المکاسب
کتاب المکاسب یا کتاب المتاجر نام کتابی فقهی نوشته شیخ انصاری از علمای شیعه است و شروح و حواشی بسیاری بر آن نوشته‌اند. این کتاب از متون آموزشی حوزه علمیه در دوره سطح است.
آیا می توان به نظریاتی که در کتابهای علمی شما مانند (المواهب فی أحکام المکاسب)و غیره آمده است عمل کرد؟
بسمه تعالی: کتابهای علمی غیر از کتاب فتوی است، فتوی را باید از رساله عملیه دریافت کرد .والله العالم
بسمه تعالی: کتابهای علمی غیر از کتاب فتوی است، فتوی را باید از رساله عملیه دریافت کرد .والله العالم
عنوان سوال:
آیا می توان به نظریاتی که در کتابهای علمی شما مانند (المواهب فی أحکام المکاسب)و غیره آمده است عمل کرد؟
پاسخ:
بسمه تعالی: کتابهای علمی غیر از کتاب فتوی است، فتوی را باید از رساله عملیه دریافت کرد .والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا ارشاد جاهل در احکام واجب است؟
- مستضعف یعنی چه؟ و آیا در جامعه فعلی همانند مراکز استانها و شهرها و قصبات و آبادیهای تابعه با وجود امکان ارتباط با منابع علمی و مراجع دینیو مآخذ شرعی و کتابهای متعدد می توان عده ای را مستضعف فکری حساب کرد؟
- آیا مساجد تمام گروههای مسلمان در احکام مسجد مشترک اند؟
- اکثر فقهای امامیه معتقدند اخذ اجرت برای تعلیم احکام دین جایز نیست. از طرفی وظیفه ی علما یا قضات، تعلیم و اجرای احکام است آیا گرفتن مبالغی از مردم یا از دولت برای این افراد جایز است؟
- آیا صحن مسجد، ملحق به مسجد است و احکام مسجد را دارد؟
- آیا قاضی تحکیم علاوه بر قضاوت، حق اجرای احکام، به ویژه در دعاوی کیفری را دارد؟
- کتابی به نظر ناشر مفید است، ولی اداره ی ارشاد اجازه نشر نمی دهد، آیا می توان آن را چاپ کرد؟
- اختلاط دختران و پسران در برخی مراکز آموزشی مانند دانشگاه ها که باعث ایجاد رکود علمی و مفاسد دیگر می شود آیا جایز است، وظیفه شرعی مسئولان چیست؟
- لقطه ای که از اماکن عمومی مانند ترمینال و فرودگاه و راه آهن (ایستگاه) و یا از وسائل نقلیّه پیدا می شود و می توان گفت یکی ناً صاحب آن پیدا نمی شود. آیا در مورد آن نبز رعایت احکام لقطه واجب است و آیا می تواند بدون اعلان آن را در محلی مناسب بصرف برساند؟
- زوجه اعلام نموده که شوهر به مدت چهار سال منزل را ترک نموده و مفقودالاثر است و تقاضای حکم طلاق نموده آیا باید به احکام مربوط به غایب عمل شود یا به جهت عسر و حرج می تواند بدون مراعات احکام مربوط به مفقود الاثر، حکم طلاق را صادر نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا فلسفه احکام در متون دینی بررسی شده است و آیا علت¬های بیان شده در کتاب علل الشرایع علمی است یا با استناد به سنت است و بدون دلایل علمی؟ اصولاً، روش¬های مطمین بررسی فلسفه احکام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زیراکس کردن بخشی از کتابهای علمی خارجی که اغلب کمیاب و گران هستند اشکال دارد؟
- [سایر] فلسفه احکام را چگونه می توان فهمید و روش های آن چیست؟
- [سایر] فلسفه احکام را چگونه می توان فهمید و روش فهم آن چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا در مواردی می توان به حکم عقل عمل کرد و در مسایل احکام به مجتهد رجوع نکرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] از نظر علمی هرگاه مردی فوت کند تا مدت محدودی می توان نطفه او را به رحم زنی منتقل کرد و وی را بارور کرد. الف) انتقال نطفه زوج پس از مرگ به رحم زوجه چه حکمی دارد؟ ب) احکام مربوط به والد را از نظر طهارت وارث و... بیان فرمایید:
- [سایر] لطفا در همه زمینه های مربوط به ادیان و مذاهب - کتابهای مرجع معرفی کنید از جمله مذهب سنی و ادیان الهی و مکاتب الهادی و غیره.
- [آیت الله علوی گرگانی] در رساله عملیّه فرمودهاید: اگر پسر به کتابهای علمی دینی محتاج باشد، پدر میتواند به او زکات دهد، حال آیا میتواند از سهم فی سبیل الّله به پسر زکات بدهد و اگر از زکات به پسر داد و پسر به جای آن که کتاب بخرد بدهکاریهای خود را داد، آیا جایز است؟
- [سایر] احکام و آداب یهودیت در رابطه با احکام زنان، قضاوت، اموات، ارث، احکام ذبح و قربانی را ذکر کنید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در احکام داریم که اگرسگ به ظرفی زبان بزند باید آن را خاک مال کرد، حال با وجود موادّی مانند الکل، مایعات ظرفشویی و غیره آیا خاک مال کردن لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در احکام خرید و فروش گفته شد که یازده مورد می توان معامله را فسخ کرد و در تمام این موارد صلح را نیز می توان فسخ کرد مگر در دو مورد: 1 خیار مجلس 2 خیار حیوان. اگر صلح تمام شد و یکی از دو طرف پشیمان گردید حق فسخ ندارد هرچند متفرّق نشده باشند. و همچنین گیرنده حیوان، حق فسخ حیوان در سه روز ندارد.
