روزه واجب
روزه یکی از ده عبادتی است که در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و از فروع دین به شمار می رود.
مسافری قصد داشته پس از بازگشت به وطن در آنجا روزه واجب یا مستحب بگیرد، اما پس از مراجعت به علت فراموشی چیزی خورده، حکم روزه او چگونه است؟
نمی‌تواند روزه بگیرد، مگر در ماه مبارک رمضان که باید روزه بگیرد و قضای آن هم واجب است.
نمی‌تواند روزه بگیرد، مگر در ماه مبارک رمضان که باید روزه بگیرد و قضای آن هم واجب است.
عنوان سوال:
مسافری قصد داشته پس از بازگشت به وطن در آنجا روزه واجب یا مستحب بگیرد، اما پس از مراجعت به علت فراموشی چیزی خورده، حکم روزه او چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در سفر معصیت که نماز تمام است و شخص روزه را میگیرد، آیا پس از مراجعت نیاز به اعاده نماز یا روزه هست یا همان کفایت میکند؟
- اگر کسی نذر یا عهد کرده باشد یا قسم خورده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، می‌تواند در آن روز معتکف شود و روزه واجب خود را بگیرد یا باید روزه او مخصوص اعتکاف باشد؟
- چنانچه مسافر پیش از ظهر ماه رمضان به وطن برگردد و از سحر تا آن موقع کاری که مفطر روزه باشد، انجام ندهد، در این صورت می‌تواند آن روز را روزه بگیرد یا واجب است روزه بگیرد؟
- آیا مبطلات روزه، در روزه واجب یا مستحب فرق میکند؟
- مسافری پس از بازگشت از سفر به علت گرسنگی شدید قبل از ورود به حد ترخص قبل از شهر توقف کرده تا اذان ظهر را بگویند و روزه خود را افطار کند و بعد به حد ترخص شهر داخل شود. آیا این کار او اشکال دارد و یا موجب کفاره می‌شود یا فقط قضا دارد؟
- احساس کردن مزه طعامی که در حین سحری خورده شده، برای روزه دار اشکالی دارد؟
- مسافری در سفر فکر میکرده باید نماز را تمام بخواند و روزهها را بگیرد؛ لذا همه روزههای در سفر را گرفته است. وقتی به وطن بازگشته، فهمیده است که نمازش شکسته بوده و روزه را باید افطار میکرده است. در این صورت:
- کسی که روزه قضا بر عهده دارد، می تواند معتکف شود و روزه اعتکاف را بگیرد؟ آیا فرقی میکند که در وطن باشد یا در سفر؟
- حکم روزه مسافری که بعد از حد ترخص روزه خود را افطار کرده، ولی پس از طی دو فرسخ از سفر منصرف شده و بر میگردد، چیست؟ چه وظیفهای از حیث ادامه روزه و قضا وکفاره دارد؟
- در ماه رمضان، مسافری که مطمئن است قبل از ظهر به شهر خود میرسد، می‌تواند قبل از ورود به شهر خود، روزه خود را به حکم اینکه مسافر است بخورد یا خیر؟ در این صورت، فقط قضای روزه واجب می‌شود یا کفاره هم دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] حکم روزه مسافری که صبح از وطن خارج شده و از حدّ ترخص گذشته و قبل از ظهر به وطن برمی گردد چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که میداند یا احتمال میدهد قبل از ظهر به وطن میرسد، آیا لازم است در سفر امساک کند تا وقتی به وطن رسید نیت روزه کند؟
- [آیت الله سبحانی] مسافری که پیش از ظهر به وطن برمی گردد در چه صورت روزه ی او درست است؟
- [آیت الله بهجت] حکم نماز و روزه کسانی که دوره سربازی خود را می گذرانند و هر روز به وطن مراجعت می کنند یا در هفته یک بار روز جمعه به وطن می آیند چیست؟
- [آیت الله بروجردی] مسافری که قبل از ظهر به مسافت شرعی مسافرت نموده و میداند که قبل از ظهر همان روز مراجعت خواهد نمود، می‌تواند روزه را نخورد و آن روز را از روزه خود محسوب دارد؟
- [سایر] فرموده اید که شخص مسافری که به وطن برمی گردد اگر قبل از ظهر به وطن برسد و نیت روزه رمضان کند روزه وی صحیح می باشد. حال اگر این شخص قبل از ظهر به وطن برسد و لیکن خواب بوده است و مثلا بعد از ده دقیقه از خواب بیدار شده است و الان نیت روزه می کند ایا روزه وی صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر بعد از مراجعت به وطن متوجه نقص در طواف شد حکمش چیست؟
- [آیت الله بهجت] در رساله آمده که اگر بعد از رسیدن به چهار فرسخی (5/22 کیلومتر) از ادامه ی سفر منصرف شود و قصد مراجعت به وطن کند، نمازش شکسته است، آیا اگر موقع مراجعت قصد داشته باشد که از راه دیگری که تا وطن دو فرسخ دارد مراجعت بکند، وظیفه چیست؟
- [سایر] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان هنگام مراجعت از سفر، پیش از ظهر به حدّ ترخّص وطنش یا جایی که می خواهد ده روز در آنجا بماند برسد، ولی بعد از اذان ظهر به وطن یا محلّی که می خواهد بماند برسد، و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، آیا روزه آن روز بر او واجب است یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان هنگام مراجعت از سفر، پیش از ظهر به حدّ ترخّص وطنش یا جایی که می خواهد ده روز در آنجا بماند برسد، ولی بعد از ظهر به وطن یا محلّی که می خواهد بماند برسد، و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، آیا روزه آن روز بر او واجب است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند نباید روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد و مسافری که نمازش را تمام میخواند مثل کسی که شغلش مسافرت یا سفرِ او معصیت است، باید در سفر روزه بگیرد.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، اگر روزه بگیرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود روزه آن روز صحیح است.
