مکان
مکان در لغت اسم مکان از ماده "مکن" و به معنای "جا"، "موضع" و محل است. [۱]
برای صدق وطنیّت چه مقدار شخص باید در آن مکان بماند؟
به مجرد قصد جدی، وطن محقق می‌شود.
به مجرد قصد جدی، وطن محقق می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جا گرفتن شخص در مسجد، برای مدت طولانی مثلاً از نماز ظهر تا نماز مغرب معتبر است یا شخص دیگری که برای نماز مغرب به مسجد میآید می‌تواند در آن مکان نماز بخواند؟
- ملاک در تشخیص صدق عنوان وسواس چیست؟
- شخصی قصد مسافرت به شهری را دارد که فاصله ابتدای آن شهر تا شهر خودش از چهار فرسخ شرعی کمتر است، ولی مکان مورد نظر در آن شهرکه شخص قصد رفتن به آنجا را دارد، فاصلهاش تا شهر محل زندگی او بیش از چهار فرسخ است. آیا نماز و روزه در آنجا کامل است یا قصر؟
- نظر حضرتعالی درباره مسعای جدید چیست و با تخریب مکان سعی و صفای قدیم، آیا میتوان در مکان جدید، سعی به جا آورد؟ همچنین آیا میتوان در طبقه دوم سعی را به جا آورد؟
- تشکیل جلسات مذهبی نظیر قرآن یا هیأت و امثال آن، در مکان غصبی چه صورتی دارد؟
- اگر معتکف نیت چهار روز اعتکاف کند، آیا لازم است آن را به شش روز برساند تا چهار روز صدق کند یا همان یک روز اضافهتر کافی است؟
- اگر معتکف نیت چهار روز اعتکاف کند، آیا لازم است آن را به شش روز برساند تا چهار روز صدق کند یا همان یک روز اضافهتر کافی است؟
- من در دوره تحصیل به صورت پاره وقت کار میکنم و درآمد مازاد بر خرجم را در قرض الحسنه میگذارم تا برای آبندهام بماند. ولی در طول سال ممکن است نیاز بشود و چندین بار مقداری از آن پول بردارم و دوباره پس انداز کنم. آیا به آن مقدار که دست نخورده خمس تعلق میگیرد؟
- شخصی که کثیر السفر است، صبح روز ماه رمضان با هواپیما به یک مسافرت خارجی رفته است و وقتی با یک یا دو پرواز به کشور مقصد میرسد، درآن مکان آفتاب غروب میکند و زمان افطار می‌شود، ولی در آن ساعت در ایران هنوز زمان افطار نشده است. حال این شخص باید به افق مقصد افطار کند یا به افق مبدأ که در آن نیت روزه کرده است؟
- رفتن به مکان های تفریحی مثل پارک، سینما و... بدون اطلاع و اجازه پدر و مادر برای دختر یا پسر مجرد چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخصی بدون قصد توطن مدت طولانی مانند ده سال در شهری بماند ایا ان شهر وطن او به شمار می آید؟ در هر صورت میزان برای صدق توطن چه مقدار است؟
- [آیت الله بروجردی] شخص مسافر قصد میکند یک ماه در محلّی بماند، در بین اتّفاقاً برای امری از آن مکان به کمتر از یک فرسخ خارج می‌شود، همان روز یا شب آن روز بر میگردد، تکلیف او در باب نماز و روزهاش چیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نذر کرده است و مقدار نذر را می داند ولی در مورد محلّ و مکان مصرف نذر بین یکی از سه مکان مردّد است، مثلاً حرم حضرت رضا علیه السّلام یا حضرت معصومه علیه االسّلام یا حضرت عبدالعظیم علیه السّلام . تکلیف این شخص چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی نذر کرده است و مقدار نذر را می داند ولی در مورد محل و مکان مصرف نذر مردّد بین یکی از سه مکان است مثلا حرم حضرت رضا(علیه السلام) یا حضرت معصومه(علیها السلام) یا حضرت عبدالعظیم(علیه السلام) تکلیف این شخص چیست؟
- [آیت الله سبحانی] شخص مسافری که به کربلا مشرف شده در کدام مکان می تواند نمازش را قصر یا تمام بخواند؟
- [سایر] اگر شخص در سر و یا ابروی خود مو ترمیم کرده باشد، به گونهای که مانع رسیدن آب به بدن و یا صدق مسح سر گردد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در مورد کسی غیبت میکند و شنونده آن شخص را نمیشناسد و بعد از مدّتی او را میشناسد، آیا صدق غیبت است؟
- [آیت الله بروجردی] اگر نطفه مردی را به زن اجنبیه تزریق نمایند، یا نطفه شخص عنینی را به زوجه او تزریق نمایند، آیا صدق أولاد بر او می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی در ماه رمضان قصد کرده 10 روز در جائی بماند ولی 21 روز ماند روز 22 بنا دارد برود جائی که 22 کیلومتر فاصله دارد و یک شب بماند و برگردد روز 22 حرکت کرد و تا 14 کیلومتر رفت امّا شخصی به او گفت مکانی که میخواهید بروید از 22/5 کیلومتر بیشتر است چون شخص مسافر یقین داشته کمتر از 22/5 کیلومتر است برگشت به مکان اوّل حال نماز و روزه او در بقیّه ماه رمضان چه صورت دارد؟
- [آیت الله بهجت] فردی در حال روزه در ماه مبارک رمضان در شهر خودش قصد اعراض از وطنیّت می کند. برای جواز افطار روزه، قصدش باید چگونه باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر میّت شخص بخصوصی را برای به جا آوردن حجّ تعیین کرده است، عمل به وصیّت لازم است، ولی اگر آن شخص قبول نکرد یا بیشتر از مقدار متعارف اجرت خواست ورثه میتوانند دیگری را اجیر کنند.
