اقامت
ماندن در مکانی را اِقامت می‌گویند و احکام آن در باب صلات، آمده است.
مدت اقامت یک نفر در شهر دیگر چقدر باید باشد تا او بتواند در آن شهر قصد وطن کند؟
به مجرد قصد توطّن جداً، وطن او می‌شود.
به مجرد قصد توطّن جداً، وطن او می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی از وطن خود مثل افغانستان به ایران آمده و در شهری سکونت دارد و قصد دارد هر موقع موانع برطرف شد، به وطن خود برگردد. مدت اقامت این شخص در ایران پانزده سال طول میکشد. آیا گذشتن این مدت باعث می‌شود که آن شهر در ایران وطن او محسوب شود؟
- آیا کسی می‌تواند بدون اقامت دائم یا موقت در شهر دیگری، آن شهر را به صورت وطن خود انتخاب کند و در ماه مبارک رمضان در صورت سفر به آن شهر (مثلاً مشهد) روزة خود را بدون قصد ده روز کامل بگیرد؟
- کسی که از وطن اصلی و زادگاهش به شهر دیگری میرود و پس از چند سال از آن شهر هم منتقل شده و در شهر دوم ساکن می‌شود، می‌تواند تا آخر عمر زادگاه خود و شهر اولی که به آن منتقل شده است را وطن بداند و در صورت رفتن به آن دو شهر، نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد؟ آیا اگر مثلاً چند سال هم به آن دو شهر نرود یا نمیداند که تا آخر عمر می رود یا نه، باز هم می‌تواند آن دو شهر را وطن بداند؟
- چه مقدار و یا چگونه باید در شهری ماند تا آن شهر وطن انسان محسوب شود؟
- طلاب علوم دینی که در شهری غیر از وطن خود به تحصیل مشغول میباشند و در آن شهر قصد وطن نکردهاند، ولی مشخص هم نیست که همیشه بمانند یا بعد از مدتی به شهر خودشان برگردند، در این صورت روزة ماه مبارک رمضان را میتوانند بدون قصد ده روز در شهر محل تحصیل بگیرند؟
- فرزندی در وطن پدرش به دنیا میآید و پس از دو سه سال اول کودکی، به شهر دیگری میرود و در آنجا بزرگ می‌شود. آیا جایی که در آن به دنیا آمده، وطن او محسوب می‌شود؟
- قصد وطن نمودن در شهری ملازم با چیست؟ به عبارت دیگر، حتماً باید در شهری سکونت داشت تا آن شهر وطن شود یا مثلاً اگر کسی مشهد را دوست بدارد، می‌تواند بگوید: مشهد وطن من است و در مشهد نمازها را تمام بخواند و روزه بگیرد؟
- دختری که ازدواج میکند و برای زندگی به محل سکونت شوهرش که خارج از شهر خودشان است، میرود، وطن او همان شهر جدید محسوب می‌شود و باید نمازهای خود را در آنجا تمام بخواند؟ حکم نماز و روزههای او در شهر زادگاهش که مثلاً چند ماه یک بار به آنجا میرود، چیست؟
- آیا کسی می‌تواند چند وطن داشته باشد؟ مثلاً سه وطن را برای خود انتخاب کند.
- اعراض از وطن اصلی چگونه محقّق می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا زن در وطن و اقامت تابع شوهر است؟
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب جهت ماموریت سه ساله به کشوری مسافرت کرده ام و بعد از سه سال به وطن اصلی خودم بر می گردم. در صورتی که من جهت تفریح از شهر محل اقامت خارج شوم به حدی که نمازم شکسته باشد و سپس به شهر بازگردم. با علم بر اینکه برای هفته دیگر برنامه ریزی کرده ایم که به مسافرت برویم و قصد اقامت ده روزه در شهر محل ماموریت خود را هم نداریم آیا نماز را باید شکسته خواند یا کامل؟ آیا اینجا وطن من محسوب می شود؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد می‌شود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان از شهر دیگر زن بگیرد، وطن زن شهر خودش می باشد یا شهر شوهرش؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنانی که بدون توجه به اعراض و عدم اعراض از وطن اصلی شان به شهر دیگر به منزل شوهر می روند و پس از توجه و التفات هم نوعاً قصد دارند که اگر زناشویی شان تا آخر عمر برقرار و باقی بماند در وطن شوهر اقامت کنند والاّ به وطن خودشان برگردند، بفرمایید که حکم نماز و روزه این زنها در وقتی که به وطن اصلی شان می آیند چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] زنی که در وطن تابع شوهر شده است، برای تحقق وطن آیا باید مقداری اقامت کند تا وطنیّت محقق شود؟ یا لازم نیست؟
- [آیت الله خوئی] عدهء از دانشجویان یا کارمندان دولتی، مثل معلمین مقدار دو سال نه بیشتر از دو سال در شهری که از وطن آنان به مقدار مسافت شرعیه فاصله دارد، برای تحصیل یا تعلیم میمانند با توجه به این که ایّام تابستان که سه ماه می‌شود، به وطن خود برمیگردند بالنتیجه در این دو سال اقامت، هر سالی 9 ماه بیشتر در محل اقامت خود بیشتر نیستند، آیا این محل اقامت با وصف کذایی در حکم وطن است که در تمامیت صلاة و وجوب صوم عشره دخیل نیست یا آن که حکم اقامت مسافر را دارد؟ در پارهای از استفتائات اعتبار اقلاً بقاء دو سال را شرط کرده بودید.
