر کنار می‌گذارند، آیا خمس دارد؟
اجناس خمس ندارد ولی پول خمس دارد.
اجناس خمس ندارد ولی پول خمس دارد.
پاسخ:
اجناس خمس ندارد ولی پول خمس دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مقداری وام گرفتهام که در طول چهار سال بپردازم، آیا به این پول خمس تعلّق میگیرد؟
- آیا ذخیره کردن پول به نیّت جهیزیه فرزند، چون الان نمیداند چه بخرد، موجب معافیّت از خمس میشود؟
- کسی که برای رفتن به حجّ پول را در بانک میگذارد و چند سال میگذرد، آیا به آن خمس تعلّق میگیرد؟
- اگرچیزی به ما بدهند، یا در منزل اقوام به ما گفتند چیزی را بخوریم و بدانیم یا یقین داشته باشیم که خمس و زکات آن پرداخت نشده، یا از اموال بیت المال است، یا پول نزول و بهره است، چه باید بکنیم؟ آیا باید خودمان قبل از مصرف خمس و زکات آن را بپردازیم؟
- شوهری است که بابت حقّ زحمت همسرش، پول مکّه واجب را متقبّل شده است، آیا به آن پول خمسی از طرف شوهر به پول تعلّق میگیرد یا نه؟
- فردی از دنیا رفته و یکی ازفامیل ایشان مبلغی جهت کمک به این مرحومه هدیه کرده و راضی نیستند که این پول بین فرزندان وی تقسیم شود و گفتهاند خرج آن مرحومه شود، آیا بنده میتوانم مبلغی را که باقی مانده، برای آن مرحومه نماز و روزه بخرم؟
- آیا پول خمس را باید از همان درآمد سال داد یا باید از درآمد سال بعد پرداخت نمود؟
- سفرهای توریستی که به جهت تفریح در بلاد مشرکین انجام میگیرد، چه حکمی دارد؟
- در مسأله 663 مرقوم فرمودهاید: (اگر با پولی که خمس یا زکات آن را نداده، لباس بخرد احتیاط آن است با لباس نماز نخواند). و از مسأله 1364 استفاده میشود که تصرّف در مال متعلّق خمس جایز نیست. با توجّه به (احتیاط) مذکور در مسأله 663 که ظاهراً احتیاط وجوبی است، کسی که اصلاً خمس نداده و بعد از چند سال با حاکم شرع مصالحه میکند، نماز و حجّ و دیگر اعمالش که با عین متعلّق خمس انجام داده و باطل بوده است، چه وضعیّتی پیدا میکند؟
- کسی که نیابتاً به مکّه مشرّف می شود، آیا به محض رسیدن به میقات در صورتی که پول قربانی را داشته باشد مستطیع میشود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] پولی را که پدر دختر از داماد جهت جهیزیّه دخترش می گیرد در صورتی که از جهیزیّه زیاد بیاید آیا برای پدر دختر حلال است؟
- [سایر] چرا در جامعه بین دختر و پسر فرق می‌گذارند؟
- [آیت الله بهجت] پولی که پدر دختر از داماد جهت جهیزیه ی دخترش می گیرد، در صورتی که از جهیزیه زیاد بیاید، آیا برای پدر دختر حلال است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدری برای پسرش (به مانند دخترش که جهیزیه تهیه میکند) وسایلی برای زندگی آیندهاش تهیه کند، حکم جهیزیه دختر را دارد یا حکمش متفاوت است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی به عنوان جهیزیه دخترِ اول خریداری شود و در منزل برای دخترِ دوم بماند، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا مخارج ازدواج پسر و جهیزیه دختر از نفقات واجب است و باید پدر تأمین کند؟
- [آیت الله خوئی] جهیزیه که فرمودید در ظرف چند سال تهیه میشود خمس ندارد، آیا اگر دختر کمتر از ده سال هم داشته باشد میشود برایش جهیزیه تهیه نمایند یا باید اقلاً ده سال داشته باشد، تهیه جهیزیه برای پسر به حکم دختر است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا حکم جهیزیه ی دختر در مورد پسر نیز جاری است؟
- [آیت الله بهجت] اگر پدری جهیزیه ی دختر را از مال خمس نداده تهیه کرده باشد و خمس آن را نپردازد، آیا پرداخت خمس آن بر دختر لازم است؟
- [آیت الله بهجت] اگر چیزی به عنوان جهیزیه ی دختر اوّل خریداری شده و بعد از ازدواج او، برای دختر دوّم کنار گذاشته شود، آیا مجدّدا خمس دارد؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید، یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند، به طوری که تهیه نکردن آن عیب است، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیّه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید و یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیه می کنند و تهیه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد و همین طور اگر برای تهیه جهیزیه مجبور باشد پول پس انداز کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند در صورتی که ان شخص نتواند در غیر این صورت جهیزیه را تهیه کند و ندادن جهیزیه منافی شان او باشد چنانچه در بین سال از منافع ان سال جهیزیه بخرد خمس ندارد و اگر از منافع ان سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید باید خمس ان را بدهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند؛ چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه ای بخرد و از شانش هم زیاد نباشد؛ بنا بر احتیاط لازم خمس آن را بدهد و اگر از شانش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید؛ باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیّه میکند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، و تهیه آن مورد حاجت باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد، و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دختر در معرض ازدواج باشد و انسان نتواند جهیزیّه او را از درآمد سالی که در آن ازدواج میکند تهیّه کند و مجبور باشد که از قبل، هر سال مقداری از آن را تهیّه نماید و دادن خمس جنس تهیّه شده، موجب عدم توانایی برای تهیّه جهیزیّه و یا تأخیر در تهیّه آن از وقت حاجت شود و یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیّه میکنند به گونهای که تهیّه نکردن آن عیب باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد و سال بر آن بگذرد، خُمس ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان در منطقه ای باشد که معمولاً جهیزیّة دختر را به تدریج تهیّه می کنند به این معنا هر سال مقداری از آن را تهیّه می کنند چنانچه در بین سال از منافع آن جهیزیّه ای بخرد و از شأنش زیاد نباشد لازم نیست خمس آن را بدهد ولی اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه کند ، لازم است خمس آن را بدهد .
- [آیت الله خوئی] اگر انسان در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیهای بخرد و از شأنش زیاد نباشد خمس آن را لازم نیست بدهد. و اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیّه نماید، باید خمس آن را بدهد.