- اگر زنی که در حال استحاضه است، غسل های خود را به تفصیلی که در احکام استحاضه گفته شد، به جا آورد، روزه او صحیح است.
- مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد. احکام متفرّقه طلاق
- اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا یک بنده آزاد کند. احکام قسم خوردن
- در یک نقطه نمی توان دو نماز جمعه خواند بلکه باید بین دو نماز جمعه یک فرسخ یا بیشتر فاصله باشد.
- اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود و بعد سه روز خون ببیند، خون دوم حیض است و در خون اول و روزهای بعد که پاک بود بین عمل مستحاضه و محرمات حائض جمع کند. احکام حائض
- در تیمّم بدل از وضو و غسل یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دست ها بکشد، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و فقط پشت دستها را مسح کند. احکام متفرقه تیمّم:
- کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر با حجت شرعی، شیعه بودن کسی ثابت و به او زکات بدهد، و زکات تلف شود بعد معلوم شود شیعه نبوده لازم نیست دوباره زکات بدهد. و در عین حال در صورتی که مصلحت شرعی ایجاب کند می توان از سهم (سبیل الله) به غیر شیعه امامی زکات داد.
- یکی از نمازهای مستحبی نماز غفیله است که بین نماز مغرب و عشاء خوانده می شود. و وقت آن بعد از نماز مغرب است تا وقتی که سرخی طرف مغرب از بین برود و در رکعت اول آن، بعد از حمد باید به جای سوره این آیه را بخوانند: وَ ذَالنُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجِبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی المُؤمِنینَ. و در رکعت دوم بعد از حمد به جای سوره این آیه را بخوانند:وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الغَیْبِ لا یَعْلَمُها اِلاّ هُوَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی البَرِّ وَ البَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة اِلاَّ یَعْلَمُهَا وَ لاَ حَبَّة فِی ظُلُماتِ الأرَضِ وَ لا رَطَب وَ لاَ یابِس اِلاَّ فِی کِتاب مُبِین و در قنوت آن بگویند: (اللّهُمَّ اِنّی أَسْألُکَ بِمَفاتِحِ الغَیْبِ الَّتِی لاَ یَعلَمُها اِلاّ أَنْتَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی کَذا و کَذا) و به جای کلمه کذا و کذا حاجت های خود را بگویند و بعد بگویند: (اللّهُمَّ أَنْتَ وَلِیُّ نِعْمَتِی وَ القادِرُ عَلی طَلِبَتِی تَعْلَمُ حاجَتِی فَأسألُکَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیْتَهَالِی). احکام قبله
- معتکف باید مدّت سه روز یا بیشتر در مسجد به سر برد، و هرگاه بدون عذر شرعی که بعداً گفته خواهد شد ، مسجد را ترک کند، اعتکاف او باطل می شود، خواه حکم شرعی مسأله را بداند یا نداند، ولی اگر فراموش کند که معتکف است و مسجد را ترک کند و یا به زور او را از مسجد بیرون کنند، اعتکاف او باطل نمی شود، و به محض یادآوری یا برطرف شدن مانع، باید به مسجد برگردد، و اعتکاف را ادامه دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد؛ پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکاه بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه فرزندی به کتابهای علمی دینی احتیاج دارد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد، پدر میتواند برای خریدن آنها به او زکاْ بدهد.
- [امام خمینی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر میتواند آنها را از زکات خریده و در معرض استفاد پسرش قرار دهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است یا نفاس، به احکام حیض و نفاس عمل کند و غسل را بقصد ما فی الذمه از حیض یا نفاس به جا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .بنا بر احتیاط واجب برای یاد دادن احکام واجبِ نماز مزد نگیرند و مسئول اموال بیت المال باید نیاز یاد دهنده احکام واجب نماز را برطرف نماید. دریافت مزد برای یاد دادن احکام مستحبِ نماز, جایز است.
- [آیت الله اردبیلی] لعان یا برای اثبات عمل زنای زن است و یا برای نفی فرزندی که از او متولّد شده است و باید نزد حاکم شرع انجام شود و کیفیّت لعان در اوایل سوره (نور) بیان شده است و شرایط و احکام آن نیز در کتابهای مفصّل فقهی آمده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بر کاسب لازم است احکام خرید و فروش را در موارد محلّ ابتلاء یاد بگیرد، تا در اثر ندانستن احکام، به حرام گرفتار نشود، از حضرت صادق علیهالسلام روایت شده: کسی که میخواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن خرید و فروش کند، به واسطه گرفتار شدن معاملههای باطل و شبههناک به هلاکت میافتد.