- [آیت الله بروجردی] اشخاصی که قصد اقامه برای کار در محلّی میکنند، پس از تحقّق اقامت لازم می‌شود که هر روز، یا یک روز در میان یا هفتهای دو سه بار به شهر، برای خریدن جنس و کارهای دیگر بروند و فاصله بین شهر و محل کار هم کمتر از چهار فرسخ است و حال آن که نه شهر و نه آن محل وطن اصلی آنها نیست، سالها هم کارشان همین است، تکلیف این اشخاص در باب نماز چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در غیر وطن اصلی خود برای تحصیل آمده است. اگر این شخص در محلّ تحصیل خود قصد اقامت ده روز کند، آیا می تواند در طول اقامت خود به شهرهای هم جوار محل تحصیل خود مسافرت کند؟
- [آیت الله خوئی] آیا طول کشیدن مکث من در شهر دوّم، یا کوتاه بودن مکث، اثری هست در انقطاع اقامت یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافر می‌تواند در تمام شهر مکّه و شهر مدینه و شهر کربلا و شهر کوفه نماز را تمام بخواند. و جایی که اوّل جزو این شهرها نبوده و بعد افزوده شده یا در آینده می‌شود نیز همین حکم را دارد.
- انسان می‌تواند مقداری پول به کسی بدهد که در شهر دیگر کمتر بگیرد ولی عکس آن )یعنی مقداری پول بدهد که در شهر دیگر زیادتر بگیرد( جایز نیست.
- اگر در شهر مستحقّی نباشد و یا مصرف بهتری در نظر دارد می‌تواند زکات را به شهر دیگری ببرد و اگر زکات تلف شود ضامن نیست، مگر آنکه در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد.
- باید ابتدا و انتهای هشت فرسخ را از ساختمانهای آخر شهر که متّصل به شهر است حساب نماید نه از خانه یا محلّه خود یا محل کار، و فرقی در این مسئله میان شهرهای بزرگ و کوچک نیست.
- اگر در شهر، حاکم شرع یا وکیل او نباشد باید خمس را به شهر دیگری ببرد و اگر خمس از بین برود چیزی بر او واجب نیست، مگر آنکه در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد.
- به جا آوردن حجّ واجب برای دو نفر یا بیشتر جایز نیست ولی به جا آوردن عمرهمفرده یا طواف استحبابیبلکه حجّ استحبابی به نیابت چند نفر مانعی ندارد.
- جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی میکند گرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند وطن او حساب می‌شود، مثل طلاب و دانشجویانی که بیش از چند سال قصد ندارند در آنجا بمانند.
- کسی که در دو محل یا بیشتر زندگی میکند مثلاً در هر شهری سه ماه میماند همه آنها وطن او حساب می‌شود.
- هرگاه شهر در بلندی باشد که از دور دیده شود، یا به قدری گود باشد که اگر انسان کمی دور شود دیوار آن را نبیند کسی که از آن شهر مسافرت میکند وقتی به اندازهای دور شود که اگر آن شهر در زمین همواره بود دیوارش از آنجا دیده نمیشد باید نماز خود را شکسته بخواند، و نیز اگر پستی و بلندی خانهها بیشتر از معمول باشد باید ملاحظه معمول را بنماید.
- انسان باید زکات فطره کسانی را که قبل از غروب شب عید فطر تحت تکفّل او هستند بدهد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست ولی اگر در ان جا به دنیا امده و وطن پدر و مادرش باشد اختیار کردن برای زندگی معتبر نیست بلکه تا اعراض نکرده وطن اوست
- [آیت الله سیستانی] محلی را که انسان برای اقامت دائمی و زندگی خود اختیار کرده ، وطن اوست ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .
- [آیت الله نوری همدانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .
- [آیت الله بروجردی] محلی را که انسان برای اقامت خود اختیار کرده وطن او است، چه در آن جا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله خوئی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله سبحانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر به جائی برسد که وطن او بوده و از آنجا صرف نظر کرده نباید نماز را تمام بخواند، اگر چه وطن دیگری هم برای خود اختیار نکرده باشد. دوم: قصد اقامت ده روز
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است؛ چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [امام خمینی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست چه در آن جا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.