- شرط دوّم: مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد ولی اگر سهواً یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه مکان او متحرّک است یا ندانستن مسئله باشد اشکال ندارد.
- اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند، در صورتی که بتواند پیش از آنکه از حدّ رکوع بیرون رود ذکر را بگوید، باید در آن حال تمام کند و اگر نتواند، در حال برخاستن ذکر را بگوید.
- مکان نمازگزار سه شرط دارد: شرط اوّل: باید مکان نمازگزار مباح باشد، و در ملک غصبی یا روی فرش و تخت غصبی و مانند اینها نماز نخوانند ولی نماز خواندن در زیر سقف و خیمه غصبی مانعی ندارد، همینطور اگر سهواً یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه مکان او غصبی است یا ندانستن مسئله باشد اشکال ندارد.
- جای ایستادن امام باید از جای مأموم بلندتر نباشد ولی اگر مکان امام مقدار کمی (تقریباً چهار انگشت بسته) بلندتر باشد اشکال ندارد و نیز اگر زمین سراشیب باشد و امام در طرفی که بلندتر است بایستد در صورتی که سراشیبی آن زیاد نباشد مانعی ندارد.
- مکان نمازگزار نباید از جای میّت پستتر یا بلندتر باشد ولی پستی و بلندی مختصر، اشکال ندارد.
- مسافری که میخواهد مثلاً نُه روز در محلّی بماند اگر بعد از آنکه نُه روز ماند بخواهد دوباره یک روز یا بیشتر بماند باید نماز را شکسته بخواند.
- لنگ باید از ناف تا زانو، اطراف بدن را بپوشاند و بهتر آن است که از سینه تا روی پا برسد. و پیراهن باید به اندازهای باشد که صدق پیراهن کند و سرتاسری باید بیشتر از طول جسد باشد که بستن دو سر آن ممکن باشد و پهنای آن باید به اندازهای باشد که یک طرف آن روی طرف دیگر بیاید، گرچه صدق آن کفایت میکند.
- مکان نمازگزار اگر نجس است باید طوری تَر نباشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد ولی جایی که پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد گرچه خشک هم باشد نماز باطل است ولی اگر مهر پاک را در جایی که نجس است بگذارند و بر آن سجده کنند اشکال ندارد، و مستحب است که مکان نمازگزار اصلاً نجس نباشد.
- مسافری که میخواهد ده روز در جایی بماند در صورتی باید نماز را تمام بخواند که بخواهد تمام ده روز را در یکجا بماند گرچه مثل تهران از شهرهای بزرگ بوده باشد. امّا اگر بخواهد مثلاً ده روز در نجف و کوفه بماند باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .بنا بر احتیاط واجب , مکان نمازگزار باید مباح باشد . کسی که در ملک غصبی نماز اقامه کند , به گونه ای که نماز تصرف در ملک غصبی محسوب شود , بنا بر احتیاط واجب , نماز او باطل است؛ ولی نماز در زیر سقف غصبی , در صورتی که تصرف در آن صدق نکند , اشکال ندارد. فرش یا تخت مباح روی مکان غصبی, مانع بطلان نماز نمیشود .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شک کند که به مقدار ختنه گاه داخل شده یا نه ، بطوری که شک در صدق داخل شدن دارد ، غسل بر او واجب نیست
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر چند فقره گنج در مکان های مختلف پیدا شود، هر یک جداگانه محاسبه می شود و ارزش هرکدام به مقدار نصاب رسید , خمس دارد و آنکه به مقدار نصاب نرسید، خمس ندارد , اما اگر در یک مکان , چند گنج یافت شود , مجموع آنها یک گنج محسوب می‌شود و روی هم نصاب سنجی می‌شود; اگر قیمت آن ها به مقدار بیست مثقال طلا یا دویست مثقال نقره هرکدام که قیمت کمتری داشته باشند رسید، خمس دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند، احتیاط واجب آن است که بقیه آن را در حال برخاستن بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند، احتیاط واجب آن است که بقیة آن را در حال برخاستن بگوید.
- [آیت الله خوئی] اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند، احتیاط واجب آن است که بقیه آن را درحال برخواستن بگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسافر اتفاقا سی روز در محلی بماند که در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در ان جا بماند باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مسافر اتفاقا سی روز در محلی بماند؛ مثلا در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد؛ بعد از گذشتن سی روز اگرچه مقدار کمی در آنجا بماند؛ باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسافر اتفاقاً سی روز در محلی بماند ، مثلاً در تمام سی روز در رفتن وماندن مردّد باشد ، بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در آنجا بماند ، باید نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله بهجت] شخص معذور، مثل محبوس در مکان غصبی و یا مضطرّ، اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت دارد، بنابر احوط باید نماز را تأخیر بیندازد؛ و در صورتی که تمکن بیرون رفتن از آن مکان را ندارد، نماز در آنجا صحیح است.