- اگر کسی در روزه واجب یا مستحب مردّد شود که روزه را باطل کند یا نه، یا قصد کند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزهاش باطل نمیشود.
- اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز و روزه پدر و مادر بر هیچ کدام واجب نیست. ولی مستحب است که نماز و روزه آنها را بین خودشان قسمت کنند، یا برای انجام آن قرعه بزنند.
- کسی که در ماه رمضان روزه نیست مستحب است از کارهایی که روزه را باطل میکند خودداری نماید، و مستحب است اگر غذا یا آب خورد سیر نخورد.
- کسی که نذر کرده عملی را ترک کند، اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا اشتباه آن عمل را انجام دهد کفّاره بر او واجب نیست.
- کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد می‌تواند روزه مستحبّی یا روزه استیجاری بگیرد.
- مسافری که در سفر درمانده شده، چنانچه سفر او سفر معصیت نباشد و یا از معصیت توبه کرده باشد و نتواند با قرض کردن و مانند آن خود را به مقصد برساند گرچه در وطن خود فقیر نباشد، می‌تواند زکات بگیرد.
- اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد واجب نیست آن را به آخر رساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.
- فرو بردن سر در آب گرچه از روی عمد باشد روزه را باطل نمیکند، گرچه مستحب است که تمام سر را در حال روزه در آب فرو نبرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که در سفر از وطن خود عبور میکند وقتی به حدّ ترخّص وطن رسید، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که در روزه ماه رمضان از محل خود مسافرت می کند و قبل از ظهر همان روز مراجعت می کند چنانچه مفطری انجام نداده باشد، حکمش حکم کسی است که مسافر بوده و قبل از ظهر به وطن می رسد. اگر چیزی که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد نیّت روزه و امساک کند و روزه او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] مسافری که به وطن خود برمیگردد، وقتی دیوار وطن خود را ببیند و صدای اذان آن را بشنود، باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله اردبیلی] کسی که روزه واجب گرفته در صورتی که روزه او مانند روزه ماه رمضان واجب معین باشد یا برای حجّ یا عمره احرام بسته، نمی‌تواند غسل ارتماسی کند، ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند، غسل او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که در سفر از وطن خود عبور می کند وقتی به حد ترخص رسید باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله بهجت] مسافری که به وطن خود برمیگردد، برای اینکه نماز را تمام بخواند بنابر احتیاط باید هم دیوار وطن را ببیند و هم اذان آنجا را بشنود، اگرچه اظهر کفایت شنیدن اذان است. ولی مسافری که میخواهد ده روز در محلی بماند، اگر به جایی برسد که دیوار آن محل را ببیند و صدای اذانش را بشنود، چنانچه بخواهد در آنجا نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای شش گروه روزه گرفتن ممکن (صحیح) نیست هرچند مستحب است اعمالی که روزه را باطل می کند ترک کنند: 1 مسافرانی که در سفر روزه خود را خورده اند و پیش از ظهر به وطن یا جایی که می خواهند ده روز اقامت کنند وارد شوند. 2 مسافرانی که بعد از ظهر به وطن یا محل اقامت می رسند. 3 بیمارانی که قبل از ظهر بهبودی یابند، ولی کاری که روزه را باطل می کند قبلاً انجام داده اند و نمی توانند روزه بگیرند. 4 بیمارانی که بعد از ظهر خوب شوند هرچند تا آن ساعت چیزی نخورده اند. 5 زنانی که در بین روز از عادت ماهانه، یا نفاس پاک شوند. 6 افراد غیر مسلمانی که در روز ماه رمضان بعد از ظهر مسلمان شوند، ولی اگر قبل از ظهر باشد و چیزی نخورده باشند احتیاط واجب آن است که روزه بگیرند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، باید روزه واجب معیّن - مثل روزه ماه رمضان - را بگیرد و می‌تواند روزه قضا و روزه مستحبی را هم بجا بیاورد و نافله ظهر و عصر را هم بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگرچه روزه نباشند، از انجام عملی که روزه را باطل میکند خودداری نمایند: اوّل: مسافری که در سفر، عملی که روزه را باطل میکند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطن خود یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد. دوم: مسافری که بعد از ظهر به وطن خود یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد. سوم: بیماری که پیش از ظهر بهبود یابد و عملی که روزه را باطل میکند، انجام داده باشد. چهارم: مریضی که بعد از ظهر خوب شود. پنجم: زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود. ششم: کافری که در روز ماه رمضان مسلمان شود.
- [آیت الله خوئی] مسافری که به وطنش برمیگردد، وقتی اهل وطن خود را ببیند و صدای اذان آن را بشنود باید نماز را تمام بخواند ولی مسافری که میخواهد ده روز در محلی بماند. مادامی که به آن محل نرسیده نمازش قصر است.